اصول مراقبت از گیاه آلوئه ورا چیست؟
آلوئه ورا (یا آلوئه باربادنسیس یا آلوئه باربادوس) یک گیاه خانگی جذاب با برگهای تیغدار و گوشتی است که لبههای دندانهداری دارند. این گیاه یک ساکولنت محسوب میشود که از مناطق گرم و خشک جهان میآید و آب را در برگهای خود ذخیره میکند. بنابراین نیاز به آبیاری زیادی ندارد که آن را به یک گیاه عالی و با مراقبت ساده برای مبتدیان تبدیل میکند. آلوئه ورا به عنوان گیاه کمکهای اولیه نیز شناخته میشود زیرا شیره آن برای تسکین سوختگی، آفتاب سوختگی، تحریکات پوستی و نیش حشرات استفاده میشود. کافیست یک برگ آلوئه ورا را از پایه جدا کنید، آن را از وسط به دو نیم کنید و ژل یا شیره درون آن را مستقیماً روی پوست بمالید. برای پرورش و مراقبت از گیاه آلوئه ورا باید نکاتی را بدانید که در این مقاله به آنها اشاره میکنیم.
چرا آلوئه ورا گیاهی خاص است؟
گونههای گیاه آلوئه ورا
روشهای مراقبت از گیاه آلوئه ورا
هرس کردن آلوئه ورا
تکثیر آلوئه ورا
تعویض گلدان آلوئه ورا
آفات رایج آلوئه ورا
چرا آلوئه ورا گیاهی خاص است؟
با توجه به کاربردهای دارویی آلوئه ورا، این گیاه در طول تاریخ به دلایل عملی و زیباییشناختی مورد استفاده قرار گرفته است. برگهای نوک تیز گوشتی سبز روشن آلوئه ورا از مرکز آن بیرون میزنند و میتوانند ظاهری تازه و مینیمالیستی به فضای داخلی بدهند. برگهای آن به رنگ سبز کمرنگ و دارای لبههای دندانه دار ظریفی هستند. این برگها میتوانند تا ۶۰ سانتیمتر ارتفاع و ۳۰ سانتیمتر عرض رشد کنند، البته، اگر با عشق و مراقبت مناسب از این گیاه نگهداری کنید!
آلوئه ورا خاصیت درمانی دارد زیرا شیره خنک و ژل مانند داخل برگهای آن برای تسکین تحریکات پوستی، آفتاب سوختگی و گزیدگی حشرات شگفتانگیز است.
از آنجایی که گیاهان آلوئه ورا بومی مناطق گرم و خشک هستند، میتوانند آب را در برگهای شاداب خود ذخیره کنند. این بدان معنی است که آنها نیازی به آبیاری همیشگی ندارند. به همین دلیل، مراقبت از گیاه آلوئه ورا به سادگی آب خوردن است و برای هر کسی بدون توجه به تجربه او در مراقبت از گیاهان ایدهآل خواهد بود.
گونههای گیاه آلوئه ورا
بیش از ۵۰۰ گونه آلوئه ورا در جهان وجود دارد که به سه دسته تقسیم میشوند: آلوئه ورای درختی، آلوئه ورای درختچهای و آلوئه ورای بدون ساقه. خوشبختانه، از نظر مراقبت، گونههای آلوئه ورا هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند. برخی از گونههای گیاه آلوئه ورا که برای نگهداری در آپارتمان مناسبتر هستند، عبارتاند از:
- آلوئه ورای ساده: این گیاه بدون ساقه محبوب برگهای ضخیم و سبز رنگی دارند که از ساقه مرکزی بیرون رشد میکنند. با اینکه طول برگهای این گیاه ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر است، ساقه آن نیز میتواند به ارتفاع ۹۰ سانتیمتر برسد.
- آلوئه آریستاتا: این ساکولنتهای بدون ساقه که به خاطر دندانههای سفید چسبیده به لبه برگهایشان شناخته میشوند، سمی هستند و فوایدی برای سلامتی ندارند. این گیاهان میتوانند ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر رشد کنند. این ویژگی این گونه از آلوئه ورا را به گیاهی ایدهآل برای نگهداری در گلدان تبدیل میکند.
