بازار کامپیوترهای گیمینگ دستی بیش از حد شلوغ شده است
تا ۳ سال پیش اگر شما به کسی می‌گفتید که می‌توان بازی‌های سطح بالای کامپیوتر را بدون افت گرافیکی یا نسخه خاص روی یک دستگاه دستی تجربه کرد، قطعاً به شما می‌خندید. این در صورتی است که در ۲ سال گذشته بازار کنسول‌های دستی پیشرفت بسیار زیادی داشته و شرکت‌های متعددی وارد آن شده‌اند.
در گذشته هم قابلیت تجربه بازی به صورت همراه وجود داشت ولی مشکل اصلی اینجا بود که برای این کار شما باید یک لپتاپ بزرگ گیمینگ خریداری می‌کردید. از طرفی اکثر لپتاپ‌های گیمینگ در صورت استفاده از باتری، کارت گرافیکی خود را روشن نمی‌کنند و در نتیجه یک تجربه خوب و روان را به کاربران ارائه نمی‌دادند. به همین دلیل شرکت‌های مختلف تصمیم به ساخت کنسول‌های دستی گرفتند.
نکته اینجاست که در گذشته دست یافتن به یک کنسول دستی با کیفیت بسیار دشوار بود. به دلیل اینکه این دستگاه‌ها بسیار کم بودند و اگر هم وجود داشتند مشکلات بسیار زیادی داشتند. حال به طور کامل ورق برگشته است. به این شکل که بازار کنسول‌های دستی طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده و از طرفی دستگاه‌های زیادی هم در آن وجود دارد. به همین دلیل است که می‌توان گفت این بازار بیش از حد شلوغ شده است که در ادامه توضیح خواهیم داد.
چه چیزی باعث شهرت کنسول‌های دستی کامپیوتری شد؟
کنسول‌های دستی در گذشته با دستگاه‌هایی مثل PSP یا نینتندو سوییچ (Nintendo Switch) مشهور بودند اما این دستگاه‌ها حتی نزدیک به یک کامپیوتر هم عمل نمی‌کردند. در اواسط سال ۲۰۲۱ میلادی بود که شرکت ولو کنسول استیم دک (Steam Deck) را معرفی کرد. نکته اینجاست که کامپیوترهای دستی قبل استیم دک هم وجود داشتند اما استیم دک چندین نکته مهم و مثبت داشت که به آن برتری می‌داد.
اول اینکه قیمت استیم دک نسبت به رقبا کمتر بود. در نتیجه خرید آن منطقی به نظر می‌رسید. دوم اینکه شرکت ولو تلاش کرد تا از لحاظ قدرت و کیفیت متعادل عمل کرده و تمرکز خود را روی قیمت و در دسترس بودن دستگاه بگذارد. از طرفی این دستگاه توسط یک شرکت سازنده بازی ساخته شده بود و به همین دلیل سازندگان آن به طور کامل در جریان ویژگی‌های یک کنسول دستی بودند. این در صورتی است که شرکت‌هایی مثل Ayaneo به جای بهینه عمل کردند به طور کامل روی قدرت تمرکز داشتند و دستگاه‌های آن‌ها قیمت بسیار بالایی داشت. از طرفی چونکه از سیستم عامل ویندوز استفاده می‌کردند، مشکلات متعددی در آن‌ها وجود داشت.
کنسول دستی استیم دک بدون مشکل نبود. در اصل مشکلات این دستگاه به قدری ریشه‌ای بودند که مدل بعدی این کنسول یعنی استیم دک اولد را نیز درگیر کردند. برای مثال این دستگاه به صورت بهینه برای سیستم عامل استیم که بر پایه لینوکس است طراحی شده است. در نتیجه عناوینی راحت روی آن اجرا می‌شوند که برای لینوکس بهینه شده باشند. در نتیجه عدم استفاده از ویندوز همواره یک نکته مثبت نیست و باعث مشکلات زیادی در این دستگاه شده است.
