انواع دستکش طبی و غیرطبی همراه با کاربردهای آن‌ها
احتمالا شما هم از آن دسته افرادی هستید که تمام دستکش‌های ساخته شده از لاتکس یا پلاستیک را با نام دستکش طبی می‌شناسید. اما باید بدانید که انواع دستکش طبی با دستکش‌های مخصوص مشاغل دیگر با هم تفاوت دارند، حتی اگر ظاهری شبیه به هم داشته باشند. در این مطلب از دیجی‌کالا مگ قرار است علاوه بر معرفی انواع دستکش طبی و کاربردهای آن، دیگر انواع دستکش‌های محافظتی را هم به شما معرفی کنیم تا بتوانید با توجه به حرفه و فعالیت‌تان انتخاب مناسبی داشته باشید.
۱. دستکش لاتکس
این دستکش یکی از انواع دستکش طبی است که از جنس لاتکس سخته شده و از دست شما در برابر پاتوژن‌های خون، خطرات زیستی و مواد شیمیایی محافظت می‌کند. پوشیدن آن‌ها حس لامسه را از بین نمی‌برد و مانعی برای لمس کردن اجسام ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل در مشاغلی که نیاز به دقت بالا دارند، مثل جراحان، از این دستکش استفاده می‌شود. این دستکش به نوعی دستکش طبی کشی هم محسوب می‌شود چون به اندازه‌ی دست باز می‌شود، روی دست کاملا می‌چسبد و آزاد نیست. پس اگر قصد خرید دستکش طبی معمولی دارید این گزینه برای شما مناسب است.
بهترین موارد استفاده از دستکش لاتکس
وقتی قرار است با مواد بیولوژیکی یا محلول‌های مبتنی بر آب کار کنید، لاتکس یک انتخاب عالی است. این دستکش محکم و راحت است و در بسیاری از مشاغل مثل دندانپزشکی، مراقبت از کودکان و سالمندان، خدمات غذایی، خدمات زیبایی یا حتی تولید و کار با ماشین استفاده می‌شود.
محدودیت‌های دستکش لاتکس
دستکش لاتکس از شما در برابر اجسام تیز محافظت نمی‌کند و به راحتی سوراخ می‌شود. همچنین حلال‌های آلی می‌توانند بافت آن را از بین ببرند. ممکن است سوراخی که در اثر برخورد با هر یک از این مواد و لوازم ایجاد می‌شود کوچک باشد با چشم دیده نشود اما مواد از آن نفوذ کرده و به پوست دست‌تان آسیب می‌رساند. پس بهتر است در زمان کار با اجسام تیز و محلول‌های آلی از یک دستکش دیگر استفاده کنید. همچنین اگر به لاتکس حساسیت دارید می‌توانید از دستکش نیتریل استفاده کنید.
۲. دستکش نیتریل
دستکش نیتریل هم یکی دیگر از انواع دستکش‌های طبی است که در صنایع دیگر هم کاربرد دارد. بر خلاف لاتکس که از لاستیک طبیعی ساخته می‌شود، نیتریل (لاستیک نیتریل بوتادین) از لاستیک مصنوعی تولید شده است. این دستکش از لاتکس قوی‌تر است و مقاومت بالایی در برابر سوراخ شدن دارد. همچنین قیمت آن معمولا از دستکش لاتکس ارزان‌تر است و باعث ایجاد واکنش آلرژیک کمتری می‌شود.
بهترین موارد استفاده از دستکش نیتریل
به دلیل مقاومت بالای دستکش‌های نیتریل در برابر خطرات زیستی، روغن‌ها و مواد شیمیایی، محبوبیت استفاده از آن در بین متخصصان حوزه‌ی سلامت و بهداشت بسیار بالا است. همچنین طراحان تتو و مکانیک‌ها هم از این دستکش‌ها استفاده می‌کنند.
محدودیت‌های دستکش نیتریل
وقتی دستکش نیتریل می‌پوشید حس لامسه مثل قبل کار نمی‌کند و ممکن است شما را اذیت کند. پس نمی‌توانید از این دستکش برای انجام کارهای ظریف استفاده کنید. البته تشخیص دستکش‌های نیتریل و لاتکس از یکدیگر برای کاربران عادی دشوار است اما این تفاوت برای متخصصین حوزه‌ی پزشکی و درمان بسیار مهم است.
۳. دستکش وینیل
این دستکش‌ها از پلی وینیل کلرید (PVC) ساخته شده‌اند که برای افزایش انعطاف‌پذیری نوعی پلاستیک هم به آن‌ها اضافه شده است. مزیت اصلی ین دستکش‌ها قیمت پایین آن‌هاست. به همین دلیل بهترین گزینه برای مواقعی است که باید از دستکش یکبار مصرف استفاده و دائم آن‌ها را تعویض کنید.
