نمایی که مدارگرد شناسایی ماه از مقارنه‌ی مشتری و زحل ثبت کرد
مدارگرد شناسایی ماه ناسا که همچنان در مدار تنها قمر زمین به کاوش می‌پردازد، منظره‌ای تماشایی از مقارنه‌ی بزرگ مشتری و زحل ثبت کرده است.
در شامگاه دوشنبه ۱ دی (۲۱ دسامبر)، مقارنه‌ی مشتری و زحل در آسمان شب شرایطی را رقم زد که طی حدود ۸۰۰ سال روی نداده بود و به همین دلیل به «مقارنه‌ی بزرگ» شناخته می‌شود. مردم در سراسر زمین این دو سیاره را که در کنار هم تقریبا مانند یک «ستاره» با درخشش زیاد به‌نظر می‌رسیدند، رصد کردند و از آن‌ها عکس گرفتند. با این حال، ما زمینی‌ها تنها کسانی نبودیم که این نمایش تماشایی را تماشا کردیم.
«مدارگرد شناسایی ماه» (Lunar Reconnaissance Orbiter) یا LRO ناسا هم که در سال ۲۰۰۹ به فضا پرتاب شد همچنان تا ۶ سال دیگر سوخت کافی برای باقی ماندن در مدار ماه دارد، این رویداد کیهانی را از نزدیکی ماه مشاهده کرد.
دوربین زاویه باریک (NAC) سیستم تصویربرداری این کاوشگر، موفق شد تصویری خیره‌کننده از دو سیاره‌ی مشتری و زحل ثبت کند. تصویری که تنها چند ساعت پس از نزدیکترین جدایی زاویه‌ای (۰٫۱ درجه) شکار شده است. اگرچه مشتری و زحل با چشم غیرمسلح ممکن است مانند یک گوی درخشان به نظر برسند، اما با نمای دقیق NAC، می‌توانید هر یک از این دو سیاره را به وضوح مشاهده کرد. در واقع، تصویر گرفته شده آن‌چنان جزئیات زیادی دارد که حتی می‌توان حلقه‌های زحل را هم به صورت کم‌رنگ دید.
در اینجا روی زمین، رصدگران آسمان با دوربین‌های DSLR و حتی تلسکوپ‌های کوچک قادر به مشاهده‌ی قمرهای مشتری هم بودند، اگرچه حلقه‌های زحل معمولا فقط با تلسکوپ‌های قوی‌تر دیده می‌شد.
مقارنه‌ی بزرگ زحل و مشتری و قمرهای گالیله‌ای آن از نگاه دوربین دوچشمی
Credit: NASA/JPL-Caltech
هنگامی که NAC این تصویر را از دو سیاره ثبت کرد، مشتری حدود چهار برابر روشن‌تر از زحل بود، بنابراین روشنایی تصویر اصلی به گونه‌ای تنظیم شد تا هر دو سیاره به یک اندازه قابل مشاهده باشند.
در حالی که مشتری و زحل هر ۲۰ سال یکبار در مقارنه با یکدیگر قرار می‌گیرند، اما از سال ۱۶۲۳ میلادی (۱۰۰۲ خورشیدی) تا این حد از نظر جدایی زاویه‌ای نزدیک به هم نبوده‌اند. علاوه بر این، هم‌ترازی سیارات یک شب پس از شب یلدا و فقط چند روز پیش از کریسمس روی داده است که باعث شد بسیاری این مقارنه را «ستاره‌ی یلدا» یا «ستاره‌ی کریسمس» بخوانند و این رویداد نجومی هیجان بیشتری هم داشته باشد.
پس از این نزدیکترین جدایی زاویه‌ای، این دو سیاره این شب‌ها همچنان در کنار یکدیگر دیده می‌شوند اما به‌تدریج در حال فاصله گرفتن از هم هستند. نزدیکترین حالت بعدی که برای مشاهده مناسب است هم ۶۰ سال دیگر و در ۱۴۵۸ خورشیدی روی می‌دهد.
عکس کاور: مقارنه‌ی مشتری و زحل از نگاه مدارگرد شناسایی ماه (LRO)
Credit: NASA/GSFC/Arizona State University
منبع: Space