شرکت ولو برای حل این مشکل برای بازی‌های مختلف سطح تعیین کرده است. به این شکل که اگر شما با دستگاه استیم دک بخواهید یک بازی را خریداری کنید، در بالای آن نوشته شده که تا چه حد برای این کنسول بهینه است. برخی از عناوین به هیچ عنوان برای استیم دک بهینه نیستند اما برخی عناوین هم به بهترین نحو برای این کنسول طراحی شده‌اند. در نتیجه کاربران باید در انتخاب بازی توجه زیادی بکنند.
برای بسیاری از افراد، کاتالوگ استیم دک کافی است و این کنسول یک دستگاه کامل است. مخصوصاً اگر شما مدل اولد را خریداری کنید. به دلیل اینکه این دستگاه از نظر صفحه نمایش در سطح بسیار بالایی قرار داشته و از طرفی شرکت سازنده پردازنده این دستگاه را نیز بهینه کرده است. نکته جالب اینجاست که این ویژگی‌های صفحه نمایش باعث شده تا مشکلات رزولوشن آن نیز کمتر مشهود باشد. نکته جالب اینجاست که این مشکلات استیم دک باعث شد تا شرکت‌های دیگر به فکر فرو بروند و از آن‌ها استفاده بکنند.
شاید بتوان گفت که تنها دستگاهی که به طور کامل انتظارات را برآورده کرده و قیمت مناسب و عملکرد خوبی دارد استیم دک است. این دستگاه به طور مشخص برای گیمینگ ساخته شده و به همین دلیل است که برای این کار بهینه شده است.
مشکلات استیم دک، فرصت شرکت‌های دیگر
یکی از شرکت‌هایی که از این فرصت به بهترین نحو استفاده کرد ایسوس بود. دستگاه روگ الای (Rog Ally) کنسول دستی شرکت ایسوس بوده که در ابتدا به عنوان یک جک آوریل (April Fool’s Joke) معرفی شد. پس از آن شرکت سازنده تصمیم گرفت تا به صورت رسمی این دستگاه را معرفی کند و در توضیحات خود گفت که روگ الای در اصل یک نسل جدید از استیم دک است.
این دستگاه نسبت به استیم دک قدرت بیشتری داشته و از پردازنده‌های تازه Ryzen Z1 و Ryzen Z1 Extreme استفاده می‌کند. همینطور اینکه نرخ به روزرسانی صفحه نمایش ۱۲۰ هرتزی داشته که برای تجربه عناوین سبک بسیار مناسب است. در کنار آن روگ الای به طور کامل از ویندوز پشتیبانی کرده و مشکلات سازگاری بازی‌های مختلف با سخت افزار و نرم افزار را ندارد.
اگر شما به دنبال بهترین کنسول‌های دستی هستید، هر دو دستگاه استیم دک و روگ الای به راحتی در این لیست قرار خواهند گرفت. روگ الای از اشتراک‌هایی مثل گیم‌پس، یوبیسافت کانکت و موارد دیگر پشتیبانی می‌کند که یک نکته بسیار مثبت است. همینطور اینکه رزولوشن این دستگاه نسبت به استیم دک بالاتر بوده که باعث می‌شود تجربه بازی در آن بسیار لذت‌بخش باشد.
دستگاه روگ الای به نوعی نسخه بهتر از استیم دک با قیمت بالاتر است. از طرفی برخی از ویژگی‌های استیم دک را نداشته ولی با پشتیبانی کامل از ویندوز در زمینه نرم افزار برتری دارد.
حال اگر شما به دنبال صفحه نمایش بهتر هستید هم یک دستگاه دیگر برای شما وجود دارد. لنوو لیجن گو (Lenovo Legion Go) یکی از کنسول‌های دستی بسیار عجیب است که ساخته شده است. این دستگاه تمامی نکات مثبت روگ الای را در خود داشته و حتی آن را با افزودن حالت نینتندو سوییچ بهتر کرده است. به این شکل که کنترلرهای این دستگاه از بدنه آن جدا شده و می‌توانند به صورت جداگانه عملکرد داشته باشند. شرکت لنوو صفحه نمایش لیجن گو را نیز به رزولوشن 1600p ارتقاء داده و اندازه آن را نیز ۸.۸ اینچ کرده است.
