چگونه به کسی که از خودکشی صحبت می‌کند کمک کنیم؟
بسیاری از افراد در مورد عواطف و احساسات خود با دوستان و عزیزان‌شان حرف می‌زنند. اگر یک دوست یا اعضای خانواده از افکاری که در مورد مرگ و خودکشی دارد با شما صحبت کند، باید چه عکس‌العملی نشان دهید؟ آیا در این مرحله کاری از دستتان برمی‌آید؟ اگر این موقعیت برایتان پیش آمد، حتما ادامه‌ی مطلب را دنبال کنید تا بفهمید در برابر کسی که فکر خودکشی دارد، باید چه کاری انجام دهید. با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.
افکار خودکشی چیست؟
شاید برایتان پیش آمده باشد که یکی از دوستان نزدیک شما دچار مشکلات روحی فراوان شده باشد و با مشکلات زیادی در زندگی دست‌وپنجه نرم کند. شاید در این شرایط وقتی از آنها در مورد حالشان سوال کنید پاسخ‌هایی شبیه این دریافت کنید:
- «دیگر نمی‌توانم ادامه بدهم.»
- «تمام روز به اشتباهاتم فکر کردم.»
- «دنیا بدون من جای بهتری خواهد بود.»
- «با مردن دیگر این احساسات بد را تجربه نمی‌کنم.»
دوستان شما شاید هرگز به طور مستقیم نگویند که قصد خودکشی دارند اما حرف‌هایی که می‌زنند نشانه‌هایی از تمایل به خودکشی را آشکار می‌کند. این نشانه‌ها نوعی زنگ هشدار است.
احتمالا در این شرایط دوست دارید به عزیزان و دوستان خود کمک کنید. اما شاید خودتان قبلا چنین تفکراتی نداشته‌اید یا اصلا نمی‌دانید که یک نفر در این وضعیت چطور می‌تواند نجات پیدا کند.
در ایتدا ممکن است احساس ترس کنید و نگران شوید. این احساس شما کاملا طبیعی است. حتی خود افرادی که به خودکشی فکر می‌کنند گاهی از افکار خود دچار وحشت می‌شوند. افرادی که به خودکشی فکر می‌کنند لزوما برنامه‌ی دقیقی برای آن ندارند یا مدت زمانی را برای انجام آن مشخص نمی‌کنند. آنها فقط دنبال راهی هستند تا درد و اندوه خود را کم کنند؛ درد و اندوهی که به نظر می‌رسد تحمل کردن آنها برایشان غیرممکن شده است.
وقتی دوست شما در مورد خودکشی صحبت می‌کند، طبیعی است که احساس کنید کاری از دستتان برنمی‌آید. اما در همین شرایط، کارهای زیادی وجود دارد که می‌توانید برای کمک کردن به آنها انجام دهید. در واقع محبت و حمایت شما می‌تواند تفاوت زیادی در حال روحی آنها ایجاد کند و حتی می‌تواند آنها را از مرگ نجات دهد.
به کسانی که فکر خودکشی دارند چطور کمک کنیم؟
افکار خودکشی طبیعی نیستند. این افکار معمولا در پاسخ به موقعیت‌های استرس‌زا و چالش‌برانگیز زندگی ایجاد می‌شوند از جمله مشکلات مرتبط با بیماری‌های روحی، آسیب روحی، سوء استفاده، تنهایی و انزوا.
همه‌ی کسانی که تفکر خودکشی دارند، لزوما برای انجام آن اقدام نمی‌کنند. اما خودکشی هنوز هم یکی از مهم‌ترین دلایل مرگ در بسیاری از جوانان و نوجوانان است. خودکشی یکی از مهم‌ترین بحرانی‌های روانی عصر حاضر است و تا حد زیادی قابل پیشگیری است.
اگر عزیزان شما دچار این بحران شده‌اند، می‌توانند با برداشتن قدم‌های زیر به آنها کمک کنید.
