فیلم «گرن توریسمو» چگونه واقعیت را با بازی‌های ویدیویی پیوند زد؟
«گرن توریسمو» (Gran Turismo)، جدیدترین اقتباس سینمایی از بازی‌های ویدیویی، شبیه‌ساز رانندگی مشهور شرکت سونی را به دنیای سینمایی آورده است اما تفاوت‌های ویژه‌ای با نمونه‌های مشابه دارد. سازندگان به جای استفاده از یک داستان خیالی، قصه‌ی واقعی زندگی جان ماردن‌برو را روایت می‌کنند، گیمر جوانی که از طریق بازی کردن، به یک راننده‌ی حرفه‌ای تبدیل شد. با اینکه در قصه‌ی باورنکردنی ماردن‌برو دخل‌وتصرف هم صورت گرفته است اما نتیجه‌ی نهایی را باید قابل‌قبول بدانیم، گرن توریسمو موفق شده است تا از تلفیق واقعیت و بازی‌های ویدیویی به یک فیلم جذاب تبدیل شود.
گرن توریسمو یکی از مشهورترین مجموعه بازی‌های اتومبیل‌رانی تاریخ است که نخستین قسمت آن سال ۱۹۹۷ توسط استودیوی ژاپنِ شرکت سونی تولید و عرضه شد و بازار را تحت‌تاثیر قرار داد. بیش از ۱۰ میلیون نسخه از این بازی به فروش رفت تا به موفق‌ترین محصول سونی در آن دوران تبدیل شود. گرن توریسمو در گذر زمان به کمال رسید و حالا از شبیه‌سازهای معتبر اتومبیل‌رانی در نظر گرفته می‌شود که نزدیک‌ترین تجربه به واقعیت را ارائه می‌دهد و شاید تنها «فورتزا موتوراسپورت» بتواند آن را به چالش بکشد.
سونی از سال ۲۰۱۳ قصد ساخت فیلمی با محوریت گرن توریسمو را داشت و سرانجام توسعه‌ی جدی آن را از سال ۲۰۲۲ آغاز کرد. با توجه به کیفیت پایین اکثر فیلم‌های اقتباسی از بازی‌ها، کسی انتظار نداشت که گرن توریسمو اثر سینمایی درخشانی باشد اما با توجه به تکیه‌ی سازندگان به یک داستان واقعی و گرایش آن‌ها به واقع‌گرایی، فیلم راضی‌کننده از آب در آمده است.
آکادمی جی‌تی واقعی است و برای هشت سال فعال بود
با اینکه آکادمی جی‌تی (یا همان آکادمی گرن توریسمو) در ظاهر ساختگی به نظر می‌رسد اما یک آکادمی واقعی است که سال ۲۰۰۶ با همکاری سونی و نیسان تاسیس شد. این ایده توسط دارن کاکس (از اعضای عالی‌رتبه‌ی شرکت نیسان) مطرح شد که رویای عجیبی داشت، او می‌خواست گیمرهایی که بازی‌های اتومبیل‌رانی را به‌صورت جدی دنبال می‌کنند و استعداد دارند را به راننده‌ی واقعی تبدیل کند! سونی هم از ایده‌ی مذکور استقبال کرد تا این همکاری نامتعارف آغاز شود.
کاکس از کیفیت بالای بازی‌های ویدیویی در آن روزها و شبیه‌سازی درستی که از مسابقات رانندگی ارائه می‌دادند متحیر شده بود. او امیدوار بود که از طریق بازی گرن توریسمو بتواند نسل جدیدی از رانندگان حرفه‌ای را آموزش دهد. آن‌ها برای اینکه اشخاص موردنظر خورد را پیدا کنند، یک کمپین تبلیغاتی به راه انداختند. نتیجه‌ی نهایی به آکادمی جی‌تی ختم شد، جایی که بازیکنان گرن توریسمو تحت آموزش‌های واقعی قرار می‌گرفتند و از ماشین‌های مسابقه‌ای باکیفیت شرکت نیسان بهره می‌بردند.
با اینکه ایده‌ی آکادمی جی‌تی در فیلم وجود دارد اما تفاوت‌هایی هم در آن به چشم می‌خورد. برای مثال، این آکادمی توسط یک مدیر بازاریابی به نام دنی مور (با بازی اورلاندو بلوم) تاسیس می‌شود که با الهام از دارن کاکس طراحی شده است اما سازندگان ترجیح داده‌اند تا نام متفاوتی برای او انتخاب کنند. افزون بر این، پروسه‌ی به وجود آمدن آکادمی و جذب رانندگان، ساده‌سازی شده است و جزئیات زیادی از آن به مخاطب ارائه نمی‌شود.
برای مثال، دنی مور تاریخچه و اطلاعات جان ماردن‌برو (با بازی آرچی مادکوه) را از یک ماشین بازی آرکید پیدا می‌کند و متوجه می‌شود که او رکوردهای تحسین‌برانگیزی از خود بر جا گذاشته است. سپس جان ماردن‌برو که ظاهرا از همه‌چیز بی‌خبر است، یک دعوت‌نامه‌ی غیرمنتظره دریافت می‌کند و به یک مسابقه‌ی آنلاین دعوت می‌شود تا دنی مور استعدادهای او را بسنجد و سپس وی را به آکادمی بیاورد.
