منگنز چیست و چه فواید و عوارضی برای سلامت بدن دارد؟

منگنز یکی از عناصر کمیاب و اصلی مورد نیاز بدن است، اما این عنصر فقط در مقادیر جزئی برای بدن انسان نیاز است. منگنز به روش‌های مختلفی می‌تواند برای سلامت بدن مفید باشد. این ماده در عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن نقش حیاتی دارد.

بدن انسان نمی‌تواند منگنز تولید کند، اما می‌تواند آن را در کبد، پانکراس، استخوان‌ها، کلیه‌ها و مغز ذخیره کند. بدن انسان تقریبا ۲۰ میلی‌گرم منگنز دارد که در قسمت‌های گفته شده ذخیره شده‌اند. افراد معمولا منگنز را از رژیم غذایی دریافت می‌کنند. در این مطلب از دیجی‌کالا مگ قصد داریم درباره‌ی فواید و عوارض منگنز برای بدن بیشتر صحبت کنیم؛ با ما همراه باشید.

منگنز چیست؟

منگنز عضوی فعال از آنزیم آنزیم سوپراکسید دیسموتاز منگنز است که برای عملکرد بهتر آنزیم‌های بدن،‌ جذب مواد مغذی، بهبود زخم‌ها و رشد بهتر استخوان‌ها در بدن ضروری است. کمبود منگنز در بدن می‌تواند باعث درد مفاصل، سلامت ضعیف استخوان‌ها و مشکلات باروری شود.

مطالعات نشان داده‌اند که برای داشتن وضعیت مطلوب سلامتی، باید روزانه ۱۲ میلی‌گرم منگنز مصرف شود. 

این ماده‌ی معدنی یک آنتی‌اکسیدان قوی است که رادیکال‌های آزاد را در بدن از بین می‌برد. حالا سوال مهمی که مطرح می‌شود، این است که منابع منگنز کدام چیست؟ این عنصر کمیاب در مقادیر متغیر در منابع زیر یافت می‌شود:

• ادویه‌جات
• میخک
• زعفران
• جوانه‌ی گندم
• سبوس
• آجیل
• صدف خوراکی
• پودر کاکائو
• شکلات تلخ
• کدو تنبل بو داده
• دانه‌ی کدو حلوایی
• کتان
• دانه و کره‌ی کنجد
• پودر فلفل قرمز
• سویای برشته شده
• تخمه‌ی آفتاب‌گردان
• میوه‌ی آناناس و آب آناناس
• لوبیا چیتی و لوبیای لیما
• اسفناج
• چای سبز و سیاه
• بادام درختی و بادام زمینی
• برنج قهوه‌ای

نوزادان شیرخوار می‌توانند منگنز را از شیر مادر، لبنیات یا شیر خشک‌هایی که بر پایه‌ی سویا هستند، دریافت کنند.

همچنین آب آشامیدنی می‌تواند حاوی مقادیر کمی منگنز باشد. با این حال، منگنز بیش از حد در منبع آب می‌تواند سمی باشد.

تنها در صورتی که پزشک متخصص شما این موضوع را تایید کند، شما می‌توانید به تجویز او از مکمل‌های منگنز استفاده کنید.

فواید منگنز برای سلامت بدن

منگنز به بسیاری از عملکردهای بدن از جمله متابولیسم اسیدهای آمینه، کلسترول، گلوکز و کربوهیدرات‌ها کمک می‌کند. همچنین در تشکیل استخوان، لخته شدن خون و کاهش التهابات نقش دارد. در ادامه فواید آن را به طور کامل بررسی خواهیم کرد.

۱. مستحکم کردن استخوان‌ها

منگنز برای رشد طبیعی ساختار استخوان‌های انسان حیاتی است. این ماده زمانی که با سایر مواد مغذی مانند کلسیم و ویتامین D ترکیب شود، می‌تواند به تقویت و تراکم استخوان‌ها کمک کند. همچنین طبق تحقیقات، ثابت شده است که وجود آن برای خانم‌های یائسه ضروری و مفید است. کمبود منگنز در زنان پس از یائسگی می‌تواند باعث افزایش میزان مواد معدنی و شکستگی‌های جزئی شود.

تحقیقات همچنان در حال انجام هستند، اما گفته می‌شود که منگنز می‌تواند با کمک به افزایش تراکم استخوان‌ها، به پیشگیری و بهبود پوکی استخوان و آرتروز کمک کند.