۱. به صحبت‌های آنها توجه کنید
برخی معتقدند که افراد از خودکشی حرف می‌زنند تا توجه دیگران را جلب کنند. اما این نکته در مورد بیشتر افراد، صادق نیست. همیشه بهترین و امن‌ترین برخورد این است که فرض کنید دوست شما واقعا راست می‌گوید و دقیقا قصد خودکشی دارد.
اگر حرفهای آنها در مورد خودکشی را نشنیده بگیرید و بحث را عوض کنید، احساس نگرانی و اضطراب آنها را دست کم گرفته‌اید. آنها ممکن است برای ادامه‌ی درددل کردن با شما صرف نظر کنند و برای صحبت کردن با شما بی‌میل شوند. حتی ممکن است هرگز نخواهند با هیچ فرد دیگری در این مورد حرف بزنند یا از کمک‌های حرفهای استفاده کنند.
به جای حرف زدن، ممکن است تلاش کنند تا اندوه خود را به تنهایی تحمل کنند و تصور کنند که شرایط، هرگز بهبود پیدا نمی‌کند.
۲. به زبان و رفتار آنها توجه کنید
افراد معمولا به شیوه‌ای مبهم و گنگ در مورد خودکشی صحبت می‌کنند. آنها معمولا جملاتی می‌گویند و بعد از آن احساس بی‌پناهی، شرم یا شکست می‌کنند. آنها ممکن است به طور مستقیم نگویند که می‌خوام بمیرم یا می‌خواهم خودم را بکشم. ولی ممکن است جملات زیر را از آنها بشنوید:
- من فقط می‌خواهم این اندوه، متوقف شود.
- فکر می‌کنم دیگر نمی‌توانم ادامه دهم.
- من یک بار اضافه روی دوش دیگران هستم.
- من هرگز بهتر نمی‌شوم.
حال‌‌وهوا و رفتار آنها نیز نشانه‌های خاصی دارد.
ممکن است متوجه شوید که:
- از برقراری ارتباط با دیگران اجتناب می‌کنند
- دائما خلق‌وخوی آنها تغییر می‌کند
- کمتر یا بیشتر از حد معمول می‌خوابند
- به مصرف الکل و مواد روی آورده‌اند
- ریسک می‌کنند و رفتارهای تکانشی و ناگانی دارند
- وسایل ارزشمند و اموال خود را می‌بخشند
این نشانه‌ها همیشه به این معنا نیست که دوست شما در مورد خودکشی فکر می‌کند؛ اما وقتی صحبت یا رفتار او شما را نگران کرده، هیچ مشکلی ایجاد نمی‌شود اگر وقت بگذارید و با او صحبت کنید.
یخ رابطه‌ی خود را بشکنید. به آنها بگویید که رفتار اخیر تو باعث نگرانی من شده و آیا کاری هست که بتوانم برایت انجام دهم؟
۳. از آنها مستقیما سوال کنید
با پرسیدن چند سوال مهم می‌توانید پی ببرید که دوست شما دقیقا چه افکاری دارد.
ابتدا باید مطمئن شوید که واقعا به خودکشی فکر می‌کنند یا نه. بپرسید: آیا به پایان دادن به زندگی‌ات فکر می‌کنی؟
اگر پاسخ مثبت دادند از آنها بپرسید آیا برنامه‌ای برای این کار داری؟ آیا به روش خودکشی فکر کرده‌ای؟
اگر جواب مثبت دادند از آنها بپرسید آیا وسایلی که از آن استفاده خواهی کرد در اختیار داری؟ چه وسایلی است؟
از آنها بپرسید آیا زمانی برای این کار در نظر گرفته‌اند؟
لزوما همه‌ی افرادی که درباره‌ی مردن فکر می‌کنند، برنامه‌ی دقیق و روشنی برای خودکشی ندارند. اگر فردی به تمام سوال‌های بالا جواب مثبت داد، به حمایت فوری و اورژانسی نیاز دارد.