در دنیای واقعی اما چنین نبود، بازیکنان در قدم اول باید از مراحل دیجیتالی گوناگون آکادمی جی‌تی عبور می‌کردند، آن‌ها باید عضو این پروژه می‌شدند و با نسخه‌ی دیجیتالی ماشین‌های نیسان آمار قابل‌قبولی از خود بر جا می‌گذاشتند تا بتوانند فرصت حضور در مسابقه فینال را پیدا کنند. در این فینال، تنها یک راننده از هر کشور انتخاب می‌شد. سپس برندگان به یک کمپ تمرین منتقل می‌شدند و در چالش‌های مختلف و مسابقات واقعی شرکت می‌کردند تا افراد برتر به برنامه‌ی ویژه‌ی نیسان برای آموزش رانندگان حرفه‌ای منتقل شوند. سال ۲۰۱۸، پس از اینکه شرکت نیسان رویکرد و ساختارهایش را تغییر داد، آکادمی جی‌تی هم متاسفانه تعطیل شد.
جان ماردن‌برو نخستین برنده‌ی آکادمی جی‌تی نیست
در فیلم، ما با ماردن‌برو همراه می‌شویم که در اولین دوره‌ی آکادمی شرکت کرده است و در نهایت به یک راننده‌ی حرفه‌ای تبدیل می‌شود. در واقعیت اما داستان این‌گونه پیش نرفته است، در نخستین دوره‌ی آکادمی که سال ۲۰۰۸ برگزار شد، گیمر اسپانیایی، لوکاس اوردونز اولین کسی بود که از همه‌ی مراحل عبور کرد و فارغ‌التحصیل شد. سال ۲۰۰۹، کاکس آکادمی را برای مدتی کوتاه تعطیل کرد تا بازدهی آن را بسنجند و ببیند که این ایده نتیجه‌ی مثبتی هم داشته است یا خیر.
آکادمی یک سال بعد (۲۰۱۰) فعال شد و این بار گیمر فرانسوی، جردن تریسون بود که توانست در بخش اروپایی آکادمی به جایگاه اول برسد. جان ماردن‌برو که قهرمان فیلم است، در حقیقت سومین گیمری بود که توانست برنده‌ی مسابقات آکادمی شود (۲۰۱۱). ماردن‌برو البته تفاوت‌هایی هم با دو برنده‌ی پیشین دارد، او جوان‌ترین راننده‌ی آکادمی به حساب می‌آمد (۱۹ سال) و هیچ تجربه‌ای از رانندگی ماشین‌های واقعی نداشت.
یک تفاوت دیگر فیلم و داستان واقعی ماردن‌برو این است که او همه‌ی زندگی‌اش را فدای رانندگی نکرده بود و تصور نمی‌کرد که با آکادمی جی‌تی به جایی برسد. در فیلم خواهید دید که جان همیشه آرزوی تبدیل شدن به یک راننده‌ی حرفه‌ای را داشته است و برای رسیدن به اهدافش شبانه‌روز تلاش می‌کند. ماردن‌برو واقعی اما تنها وارد آکادمی شد تا خودش را پیش از ورود به دانشگاه سرگرم کند و آن را چیزی فراتر از سرگرمی نمی‌دانست.
ماردن‌برو در مصاحبه‌اش با تلگراف در این رابطه می‌گوید: «من ماشین‌ها را دوست داشتم، هرگاه که از تلویزیون مسابقه‌ای پخش می‌شد، آن را تماشا می‌کردم. البته نمی‌دانستم که مسابقات مختلفی داریم. هنگامی که بزرگ‌تر شدم، بازهم بخش‌هایی از این مسابقات را تماشا می‌کردم اما هرگز بیشتر از دو ساعت آن‌ها را دنبال نکرده‌ام». شاید رانندگی رویای اول و آخر این گیمر نباشد اما او نشان داد که استعداد کم‌نظیری در رانندگی دارد.
- ۱۰ واقعیت ناخوشایند درباره اقتباس از بازی‌های ویدیویی
- بدترین فیلم‌های سینمایی اقتباسی از بازی‌های ویدیویی
- ۵ فیلم که صنعت بازی‌های ویدیویی را برای همیشه تغییر دادند
حادثه‌ی مرگبار فیلم گرن توریسمو هم در واقعیت رخ داده است
در یکی از لحظات شوکه‌کننده‌ی کارنامه‌ی حرفه‌ای ماردن‌برو، او تصادف غیرمنتظره‌ای را تجربه کرد و باعث مرگ یکی از تماشاگران شد. پس از این حادثه، پسرک تصمیم گرفت تا رانندگی حرفه‌ای را کنار بگذارد (اما در نهایت قانع شد که این کار را نکند). ماردن‌برو شخصا از سونی درخواست کرد تا این اتفاق را در فیلم قرار دهند و آن‌ها پذیرفتند.
