دلیل سردردهای دوران بارداری چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟
در صورتی که باردار هستید و دچار سردرد می‌شوید بدانید که تنها نیستید. یک بررسی پزشکی گزارش داده است که زنان در دوره‌ی بارداری و پس از زایمان دچار سردرد می‌شوند. اگرچه فرد در دوره‌ی بارداری ممکن است سردرد سخت‌تری را نسبت به مواقع عادی تجربه کند اما بیشتر سردردها در زمان بارداری خطرناک و مضر نیستند.
درد سردرد در سه ماهه‌ی اول بارداری به دلایل متفاوت‌تری از سردردهای سه ماهه‌ی دوم یا سوم اتفاق می‌افتد. در برخی شرایط درد سردرد می‌تواند نشانه‌ای از سایر مشکلات سلامتی در طول بارداری باشد. به پزشک خود درباره‌ی هر سردردی که در طول، قبل و بعد بارداری دارید بگویید. یک ژورنال از رکوردهایی که اغلب هر چند مدت یکبار سردرد می‌گیرید و و چقدر این درد جدی است درست کنید. علاوه بر این، هر نشانهی دیگری که دارید را هم ثبت کنید.
انواع سردرد
بسیاری از سردردهای دوران بارداری از نوع سردردهای اولیه هستند. این بدان معنا است که درد سردرد خود به خود اتفاق می‌افتد و نشانهی اختلال یا بیماری دیگری در بارداری نیست. سردردهای اولیه شامل:
- سردردهای تنشی
- سردردهای میگرنی
- سردردهای خوشه‌‌ای
حدود ۲۶ درصد سردردها در طول بارداری سردردهای تنشی هستند. در صورتی که در زمان بارداری سردرد مزمن یا میگرن یا حتی سابقه‌ی میگرن دارید حتما به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از زنان با سابقه‌ی میگرن در طول بارداری حمله‌های میگرنی کمتری را تجربه می‌کنند. میگرن همچنین به بیماری‌هایی که بعدا در بارداری یا پس از تولد نوزاد رخ می‌دهند هم مرتبط است.
سردردهای ثانویه توسط عاملی مانند فشار خون در بارداری رخ می‌دهند. نشانه‌های رایج سردرد در طول بارداری عبارتند از: درد سردرد ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. ممکن است فردی دچار مشکلات زیر باشد:
- درد مبهم
- درد ضربان‌دار
- درد شدید در یک یا دو طرف
- درد شدید در پشت یک یا هر دو چشم
درد میگرن همچنین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اسهال
- استفراغ
- دیدن خطوط یا جرقه‌های نور
- نقاط کور
دلیل سردردهای دوران بارداری
سه ماهه‌ی اول
سردردهای تنشی در سه ماه‌ی اول بارداری رایج هستند. این سردردها به این دلیل اتفاق می‌افتند که بدن در حال تحمل چندین تغییر به صورت همزمان است. این تغییران ممکن است محرک درد سردرد باشند.
- تغییران هورمونی
- حجم خون بالاتر
- تغییرات وزن
دلایل رایج سردرد در طول سه ماهه‌ی اول بارداری همچنین می‌تواند به دلیل موارد زیر باشد:
- کم‌آبی
- اسهال و استفراغ
- استرس
- کم‌خوابی
- تغذیه‌ی نامناسب
- ترک کافئین
- رژیم غذایی نامناسب
- سطح قند خون پایین
- فعالیت جسمی بسیار کم
- حساسیت به نور
- تغییرات در بینایی
برخی از غذاها همچنین باعث سردرد می‌شوند. غذاهای محرک فرد ممکن است در طول بارداری تغییر کنند. برخی از غذاهایی که ممکن است در برخی از افراد باعث ایحاد سردرد شوند عبارت‌اند از:
- لبنیات
- شکلات
- پنیر
- مخمر
- گوجه
سردردهای دو ماهه و سه ماهه‌ی سوم ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشند از جمله:
- اضافه وزن
- طرز ایستادن
- خواب خیلی کم
- رژیم غذایی
- کشیدگی و سفتی عضلات
- فشار خون بالا
- دیابت
فشار خون بالا
سردردهای در طول سه ماهه‌ی دوم یا سوم بارداری می‌تواند نشانه‌ای از فشار خون بالا باشد. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها هشدار می‌دهد که این وضعیت قابل درمان می‌تواند باعث مشکلان پیچیده‌ای برای مادر و فرزند شوند. این مشکل پس از هفته‌ی ۲۰ام بارداری رایج است.