نکته اینجاست که این رزولوشن بالا و نرخ به روزرسانی صفحه نمایش زیاد با هم همخوانی ندارند. به دلیل اینکه پردازنده اصلی این دستگاه که پردازنده Ryzen Z1 بوده، یک پردازنده محدود و همراه است. در نتیجه شرکت سازنده نمی‌تواند از نهایت پتانسیل دستگاه خود استفاده کند. همینطور اینکه از لحاظ باتری هم مشکلات زیادی برای دستگاه لیجن گو وجود دارد.
دستگاه لیجن گو یک دستگاه همه فن حریف است. به این شکل که این دستگاه تمامی ویژگی‌های مثبت دستگاه‌های قبلی را داشته و از طرفی قابلیت جدا شدن کنترلرها را هم دارد. با این حال قیمت بالا و وزن بسیار زیاد این دستگاه باعث شده که محبوبیت زیادی نداشته باشد.
عملکرد ضعیف شرکت ام اس آی در زمینه کنسول‌های دستی
در سال ۲۰۲۴ میلادی هم ما شاهد چند دستگاه جدید در میان کنسول‌های دستی بودیم. برای مثال شرکت ام اس آی (MSI) از کنسول دستی خود به نام کلا (Claw) رونمایی کرد که شباهت بسیار زیادی به دستگاه روگ الای و لیجن گو دارد. مشکل اینجاست که ام اس آی از لحاظ نرم افزاری نتوانست به خوبی دستگاه‌های دیگر از آن پشتیبانی کند و در نتیجه نقدهای مثبتی از آن منتشر نشد. همینطور اینکه از لحاظ قیمتی نسبت به رقبا بیشتر بود و شما با این قیمت می‌توانستید یک لپتاپ نسل قبلی گیمینگ خریداری کنید.
نکته اینجاست که ام اس آی تصمیم گرفت تا به جای همکاری با شرکت ای ام دی، با شرکت اینتل کار بکند. در نتیجه پردازنده این دستگاه یک پردازنده کم مصرف اینتل به نام Intel Meteor Lake بوده و از گرافیک آرک (Arc) استفاده می‌کند. نکته اینجاست که هر دو قدرت خوبی دارند ولی از لحاظ نرم افزاری چندان بهینه نیستند. همینطور اینکه شرکت اینتل در زمینه مدیریت باتری عملکرد خوبی نداشته و پردازنده‌های آن معمولاً قیمت بالاتری دارند.
زمانی که شما کنسول دستی کلا را در دست بگیری متوجه خواهید شد که کیفیت ساخت پایین‌تری نسبت به رقبا دارد. همینطور اینکه صفحه نمایش آن هم ضعیف‌تر بوده ولی قیمت بالاتری دارد. این موضوع باعث شد که کلا نسبت به رقبا شروع خوبی نداشته باشد و به طور کلی شرکت ام اس آی مورد انتقادات زیادی قرار بگیرد.
یکی از مشکلات اصلی این دستگاه عدم پشتیبانی از عناوین مختلف بود. برای مثال بسیاری از بازی‌ها روی آن اجرا نشده و حتی اگر می‌شدند کیفیت بسیار پایینی داشتند. این عدم هماهنگی سخت افزار و نرم افزار مانع این می‌شود که کلا از نهایت پتانسیل خود استفاده کند و ام اس آی باید به فکر طراحی یک دستگاه بهتر و بهینه‌تر باشد.
دستگاه ام اس آی کلا را می‌توان یکی از دستگاه‌های همراه ضعیف دانست. به دلیل اینکه این دستگاه قیمت بالایی داشته و کیفیت چندان خوبی هم ندارد.
عرضه مدل‌های جدید از کنسول‌های دستی
شروع کلا چندان جالب نبود ولی شرکت سازنده به دنبال بازگشت است. به همین دلیل در رویداد Computex 2024 تصمیم گرفت تا از مدل جدید کنسول دستی خود به نام MSI Claw 8 AI Plus رونمایی کند. شرکت ام اس آی از اشتباهات خود در دستگاه قبلی درس گرفت و به همین دلیل از یک پردازنده جدید در این دستگاه استفاده کرد. نام این پردازنده Lunar Lake بوده و از قابلیت‌های هوش مصنوعی بهره می‌ّرد. در کنار آن باتری دستگاه کلا به ۸۰ وات ساعت ارتقاء پیدا کرده و صفحه نمایش آن نیز ۱۲۰ هرتز و ۸ اینچ شده است.
