۴ کتاب خواندنی از باربارا تاکمن؛ تاریخ‌نگاری که برنده جایزه پولیتزر شد
«باربارا تاکمن» یکی از برجسته‌ترین مورخین قرن بیستم است. کتاب‌های تاریخی این نویسنده شهرت بسیار بالایی دارند؛ این شهرت زیاد بیشتر مدیون قلم زیبا و نثر داستانی باربارا تاکمن است که خوانندگان را به خود جلب می‌کند. البته او هیچ‌گاه دقت در کار را فدای ساده‌نویسی نکرده است؛ اما به علت قریحه ذاتی خود در زیبانویسی، به نویسنده‌ای پرطرفدار تبدیل شده است. در ادامه این یادداشت ضمن آشنایی با زندگی‌نامه این مورخ و نویسنده برجسته آمریکایی، به سراغ معرفی تعدادی از آثارش می‌رویم.
کودکی و جوانی «باربارا تاکمن»
«باربارا تاکمن» در ۳۰ ژانویه سال ۱۹۱۲ در شعر نیویورک ایالات متحده آمریکا دیده به جهان گشود. پدر او موریس، یک بانکدار آمریکایی بود و چند سالی نیز صاحب‌امتیاز نشریه نیشن محسوب می‌شد. «باربارا تاکمن» پس از گذراندن دوران مدرسه خود، به کالج ردکلیف که وابسته به دانشگاه هاروارد بود؛ راه یافت و تحصیلات خود را در همان کالج به پایان رساند. او آن‌زمان ۲۱ ساله بود.
ورود «باربارا تاکمن» به دنیای خبرنگاری
در سال ۱۹۳۷ و با جدی‌شدن جنگ داخلی اسپانیا، باربارا تاکمن به عنوان یک خبرنگار و گزارشگر به این کشور رفت و در شهر مادرید مستقر شد. او مدتی را به همراه گروهی از جمهوری‌خواهان اسپانیا به محاصره نیروهای دشمن در آمد. «باربارا تاکمن» هنگام حضور در اسپانیا یادداشت‌هایی را برای تعدادی از نشریات حامی جمهوری‌خواهان در اروپا می‌نوشت.
او تا پایان جنگ جهانی دوم، فعالیت خود به عنوان یک خبرنگار را ادامه داد.
ازدواج «باربارا تاکمن» و شروع نویسندگی
در سال ۱۹۳۹، «باربارا تاکمن» با لستر آر. تاکمن پزشک داخلی و استاد دانشگاه منهتن نیویورک ازدواج کرد. او و همسرش سه فرزند دختر داشتند.
تاکمن اولین کتاب خود را در سال ۱۹۳۸ نوشت. این کتاب به مناسبات بریتانیا و اسپانیا پس از سال ۱۷۰۰ اختصاص داشت. «باربارا تاکمن» در طول حیات خود یازده کتاب نوشت. توپ‌های ماه اوت، معروف‌ترین اثر این نویسنده است که او را در سال ۱۹۶۳ به جایزه پولیتزر رساند. او در سال ۱۹۷۲ برای بار دوم جایزه پولیتزر را از آن خود کرد. باربارا تاکمن در فوریه سال ۱۹۸۹ در سن هفتاد و هفت سالگی و بر اثر سکته مغزی درگذشت.
در ادامه این یادداشت با تعدادی از کتاب‌های تاکمن آشنا خواهیم شد.
۱. کتاب «سلام اول» از «باربارا تاکمن»
کتاب «سلام اول» از «باربارا تاکمن»، داستان تولد یک ملت تازه و جدید است که بعدها به ابرقدرتی در سطح جهان تبدیل می‌شود. تاریخ دویست و پنجاه ساله آمریکا بسیار جذاب و خواندنی است و نویسندگان و مورخین بسیاری درباره آن نوشته‌اند اما کتاب «باربارا تاکمن» با آن‌ها تفاوتی اساسی دارد و دارای رویکردی تحلیلی است. ما در این‌جا فقط با انقلاب آمریکا آشنا نمی‌شویم بلکه درباره پیش زمینه‌های این انقلاب، رقابت میان دولت‌های اروپایی وضعیت سیاسی و اجتماعی مستعمرات سیزده‌گانه خواهیم آموخت.
معمولا وقتی‌که درباره انقلاب آمریکا صحبت می‌کنیم کمک‌های دولت‌های خارجی را کمرنگ و کم‌اهمیت می‌بینیم. اما این کتاب قرار است تا نگاه ما به این موضوع را تغییر دهد و نگرش تازه‌ای را پیش روی ما بگذارد. در حقیقت این کتاب بیشتر نگرش اروپایی‌ها به انقلاب آمریکا را نمایندگی می‌کند. اما در آن نکات نغز و زیبای بسیاری وجود دارد. همگان در شگفتی و تعجب هستند که چگونه یک گروه شبه‌نظامی می‌تواند در برابر مقتدرترین ارتش روزگار خود، یعنی بریتانیا ایستادگی کند. در حالی‌که از نظر دسترسی به منابع نظامی نظیر باروت نیز در مضیقه و تنگنا قرار دارد. این جاست که ترکیبی از نبوغ نظامی آمریکایی‌ها و اتکای آن‌ها به قاچاق اسلحه از جانب هلند و فرانسه، نجاتشان می‌دهد. کتاب سلام اول باربارا تاکمن پر از اتفاقات جالب و هیجان‌انگیز است و هیچ شباهتی به کتاب‌های خشک تاریخی ندارد.
