گلیکولیک اسید چیست و چه کاربردهایی دارد؟
گلیکولیک اسید نوعی آلفا هیدروکسی اسید است. آلفا هیدروکسی اسیدها اسیدهای طبیعی‌ای هستند که در غذاها وجود دارند. گلیکولیک اسید از نیشکر به دست می‌آید. آلفا هیدروکسی اسیدها مانند گلیکولیک اسید با از بین بردن لایه‌های بالایی سلولهای پوست مرده کار میکند. علاوه بر این گلیکولیک اسید به نظر می‌رسد به محافظت از پوست در برابر آسیب آفتاب کمک کند. این مطلب به بررسی گلیکولیک اسید و کمکی که به بهبود پوست میکند می‌پردازد. همچنین نکاتی را در رابطه با انتخاب محصول مناسب و استفادهی ایمن از آن بیان میکند.
آلفا هیدروکسی اسیدها، اسیدهای طبیعی‌ای هستند که از گیاهان گرفته می‌شوند و شامل مولکول‌های کوچکی است که بسیار ساده جذب پوست می‌شوند. به همین دلیل خطوط چروک پوستی را نرم ساخته، بافت پوست را بهبود داده و کاربردهایی در زمینه‌ی ضد پیری پوست دارد.
افراد از کرم گلیکولیک اسید برای آکنه، پیری پوست، لکههای پوستی تیره روی صورت و جای جوش‌ها استفاده میکنند. اما علاوه بر این‌ها گلیکولیک اسید برای نشانه‌های کشیدگی و سایر مشکلات هم استفاده شود اما نشانه‌های علمی خوبی برای پشتیبانی از این موارد وجود ندارد. گلیکولیک اسید را با سایر آلفا هیدروکسی اسیدها مانند سیتریک اسید، لاکتیک اسید و تارتاریک اسید اشتباه نگیرید. این موارد با هم یکسان نیستند.
گلیکولیک اسید برای چیست؟
- آکنه؛ استفاده از گلیکولیک اسید روی پوست موجب می‌شود ضمن تمیز کردن منافذ پوست، از بروز جوش‌ها، جوش‌های سرسیاه و ملتهب جلوگیری شود.
- ضد پیری پوست؛ استفاده از گلیکولیک اسید روی پوست به کاهش چین و چروک‌ها و سایر نشانه‌های پیری و آسیب آفتاب کمک میکند.
- جای جوش؛ استفاده از گلیکولیک اسید روی پوست به تنهایی یا به همراه میکرونیدلینگ به کاهش جای جوش‌ها کمک میکند.
- لکههای تیره روی صورت یا ملاسما؛ استفاده از گلیکولیک اسید روی پوست به تنهایی یا با سایر روش‌های درمانی به کاهش ملاسمای نوع مختلط یا اپیدرمال کمک میکند. اما به رفع ملاسمای نوع پوستی که در لایه‌ی عمیق‌تری از پوست قرار دارد نمی‌تواند کمک کند.
- آبرسانی؛ گلیکولیک اسید باعث حجیم شدن پوست شده و مانع از خشکی آن می‌شود.
- مراقبت در برابر تابش آفتاب؛ گلیکولیک اسید لکههای تیره‌ای که توسط آسیب تابش آفتاب ایجاد شده را کمرنگ کرده و از کلاژن در برابر آفتاب مراقبت میکند.
- رنگ چهره؛ گلیکولیک اسید در صورت استفادهی منظم باعث روشن‌تر شدن رنگ پوست می‌شود.
- لایهبرداری؛ گلیکولیک اسید از رشد مو داخل پوست جلوگیری کرده و با کوچکتر کردن منافذ پوست به پوست در دفع سلولهای مرده کمک میکند.
روش‌های مختلف استفاده از گلیکولیک اسید
- خوردن؛ اطلاعات قابل اعتماد کافی‌ای در رابطه با اینکه گلیکولیک اسید ایمن است یا نه و چه عوارض جانبی‌ای میتواند داشته باشد وجود ندارد.
- استفاده روی پوست؛ گلیکولیک اسید در محصولاتی که حاوی ۱۰ درصد یا کمتر گلیکولیک اسید هستند به احتمال زیاد ایمن است. اما در صورتی که محصول حاوی مقدار بیشتری از گلیکولیک اسید باشد ممکن است استفاده از آن خطراتی را به همراه داشته باشد. محصولاتی که حاوی بیشتر از ۱۰ درصد گلیکولیک اسید هستند حتما باید تحت نظر متخصص پزشک پوست و مو مصرف شوند. مصرف نامناسب این محصولات میتواند منجر به واکنش‌های پوستی جدی شود.
- بارداری و شیردهی؛ استفادهی مناسب از گلیکولیک اسید روی پوست در زمان بارداری یا شیردهی به احتمال زیاد ایمن بوده و مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما اطلاعات قابل اعتماد کافی‌ای در رابطه با اینکه استفاده از گلیکولیک اسید خوراکی در زمان بارداری و شیردهی بدون خطر است وجود ندارد. سعی کنید از روش ایمن و از محصولات موضعی استفاده کنید.
