چگونه از سوختگی فریزری مواد غذایی خیلی ساده جلوگیری کنید؟
احتمالا تا به حال یک بسته گوشت، سبزیجات یا بستنی در انتهای فریزر پیدا کرده‌اید که دیگر چندان با کیفیت به نظر نمی‌رسند. اگر مواد غذایی داخل فریزر بافتی سفت، خشک و چروکیده پیدا کرده‌اند، در ظاهر آن‌ها تغییر رنگ مشاهده می‌کنید یا بلورهای یخ با ضخامت قابل توجهی دور آن را احاطه کرده‌اند، به احتمال زیاد مواد غذایی شما در سرمای فریزر سوخته است. در این مطلب از دیجی کالا مگ با پدیده‌ی سوختگی فریزر آشنا خواهیم شد و جوابی برای مضر یا بی‌خطر بودن مصرف مواد غذایی سوخته شده در فریزر پیدا خواهیم کرد. همچنین از راهکارهایی برای جلوگیری از آسیب سرمای سوزان فریزر به مواد غذایی صحبت خواهیم کرد.
سوختگی ناشی از فریزر چیست؟
پدیده‌ی سوختگی فریزر نتیجه‌ی از دست دادن رطوبت است و این سوختگی ممکن است برای هر بسته‌ی مواد غذایی که به مدت طولانی منجمد شده است، اتفاق بیفتد. همه غذاها حاوی آب هستند که در صورت یخ زدن به هزاران کریستال یخ تبدیل می‌شوند. این بلورها از طریق فرآیندی به نام تصعید به سطح مواد غذایی و در نهایت به سردترین قسمت فریزر شما مهاجرت می‌کنند.
تصعید شبیه تبخیر است، اما این در فرآیند پروسه‌ی تبدیل به مایع وجود ندارد و یک ماده مستقیم از حالت جامد به گاز تبدیل می‌شود. بهترین نمونه‌ی که می‌توان از تصعید مثال زد، تکه‌های یخی است که مدتی طولانی داخل فریزر مانده است. این تکه‌های یخ به مرور کوچک‌تر می‌شوند و در واقع در آن فرآیند تبدیل شدن جامد به گاز رخ داده است.
از دست دادن مولکول‌های آب باعث کاهش آب در بافت مواد غذایی می‌شود و در نتیجه غذای فریز شده چروکیده، خشک و سفت خواهد شد. همچنین از دست دادن آب به اکسیژن فرصتی برای ایجاد تغییر در طعم و رنگ مواد غذایی می‌دهد. تغییر طعم و رنگ در اثر فریز شدن، در گوشت، مرغ و ماهی نامناسب بسته‌بندی شده بسیار مشهود و ملموس است. سوختن فریزر زمانی اتفاق می‌افتد که غذای یخ زده رطوبت خود را از دست می‌دهد و اکسیژن برای خود جولان می‌دهد و بافت ماده‌غذایی را خشک و سفت می‌کند و همچنین شاهد تغییر رنگ در بافت مواد غذایی فریز شده خواهیم بود.
بی‌کیفیت می‌شود اما هنوز سالم است
سوختگی فریزری کیفیت اولیه‌ی مواد غذایی را کم می‌کند، اما سبب فاسد و خرابی آن نمی‌شود. بنابراین مواد غذایی سوخته در فریزر ممکن است بعد از پخت، طعم یا بافت ناخوشایندی داشته باشند، اما خوردن آن‌ها برایتان خطری نخواهد داشت.
اگر قصد دارید که مواد غذایی سوخته شده در فریزر را مصرف کنید، می‌توانید تمامی قسمت‌های سوخته شده را جدا کنید و بعد آن را مصرف کنید. البته ناگفته نماند که کیفیت کلی این ماده‌ی غذایی با نمونه‌ی سالم و نسوخته یا تازه‌ی آن هرگز یکسان نخواهد بود.
آزمایش‌ها روی فیله‌ی سینه‌ی مرغ نشان می‌دهد که بیشترین رطوبت از دست رفته در فریزر بین ۲ تا ۶ ماه و سپس بعد ۸ ماه خواهد بود. بعد از این مدت، گوشت فریز شده نسبت به گوشت تازه، ۳۱ درصد بافت خشن‌تری پیدا کرده بود و علاوه بر آن رنگ گوشت هم تغییر کرده بود. هرچه گوشت سینه مدت بیشتری فریز شود، رنگ آن تیره‌تر و قرمزتر خواهد شد.