نکته اینجاست که این دستگاه از زوایای بسیاری نسبت به قبل بهبود داشته است ولی شرکت ام اس آی باید روی نرم افزار هم تمرکز داشته باشد. به دلیل اینکه مشکل اصلی دستگاه کلا عدم پشتیبانی آن از بازی‌های مختلف بود و حال اینطور که به نظر می‌رسد معماری جدید پردازنده‌های اینتل باعث شده که هماهنگی بیشتری میان نرم افزار و سخت افزار وجود داشته باشد. این دستگاه جدید تا انتهای سال جاری میلادی عرضه خواهد شد ولی بحث اصلی اینجاست که ام اس آی چرا تصمیم گرفت دستگاه اولیه را عرضه کند!
ام اس آی کلا و استیم دک تنها دستگاه‌های همراهی نیستند که یک مدل به روزرسانی شده دریافت کرده‌آند. شرکت ایسوس نیست تصمیم گرفته تا به زودی یک دستگاه جدید به نام روگ الای ایکس (ROG Ally X) در ماه آینده عرضه کند که دارای یک باتری ۸۰ وات ساعتی بزرگ‌تر و یک حافظه جامد سریع‌تر نسبت به دستگاه اصلی است. اگر دقت کنید این دستگاه‌ها ارتقاء‌هایی را دارد که ما در دستگاه‌های میان نسلی شاهد هستیم. برای مثال الای ایکس دارای ۲۴ گیگابایت رم سریع بوده که باعث می‌شود تجربه بازی‌های مختلف با این دستگاه بسیار لذت‌بخش و راحت بشود.
کنسول‌های دستی میان نسلی؟
این دستگاه‌های جدید به نوبه خود بسیار جذاب هستند اما یک سؤال مهم را مطرح می‌کنند. سؤال اینکه عمر این کنسول‌های دستی تا چند سال است و تا چقدر پس از خرید آن‌ها به یک دستگاه جدید نیاز پیدا نخواهید کرد. برای مثال از زمان عرضه استیم دک حدود ۲ سال نیم می‌گذرد و دنیای کنسول‌های دستی به هیچ عنوان سرعت توسعه خود را کم نکرده است.
شرکت زوتک برای مثال از مواردی بود که نشان داد می‌توان کنسول‌های دستی را بیشتر هم پیشرفت داد. این شرکت تصمیم گرفت تا یک پردازنده لپتاپ کامل یعنی Ryzen 7 8840U را در دستگاه زوتک زون (Zotac Zone) قرار دهد. در نتیجه این پردازنده هم از لحاظ قدرت عملکردی و هم از لحاظ قدرت گرافیکی بسیار خوب خواهد بود و به راحتی توانایی اجرای عناوین مختلف را دارد.
پس از بررسی این کنسول متوجه خواهید شد که نکات مثبت زیادی دارد. همینطور اینکه از لحاظ قدرتی چیزی کمتر از رقبا ندارد ولی مشکل اصلی هم همین است. رقبای شرکت زوتک هم شهرت بیشتری داشته و هم سابقه بیشتری در این زمینه دارند و در نتیجه برتری آن‌ها به طور کامل در بازار کنسول‌های دستی مشخص است. با توجه به این که رقیب‌های این دستگاه هم کم نیستند، بحث موفقیت آن به طور کامل مورد شک است.
دستگاه زوتک زون ایده جالبی دارد ولی بحث اینجاست که اگر بتواند این پردازنده‌ای که برای لپتاپ ساخته شده است را به راحتی و به روش بهینه خنک کند، می‌تواند قدرت بیشتری نسبت به رقبا داشته باشد.
دنیای کنسول‌های دستی شلوغ شده است!
