راهنمای کامل پرورش و نگهداری از گیاه آرالیای برگ‌پهن (ژاپنی)
آرالیای برگ‌پهن یکی از گیاهان آپارتمانی پرطرفدار است که در اقلیم نیمه‌گرمسیری رشد می‌کند. این گیاه بومی جزایر جنوبی ژاپن، کره و تایوان است. آرالیای برگ‌پهن گیاهی بالارونده و مقاوم است که ارتفاع آن در فضای باز به ۵ متر و در فضای بسته به ۲ متر هم می‌رسد. این گیاه می‌تواند سالیانه بین ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر رشد کند.
آرالیای برگ‌پهن برگ‌هایی بزرگ، چرمی و به رنگ سبز تیره دارد که اندازه‌ی آن‌ها به ۳۰ سانتی‌متر هم می‌رسد. در شرایط مناسب، گیاهان بالغ در فصل پاییز گل می‌دهند. گل‌های آرالیای پهن‌برگ خوشه‌ای، کوچک و به رنگ سفید هستند و این گل‌‌ها به میوه‌هایی کوچک، سیاه و براق تبدیل می‌شوند. برگ‌های بزرگ و زیبا، مقاوم بودن و نگهداری آسان، آرالیای برگ‌پهن را به یک گیاه آپارتمانی پرطرفدار تبدیل کرده است. علاوه بر این در باغ‌های گیاهان گرمسیری و درختستان‌ها آرالیای برگ‌پهن یکی از گونه‌های اصلی به شمار می‌رود.
نگهداری از گیاه آرالیای برگ‌پهن
نور
آرالیای برگ‌پهن در محیط‌های نیمه‌سایه تا کاملاً سایه به خوبی رشد می‌کند. اگر آرالیای پهن‌برگ در معرض نور مستقیم و شدید خورشید قرار بگیرد، احتمال سفید شدن برگ‌های گیاه زیاد است. بنابراین، این گیاه را در مکانی قرار دهید که نور ملایم و غیرمستقیم صبحگاهی را دریافت کند. هرگز نباید این گیاه در معرض آفتاب شدید و مستقیم بعدازظهر قرار بگیرد.
خاک
آرالیای پهن‌برگ گیاهی دوست‌داشتنی است که در مورد خاک خیلی سخت‌گیر نیست. این گیاه با انواع خاک سازگار می‌شود اما خاک مرطوب، دارای زهکشی مناسب و خنثی تا کمی اسیدی را ترجیح می‌دهد.
آب
در فصل رشد یعنی در طول بهار و تابستان، آرالیای برگ‌پهن به رطوبت دائمی نیاز دارد. باید در آبیاری این گیاه منظم باشید و اجازه ندهید خاک خشک شود. در هر نوبت آبیاری، باید به گونه‌ای آبیاری کنید که آب همه‌ی خاک را فرابگیرد و از سوراخ‌های زهکشی انتهای گلدان خارج شود. در طول پاییز و زمستان، آبیاری را کمی کاهش دهید تا گیاه بتواند استراحت کند.
دما و رطوبت
آرالیای برگ‌پهن محیط‌های خنک‌تر را ترجیح می‌دهد و در محیطی با دمای ۱۵ تا ۲۱ درجه‌ی سانتی‌گراد به خوبی رشد می‌کند. البته باید این گیاه را در مکانی قرار دهید که در معرض هوای خروجی وسایل سرمایشی، هوای سردی که از پنجره وارد می‌شود و همچنین بادهای شدید قرار نگیرد. برای نگهداری از آرالیای برگ‌پهن لازم نیست رطوبت محیط را بیشتر کنید.
کود
برای اینکه گیاه شما مواد مغذی بیشتری دریافت کند، گیاه را در طول فصل رشد به طور منظم تغذیه کنید و برای تغذیه‌ی گیاه از کودهای مایع مناسب برای گیاهان آپارتمانی استفاده کنید. در طول پاییز و زمستان کوددهی را کاهش دهید؛ یک نوبت کوددهی در ماه می‌تواند کافی باشد.
