عمل اسلیو معده چیست؟ مزایا، عوارض و نحوه‌ی انجام جراحی لاغری
عمل اسلیو معده (Gastric sleeve) یا اسلیو گاسترکتومی (Sleeve gastrectomy) یک نوع جراحی کاهش وزن است که طی آن پزشک بخش زیادی از معده را برمی‌دارد و قسمت‌های باقیمانده را به هم متصل میکند. درنتیجه، شما نمی‌توانید به اندازه‌ی قبل غذا بخورید. علاوه بر این، بخشی از معده که مسؤول تولید هورمون افزایش‌دهنده‌ی اشتها است، از بدن حذف می‌شود.
اگر بهدلیل اینکه سال‌ها رژیم غذایی و ورزش را امتحان کرده‌اید و هنوز وزن زیادی برای از دست دادن دارید، به جراحی اسلیو معده فکر می‌کنید، توصیه می‌کنیم این مقاله را تا انتها بخوانید. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ به بررسی مزایا و خطرات اسلیو گاسترکتومی می‌پردازیم و افراد واجد شرایط برای انجام آن را معرفی می‌کنیم.
عمل اسلیو معده چیست؟
علت انجام عمل اسلیو معده
نحوه‌ی تشخیص اسلیو معده؛ چه کسانی واجد شرایط جراحی هستند؟
چگونه برای عمل اسلیو معده آماده شویم؟
نحوه‌ی جراحی اسلیو معده
مراقبت‌های پس از عمل اسلیو معده
تغذیه‌ی مناسب پس از عمل اسلیو معده
فواید عمل اسلیو معده
عوارض عمل اسلیو معده
هزینه‌ی جراحی اسلیو معده
عمل اسلیو معده چیست؟
اسلیو گاسترکتومی یا اسلیو معده نوع عمل جراحی است که برای درمان چاقی انجام می‌دهد. این راهکار درمانی اثرات خود را با کاهش اندازه‌ی معده اعمال میکند. کلمهی «گاسترکتومی» به معنی برداشتن کل معده یا بخشی از آن است. در اسلیو گاسترکتومی، جراح تقریبا ۸۰ درصد معده را برمی‌دارد. درنتیجه، چیزی که باقی می‌ماند شبیه موز یا یک آستین (Sleeve) لوله‌ای شکل به نظر می‌رسد.
کاهش اندازه‌ی معده یک راه ساده برای محدود کردن مقدار غذایی است که می‌توانید در یک وعده بخورید. اما هدف دیگری هم دارد: میزان تولید هورمون‌های گرسنگی را در معده کاهش می‌دهد. این امر به کنترل اشتها و هوس‌های غذایی شما کمک میکند و به احتمال زیاد جلوی افزایش وزن مجدد را می‌گیرد.
علت انجام عمل اسلیو معده
جراحی اسلیو گاسترکتومی اغلب به‌دلایل زیر انجام می‌شود:
- مقابله با چاقی مفرط در کسانی که نتوانسته‌اند وزن خود را با روش‌های غیرجراحی کاهش دهند.
- بهبود بیماریهای مرتبط با چاقی مثل دیابت نوع ۲، پرفشاری خون و… یا پیشگیری از آنها
- افرایش توانایی فرد برای انجام فعالیتهای روزمره و بهبود کیفیت زندگی
- بهبود ظاهر فرد و تقویت اعتمادبه‌نفس او
میانگین کاهش وزن بعد از جراحی ۲۵ تا ۳۰ درصد وزن بدن در یک تا ۲ سال اول است. به عبارت دیگر، اگر وزن شما قبل از جراحی ۱۳۶ کیلوگرم باشد، تقریبا ۴۵ کیلوگرم وزن کم خواهید کرد. بسته به عادات سبک زندگی که پس از جراحی اتخاذ می‌کنید، ممکن است میزان کاهش وزن از این مقدار کمتر یا بیشتر باشد.
نحوه‌ی تشخیص اسلیو معده؛ چه کسانی واجد شرایط جراحی هستند؟
در صورت برخورداری از ویژگی‌های زیر می‌توانید جراحی اسلیو گاسترکتومی انجام دهید:
- شاخص توده‌ی بدنی (BMI) شما بالاتر از ۴۰ است یا BMI حداقل ۳۵ دارید و هم‌زمان به حداقل یک بیماری مرتبط با چاقی مبتلا هستید.
- در گذشته برای کاهش وزن تلاش کرده‌اید، اما به نتیجه‌‌ی مطلوب نرسیده‌اید.
- از نظر جسمی و روحی برای جراحی و دورهی نقاهت آن آماده هستید. برای مشخص شدن این موضوع باید قبل از جراحی با متخصص تغذیه، روانشناس و سایر متخصصان پزشکی ملاقات کنید.