• انواع داروهای پوکی استخوان و عوارض جانبی مهم آن‌ها

۲. رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برد

منگنز دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است که به آن کمک می‌کند تا بر فعالیت رادیکال‌های آزاد در بدن ما نظارت کند. این رادیکال‌های آزاد می‌توانند به سلول‌های انسان آسیب برسانند و منجر به سرطان و بسیاری از بیماری‌ها شوند. از این رو، افزودن منابع غذایی غنی از منگنز به رژیم غذایی روزانه یا مصرف مکمل‌ها می‌تواند از احتمال این بیماری‌ها جلوگیری کند.

۳. کنترل سطح قند خون

منگنز می‌تواند به تنظیم قند خون و پیشگیری از دیابت کمک کند. منگنز می‌تواند سنتز و ترشح انسولین در خون را برای کنترل سطح قند عادی کند. این ماده همچنین می‌تواند به تنظیم افت پیش‌بینی نشده‌ی قند خون کمک کند؛ این موضوع زندگی را برای بیماران دیابتی آسان‌تر می‌کند.

طبق یک مطالعه‌ی معتبر در سال ۲۰۱۴ که در کره‌ی جنوبی انجام شد، محققان دریافتند که افراد مبتلا به دیابت سطوح پایین‌تری از منگنز در بدن خود دارند. با این حال، هنوز مشخص نیست که این موضوع عامل دیابت است یا به دلیل بیماری دیابت به وجود می‌آید.

۴. درمان صرع

صرع یک ​​اختلال دردسرساز است و کمبود منگنز می‌تواند این مشکل را بیشتر کند. منگنز می‌تواند به عنوان گشاد کننده‌ی عروق عمل کند و به دلیل خواص ضد صرع خود در درمان تشنج نقش کلیدی ایفا کند. مکمل‌های منگنز می‌توانند تشنج‌های جزئی و عمده‌ی صرع را کنترل کنند.

۵. کنترل کننده‌ی سطح متابولیسم بدن

یکی از اصلی‌ترین عملکردهای منگنز، تنظیم کردن متابولیسم در بدن است. آنزیم‌هایی که به کمک منگنز فعال می‌شوند، برای متابولیسم کبد، کلسترول، اسیدهای آمینه، کربوهیدرات و ویتامین‌هایی مثل ویتامین E و ویتامین B1 مفید هستند.

همچنین منگنز بخشی جدایی ناپذیر از DNA پلیمراز است و ممی‌تواند به متابولیسم گلوتامین (آمینواسید) هم کمک کند.

۶. درمان التهابات

منگنز به دلیل داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی، با افزایش سطح سوپراکسید دیسموتاز می‌تواند باعث بهبود رگ به رگ شدن و التهابات شود. کمبود سوپراکسید دیسموتاز (SOD) در بیمارانی که به آرتریت مبتلا هستند قابل مشاهده است. منگنز می‌تواند باعث افزایش سنتز و عملکرد SOD شود؛ بنابراین به کاهش علائم این بیماری نیز کمک می‌کند.

۷. به سلامت تیروئید کمک می‌کند

منگنز برای فعال شدن آنزیم‌های مختلف ضروری است؛ مانند تیروکسین که یک هورمون حیاتی در غده‌ی تیروئید است. حفظ عملکرد صحیح غده‌ی تیروئید برای جلوگیری از مشکلات سلامتی مهم است. این موضوع می‌تواند در حفظ اشتها، متابولیسم، وزن و کارایی سیستم بدنی مفید و موثر باشد.

• بهترین رژیم غذایی برای افراد مبتلا به پرکاری تیروئید چیست؟

۸. سندروم PMS را کاهش می‌دهد

تقریبا همه‌ی خانم‌ها از سندروم پیش از قاعدگی یا همان PMS رنج می‌برند. منگنز می‌تواند به مدیریت نوسانات خلقی، کاهش سردرد، افسردگی و تحریک‌پذیری کمک کند. معمولا به خانم‌هایی علائم شدید PMS دارند و از آن رنج می‌برند، توصیه می‌شود که مکمل منگنز مصرف کنند.

• سندرم پیش از قاعدگی (PMS) چیست و چگونه با افسردگی قبل از پریود کنار بیاییم؟

۹. به جذب ویتامین کمک می‌کند

منگنز می‌تواند در جذب ویتامین‌های ضروری مانند ویتامین B، ویتامین E و مواد معدنی مفید باشد. این ماده نقش مهمی در واکنش‌های آنزیمی مورد نیاز برای جذب و استفاده از ویتامین‌های به دست آمده از غذا ایفا می کند.