بهترین موارد استفاده از دستکش وینیل
این دستکش‌ها برای نظافت منزل، پخت غذا و بعضی از خدمات پزشکی مناسب هستند. در واقع در هر موقعیتی که با موارد شیمیایی خطرناک و عوامل بیماری‌زا درگیر نیستید می‌توانید از این دستکش‌ها استفاده کنید. بسیار مقرون‌به‌صرفه هستند و افرادی که می‌خواهند جلوی تماس پوست دست با مواد آلرژی‌زا را بگیرند می‌توانند با خیال راحت از دستکش وینیل استفاده کنند.
محدودیت‌های دستکش وینیل
درست است که دستکش‌های وینیل نرم هستند و تا حد زیادی حس لامسه را فعال نگه می‌دارند اما دوام کمتری نسبت به دستکش نیتریل دارند. پس در زمان کار با مواد عفونی نباید از دستکش وینیل استفاده کنید. همچنین قابلیت تنفس این دستکش نسبت به لاتکس و نیتریل کمتر است و می‌تواند در استفاده‌های طولانی باعث عرق کردن دست‌ها شود.
۴. دستکش پلی‌اتیلن
پلی‌اتیلن نوعی پلیمر است که به عنوان رایج‌ترین پلاستیک در تولیدات روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرد. کیسه‌های پلاستیکی، بطری‌ها، فیلم‌ها و محصولات مختلف پلاستیکی شفاف از این ماده ساخته می‌شوند. دستکش‌های پلی‌اتیلن قیمت پایینی دارند و معمولا با عنوان دستکش یکبار مصرف شناخته می‌شوند. اندازه‌ی آن‌ها بزرگتر از سایت معمولی دست است و برای حفظ بهداشت در محیط‌های کم‌خطر، مثل آماده کردن غذا یا چیدن میز غذا، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نکته را نباید فراموش کنید که این دستکش‌ها در برابر روغن‌های خوراکی مقاوم نیستند.
۵. دستکش نئوپرن
نئوپرن که گاهی با نام لاستیک نئوپرن هم در بازار شناخته می‌شود، اولین لاستیک مصنوعی بود که تولید شد. از این پلیمر برای ساخت لباس ضد آب، شلنگ‌ها، واشرها و محصولات ضد آب پلاستیکی استفاده می‌شود. دستکش‌های نئوپرن همه کاره هستند و معمولا در برابر انواع مایعات غیر قابل نفوذ باقی می‌مانند. پس می‌توان گفت که آن‌ها برای موقعیت‌هایی که تماس طولانی با مایعاتی مثل الکل، پراکسید، سوخت، مایع هیدرولیک، اسیدها، بازها، هیدروکربن‌ها و اسیدهای آلی دارید، انتخاب مناسبی هستند.
۶. دستکش لاستیکی بوتیل
این محصول از لاستیک مصنوعی ساخته شده و مقاوم، انعطاف‌پذیر و با ماندگاری طولانی است. این تنها ماده‌ای است که در برابر گازهای غیرقابل نفوذ است و می‌توان از این قابلیت به عنوان یک ویژگی خاص و منحصربه‌فرد نام برد. لاستیک بوتیل در برابر اسیدها و قلیایی‌ها، ازن، سیال هیدرولیک و کتون‌ها مقاوم است. در دمای ۵۰ تا ۱۲۰ درجه‌ی سانتیگراد کارآیی خود را حفظ می‌کند. این ماده حتی در برابر سوخت موشک و اسیدهای بسیار خورنده مثل نیتریک، سولفوریک و هیدروفلوریک مقاوم است. این دستکش برای کارهایی که نیاز به دقت بالا و حس لامسه دارند مناسب نیست و فقط باید به عنوان محافظی عالی در برابر مواد خطرناک از آن استفاده کرد.
۷. دستکش پلی وینیل کلراید (PVC) یا پلی وینیل الکل (PVA)
نام این دو دستکش مشابه است اما کاربردشان کاملا با هم متفاوت است.
پلی وینیل کلراید
این ماده‌ی ارزان قیمت معمولا برای تولید انواع دستکش‌های طبی استفاده می‌شود اما باید در موقعیت‌هایی که با مواد شیمیایی خطرناک و عوامل بیماری‌زا در تماس نیستید استفاده شود. این ماده در برابر الکل‌ها، نمک‌ه و محلول‌های بر پایه‌ی آب مقاوم هستند. دستکش‌های پلی وینیل کلراید قیمت کمی دارند و می‌توانند به عنوان دستکش یکبار مصرف کاربرد داشته باشند.
پلی وینیل الکل
این دستکش‌ها تخصصی هستند و طبیعتا قیمت بالاتری هم دارند. این ماده در برابر حلال‌های قوی و مواد شیمیایی فرساینده مقاوم است و می‌تواند گفت این مواد روی دستکش پلی وینیل الکل بی‌اثر هستند. PVA در برابر بریدگی و سوراخ شدن هم مقاوم است اما به آب و الکل حساسیت بالایی دارد. این دستکش هم از انواع دستکش‌های طبی به شمار می‌رود معمولا از آن در محیط‌هایی که با حلال‌های قوی کار می‌شود، استفاده می‌کنند.