چگونه برای عمل اسلیو معده آماده شویم؟
اگر غربالگری را پشت سر بگذارید و واجد شرایط جراحی اعلام شوید، در مرحله‌ی بعد باید به‌مدت ۲ هفته از یک رژیم غذایی مایع پیروی کنید. هدف این است که بخشی از چربی انباشته‌شده در شکم و کبد شما از بین برود تا عمل جراحی ایمن‌تر شود. همچنین ممکن است لازم باشد سیگار کشیدن را ترک کنید و مصرف بعضی از داروها و مکمل‌های غذایی یا گیاهی را کنار بگذارید.
علاوه بر این، از شما خواسته می‌شود از ۱۲ ساعت قبل از جراحی چیزی نخورید یا ننوشید. این کار برای اطمینان از خالی بودن معده در طول عمل است. باقی ماندن غذا یا مایعات در معده در طول جراحی می‌تواند عوارض جانبی ناخوشایند یا حتی خطرناکی ایجاد کند.
نحوه‌ی جراحی اسلیو معده
در بیشتر موارد، اسلیو گاسترکتومی با جراحی لاپاراسکوپی یا رباتیک انجام می‌شود. به عبارت دیگر، به جای ایجاد یک برش بزرگ برای دسترسی به اندام‌های داخلی، جراح این عمل را از طریق برش‌های کوچک انجام می‌دهد. این امر باعث می‌شود دورهی نقاهت را راحت‌تر سپری کنید. با این حال، بعضی از افراد ممکن است بسته به شرایط خود به جراحی باز نیاز داشته باشند.
اسلیو گاسترکتومی با بیهوشی عمومی انجام می‌شود. بنابراین در طول عمل خواب هستید و هیچ دردی را احساس نمی‌کنید. ابتدا جراح روی شکم چند برش ایجاد میکند و لاپاراسکوپ (ابزار مجهز به یک دوربین کوچک) را از راه یک برش به داخل بدن می‌فرستد. سپس سایر ابزارهای پزشکی را از طریق برش‌های دیگر وارد میکند و سه‌چهارم معده را از بدن بیرون می‌آورد. در نهایت، قسمت‌های باقیمانده‌ی معده را با ابزاری به‌نام منگنه یا استاپلر به هم می‌چسباند تا به‌شکل یک موز یا آستین درآید.
اسلیو گاسترکتومی در مقایسه با سایر جراحی‌های کاهش وزن یک عمل نسبتا کوتاه و ساده است، به طوری که تقریبا ۶۰ تا ۹۰ دقیقه طول میکشد. با این حال، پزشک ممکن است از شما بخواهد یک تا ۲ روز پس از جراحی در بیمارستان بمانید. این کار به مدیریت درد و هر گونه عارضه‌ی جانبی موقت مثل حالت تهوع کمک میکند.
مراقبت‌های پس از عمل اسلیو معده
در چند ماه اول بعد از جراحی باید به‌طور منظم برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. چون لازم است پزشک میزان کاهش وزن شما، وضعیت سلامتی و بروز عوارض جانبی مرتبط با جراحی را تحت نظر داشته باشد. همچنین باید مطمئن شود که شما مراقب خود هستند و به‌خوبی از دستورالعمل‌های ارائه‌شده برای حفظ سلامتی و کاهش وزن پیروی می‌کنید.
تغذیه‌ی مناسب پس از عمل اسلیو معده
روز اول پس از جراحی، مایعات شفاف می‌نوشید. سپس تا زمانی که بیمارستان را ترک کنید، غذاهای پوره‌شده و شیک‌های پروتئینی می‌خورید و این کار را تقریبا به‌مدت چهار هفته ادامه می‌دهید. پس از ماه اول به‌تدریج خوردن غذاهای جامد نرم را شروع می‌کنید. بعد از ۲ تا سه ماه هم به‌سراغ غذاهای معمول می‌روید، اما نمی‌توانید به اندازه‌ی قبل غذا بخورید.
به یاد داشته باشید که بعد از جراحی کاهش وزن باید روش غذا خوردن خود را برای همیشه تغییر دهید و نکات زیر را رعایت کنید:
- از آنجا که نمی‌توانید غذای زیادی بخورید، باید مطمئن شوید آنچه که مصرف می‌کنید به اندازه‌ی کافی مغذی است و نیازهای شما را تامین میکند.
- همه‌ی غذاها را قبل از بلع کاملا بجوید.
- هنگام غذا خوردن آب نخورید، چون ممکن است معده‌ی شما بیش از حد پر شود. بهتر است مصرف مایعات را به نیم ساعت پس از صرف غذا موکول کنید.
- از مصرف تنقلات و نوشابه‌های پرکالری بپرهیزید.
- هر روز مکمل مولتی‌ویتامین-مینرال مصرف کنید.
فواید عمل اسلیو معده
میانگین کاهش وزن بعد از اسلیو گاسترکتومی اندکی کمتر از جراحی‌های پیچیده‌ی کاهش وزن است. با این حال، هنوز هم فواید زیادی برای درمان چاقی و بهبود وضعیت سلامتی دارد.