۴. آنها را تشویق کنید در مورد افکار خود حرف بزنند
وقتی یکی از عزیزان‌تان در مورد خودکشی حرف می‌زند، شاید فکر کنید که اجتناب کردن از حرف زدن در مورد آن به طور کلی یا تشویق کردن آنها برای عوض کردن بحث، باعث می‌شود که احساس بهتری داشته باشند.
البته طبیعی است که برای پیدا کردن بهترین پاسخ و بهترین واکنش، بترسید و نگران شوید اما دور شدن از موضوع، هیچ کمکی به هر دوی شما نمی‌کند.
عدم تمایل شما برای ادامه دادن بحث خودکشی ممکن است این احساس را به دوستتان بدهد که شما برای صحبت کردن با او، راحت نیستید. شاید فکر کنند که شما عمق درد و اندوه آنها را درک نمی‌کنید و آن را دست کم می‌گیرید. حتی اگر در واقعیت هم چنین نباشد، اما ممکن است چنین برداشتی داشته باشند. حتی ممکن است دیگر برای صحبت کردن، به شما اعتماد نکنند.
این تفکر که صحبت کردن در مورد خودکشی باعث می‌شود که آن فرد بیشتر به فکر انجام آن بیافتد، یکی دیگر از افسانه‌هایی است که در مورد افکار خودکشی مطرح می‌شود. افرادی که این فرصت را داشته باشند تا با یک نفر آزادانه در مورد شخصی‌ترین افکار خود صحبت کنند و یک شنونده‌ی حماست‌گر دارند، در شرایط سخت و استرس‌زا معمولا احساس بهتری خواهند داشت. در واقع آنها به داشتن دوستان مورد اعتماد خود دلگرم می‌شوند.
۵. با آنها همدردی کنید
وقتی با کسی حرف می‌زنید که افکار خودکشی دارد، حرف‌هایی که می‌زنید واقعا اهمیت دارند. نباید با پرسیدن سوال‌های زیر، میزان نگرانی و اندوه آنها را زیر سوال ببرید. مثلا نپرسید:
- چطور می‌توانی چنین احساسی داشته باشی؟ چرا می‌خواهی خودت را برای این موضوع بی‌اهمیت بکشی؟ هنوز چیزهای زیادی داری که برای آنها زندگی کنی.
تلاش کردن برای حل کردن مشکلات آنها، معمولا کمکی نمی‌کند. آن چیزی که به نظر شما یک راه‌حل کوچک و مفید است، برای کسی که در بحران قرار دارد، غیرقابل‌دستیابی به نظر می‌رسد.
برای اینکه به عمق احساسات آنها توجه کرده باشید و در عین حال، پیشنهاد کمک داده باشید، روش‌های زیر را امتحان کنید. به آنها بگویید:
- احساسی که داری بسیار ناراحت‌کننده و دردناک است. خوشحالم که آن را با من در میان گذاشته‌ای. من چطور می‌توانم کمکت کنم؟
- می‌دانم که شرایط چقدر برایت سخت‌و طاقت‌فرسا شده اما شاید در همین شرایط هم بتوان راهی برای سر و سامان دادن اوضاع پیدا کرد.
- من نگرانت هستم چون برای من اهمیت داری و هر طور که بتوانم دوست دارم ازت حمایت کنم. همیشه می‌توانی با من صحبت کنی.
۶. حمایت خود را مرتب اعلام کنید
اگر دوست شما افکار خودکشی دارد اما هنوز برنامه‌ای فوری برای ریسک کردن ندارد، معمولا بعد از صحبت کردن با شما در مورد نگرانی‌هایش، کمی بهتر می‌شود.
البته این شرایط به این معنا نیست که حالشان کاملا خوب شده است. ممکن است هنوز هم افکار خودکشی داشته باشند تا زمانی که مشکل اصلی که باعث این افکار شده، به طور کامل حل شود.
با دوست خود در ارتباط بمانید و به آنها یادآوری کنید که هنوز هم به فکرشان هستید و حال و اوضاع آنها برایتان مهم است حتی بعد از اینکه این بحران تمام شود.