- پوست‌های حساس؛ گلیکولیک اسید میتواند باعث حساسیت پوست و بدتر شدن مشکلات پوستی شود. بنابراین افرادی که دارای پوست حساس هستند باید با احتیاط از گلیکولیک اسید استفاده کنید.
گلیکولیک اسید اغلب به صورت لوسیون، کرم‌های حاوی ۱۰ تا ۱۵ درصد و پماد گلیکولیک اسید یک یا دو بار در روز به مدت چهار ماه روی پوست استفاده می‌شود. لایهبرداری کوتاه صورت نیز تحت نظارت متخصص پوست انجام می‌شود. برای انتخاب بهترین محصول و غلظت مناسب برای درمان مشکل خاص با یک متخصص پوست مشورت کنید.
گلیکولیک اسید چگونه کار میکند؟
مولکول‌های گلیکولیک اسید بسیار کوچکتر از مولکول‌های آلفاهیدروکسی اسیدها هستند. همین مساله به آنها اجازه میدهد جذب پوست شده و حتی بهتر از بسیاری از آلفا هیدروکسی اسیدها لایهبرداری انجام دهند. گلیکولیک اسید باعث افزایش سرعت گردش سلولی می‌شود. به عبارت دیگر پیوندهایی که سلولهای پوستی را به هم وصل میکنند را باز میکنند و در نتیجه پوست میتواند سلولهای مرده را بسیار سریع‌تر دفع کند.
گلیکولیک اسید پوست را تحریک میکند که کلاژن بیشتری تولید کند. کلاژن پروتئینی است که باعث سفتی، حجیم بودن و کشسانی پوست می‌شود. کلاژن همچنین به استخوان‌ها و بافت‌های همبند قدرت میدهد.
همزمان با افزایش سن پوست کلاژن کمتری تولید میکند. علاوه بر این هنگامی که زمان بسیار زیادی را در مقابل آفتاب سپری میکنید هم کلاژن پوستتان از بین می‌رود. استفاده از گلیکولیک اسید به صورت روزانه میتواند مانع از شکستن کلاژن شود.
آیا گلیکولیک اسید اسکار یا جای زخم‌ها را درمان میکند؟
با وجود اینکه بسیار از منابع ادعا میکنند گلیکولیک اسید به رفع جای زخم‌ها کمک میکند اما این کاری است که به سادگی نمی‌تواند انجام دهد. گلیکولیک اسید میتواند لکههای تیره‌ی پوست به جا مانده از زخم یا جوش را کمرنگ کند. علاوه بر این می‌تواندظاهر جای زخم‌های برجسته را فرورفته را نرم کند اما نمی‌تواند آنها را به صورت کامل از بین ببرد.
یک درمان بهتر برای جای جوش و زخم شامل لایهبرداری قوی با گلیکولیک اسید توسط یک فرد متخصص یا انجام آن با یک درمان دیگر است.
انتخاب بهترین درمان پوست
درمانی از گلیکولیک اسید انتخاب میکنید بسیار به نوع پوست و هدف نهایی فرد بستگی دارد. در انتخاب درمان موارد زیر را در نظر بگیرید:
- داروهای بدون نسخه؛ محصولات بدون نسخه که دارای گلیکولیک اسید هستند می‌توانند پوست سالم‌تر و شفاف‌تری را ایجاد کنند. علاوه بر این ممکن است بدون نیاز به لایهبرداری حرفه‌ای قوی‌تر به جلوگیری از ایجاد جوش و کاهش خطوط ظریف کمک کنند.
- درمان‌های حرفه‌ای‌تر؛ در صورتی که مشکل پوستی خاصی داشته باشید لایهبرداری حرفه‌ای پوست گزینه‌ی مناسبی خواهد بود. به عنوان مثال لایهبرداری حرفه‌ای میتواند به رفع آسیب‌دیدگی ناشی از آفتاب، لکههای تیره‌ی پوست، آکنه یا چروکهای عمیق‌تر کمک کند. این لایهبرداری میتواند بسیار سریع‌تر نتایج بهتری را ایجاد کند. اگرچه به دلیل اینکه این لایه‌برداری‌ها حاوی مقادیری گلیکولیک اسید هستند، می‌توانند خطر بزرگتر ایجاد حساسیت را به وجود آورند.
- pH محصولات؛ هنگام انتخاب هر نوع درمان گلیکولیک اسید، درصد گلیکولیک اسید تنها یکی از عواملی است که باید به آن توجه کنید. عامل دیگر pH محصول است. هر چقدر محصول اسیدی‌تر باشد، بدون توجه به میزان گلیکولیک اسید موجود در آن اثربخش‌تر و قوی‌تر خواهد بود. البته بسیاری از محصولات مراقبت از پوست تنها درصد گلیکولیک اسید موجود در آنها را روی محصول می‌نویسند و الزامی به نوشتن pH ندارند و همین مساله مقایسه‌ی محصولات را کمی دشوارتر می‌سازد.
