۵ اقتباس سینمایی از آثار هاروکی موراکامی که باید تماشا کنید
امروزه شهرت ادبی هاروکی موراکامی به عنوان نویسنده‌ی آثار کلاسیکی مانند «جنگل نروژی» (Norwegian Wood)، «کافکا در کرانه» (Kafka on the Shore) و «تاریخچه‌ی پرنده کوکی» (The Wind-Up Bird Chronicle)، به خوبی تثبیت شده است. در ۴۵ سال نویسندگی، او توانایی‌هایش را در خلق روایت‌های جذاب از سناریوهای به ظاهر خسته‌کننده، شخصیت‌های کنجکاو، تفکرات روزمره و خیال‌پردازی‌های سوررئالیستی ثابت کرده و توانسته میلیون‌ها طرفدار در سراسر جهان به‌دست آورد. اما جذابیت‌ها و شگفتی‌های داستان‌های هاروکی موراکامی چندان مناسب اقتباس سینمایی نیست. ریوسکه هاماگوچی، کارگردان فیلم «ماشین مرا بران» (Drive My Car)، در جشنواره فیلم نیویورک سال ۲۰۲۱ گفت: «نوشته‌های موراکامی در زمینه‌ی بیان احساسات درونی فوق‌العاده است، اما بازآفرینی این احساسات درونی در فیلم واقعاً دشوار است.»
در سال ۲۰۲۳، ساخت یک انیمیشن از داستان‌های کوتاه موراکامی این تفکر را که در گذشته در سینما غالب بود، نقض کرد. فیلم انیمیشنی جدید کارگردان فرانسوی، پیر فولدز، این واقعیت را بیشتر نشان داد که داستان‌سرایی درون‌گرایانه موراکامی در واقع به پایه‌ای اصلی برای سینمای هنری بدیع تبدیل شده است.
انیمیشن «بید کور، زن خفته» (Blind Willow, Sleeping Woman) گلچینی از داستان‌هایی است که پس از زلزله و سونامی توهوکو در سال ۲۰۱۱ در ژاپن اتفاق می‌افتد و از مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه مجموعه‌های مختلف هاروکی موراکامی اقتباس شده است. این فیلم داستان روزمره‌ی شخصیت‌های عادی مانند مردی که ساکن یک بار است، همسرش که عاشق تلویزیون است و یک کارگر دولتی بی‌دست و پا را دنبال می‌کند که بحران‌های وجودی خود را از طریق خاطرات، رویاها و تخیلات مربوط به قورباغه‌هایی به اندازه انسان یا کرم‌های خاکی غول‌پیکر منعکس می‌کنند. این فیلم که از طریق تصویرسازی پیچیده و روتوسکوپی ساخته شده است، جایزه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی فیلم انیمیشن انسی در سال ۲۰۲۲ را از آن خود کرد.
پیش از اکران این فیلم در ۳۱ مارس پیشنهاد می‌کنیم این پنج اقتباس کلاسیک از هاروکی موراکامی را تماشا کنید که سیر نویسنده را نشان می‌دهد.
۱. دختر صد در صد دلخواه (A Girl, She Is 100%)
- سال تولید: ۱۹۸۳
- کارگردان: نائوتو یاماکاوا
- امتیاز راتن تومیتوز: ۶۰ از ۱۰۰
هاروکی موراکامی در دهه ۸۰ به ندرت اجازه‌ی اقتباس از آثارش را می‌داد، با این وجود فیلمسازی ژاپنی موفق شد در اوایل آن دهه اجازه تبدیل دو داستان نویسنده به فیلم کوتاه را بگیرد.