با گفتن جملاتی شبیه جملات زیر، می‌توانید مرتبا احوال آنها را جویا شوید:
- داشتم در موردت فکر می‌کردم. اوضاع چطوره؟
- یادت نره. من همیشه برای حمایت کردن ازت و حرف زدن با تو، آماده‌ام.
۷. آنها را تشویق کنید از حمایت‌های حرفهای متخصصان استفاده کنند
یکی از کارهای دیگری که برای حمایت از دوست خود می‌توانید انجام دهید، این است که آنها را تشویق کنید به تراپیست و روان‌درمانگر مراجعه کنند. البته فراموش نکنید که نباید آنها را مجبور کنید تا به تراپیست مراجعه کنند. فرقی نمی‌کند که چقدر به نتیجه دادن این کار باور دارید، هرگز نباید آنها را مجبور کنید.
اینکه دیگران به تنهایی با مشکلات دست و پنجه نرم کنند، ممکن است برای شما سخت باشد اما اینکه مدام به آنها بگویید که چه‌کار کند، کمکی به بهتر شدن اوضاع نمی‌کند. شما فقط می‌توانید او را برای کمک گرفتن از متخصص، تشویق کنید.
۸. بدون هیچ قضاوتی، آنها را تشویق کنید
به جای گفتن این جمله: «باید از کمک یک متخصص استفاده کنید.» بگویید: «تا به حال به صحبت کردن با تراپیست فکر کرده‌ای؟» یا اینکه «من همیشه برای شنیدن حرفهای تو آماده‌ام اما فکر نمی‌کنی که تراپیست می‌تواند بیشتر کمک کند؟»
این پیشنهادها به دوستتان ثابت می‌کند که حال آنها برای شما اهمیت دارد. شما ممکن است هرگز نتوانید راه حل مناسبی برای نگرانی‌ها و مشکلات او پیشنهاد کنید اما درمانگران آموزش دیده‌اند تا به افرادی که تفکر خودکشی دارند، کمک کنند.
اگر دوست شما برای دریافت این کمک‌ها بی‌میل است اما نیاز به همراهی دارد، آنها را همراهی کنید و برایشان وقت بگیرید. حتی می‌توانید در اولین جلسات، همراهشان بروید.
اگر افکار جدی خودکشی دارند، چطور به آنها کمک کنیم؟
فردی که به طور جدی افکار خودکشی دارد و برای آن برنامه‌ریزی می‌کند، بیشتر از آنچه که از دست شما بربیاید به کمک نیاز دارد. اگر دوست شما برنامه‌ای برای خودکشی دارد، وسایل و ابزار خطرناک را از آنها دور کنید و در زمانی که برای خودکشی در نظر گرفته‌اند، کنار آنها باشید. در این صورت نباید آنها را تنها بگذارید و خیلی زود با شماره تلفن‌های خدمات اجتماعی پیشگیری از خودکشی تماس بگیرید.
- با اورژانس اجتماعی به شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.
- تا زمانی که کمک برسد، دوست خود را تنها نگذارید.
تا زمانی که کمک برسد، می‌توانید از روش‌های زیر به دوست خود کمک کنید.
تمرینات تخلیه‌ای انجام دهید
هجوم شدید احساسات منفی باعث می‌شود که افراد نتوانند شرایط محیط را به‌درستی درک کنند. آنها غم و اندوه خود را بزرگ‌تر از آن چیزی که هست تصور می‌کنند. این نگرش تحریف‌شده باعث ایجاد افکار خودکشی می‌شود و فرد تصور می‌کند که خودکشی تنها راه‌حل باقیمانده است.
تمرینات تخلیه‌ای ممکن است برای همه مناسب نباشند اما برای افرادی که دچار هجوم احساسات منفی و اضطراب زیاد شده‌اند، می‌توانند کمک‌کننده باشند و تمرکز آنها را دوباره به حالت پایدار برگردانند.