پزشک متخصص پوست و موی شما بهترین نوع محصول گلیکولیک اسید را برای شما تجویز میکند.
چگونه به صورت ایمن از گلیکولیک اسید استفاده کنیم؟
به صورت کلی سرم گلیکولیک اسید برای پوست بدون خطر بوده و بسیار هم مفید است. اگرچه برای ایمن نگه داشتن پوست باید قبل از استفاده از از گلیکولیک اسید به چند نکته توجه کنید:
- از ضد آفتاب استفاده کنید؛ نخستین و مهم‌ترین نکته این است که هر زمان که از درمان‌های گلیکولیک اسید استفاده میکنید حتما باید از ضد آفتاب استفاده کنید. گلیکولیک اسید هم مانند آلفا هیدروکسی اسیدها باعث حساسیت بسیار زیاد پوست نسبت به آفتاب می‌شود. قطعا افراد دوست ندارند که فواید گلیکولیک اسید را خنثی کنند یا دچار آفتاب سوختگی شوند.
- به پوستتان اجازه دهید به گلیکولیک اسید عادت کند؛ در صورتی که از محصول بدون نسخه‌ی حاوی گلیکولیک اسید استفاده میکنید در ابتدا سه بار در هفته از محصول استفاده کنید. اگر پوستتان قرمز یا دچار حساسیت نشد به مدت یک یا دو هفته چهار بار در هر هفته از آن استفاده کنید. سپس به آرامی این روش را ادامه دهید تا زمانی که بتوانید که هر روز از آن محصول استفاده کنید. در صورتی که در هر نقطه از صورت خود دچار احساس خارش شدید قبل از استفادهی مجدد به پوست خود استراحت مجدد بدهید. در لایه‌برداری‌هایی که در سالن انجام می‌شود احتمالا در ابتدا کار با محصولاتی که مقادیر کمتری گلیکولیک اسید دارند آغاز می‌شود. در صورتی که پوست این مرحله را به خوبی تحمل کند میتواند لایه‌برداری‌های قوی‌تری را تحمل کند.
- فرایند را بپذیرید؛ ممکن است پوستتان پس از نخستین درمان‌ها کمی اذیت شود. این مساله عادی است و معنی آن این است که گلیکولیک اسید مفید واقع شده است. تا جایی که پوستتان دچار حساسیت و خارش نشد استفاده از محصول حاوی گلیکولیک اسید را ادامه دهید. باید به آرامی پوست سالم‌تر و نرم‌تری را مشاهده کنید. نکته‌ی مهم‌تر اینکه در صورتی که تحت درمان پزشک متخصص پوست هستید قبل از استفاده از هر محصول حاوی گلیکولیک اسید یا انجام لایهبرداری از پزشک خود تائیدیه بگیرید.
- در صورتی که در حال حاضر از رتینوییدها مانند ترتینویین، دیفرین، ایزوترتینوئین یا هر محصولی که به سرعت پوست را لایهبرداری میکند استفاده میکنید از گلیکولیک اسید استفاده نکنید.
تونر گلیکولیک اسید
تونر گلیکولیک اسید یک لایه‌بردار شیمیایی آلفا هیدروکسی اسید خانگی است. تونر بدون الکل گلیکولیک اسید بسیاری از مشکلات پوستی مانند وجود منافذ بزرگ پوستی و خطوط چین و چروک را بهبود میدهد. به دنبال تونرهای دارای گلیکولیک اسیدی باشید که باکتری‌های سالم پروبیوتیک دارند. این باکتری‌ها به آرامی پوست را تازه‌سازی کرده و ظاهر پوست را با تجدید بافت، رنگ و ظاهر آن بهبود می‌بخشند. توصیه می‌شود برای پوست‌های چرب ۳ تا ۴ بار در هفته و برای پوست‌های خشک یک تا دو بار در هفته از تونر گلیکولیک اسید استفاده کنید.
در پایان
گلیکولیک اسید یک آلفا هیدروکسی اسید است که از نیشکر به دست می‌آید. از آنجایی که گلیکولیک اسید جذب پوست می‌شود میتواند تعویض سلول‌ها را بهبود دهد. همین مساله باعث می‌شود گلیکولیک اسید یک لایه‌بردار عالی باشد که پوستی سالم‌تر و درخشان‌تر را به ارمغان می‌آورد.
گلیکولیک اسید ماده‌ای رایج در بسیاری از محصولات بدون نسخه و محصولات مراقبت از پوست حرفه‌ای به ویژه محصولات ضد پیری است. این ماده همچنین از تولید کلاژن حمایت کرده، از پوست در برابر آسیب تابش آفتاب مراقبت کرده و از بسته شدن منافذ پوست جلوگیری میکند.
منابع: Verywell Health، WebMD