در صورتی که باردار هستید فشار خون بالا می‌تواند خطرات زیر را به همراه داشته باشد:
- سکته
- پره اکلامپسی
- اکلامپسی
- جریان اکسیژن کم برای جنین
- زایمان زودرس، قبل از هفته‌ی ۳۷ام
- جدا شدن جفت
- متولد شدن جنین با وزن کمتر از ۲.۲ کیلوگرم
درمان فشار خون بالا در بارداری
پزشکتان ممکن است برای درمان فشار خون بالایتان دارو تجویز کند. علاوه بر آن باید نمک را تا حد امکان کم کرده و فیبر بیشتری را به رژیم غذایی روزانه‌ی خود اضافه کنید. ورزش منظم هم برای تنظیم فشار خون بسیار مهم است.
سایر علت‌های سردرد در بارداری شامل عفونت‌های رایج و بیماری‌های جدی بیشتر مانند موارد زیر است:
- عفونت سینوس
- فشار خون پایین
- لخته شدن خون
- خون ریزی
- کم خونی داسی شکل
- تومور مغزی
- آنوریسم یا رگ برآمدگی
- سکته
- بیماری‌های قلبی
- مننژیت یا التهاب مغز
درمان سردردهای دوران بارداری
پیش از استفاده از قرص‌های سردرد همیشگی‌تان در دوران بارداری با پزشکتان مشورت کنید. از آسپرین و ایبوپروفن استفاده نکنید؛ این داروهای مسکن به رشد جنین آسیب می‌زنند (به ویژه اگر در سه ماهه‌ی اول بارداری مصرف شوند). بسیاری از زنان از استامینوفن در زمان بارداری استفاده می‌کنند. اگرچه عوارضی هم از استفاده‌ی استامینوفن وجود دارد.
پزشک شما می‌تواند داروهای جایگزین برای سردردهای دوران بارداری و درمان‌های طبیعی سردرد را توصیه کند مانند:
- نوشیدن آب زیاد
- استراحت
- کمپرس یخ
- پد گرمایشی
- ماساژ
- ورزش و حرکات مششی
- روغن‌های ضروری مانند نعناع، رزماری و بابونه
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که در تمام دوران بارداری سردرد داشتید به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که علائم زیر را داشتید فورا به پزشک مراجعه کنید:
- تب
- اسهال و استفراغ
- دید تار
- درد شدید
- سردردی که بیش از چند ساعت طول بکشد
- سردردهای مکرر
- غش کردن
- تشنج
پزشک شما ممکن است آزمایش‌ها و اسکن‌هایی را برای یافتن دلیل سردردهایتان توصیه کند. به عنوان مثال:
- بررسی فشار خون
- آزمایش خون
- آزمایش قند خون
- آزمایش بینایی
- سونوگرافی سر و گردن
- اسکن قلب و مغز
- بررسی سلامت چشم با دستگاه
- کشیدن آب نخاع
جمع‌بندی سردردهای دوران بارداری
سردرد در دوران بارداری رایج است. ممکن است در سه ماهه‌ی اول بارداری سردردهای تنشی را تجربه کنبد. این مساله به دلیل تغییران بسیار زیادی که در مدت کوتاه با آن مواجه می‌شوید اتفاق می‌افتد.
سردرد ممکن است در سه ماهه‌ی دوم و سوم بارداری هم به دلایل دیگر رخ دهد. برخی از دلایل سردرد از میانه تا اواخر بارداری جدی هستند.
فشار خون بالا یک دلیل جدی سردرد در طول بارداری است. ممکن است در هر زمانی از بارداری به فشار خون بالا مبتلا شوید و هیچ علائمی نداشته باشید. حتما هر روز با یک دستگاه فشار سنج در منزل فشار خود را بگیرید.
هر زمان که در طول بارداری سردرد داشتید به پزشک خود بگویید. در صورتی که سابقه‌ی شخصی یا خانوادگی میگرن، فشار خون بالا، تشنج یا دیابت دارید حتما به پزشک خود بگویید.
همه‌ی داروها و درمان‌ها را دقیقا به گونه‌ای که پزشک تجویز کرده استفاده کنید. همه‌ی دستورالعمل‌های رژیم غذایی و ورزش را به دقت دنبال کنید. به صورت منظم برای چکاپ و بررسی به پزشک خود مراجعه کنید. بسیاری از سردردها در طول بارداری با مراقبت صحیح قابل درمان یا قابل پیشگیری هستند.
منبع: Healthline