تعویض گلدان
از آن‌جا که رشد آرالیای برگ‌پهن به گونه‌ای است که می‌تواند به یک گیاه بزرگ تبدیل شود، توجه به گلدان گیاه اهمیت دارد. مشاهده‌ی نشانه‌هایی مانند خروج ریشه‌ها از سوراخ‌های زهکشی به این معنی است که گلدان فعلی برای گیاه کوچک است و زمان تعویض گلدان فرارسیده است. معمولاً لازم است سالی یک بار آرالیای برگ‌پهن را به یک گلدان بزرگ‌تر انتقال دهید.
تکثیر گیاه آرالیای برگ‌پهن
آرالیای برگ‌پهن را می‌توان به هر دو روش کاشت بذر و قلمه‌زنی ساقه تکثیر کرد. وقتی از آرالیای برگ‌پهن به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری می‌کنید، احتمال گل‌دهی این گیاه بسیار کم است. بنابراین، بهتر است روش قلمه‌زنی ساقه را برای تکثیر گیاه انتخاب کنید.
برای تکثیر گیاه، قلمه را در ابتدای فصل رشد و از یک گیاه بالغ جدا کنید و برای نتیجه‌ی بهتر از هورمون ریشه‌زایی استفاده کنید. قلمه‌ها را داخل گلدانی پر از خاک مرطوب قرار دهید و روی گلدان را با پلاستیک بپوشانید. گلدان را در مکانی گرم و مرطوب قرار دهید تا قلمه‌ها ریشه بزنند. معمولاً بین یک تا دو ماه طول می‌کشد تا گیاه جدید رشد خودش را شروع کند.
آفت‌های رایج
مانند بسیاری از گیاهان، آرالیای پهن‌برگ در معرض هجوم انواع شته‌ها قرار دارد که با نام شپش گیاه هم شناخته می‌شوند. این آفت‌ها معمولاً از برگ‌های جوان‌تر گیاهان تغذیه می‌کنند و می‌توانند مانع رشد گیاه بشوند. اگر به موقع متوجه حضور این آفت‌ها بشوید، مقابله با آن‌ها کار نسبتاً آسانی است و می‌توانید این آفت‌ها را با اسپری کرن روغن چریش از بین ببرید.
مشکل بزرگ‌تری که ممکن است آرالیای پهن‌برگ با آن مواجه شود، هجوم شپشک‌های آردی است. این آفت‌ها شبیه به لکه‌های کوچک پنبه‌ای به نظر می‌رسند و می‌توانید آن‌ها را روی سطح زیرین برگ‌ها مشاهده کنید. شپشک‌های آردی با مکیدن مایعات درون گیاه مانع از رسیدن مواد مغذی به گیاه می‌شوند و گیاه برای رشد به این مواد مغذی نیاز دارد. علاوه بر این، شپشک‌های آردی ماده‌ای چسبناک به نام عسلک تولید می‌کنند که وجود آن روی ساقه‌ها و برگ‌های گیاه شرایط مناسبی برای رشد کپک دودی فراهم می‌کند.
برای خلاص شدن از شر شپشک‌های آردی، ساقه‌ها و برگ‌های گیاه را هر چند وقت یک بار با استفاده از گوش‌پاک‌کن آغشته به الکل و به آرامی تمیز کنید. در مواردی که آلودگی شدید است، از روغن چریش به شکل اسپری استفاده کنید.
چند مشکل رایج در نگهداری از آرالیای برگ‌پهن و راه‌حل آن‌ها
۱. شل و آویزان شدن ساقه‌ها
اگر ساقه‌های آرالیای برگ‌پهن شل و آویزان شده‌اند، این مشکل می‌تواند به یکی از سه دلیل زیر ایجاد شده باشد:
- مناسب نبودن زهکشی
- قرار گرفتن در معرض هوای سرد
- سنگین شدن برگ‌ها
اگر در هر نوبت آبیاری، آب اضافی به موقع از سوراخ‌های زهکشی انتهای گلدان خارج نشود و رطوبت خاک بیشتر از نیاز گیاه باشد، ساقه‌های گیاه شل می‌شوند. در این شرایط باید خاک و حتی در صورت نیاز گلدان گیاه را عوض کنید. هم گلدان باید به تعداد کافی سوراخ‌های زهکشی داشته باشد و هم خاک باید زهکشی مناسبی داشته باشد.