چگونه سوختگی فریزری را تشخیص دهیم؟
هرگونه ماده‌ی غذایی که در فریزر ذخیره می‌شود، ممکن است دچار سوختگی ناشی از سرما شود. با وجود این کم آب شدن مواد غذایی با درصد آب بیشتر مانند سبزی و صیفی‌جات، گوشت، مرغ، ماهی یا بستنی بیشتر از خوراکی‌های کم آب همچون آجیل، دانه‌های مغذی یا آرد، در معرض سوختگی فریزر قرار دارند.
بافت گوشت، مرغ و ماهی ممکن است در اثر سوختگی ناشی از فریزر، بافت چرمی قهوه‌ای تیره یا سفید مایل به خاکستری پیدا کند. گوشت قرمز مانند گوشت گاو می‌تواند قرمز مایل به قرمز قهوه‌ای یا حتی قهوه‌ای مایل به خاکستری شود. طیور مانند غاز، بوقلمون یا مرغ ممکن است به رنگ بژ کم‌رنگ یا بژ خاکستری متمایل شوند. حتی بیشتر از گوشت قرمز، تکه‌های گوشت طیور مانند گوشت سینه‌ی بدون پوست ممکن است در کناره‌های آن لکه‌های رنگی ایجاد شود. این لکه‌ها ممکن است سفید به نظر برسند و شبیه چربی باشند. هنگام پخت انواع گوشت، بافت قسمت‌های سوخته شده در فریزر، ممکن است خشک و سخت باشد.
سوختگی فریزری میوه و سبزیجات به‌راحتی قابل تشخیص است، زیرا بافت آن‌ها خشک و چروکیده می‌شود. همچنین ممکن است به دلیل کمبود آب، با بلورهای یخ پوشانده شوند و اگر آن‌ها را بپزید، احتمالا بافت چوبی خواهند داشت.
غذاهای حاوی نشاسته مانند غلات پخته شده، برنج یا ماکارونی و همچنین مواد غذایی پرمصرف پخته شده مانند نان یا کیک، در اثر سوختگی فریزری بافت خشن تری پیدا می‌کنند. همچنین غلات ممکن است در اثر فرآیند سوختگی، با کریستال های یخ پوشانده شوند و در صورت پخته شدن، خشک و حجم‌تری پیدا خواهند کرد.
بستنی هم در اثر سوختگی فریزر دیگر حالت کرمی اولیه خود را نخواهد داشت و کریستال‌های یخ در بافت آن شکل می‌گیرند.
چگونه از سوختگی مواد غذایی در فریزر جلوگیری کنیم؟
- فریزرها را روی دمای مناسب تنظیم کنید. جلوگیری از سوختن فریزر در اولویت است، اما این بدان معنا نیست که حواستان به فساد مواد غذایی نباشد. هر زمان که مواد غذایی را منجمد می‌کنید، مطمئن شوید که فریزر شما روی دمای مناسب تنظیم شده باشد. شما می‌توانید با نگه داشتن فریزر در دمای صفر درجه‌ی فارنهایت (منفی ۱۸ درجه‌ی سانتی‌گراد) یا کمتر، سوختگی مواد غذایی در فریزر را به حداقل برسانید. غذا در این دما سریع‌تر منجمد می‌شود و فرآیند انجماد با کریستال‌های کوچک‌تری انجام می‌شود. بلورهای کوچک کمتر می‌توانند به بافت مواد غذایی شما آسیب بزنند و احتمال سوختگی را پایین می‌آورند.
- اگر فریزر شما روی صفر درجه‌ی فارنهایت (منفی ۱۸ درجه سانتی‌گراد) تنظیم شده باشد، باکتری‌ها و سایر عوامل بیماری‌زای خطرناک رشد نمی‌کنند و پخت و مصرف این مواد غذایی برای سلامتی مشکلی نخواهد داشت. البته به شرطی که این مواد غذایی در همان ابتدا و هنگام فریز کردن، تازه باشند و فرآیند یخ‌زدایی آن به درستی انجام شود. البته انجماد غذا نیز مانند سایر روش‌های نگهداری طولانی مدت مواد غذایی، همچون قوطی‌های کنسرو، خشک کردن میوه‌ها و شیشه‌های ترشی روی کیفیت اولیه‌ی مواد غذایی مؤثر خواهد بود.
- همچنین بسته‌بندی صحیح مواد غذایی موجب به حداقل رسیدن تماس بافت آن با اکسیژن خواهد شد. به‌عنوان مثال گوشت، مرغ یا غذاهای دریایی را باید ابتدا در کاغذهای مخصوص فریزر یا کیسه‌های پلاستیکی بپیچید و سپس به‌طور کامل آن را با فویل بپوشانید.