او در گفتگو با روزنامه‌ی ساندی تایمز در این رابطه می‌گوید: «این زندگی من است، و این [حادثه] بخشی از داستان من است. فکر کردم خیانت به مخاطبان است که این بخش از فیلم حذف شود». با وجود این، سازندگان این سانحه را اندکی تغییر داده‌اند تا با قصه هم‌خوانی داشته باشد.
(خطر اسپویل داستان) در فیلم، ماردن‌برو در یکی از نخستین مسابقات حرفه‌ای خود، کنترل ماشین را از دست می‌دهد و تصادف می‌کند. این مسئله باعث می‌شود تا تعدادی از رانندگان حرفه‌ای متحد شوند و خواستار ممنوعیت رانندگی برای گیمرهای آکادمی جی‌تی شوند. حالا آینده‌ی دنی مور و آکادمی به مسابقه‌ی بعدی در لو مان فرانسه بستگی دارد، جایی که گیمرها باید قدرت واقعی خود را نشان دهند. ماردن‌برو علی‌رغم تصادف اخیرش، در این مسابقات به جایگاه سوم می‌رسد تا آینده‌ی آکادمی را تضمین کند.
در واقعیت اما این حادثه در سال ۲۰۱۵ رخ داد، دو سال پس از اولین باری که ماردن‌برو در لو مان مسابقه داده بود و چهار سال پس از فارغ‌التحصیلی او از آکادمی جی‌تی. در آن دوران، ماردن‌برو در تعدادی از مشهورترین زمین‌های جهان رقابت کرده بود و تجربه‌ی بالایی داشت. حادثه‌ای که رخ داد، بیشتر نتیجه‌ی بدشانسی بود و همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم، به مرگ یک تماشاگر و مجروحیت چند نفر دیگر ختم شد. این حادثه اگرچه ماردن‌برو را با بحران روانی روبه‌رو کرد اما برای آکادمی جی‌تی مشکل‌ساز نبود.
اینکه سازندگان فیلم گرن توریسمو، این حادثه را تلطیف و تحریف کرده‌اند، سوال‌برانگیز است اما حداقل کارکرد داستانی دارد زیرا باعث می‌شود تا قهرمان قصه برای مسابقه مهم بعدی‌اش مصمم‌تر شود و شاهد تعلیق باشیم زیرا در صورت عدم موفقیت او، آکادمی جی‌تی دچار مشکل خواهد شد. همچنین اتفاق خوبی است که سونی به ایده‌ها و درخواست‌های ماردن‌برو توجه داشته و آن‌ها را به کل نادیده نگرفته است. ناگفته نماند که ماردن‌برو در پشت‌صحنه‌ی فیلم نیز حضور داشته است و به‌عنوان بدل‌کار، در برخی از سکانس‌های فیلم رانندگی می‌کند.
یک نامه‌ی عاشقانه به اتومبیل‌رانی و بازی‌های ویدیویی
گرن توریسمو از این جهت فیلم مهمی است که برداشت مثبتی از بازی‌های ویدیویی ارائه می‌دهد. با اینکه صنعت بازی حالا از نظر گردش مالی و درآمد از صنعت سینما و موسیقی وضعیت به‌شدت مناسب‌تری دارد اما هنوز هم آدم‌های متعددی را پیدا می‌کنید که نسبت به بازی‌ها بدبین هستند یا آن‌ها را جدی نمی‌گیرند. گرن توریسمو به ما یادآور می‌شود که نه تنها بازی‌های ویدیویی را باید جدی گرفت بلکه گیمرهای حرفه‌ای آدم‌ها بااستعدادی هستند که می‌توان به آن‌ها کمک کرد تا بیشتر شکوفا شوند.
علاوه بر این، گرن توریسمو یک نامه‌ی عاشقانه به اتومبیل‌رانی است که با توجه به حضور نیل بلومکمپ در پشت دوربین، کمتر از این هم انتظار نمی‌رفت. نیل بلومکمپ فیلم‌ساز خلاقی است که اغلب با آثار علمی-تخیلی‌اش همچون «منطقه ۹» (۲۰۰۹) شناخته می‌شود. او اینجا تلاش کرده است تا از امضاهای همیشگی‌اش فاصله بگیرد و تمرکز ویژه‌ای بر درام و واقع‌گرایی دارد.
ما گوشه‌هایی از زندگی پرفرازونشیب جان ماردن‌برو را تماشا می‌کنیم که از دنیای بازی‌های شبیه‌ساز به مسابقات واقعی اتومبیل‌رانی قدم می‌گذارد و به موفقیت هم می‌رسد. این فیلم می‌توانست سطحی و بی‌کیفیت باشد اما بلومکمپ به جزئیات اهمیت ویژه‌ای داده است تا اثری درخور تولید کند و یادآور شود که بازی‌های ویدیویی همچنان می‌توانند در دنیای سینما حرف‌هایی برای گفتن داشته باشند.
منبع: Collider