اگر تا الان با دقت متن را خوانده باشید متوجه خواهید شد که تا الان ما ۸ کنسول دستی مختلف را که توسط ۵ شرکت ساخته شده‌اند معرفی کردیم. همه این دستگاه‌ها در بازه زمانی ۲ سال و نیمه معرفی و عرضه شدند که نشان می‌دهد دنیای کنسول‌ها دستی با سرعت بسیار بالایی در حال حرکت است. به این شکل که حدوداً هر ۴ ماه یک بار ما شاهد یک کنسول دستی جدید هستیم که باعث شده دنبال کردن آن‌ها کمی آزار دهنده باشد.
این بحث عرضه مدل‌های مختلف و حضور چندین شرکت بزرگ گیمینگ در ساخت کنسول‌های دستی باعث شده که زمینه برای بیش از حد شلوغ شدن دنیای کنسول‌های دستی فراهم شود. مخصوصاً اینکه ما شاهد چنین مدل‌های به روزرسانی شده‌ای در این بازه زمانی کم هستیم. به نوعی می‌توان گفت که بازار کنسول‌های دستی داغ است ولی اگر به همین روند جلو برود دیگر رونق چندانی نخواهد داشت.
وقتی که شما تعداد زیادی دستگاه را در این بازه زمانی کم معرفی کنید، این ریسک را خواهید داشت که مصرف کننده را گیج کرده و از طرفی اعتماد به محصول خود را کم خواهید کرد. برای مثال هر کسی که دستگاه کلا اول را خریده، حال ناامید است که مدل جدید به مراتب بهتر است مدل اولی است. همین موضوع به طور کامل برای استیم دک و استیم دک اولد و روگ الای و روگ الای ایکس صدق می‌کند.
بحث اصلی اینجاست که دنیای کامپیوتر به نوبه خود بسیار سریع حرکت می‌کند ولی بحث کنسول‌های دستی از آن هم بیشتر پیشرفت می‌کند. به حدی که شما نمی‌توانید تنوع پردازنده‌ها و سخت افزار داخل این دستگاه‌ها را دنبال کرده و انتخاب از میان این دستگاه‌ها کار بسیار دشواری شده است.
شرکت آیانیو یکی از شرکت‌های نوآور در زمینه کنسول‌های دستی است. نکته اینجاست که این شرکت تنوع بسیار زیادی در دستگاه‌های خود داشته و به همین دلیل کاربران دقیقاً بر طبق سلیقه خود دستگاه خود را دریافت خواهند کرد.
شرکت آیانیو (Ayaneo) بیشتر به دوست داران تکنولوژی توجه می‌کند
در دنیای تکنولوژی افراد خاصی وجود دارند که نام خود را علاقه‌مندان (Enthusiasts) می‌گذارند. افرادی که هیچ محدودیتی برای پرداخت هزینه نداشته و حاضر هستند برای یک قطعه که حتی کاربرد چندانی هم ندارد هزینه زیادی پرداخت کنند. تنها نکته اینجاست که این قطعه باید ایده جدیدی داشته باشد تا توجه این افراد را به خود جلب بکند.
شرکت آیانیو بیشتر برای این افراد است. این شرکت سابقه زیادی در ساخت دستگاه‌های گیمینگ دستی داشته و می‌توان گفت که از شرکت‌های قدیمی در این بازار است. آخرین دستگاه این شرکت آیانیو کن (Ayaneo Kun) توانست توجه افراد زیادی را به خود جلب بکند. مخصوصاً اینکه این دستگاه از پردازنده قدرتمندی استفاده کرده و رابط کاربری مخصوص خود را دارد. تنها مشکل اینجاست که قیمت این دستگاه نزدیک به ۱۳۳۰ دلار است که با یک لپتاپ گیمینگ کامل و قدرتمند برابری می‌کند.
مدیر ارشد شرکت آیانیو با توجه به سابقه بسیار زیادی که دارد در مورد آینده کنسول‌های دستی صحبت کرده است. آرتور ژنگ (Arthur Zhang) مدیر ارشد آیانیو در مصاحبه خود در مورد کنسول‌های دسته گفته است:
بزرگ‌ترین تغییر در دنیای کنسول‌های دستی، رشد شدید بازار و رقابت در آن است. با توجه به این که عملکرد پردازنده‌های همراه به سرعت در حال پیشرفت است، این موضوع باعث شده که کامپیوترهای دستی هم به سرعت پیشرفت بکنند.