در سال ۱۹۸۲، نائوتو یاماکاوا فیلم «حمله به نانوایی» را کارگردانی کرد. داستانی مربوط به دو مرد گرسنه که نقشه‌ی دزدی‌شان از نانوایی توسط زنی بلاتکلیف که در حال سفارش کرواسان است دچار مشکل می‌شود. سال بعد همین کارگردان فیلم «دختر ۱۰۰% دلخواه» (A Girl, She 100%) را با الهام از داستان پنج صفحه‌ای موراکامی که بعدها الهام بخش او در نوشتن «۱Q84» شد ساخت که ترکیبی از استاپ موشن، کلاژ رنگارنگ، و جلوه‌های بصری و شنیداری پرطرفدار دهه‌ی ۸۰ ژاپن بود. این انفجار خلاقانه‌ی ۱۰ دقیقه‌ای پیرو موج نو فرانسه بود.
این داستان مربوط به مردی است که دختری را در خیابان هاراجوکو می‌بیند و شروع به خیال‌پردازی می‌کند که با او در بارهای هتل کوکتل می نوشند و با هم فیلم‌های وودی آلن را تماشا می‌کنند. این فیلم کوتاه پس از اکران به جشنواره‌های بین المللی فیلم در ادینبورگ، لندن و نیویورک راه یافت.
۲. تونی تاکیتانی (Tony Takitani)
- سال تولید: ۲۰۰۴
- کارگردان: جون ایچیکاوا
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۸ از ۱۰۰
ایسی اوگاتا (یی یی) در این فیلم نقش تونی تاکیتانی را بازی می‌کند، تنها پسر ترومبونیست یک گروه جاز در زمان جنگ، که شانس خوشبختی او به‌عنوان یک مرد متاهل با هزینه‌های بیش از حد همسرش برای لباس از بین می‌رود. این فیلم به کارگردانی جون ایچیکاوا، در سال ۲۰۰۴ برندهی دو جایزه اصلی جشنواره فیلم لوکارنو شد.
فیلم مینیمالیستی ایچیکاوا یک تجربه مسحور کننده را به مخاطبان هدیه می‌کند. به لطف پالت رنگی کهنه، لحن نوستالژیک و دوربینی که مکرراً از چپ به راست حرکت می‌کند، گویی به آرامی صفحات کتاب را ورق می‌زنید. در همین حال، آهنگی بی‌نظیر از آهنگساز کهنه‌کار و برنده اسکار، ریویچی ساکاموتو ( خالق کریسمس مبارک آقای لارنس)، فیلم را در جوی ترکیبی از پیانوی ظریف و جاز قرار می‌دهد.
۳. جنگل نروژی (Norwegian Wood)
- سال تولید: ۲۰۱۰
- کارگردان: تاران آن هانگ
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۴ از ۱۰۰
در سال ۱۹۸۷، «جنگل نروژی» موفقیتی بزرگ و بین‌المللی برای موراکامی به ارمغان آورد و در عین حال تعداد خوانندگان او را در ژاپن به میلیون‌ها نفر افزایش داد. این کتاب داستان دانشجویی است که در پی خودکشی بهترین دوستش با دو زن جوان وارد روابط عاشقانه می‌شود: یکی همدم آسیب دیده دوران کودکی‌اش و دیگری همکلاسی جذاب و پر شر و شور.
کیکو میزوهارا، چهره‌ی نوپای مد و فشن و طبق شایعات عشق سابق هری استایلز، به عنوان یکی از جذاب‌ترین شخصیت‌های داستان در اقتباس ساخته‌ی تاران آن هانگ بازی می‌کند. در آن زمان کیکوی ۱۹ ساله در نقش دختری رؤیایی و شیدا به نام میدوری در مقابل کنیچی ماتسویاما در نقش تورو واتانابه قرار گرفت.
این فیلم سومین فیلمی بود گیتاریست گروه ریدیوهد، جانی گرین‌وود، برای موسیقی متن‌اش نواخت. ساخت فضای رویایی داستان بدون انگشت‌گذاری‌های او روی گیتار و تغییرات آکورد در سرتاسر فیلم ممکن نبود. استرینگ‌های ناهماهنگ هم وقتی فیلم به سمت اوج می‌رود، حس ترس را به خوبی تقویت می‌کند.