اسلیو گاسترکتومی در مقایسه با سایر جراحی‌های کاهش وزن ساده‌تر، سریع‌تر و ایمن‌تر است. کسانی که بهدلیل بیماری برای انجام جراحی‌های طولانی‌تر واجد شرایط نیستند اغلب میتوانند اسلیو گاسترکتومی را تحمل کنند. از سوی دیگر، از آنجا که در این جراحی روده دست‌نخورده باقی می‌ماند، احتمال ایجاد عوارض طولانی‌مدت مرتبط با تغذیه بسیار کمتر است.
جراحی اسلیو معده به درمان کدام بیماری‌ها کمک میکند؟
عمل اسلیو گاسترکتومی برای درمان چاقی و مشکلات پزشکی مرتبط با آن انجام می‌شود. بنابراین می‌تواند به کنترل بیماریهای زیر کمک کند یا حتی گاهی‌اوقات آنها را از بین ببرد:
- مقاومت به انسولین و دیابت نوع ۲
- فشار خون بالا
- هیپرلیپیدمی (کلسترول بالا) و بیماری شریانی
- بیماری کبد چرب غیرالکلی و استئاتوهپاتیت
- سندرم هیپوونتیلاسیون چاقی و آپنه‌ی انسدادی خواب
- درد مفاصل و آرتروز
عوارض عمل اسلیو معده
خطرات عمل اسلیو گاسترکتومی بسیار کمتر از خطرات چاقی و بیماریهای مرتبط با آن است. این جراحی همچنین نسبت به سایر عمل‌های رایج از جمله برداشتن کیسه صفرا و تعویض مفصل ران عوارض کمتری دارد. با این حال، در موارد نادر ممکن است با مشکلات زیر مواجه شوید:
- خونریزی
- عفونت
- واکنش به داروی بیهوشی
- نشت معده
پس از بهبودی، بعضی از افراد دچار عوارض طولانی‌مدت جراحی می‌شوند که معمولا درمان آنها آسان است. این عوارض شامل موارد زیر هستند:
- بافت اسکار: این عارضه باعث باریک شدن معده می‌شود. درنتیجه، حرکت غذا در معده با مشکل مواجه می‌شود و علائمی مانند حالت تهوع و استفراغ را تجربه می‌کنید.
- کمبودهای تغذیه‌ای: وقتی غذای کمی می‌خورید، به‌سختی می‌توانید مواد مغذی ضروری را به اندازه‌ی کافی دریافت کنید. به همین دلیل، توصیه می‌شود بعد از جراحی تا پایان عمر از مکمل‌های غذایی استفاده کنید.
- رفلاکس معده به مری: افرادی که قبل از عمل به رفلاکس اسید معده مبتلا هستند ممکن است بعد از جراحی از بدتر شدن علائم خود شکایت داشته باشند. بعضی از افراد سالم هم احتمال دارد بعد از جراحی به این عارضه مبتلا شوند. رفلاکس اسید معده اغلب با دارو قابل درمان است.
- سنگ کیسه صفرا: کاهش وزن سریع خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، ممکن است برای برداشتن کیسه صفرا به جراحی کوله‌سیستکتومی (Cholecystectomy) نیاز داشته باشید.
مانند هر جراحی دیگری ممکن است مرگ با عمل اسلیو معده رخ دهد. اما احتمال بروز این مشکل بسیار ناچیز است. بررسی دقیق وضعیت سلامتی شما قبل از اسلیو معده و انجام جراحی توسط پزشک باتجربه می‌تواند خطر عوارض جدی را به‌طرز چشمگیری کاهش دهد.
هزینه‌ی جراحی اسلیو معده
هزینه‌ی عمل اسلیو معده موارد متعددی مثل مشاوره‌ها و آزمایش‌های قبل از عمل، هزینه‌ی بیمارستان و جراحی و دورهی بهبودی را دربرمی‌گیرد. مقدار این هزینه بسته به موقعیت جغرافیایی، تجربه‌ی جراح و امکانات ارائه‌شده در مرکز درمانی می‌تواند متغیر باشد.
کلام پایانی
اسلیو گاسترکتومی یک روش ساده و ایمن است که می‌تواند نتایج بسیار خوبی برای کاهش وزن داشته باشد. این جراحی معمولا به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود که طی آن ابزارهای پزشکی از طریق چند برش کوچک در قسمت فوقانی شکم قرار می‌گیرند.
اسلیو گاسترکتومی یک جراحی غیرقابل برگشت است؛ به این معنی که تغییرات ایجادشده در معده مادام‌العمر خواهند بود. بنابراین برای تصمیم‌گیری درست باید با پزشک درباره‌ی مزایا و عوارض آن مشورت کنید.
منابع: my.clevelandclinic, webmd