اگر خیلی دیر نشده باشد، می‌توانید شل شدن ساقه‌ها به دلیل قرار گرفتن گیاه در معرض هوای سرد را هم درمان کنید؛ کافی است گیاه را به مکانی مناسب انتقال دهید. اما اگر سنگین شدن برگ‌ها باعث آویزان شدن ساقه‌ها شده باشد، احتمالاً گیاه به هرس نیاز دارد. برای اینکه گیاه در معرض آسیب کمتری قرار بگیرد، توصیه می‌شود هرس را در پایان بهار انجام دهید. در زمستان گیاه به خواب می‌رود و نمی‌تواند از رشد برگ‌های جدید پشتیبانی کند.
در هرس گیاه حتماً دو نکته را رعایت کنید؛ یکی کاملاً تمیز بودن ابزار برش برای جلوگیری از انتقال عوامل بیماری‌زا و دیگری تغذیه‌ی گیاه بعد از هرس برای کمک به رشد سریع‌تر گیاه.
۲. زرد، قهوه‌ای یا تیره شدن برگ‌ها
معمولاً دلیل تغییر رنگ برگ‌های آرالیای برگ‌پهن یکی از موارد زیر است:
- قرار گرفتن در معرض نور مستقیم و شدید آفتاب
- دریافت نمک اضافی
- قرار گرفتن گیاه در معرض هجوم کنه‌ی عنکبوتی
- بیماری‌های قارچی
- کم‌آبی
- زیاده‌روی در کوددهی
- سرمای شدید
در مواردی که مشکل نور زیاد است، برگ‌های آسیب‌دیده را جدا کنید و گیاه را به مکانی سایه‌تر انتقال دهید.
کنه‌های عنکبوتی می‌توانند مقصر قهوه‌ای شدن برگ‌ها و ریزش آن‌ها باشند چرا که این موجودات کوچک به تدریج کلروفیل موجود در برگ‌ها را تخلیه می‌کنند. به طور منظم باید زیر برگ‌ها را بررسی کنید تا به موقع متوجه حضور این آفت‌ها بشوید و بتوانید با آن‌ها مقابله کنید.
در مواردی که گیاه بیشتر از نیازش نمک دریافت می‌کند، این نمک اضافی در لبه‌ی برگ‌ها انباشته می‌شود. نتیجه‌ی این انباشت نمک، از بین رفتن بافت‌ها و قهوه‌ای شدن لبه‌ی برگ‌ها است. از آن‌جا که معمولاً این نمک از طریق آبیاری به گیاه می‌رسد، آبیاری باید آرام و با مقدار زیادی آب انجام شود تا این نمک به پایین ریشه‌ها برسد.
آبیاری منظم در نگهداری از آرالیای برگ‌پهن اهمیت زیادی دارد چرا که کم‌آبی باعث زرد شدن برگ‌ها و حتی از بین رفتن گیاه می‌شود.
در طول زمستان اگر آرالیای برگ‌پهن در محیطی قرار بگیرد که هوا به شدت سرد باشد، برگ‌ها تیره می‌شوند و حتی ممکن است گیاه دچار ریزش برگ بشود. در این شرایط، تنها کاری که باید انجام دهید بالا بردن دمای محیط است. علاوه بر این لازم نیست برگ‌های تیره‌شده را از گیاه جدا کنید چرا که با افزایش دما این برگ‌ها دوباره سبز می‌شوند.
البته قهوه‌ای شدن برگ‌های قدیمی‌تر می‌تواند بخشی از فرایند فتوسنتز در گیاه باشد که یک چرخه‌ی کاملاً طبیعی است.
منبع: Thespruce