این تکنیک‌ها به افراد کمک می‌کند که پنج حس خود را به کار بگیرند تا دوباره با محیط اطراف ارتباط برقرار کنند:
این چند تمرین و تکنیک ساده را با هم انجام دهید:
- آنها را به فعالیت وادار کنید: فعالیت فیزیکی روش خوبی برای پرت کردن حواس است چون به تمرکز روی حرکات، نیاز دارد. سعی کنید با هم قدم بزنید یا حتی ورزش‌های ساده مثل پروانه زدن انجام دهید.
- یکی از اشیای مورد علاقه‌ی آنها را پیدا کنید: اگر دوست شما پتو، لباس یا یک وسیله‌ی مورد علاقه دارد، آن را پیدا کنید. برای برخی از افراد در دست داشتن این وسایل یا کارهایی مثل نوازش کردن حیوانات خانگی می‌تواند استرس را تا حد زیادی کاهش دهد.
- بازی ۵، ۴، ۳، ۲، ۱، انجام دهید: از دوست خود بخواهید که ۵ چیزی که می‌بیند، ۴ چیزی که می‌شنود، ۳ چیزی که بو می‌کشد، دو چیزی که لمس می‌کند و ۱ چیزی که طعم آن را می‌چشد نام ببرد.
- به موسیقی گوش بدهید: موسیقی نمی‌تواند اضطراب را درمان کند اما گوش دادن به موسیقی مورد علاقه باعث افزایش آرامش فرد می‌شود.
در مورد نقشه‌ی نجات آنها بپرسید
دوست شما اگر قبلا هم افکار خودکشی داشته و با مشاور صحبت کرده باشد، ممکن است در مشورت با تراپیست و مشاور خود، یک برنامه‌ی نجات برای شرایط اضطراری تهیه کرده باشد. این برنامه‌ها که توسط تراپیست‌ها به افراد ارائه می‌شود برنامه‌هایی ساده و خلاصه و شامل موارد زیر است:
- علائم هشداردهنده افکار خودکشی
- تکنیک‌های مقابله برای گذر از دوران بحران
- لیستی از دلایل تجدید نظر در خودکشی
- اطلاعات تماس با افراد حامی و اورژانس اجتماعی
- مراحل رسیدن به یک مکان امن
کنار آنها بمانید
با ماندن پشت تلفن یا در کنار او در منزلش، به دوست خود کمک کنید. اگر دوست ندارند صحبت کنند، می‌توانید آنها را برای فعالیت‌هایی مثل قدم زدن یا تلویزیون دیدن تشویق و همراهی کنید. یا به سادگی فقط در کنار هم بنشینید.
به آنها اطمینان بدهید که کنارشان می‌مانید. سعی کنید که ارتباط آنها را با سایر دوستان یا اعضای خانواده برقرار کنید. اگر آنها هنوز روی تصمیم خود اصرار دارند و در برابر کمک گرفتن مقاومت می‌کنند، با اورژانس اجتماعی تماس بگیرید.
از افراد دیگر کمک بگیرید
اگر احساس می‌کنید که دیگر کاری از شما بر نمی‌آید و خودتان هم دچار استرس و ترس شده‌اید، بهتر است که از یک فرد دیگر کمک بگیرید. آنها را تشویق کنید که با دوستان مورداعتماد خود تماس بگیرند.
جمع‌بندی
افکار خودکشی حتی اگر مبهم و نامشخص باشند، باید جدی گرفته شوند. هیچ روش یکسانی برای همه وجود ندارد اما اگر دوست یا عزیزی دارید که به خودکشی فکر می‌کند، سعی کنید با کمک گرفتن از افراد متخصص و با تکنیک‌هایی که در این مطلب یاد گرفتید، او را آرام کنید. آنها را تنها نگذارید و همیشه به دوست خود یادآوری کنید که برای کمک کردن به او، آماده‌اید.
منبع: Healthline
ولی کسی نیست بم کمک کنه
بسیار مقاله ی خوبی است. سپاس از زحمات شما