- آلوئه پلی فیلا: اگر این گیاه را ببینید، دقیقاً خواهید فهمید که چرا به آن آلوئه ورای مارپیچی میگویند. برگهای کوتاه آن در ردیفهایی قرار گرفته که در یک راستا مارپیچ میشوند. در طول ماههای بهار و تابستان، این گیاه شکوفههای قرمز یا صورتی تولید میکند.
روشهای مراقبت از گیاه آلوئه ورا
نگهداری از گیاه آلوئه ورا در گلدان به خاک شنی یا خاک کاکتوس نیاز دارد. اگر از این ساکولنت در فضای باز مراقبت میکنید، باید آن را در کنار گیاهان دیگر با نیازهای مشابه بکارید. آلوئه را در باغچه مرکزی خانه در کنار سایر گیاهان بکارید یا با کاشت آن به تنهایی در گلدان این گیاه را به یک نقطه کانونی در ورودی خانه تبدیل کنید. آلوئه ورا در گلدان روی تراسها و پاسیوها، جایی که برای استفاده در درمان سوختگیها و درمان اضطراری جای نیش حشرات نیز مفید است، زیبا به نظر میرسد.
ممکن است آلوئه ورا در فضای باز، در اواخر بهار یا اوایل تابستان شکوفا شود. شکوفهها معمولاً در آلوئه ورای کاشته شده در گلدان ظاهر نمیشوند. در هر صورت، این گیاه باید بسیار بالغ شده باشد تا شکوفه بدهد و حتی ممکن است هر سال شکوفا نشود، به ویژه اگر برگهای آن برای استفاده برداشت شوند. آلوئه ورا به آبیاری کمی نیاز دارد و در عمل به هیچ کوددهی نیازی ندارد. این ویژگیها آلوئه ورا را به یک گیاه آپارتمانی با مراقبت آسان برای باغبانان مبتدی تبدیل میکند. برای مراقبت از گیاه آلوئه ورا باید نیازهای آن را بهتر بشناسید.
نور
آلوئه ورا برای رشد به نور طبیعی و محیطی روشن نیاز دارد. در خارج از منزل، حداکثر ۶ ساعت آفتاب کامل با اندکی سایه در بعدازظهر به رشد آلوئه ورا کمک میکند. اگر از آلوئه ورا در داخل خانه مراقبت میکنید، باید آن را در کنار پنجرهای با نور روشن و غیر مستقیم خورشید قرار دهید. آفتاب مستقیم ممکن است سطح لطیف برگهای این گیاه را بسوزاند اما کمبود نور هم باعث میشود که گیاه به صورت علفی رشد کند و برگهای آن ضعیف و دارای چروک شود.
خاک
آلوئه ورا در زیستگاه طبیعی خود معمولاً در شرایط خاکی فقیر از مواد مغذی یا در دامنههای شنی با زهکشی خوب رشد میکند. با استفاده از خاک کاکتوس یا خاک عادی مخلوط با پرلیت و ماسه درشت دارای زهکشی مناسب از رشد بهینه این گیاه در گلدان مطمئن شوید. آلوئه ورا خاک کمی اسیدی ترجیح میدهد و pH آن باید حدود ۶.۰ باشد. با وجود این، آلوئه ورا گیاهی بسیار سازگار است و میتواند در خاکهای خنثی یا قلیایی نیز رشد کند.
آبیاری
آلوئه ورا آبیاری منظم را ترجیح میدهد، به شرطی که در میان دو آبیاری، خاک آن کاملاً خشک شود. اگر خاک آلوئه ورا برای مدتی طولانی خشک بماند، برگهای آن پژمرده و کمی چروکیده میشوند.
آلوئه ورا در زمستان به خواب زمستانی فرو میرود و اصلاً به آبیاری نیاز ندارد، به شرطی که در طول فصل رشد خود آب کافی دریافت کند. اگر آب و هوای منزل شما در فصل زمستان بارانی است، کاشت آلوئه ورا در شن یا سنگ گزینه بهتری خواهد بود. این کار باعث میشود که آب روی ریشههای آلوئه ورا جاری شود و از پوسیدگی آن جلوگیری میکند.