۱۰. برای سلامت مغز مفید است

منگنز یک جز ضروری برای بهبود عملکرد مغز و درمان بسیاری از اختلالات سیستم عصبی است. این خاصیت منگنز به دلیل در دسترس بودن سوپراکسید دیسموتاز است که رادیکال‌های آزاد را از مسیرهای عصبی پاک می‌کند. همچنین منگنز به انتقال دهنده‌های عصبی متصل می‌شود؛ بنابراین انتقال پیام‌های عصبی در سراسر بدن را تنظیم می‌کند و عملکرد شناختی را قوی‌تر می‌کند.

۱۱. انرژی، کارایی و عملکرد بدن را بهبود می‌بخشد

منگنز می‌تواند برای بدن انرژی فوری تامین کند و عملکرد صحیح آن را تضمین کند. این ماده به تنظیم متابولیسم گلوکز کمک می‌کند؛ بنابراین با توزیع مناسب انرژی در عضلات، اندام‌ها و سلول‌های بدن، انرژی بدن را تامین می‌کند.

۱۲. بهبود سریع‌تر زخم‌های بدن

منگنز همراه با ویتامین K به تشکیل لخته‌های خون کمک می‌کند. لخته شدن خون، که خون را در یک رگ خونی آسیب دیده نگه می‌دارد، اولین مرحله از بهبود زخم است. با توجه به این‌ها، داشتن سطوح کافی منگنز در بدن می‌تواند به توقف از دست دادن خون در زمانی که فرد زخم باز دارد، کمک کند.

کپسول ویتامین ای ۴۰۰ واحد یوروویتال بسته ۴۰ عددی

۱۹۸,۰۰۰

۷۸,۷۹۰

تومان

سافت ژل ویتامین د۳ ۲۰۰۰ میلی گرم نکستایل بسته ۶۰ عددی

۷۸,۵۰۰

۵۵,۹۹۰

تومان

خرید مکمل‌های دارویی

مشاهده همه

عوارض منگنز

اگر شما منگنز را فقط از منابع غذایی دریافت کند، بعید است که با عوارض جانبی خاصی مواجه شوید.

افرادی که مکمل‌های منگنز مصرف می کنند، باید دقت داشته باشند که بیشتر از مقدار توصیه شده توسط پزشک و بروشور محصول نباید مصرف کنند. با این حال، به احتمال زیاد سال‌ها طول می‌کشد تا فرد با هرگونه مشکل یا عوارض مواجه شود.

افراد باید قبل از مصرف مکمل های منگنز با پزشک‌های متخصص مشورت کنند. مهم است که مطمئن شوید که منگنز با دیگر داروهایی که مصرف می‌کنید تداخل نداشته باشد.

اگر فردی با مصرف مکمل‌های منگنز دچار عوارض جانبی شد، باید مصرف آ‌ن‌ها را قطع کرده و با پزشک مشورت کند.

• مکمل‌های منگنز را در عرض یک تا دو ساعت پس از مصرف آنتی‌اسید مصرف نکنید. آنتی‌اسیدها باعث کاهش جذب منگنز در بدن می‌شوند.
• افرادی که از طریق IV تغذیه می‌کنند باید از مصرف مکمل‌های منگنز خودداری کنند.
• کودکان زیر ۵ سال ممکن است در صورت استنشاق منگنز تحت تأثیر منفی قرار گیرند.
• مصرف مکمل‌های منگنز همراه با آنتی‌بیوتیک‌های کینولون می‌تواند کشنده باشد.
• افرادی که اختلالات کبدی دارند باید از مصرف مکمل‌های منگنز خودداری کنند، زیرا می‌تواند منجر به لرزش یا اختلالات روانی در آن‌ها شود.
• افرادی که کم‌خونی و فقر آهن دارند باید از مصرف مکمل منگنز خودداری کنند، زیرا بدن منگنز بیش از حد جذب می‌کند و در نتیجه عدم تعادل ایجاد می‌شود.

در روز چقدر منگنز لازم است؟

حرف آخر

منگنز یک ماده‌ی معدنی طبیعی است که در برخی از گروه‌های غذایی وجود دارد. اگرچه این ماده در سطوح بالا سمی است، اما نقش مهمی در چندین عملکرد بدن از جمله حفظ سلامت استخوان و پردازش قند دارد.

اکثر مردم مقادیر کافی منگنز را از رژیم غذایی معمول خود دریافت می‌کنند. با این حال، برخی از افراد مبتلا به کمبود این ماده هستند که باید توسط پزشک متخصص تشخیص داده شود؛ در این صورت می‌توانند مکمل‌های منگنز را طبق توصیه‌ی پزشک مصرف کنند.

منابع: Stylecraze, Medicalnewstoday