- سعی کنید که از ظروف مناسب برای انجماد در فریزر استفاده کنید. بعد از اینکه مواد غذایی خود را برای انجماد آماده کردید، باید آن را در ظرف مناسب قرار دهید. بسته به بودجه و نوع مواد غذایی، می‌توانید از کیسه‌های فریزر، ظروف پلاستیکی آماده‌ی فریزر، شیشه‌های نگهداری مناسب فریزر استفاده کنید. اگر از کیسه استفاده می‌کنید، سعی کنید تا آنجا که ممکن است هوا را از آن خارج کنید.
- تا حد ممکن هوای داخل بسته‌های میوه‌ها و سبزیجات را پیش از منجمد شدن خارج کنید و اگر برای فریز کردن به جای کیسه از ظرف استفاده می‌کنید، بهتر است از ظروف کوچک استفاده کنید تا فضاهای خالی میان مواد غذایی در هنگام یخ زدن به حداقل برسد. برای حفظ کیفیت بستنی نیز می‌توانید پیش از بستن در ظرف بستنی، روی آن را با کیسه‌ی پلاستیک فریزر خوب بپوشانید و سپس در ظرف را ببندید.
- مواد غذایی خود را قبل از فریز کردن سرد کنید. قرار دادن غذای داغ به طور مستقیم در فریزر، دمای فریزر را بالا می برد و این افزایش دما بر سایر مواد غذایی نزدیک به غذای گرم تأثیر می‌گذارد. ورود غذای گرم به فریزر در نهایت به ایجاد پدیده‌ی سوختگی فریزر کمک خواهد کرد. بنابراین مواد غذایی خود را ابتدا به مدت ۱ تا ۲ ساعت در یخچال قرار دهید تا قبل از قرار دادن در فریزر برای نگهداری طولانی مدت آماده شود.
- فریزر را به اندازه پر کنید و در بهترین حالت باید سه چهارم آن را اشغال کنید. غذای یخ زده مانند یخ در یخچال عمل می‌کند و به سرد شدن سایر غذاها کمک می‌کند. اما اگر فریزر را بیش از حد با بسته‌های مواد غذایی پر کنیم، این بسته‌ها مانع گردش یکنواخت هوای سرد خواهند شد.
- فریزر خود را مرتب و تمیز نگه دارید. در واقع خوب است که بدانید هر چیزی را در کدام قسمت آن گذاشته‌اید تا بسته‌ی مورد نظرتان را به سرعت و بدون اتلاف زمان و بیش از حد باز ماندن در، پیدا کنید.
- نکته؛ یادتان باشد که باز و بسته کردن مکرر در فریزر سبب تغییر دمای داخلی آن خواهد شد و در نتیجه ممکن است مواد غذایی داخل آن شروع به ذوب شدن کند. در این مدت زمان کریستال‌های یخ بیشتری شکل خواهند گرفت.
- در نهایت بهترین راه برای جلوگیری از سوختگی فریزر، استفاده‌ی سریع‌تر از مواد غذایی یخ زده است. در زمان خرید مواد غذایی، فقط آنچه را که برای ۲ تا ۴ ماه آینده نیاز دارید و مصرف می‌کنید، باید بخرید. همچنین هنگام بسته‌بندی مواد غذایی، به منظور قرار دادن آن‌ها داخل فریزر، حتما تاریخ اولین روز انجماد را با کمک برچسب روی هر بسته مشخص کنید تا بتوانید ابتدا از قدیمی‌ترین بسته شروع کنید.
در آخر
هر غذایی که به مدت زیادی منجمد بماند، ممکن است در اثر سوختگی فریزری بی‌کیفیت شود، اما هرچه میزان آب در بافت آن بیشتر باشد، سوختگی هم بیشتر خواهد بود. به علائمی همچون بافت خشک تیره یا سفید روی گوشت، چروکیدگی سبزیجات یا کریستال‌های یخ روی بستنی دقت کنید. غذاهایی که دچار سوختگی فریزر می‌شوند، کیفیت بافت، رنگ و طعم آن‌ها نسبت به سابق کمتر خواهد شد. اما با این حال، تا زمانی که به درستی منجمد شده باشند، خوردن آن‌ها لطمه‌ای به سلامتی نخواهد زد.
منابع: healthline, webmd, whirlpool, tasteofhome