دما و رطوبت
آلوئه ورا به طور طبیعی در محیطهای خشک، استوایی و نیمه گرمسیری رشد میکند. بنابراین تقلید از این شرایط به آن اجازه میدهد تا بهتر رشد کند. دمای بین ۱۲ تا ۲۹ درجه سانتیگراد برای این گیاه بهترین دما محسوب میشود. اگر هم پیشبینی میکنید که دمای شبها به زیر ۴.۵ درجه سانتیگراد میرسد، گلدان آلوئه ورای خود را در فضای باز رها نکنید.
آلوئه به خوبی میتواند هوای خشک را تحمل کند و نیازی به رطوبت اضافی ندارد. ۴۰ درصد رطوبت نسبی برای این ساکولنت بهترین میزان رطوبت خواهد بود.
کوددهی
آلوئه ورا در شرایط خاکی نامناسب بهتر رشد میکند. این گیاه با خاک بیابانی ضعیف از نظر تغذیه سازگار شده و اصلاً نیازی به کوددهی ندارد. گفته میشود که تغذیه آلوئه ورای کاشته شده در گلدان یک بار در سال در هر بهار ممکن است به حفظ شادابی این گیاه و رشد بهتر آن کمک کند. کود مایع ۱۰-۴۰-۱۰ مخصوص گیاهان آپارتمانی که نیمه رقیق شده، بهترین کود برای تغذیه سالانه آلوئه ورا است. آلوئه ورا در خارج از منزل معمولاً خود به خود رشد میکند.
هرس کردن آلوئه ورا
آلوئه ورا فقط در صورتی نیاز به هرس دارد که برگهای آن پژمرده و مرده باشند. همچنین میتوانید آلوئه وراهایی را که در اثر عوامل محیطی آسیب دیدهاند هرس کنید. اگر نوک برگهای خارجی گیاه آلوئه ورای شما قهوهای شده، آنها را ببرید. برای انجام این کار، از قیچی باغبانی تمیز استفاده کنید و فقط نوک آسیبدیده را قطع کنید یا کل برگ را به طور کامل از پایه هرس کنید. هرس برگهای زنده یا مرده آلوئه ورا از پایه باعث رشد برگهای جدید میشود و در عین حال این گیاه را زیباتر میکند. هرگز برگهای مرکزی آلوئه ورا را هرس نکنید.
تکثیر آلوئه ورا
آلوئه ورا با کاشت مجدد پاجوشهایی که در پایه آن رشد میکنند بهتر تکثیر میشود. گیاهان بالغ آلوئه ورا اغلب پاجوشهای زیادی تولید میکنند و به راحتی میتوانید آنها را به گلدانها یا قسمتهایی از باغچه منتقل کنید. حتی میتوانید آنها را به دوستان خود هدیه بدهید.
برای تکثیر آلوئه ورا از پاجوشها باید این مراحل را طی کنید:
- دستکش، بیلچه، گلدان و خاک کاکتوس را آماده کنید.
- دستکشها را بپوشید و گلدان را با خاک کاکتوس پر کنید.
- با استفاده از بیلچه باغبانی، یک پاجوش را از کنار گیاه مادر جدا کنید و ریشهای را که پاجوش را به گیاه مادر متصل میکند، جدا کنید. برخی از پاجوشها ممکن است سیستم ریشهای وسیعتری نسبت به بقیه داشته باشند. برخی از آنها هم ممکن است اصلاً ریشه نداشته باشند. در هر صورت همه به خوبی رشد خواهند کرد.
- ریشه پاجوش یا ساقه آن را مرتب کنید و برای چند روز پشت یک پنجره آفتابی بگذارید تا خشک شود بریدگیهای آن پینه ببندند.
- پاجوش آلوئه ورا را در گلدان بکارید. مراقب باشید که همه ریشههای آن با خاک پوشانده شوند. خاک را درست در زیر تاج اصلی (جایی که برگها بیرون میزنند) بریزید.
- گیاه را آبیاری کنید و آن را پشت پنجرهای آفتابی قرار دهید. ممکن است سه تا چهار ماه طول بکشد تا ریشههای آلوئه ورا رشد کنند. بنابراین، باید صبور باشید.