۸. دستکش الاستومر ترموپلاستیک (TPE)
الاستومتر نوعی پلیمر است که با گرم شدن شکل می‌گیرد و انعطاف‌پذیری خوبی دارد. پوشیدن آن احساسی شبیه به پلاستیک به شما می‌دهد و از جمله رزین‌های تخصصی با قیمت بالا محسوب می‌شود. دستکش‌های TPE کاربردهای شبیه به دستکش‌های وینیل، PVC و پلی‌اتیلن دارد. مزیت این دستکش‌ها کم‌خطر بودن آن‌ها برای محیط زیست است چون پلیمر آن بازیافت می‌شود و تغییر شکل می‌دهد.
۹. دستکش پارچه‌ای
این دستکش‌ها از پارچه‌هایی مثل پشم و پنبه ساخته می‌شود که از پوست دست شما در برابر سطوح ناهموار و سائیدگی‌های جزئی محافظت می‌کند. همچنین از دست در برابر تغییرات دمایی، مثل کار در انبارهای یخچال‌دار، مراقبت می‌کند. البته این دستکش‌ها در برابر بردگی و سوراخ شدن مقاوم نیستند و ممکن است در صورت تماس با اجسام تیز باعث ایجاد زخم روی دست شما شود. همچنین باید از مواد شیمیایی و مایعات دور نگه داشته شود چون قابلیت عایقی ندارد. از این دستکش‌ها معمولا زیر دستکش‌های دیگر استفاده می‌شود تا از دست محافظت بیشتری شود.
شاید بتوان گفت یکی دیگر از کاربردهای دستکش پارچه‌ای، محافظت از پانسمان، ثابت نگه داشتن آن و همچنین ایجاد پوشش محافظتی روی مچ‌بند و آتل انگشتی است. پس اگر قصد خرید مچ بند طبی دارید بد نیست که یک دستکش پارچه‌ای هم در کنار آن خریداری کنید.
۱۰. دستکش نوروفویل
این دستکش‌ها در برابر تماس طولانی با خطرناکترین مواد شیمیایی کاربرد دارند. ظاهر آن‌ها نقره‌ای رنگ و شبیه به فویل آلومینیومی است و حداکثر ۵ لایه پارچه‌ی فشرده دارد. این دستکش‌ها با پلیمرهای پرانرژی و کم‌انرژی لمینیت شده‌اند و آن‌ها را تا چندین ساعت در برابر بسیاری از مواد شیمیایی مقاوم می‌کند.
۱۰. دستکش ویتون
ویتون نام تجاری نوعی الاستومتر فلوروپلیمر و ترکیب لاستیک مصنوعی است که به عنوان مقاوم‌ترین لاستیک موجود در بازار شناخته می‌شود. این ماده از شما در برابر مواد زیر محافظت می‌کند:
- بی‌فنیل‌های پلی‌کلره (PCB)
- بنزن
- حلال‌های حاوی کلر
- آنیلین
- هیدروکربن‌های آروماتیک و آلیفاتیک
۱۲. دستکش آلومینیومی
دستکش‌های آلومینیومی برای کار در گرمای شدید در ریخته‌گری‌ها، آزمایشگاه‌ها، کوره‌ها و محیط‌های صنعتی طراحی شده‌اند. این محصول با انعکاس گرمای محیط می‌تواند از دست‌های شما در برابر دمای حدود ۱۲۰۰ درجه‌ی سانتیگراد محافظت کند.
پاسخ به چند پرسش پرتکرار
در این بخش به دو سوال جالب و پرتکرار درباره‌ی انواع دستکش‌های طبی پاسخ داده‌ایم.
دستکش طبی آرتروز چیست؟
دستکش طبی آرتروز،، که با نام دستکش آرتریت آیمک هم شناخته می‌شود، با فشرده کردن بافت دست به تسکین درد و خستگی ناشی از روماتوئید و استئوآرتریت کمک می‌کند.
دستکش طبی انگشتی چیست؟
این مدل دستکش لاتکس در واقع فقط برای پوشش انگشت‌ها طراحی شده است. وقتی انگشت شما زخم شده و می‌خواهید از آن محافظت کنید می‌توانید از آن استفاده کنید. همچنین این مدل دستکش از ایجاد الکتریسیته‌ی ساکن جلوگیری می‌کند و انجام عملیات نجات برای کادر درمان را راحت‌تر می‌کند. جواهرسازان، نقاش‌ها و خدمات غذایی هم از این دستکش استفاده می‌کنند.
مرور کلی
انواع دستکش های طبی و غیر طبی در بازار وجود دارند که ظاهرشان شبیه به یکدیگر است اما کاربردها و محدوده‌ی اثرشان با هم فرق دارند. در این مطلب به معرفی پرکاربردترین دستکش‌ها پرداختیم و از مزایا، معایب و کاربردهای خاص آن‌ها صحبت کردیم.
منبع: sunlinesupply