شرکت‌های بزرگی مثل ولو، ایسوس، ام اس آی، زوتک و حتی ایدیتا (Adata) در حال حرکت به سمت ساخت کامپیوترهای دستی هستند. این موضوع همچنان باعث گسترش بازار و افزایش رقابت شده ولی مشکل اصلی اینجاست که این افزایش رقابت مانع از این می‌شود که کاربران بتوانند به یک دستگاه توجه کافی کرده و ایرادات آن را بیان بکنند.
نکته جالب در مورد شرکت آیانیو این است که تنوع محصولات در آن بسیار بالا است. به این شکل که این شرکت هم در بازه زمانی کوتاه تعداد دستگاه زیادی عرضه می‌کند ولی این دستگاه‌ها از لحاظ طراحی ظاهری و کاربردی با یکدیگر تفاوت زیادی دارند. در نتیجه کاربر گیج نمی‌شود و می‌تواند با توجه به روند کاربری خود یکی را انتخاب کند.
چیزی که باعث می‌شود شرکت آیانیو با شرکت‌های دیگر متفاوت باشد، میزان شخصی‌‌سازی محصولات آن است. به این شکل که شما به طور کامل می‌توانید میزان رم، حافظه و حتی پردازنده خود را انتخاب کنید. قطعاً در میان این موارد اختلاف قیمت وجود خواهد داشت ولی این قابلیت به شما اجازه می‌دهد تا دقیقاً دستگاهی که می‌خواهید را خریداری کنید.
بحث اصلی اینجاست که اکثر شرکت‌های بزرگ به سلیقه کاربر اهمیت نمی‌دهند. به این شکل که شما تعدادی مورد دارید که می‌توانید در میان آن‌ها انتخاب کنید. این در صورتی است که شرکت‌های کوچک مثل آیانیو توجه زیادی به سلیقه کاربر کرده و دقیقاً چیزی را به آن‌ها تحویل می‌دهند که نیاز دارند. هرچند که قیمت تمام شده دستگاه بیشتر است اما کاربرد آن نیز به طور کامل مناسب فرد خریدار است.
یکی از دستگاه‌های بسیار جالب شرکت آیانیو مدل اسلاید (Slide) است. این دستگاه یک کیبورد کامل را در اختیار کاربر قرار داده و با توجه به این پردازنده قدرتمندی هم دارد می‌تواند به راحتی به عنوان یک لپتاپ استفاده شود.
حرف آخر
شرایطی که در آن قرار داریم در زمینه کنسول‌های دستی بسیار جالب است. هنوز بسیار زود است که بخواهیم یک تصمیم قطعی بگیریم که آینده این بازار چگونه خواهد بود ولی مشخص است که در حال پیشرفت است. بحث اصلی اینجاست که امکان دارد کامپیوترهای دستی در دنیای گیمینگ ماندگار نباشند و خیلی زود از دور خارج شوند. از طرفی این امکان هم وجود دارد که این دستگاه‌ها برای همیشه باقی‌مانده و تبدیل به یکی از اجزای مهم در دنیای گیمینگ بشوند.
با توجه به اینکه تعداد دستگاه‌های موجود بسیار زیاد است، به زودی شاهد یک تغییر در دنیای گیمینگ دستی خواهیم بود. مخصوصاً اینکه امکان دارد بسیاری از شرکت‌ها اگر مراقب نباشند با شکست مواجه شوند و نتوانند به جایگاهی که باید دست پیدا کنند. در حال حاضر در بازار موردی که بتوان گفت از هر لحاظ مناسب است وجود ندارد. شما باید با توجه به بودجه و کاربری خود از این دستگاه‌ها تصمیم بگیرید و تلاش کنید بهترین مورد را از میان دریای کامپیوترهای دستی انتخاب کنید.
منبع: PCgamer