تعویض گلدان آلوئه ورا
آلوئه ورا سیستم ریشهای کم عمق و گستردهای دارد که دوست دارد نزدیک به سطح خاک گسترده شود. از آنجایی که این گیاه خوب رشد میکند و نیاز به تعویض گلدان مکرر دارد، بهتر است به جای گلدان عمیقتر، از گلدان عریضتر استفاده کنید. هنگامی که آلوئه ورا ریشهدارتر میشود یا اگر به نظر میرسد که پاجوشهای بسیاری تولید میکند، گلدان آن را تعویض کنید. برای این کار باید مراحل زیر را طی کنید:
- گیاه مادر و پاجوشها را با احتیاط از گلدان بیرون بیاورید و مراقب باشید به برگها آسیب نرسانید.
- پاجوشها را از گیاه مادر جدا کنید و اجازه دهید خشک شوند. سپس، آنها را به تنهایی بکارید.
- یک گلدان عریضتر را با خاک کاکتوس پر کنید.
- گیاه مادر را در این گلدان بکارید، طوری که تمام ریشههای آن پوشیده شوند و خط خاک درست زیر بدنه اصلی آن قرار گیرد.
- گیاه را کاملاً آبیاری کنید و قبل از آبیاریهای بعدی اجازه دهید تا خاک آن کاملاً خشک شود.
آفات رایج آلوئه ورا
آلوئه ورا ممکن است قربانی شپشکهای آردآلود، شته یا کنه آلوئه ورا شود. شپشکهای آردآلود در پایه این گیاه جمع میشوند و در آنجا از خود یک ماده چسبنده ترشح میکنند که محیطی را برای ورود کپک فراهم میکند. شته نیز به ندرت گیاه را میکشد اما برجستگیهای خاکستری ناخوشایندی روی برگها آن ایجاد میکند و باعث کاهش رشد این گیاه میشود. کنههای تارعنکبوتی هم میتوانند تارهایی تولید کنند که تغذیه گیاه را با مشکل مواجه میسازند.
پس از اسپری کردن گیاه با آب، شپشکهای آرد آلود را با یک پارچه نرم پاک کنید. شته را میتوان با استفاده از محلولی درست شده از ۱ قاشق غذاخوری صابون حشرهکش، ۱ فنجان ایزوپروپیل الکل و ۱ فنجان آب از بین برد. برگهای آلوده به شته را با این محلول هر سه روز یکبار به مدت ۱۴ روز سمپاشی کنید. برای از بین بردن کنهها، بافت آلوده را هرس کنید تا این گیاه و سایر گیاهان اطراف آن از آسیب در امان بمانند.
دمای سرد و رطوبت زیاد ممکن است باعث بروز زنگ آلوئه ورا شود. زنگ آلوئه ورا یک بیماری قارچی است که به صورت لکههای زرد روی برگها خود را نشان میدهد. این لکهها در نهایت گسترش یافته و قهوهای رنگ می شوند. این بیماری خود محدودشونده است و معمولاً نیازی به درمان ندارد. پوسیدگی نرم باکتریایی نیز ممکن است به بخش داخلی آلوئه ورا نفوذ کند و یک بیماری کشنده است. هیچ درمانی برای این بیماری آلوئه ورا وجود ندارد اما برای پیشگیری از آن میتوانید آبیاری بیش از حد آلوئه ورا را متوقف کنید.
کلام پایانی
مراقبت از گیاه آلوئه ورا نسبتا آسان است. مهمترین نکاتی که برای مراقبت از گیاه آلوئه ورا باید به خاطر بسپارید این است که از آبیاری بیش از حد این گیاه خودداری کنید. مطمئن شوید که ریشههای گیاه آلوئه ورای شما بیش از حد در آب نمیمانند. نکاتی که در این مقاله برای مراقبت از گیاه آلوئه ورا توضیح دادیم را دنبال کنید تا این دوست سبز شما شاد و سالم بماند.
با حوصله و دقت، گیاه آلوئه ورا برای سالهای بسیار زیادی رشد میکند و زیبایی منحصر به فردی به فضای خانه یا محل کار شما میبخشد. با توجه به خواص دارویی فراوان آلوئه ورا، این گیاه کاربردی هم هست. استفاده از آن به عنوان ماده غذایی و برای تسکین پوست، حتی برای کسانی که از زیبایی و طراوت شاخهها و برگهای سبز و ضخیم آلوئه ورا لذت نمیبرند هم قابل توجه است.
منابع: thespruce , bloomboxclub , goodhousekeeping