۲. سوختن (Burning)
- سال تولید: ۲۰۱۸
- کارگردان: لی چانگ دونگ
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
یک سال قبل از اینکه فیلم «انگل» (Parasite) بونگ جون هو جایگاه سینمای کره را در غرب دگرگون کند، یک فیلم کره‌ای برجسته دیگر که شایسته تقدیر مشابه بود، اکران شد. آن فیلم «سوختن» بود، فیلمی هیجان‌انگیز روان‌شناختی که یک مثلث عشقی مرموز را بین شخصیت‌هایی که یو آه این، جئون جونگ سئو و ستاره نوظهور، استیون یون بازی می‌کردند، نشان می‌داد.
این اقتباس سینمایی مبهم و معمایی محصول سال ۲۰۱۸، برگرفته از داستان کوتاه هاروکی موراکامی با نام «انبارسوزی» (Barn Burning) است که در سال ۱۹۸۳ نوشته شده و بعداً در سال ۱۹۹۳ در مجموعه‌ی « فیل ناپدید می شود» (The Elephant Vanishes) منتشر شد. این فیلم از شاهکارهای کارگردان لی چانگ دونگ است که خود سابقاً رمان نویس بوده است. او که به عنوان یکی از بهترین فیلمسازان تاریخ کره شناخته می‌شود (از افتخارات قبلی او می‌توان به شیر نقره‌ای در جشنواره فیلم ونیز برای فیلم «واحه» (Oasis) و برندهی جایزعه‌ی بهترین فیلمنامه در جشنواره فیلم کن برای فیلم «شعر» (Poetry) اشاره کرد)، با فیلم «سوختن» پس از هشت سال وقفه به دنیای کارگردانی بازگشت.
این فیلم در نخل طلای کن در سال ۲۰۱۸ رقابت کرد و جایزه FIPRESCI را به خانه برد. متعاقباً این اولین فیلم کره‌ای بود که در فهرست نه فیلم نهایی بهترین فیلم خارجی اسکار قرار گرفت و نشریه معتبر نقد فیلم بریتانیایی Sight & Soundهم آن را به عنوان سومین فیلم برتر سال معرفی کرد .
۱. ماشین مرا بران (Drive My Car)
- سال تولید: ۲۰۲۱
- کارگردان: ریوسکه هاماگوچی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
امکان ندارد از این شاهکار هنری ریوسکه هاماگوچی، فیلمساز ژاپنی، که هم در جشواره کن ۲۰۲۱ برنده سه جایزه شد و هم در اسکار ۲۰۲۲ برندهی بهترین فیلم بلند بین المللی شد چیزی نشنیده باشید، مگر اینکه در غار زندگی کرده باشید. این اثر کلاسیک مدرن، یکی از بهترین آثار اقتباس شده از آثار هاروکی موراکامی است.
«ماشین من را بران» داستان یوسوکه کافوکو (با بازی برنده جایزه آکادمی فیلم ژاپن، هیدتوشی نیشیجیما) را روایت می‌کند که در حین رانندگی در اطراف هیروشیما با یک ساب ۹۰۰ توربو قرمز به صدای ضبط شده‌ی همکار سابقش در حال نمایشنامه خوانی گوش می‌دهد. ظاهراً او در حال آماده شدن برای اجرای چند زبانه عمو وانیا از چخوف است، نمایشی که او در حال تمرین آن با گروهی از بازیگران است. اما بین سطرهای این درام سه ساعته جذاب، کاوش ظریفی از فقدان و اندوه ارائه می‌شود که به نوشته‌های پرحجم و رویایی موراکامی وفادار است. موراکامی در سال ۲۰۲۱ به نیویورک تایمز گفت :«من از ابتدا تا انتها جذب این فیلم شدم. فکر می‌کنم که این یک شاهکار فوق العاده است.»
منبع: i-D