این کتاب نه تنها به انقلاب آمریکا می‌پردازد بلکه شرایط اروپای آن‌زمان به طور مشخص دولت‌های انگلیس، هلند و فرانسه را از نظر نظامی، اقتصادی و سیاسی مورد بررسی قرار می‌دهد. مهم‌ترین برتری تاکمن به عنوان یک مورخ نسبت به دیگر همتایان خود، توانایی ارائه یک روایت منسجم از نظر فکری است. برای همین خواندن کتاب‌های او به فرد این حس را می‌دهد که گویی داستان می‌خواند.
این کتاب در سال ۱۹۸۸ به چاپ رسید و با استقبال بسیار زیادی روبرو شد. ترجمه آن به فارسی توسط نشر ماهی صورت پذیرفته و آقای حسن افشار آن را ترجمه کرده است.اثر فوق ۳۴۴ صفحه دارد و برای خواندن آن به شش ساعت زمان احتیاج پیدا خواهید کرد. در بخشی از کتاب «سلام اول» می‌خوانیم:
فنجان این توفان. سنت اوستاتیوس, جزیره ناچیز صخره‌ای, که کمتر از هفت مایل مربع مساحت داشت و برآمدگی آتش‌فشانی بی‌مقداری در میان دریا بود. میعادگاه نامحتملی برای تاریخ به نظر می‌رسید. بااین حال به سبب تعهد بی‌مثالی که این ملت عملا بی‌زمین به تجارت داشت و به حکم موقعیت خود در ناف هند غربی, که آن را تبدیل به تلاقیگاهی طبیعی برای تجارت در مسیر امریکای شمالی و جنوبی و برای کشتی‌های راهی هند غربی از اروپا و افریقا می کرد. سنت اوستاتیوس پردرآمدترین بندر کارائیب و ثروتمندترین نقطه منطقه – اگر نه دنیا چنان که عده‌ای می گفتند – نسبت به وسعتش بود. هلند با اعلام بی‌طرفی در جنگ بریتانیا با مستعمره‌هایش به ثروت این جزیره افزوده بود.
جغرافیا هم به استاتیا نظر لطف داشت. جزیره با لنگرگاهی که درآن واحد می‌توانست ۲۰۰ کشتی را پناه بدهد موقعیت گرانبهایی در میانه خوشه‌ای چندملیتی از قلمرو دولت‌ها به دست آورده بود:
انگلستان (جامائیکا، سنت کیتس، آنتیگوا، باربادوس( فرانسه ) سنت لوسی مارتینیک. گوادلوپ،( اسپانیا )کوبا، پورتوریکو و هیسپانیولا که بین هائیتی و سانتو دومینگو تقسیم شده بود؛) و دانمارک (جزایر ویرجین). این دولت‌ها و همچنین تجار انگلیسی منطقه, که در تجارتشان عملا شریک دشمن بودند از بی‌طرفی استاتیا سود می‌بردند و سواحلش را انبار اصلی خود برای صادرات و واردات کالا به آمریکا کرده بودند.
استاتیوس به سبب رونق تجارت در بندر آزادش که انبارهایش را لبریز از کالا و دخل تاجرانش را انباشته از پول می کرد. کوه طلا نامیده می‌شد. ادموند برک (ادیب انگلیسی) در یک سخنرانی در ۱۷۸۱زمانی که اوستاتیوس ناگهان جلب توجه کرده بود، گفت این جریره با همه فرق دارد.
۲. کتاب« برج فرازان»
درباره دلایل سیاسی وقوع جنگ جهانی اول صحبت‌های بسیار زیادی صورت گرفته است و به دولت‌های آن دوران توجه زیادی شده است. اما مردم و جنبش‌های اجتماعی کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. کتاب «برج فرازان» باربارا تاکمن سیمای جهان را از سال ۱۸۹۰ تا ۱۹۱۴ یعنی پیش از آغاز جنگ جهانی اول مورد بررسی قرار می‌دهد. برج فرازان بیش از آن‌که کتابی تاریخی باشد داستانی خواندنی، روان و جذاب از ابتدای قرن بیستم است. این کتاب در هشت فصل نوشته شده است. در فصل اول آن که آرمان و عمل نام دارد؛ نویسنده به سراغ افکار آنارشیست‌های قرن نوزدهمی رفته است. فصل دوم این کتاب بزرگان قوم نام دارد که مربوط به کشور انگلستان و سنت‌های اشرافی حاکم بر آن است.
فصل سوم کتاب، پایان یک رویا نام دارد. در این فصل باربارا تاکمن تلاش می‌کند تا سیمای ایالات متحده آمریکا در فاصله سالهای ۱۸۹۰ تا۱۹۰۴ را ترسیم کند. فصل بعدی برج فرازان مربوط به تحولات کشور فرانسه در بازه زمانی ۱۸۹۴ تا ۱۸۹۹ است. در این زمان نزاع میان جمهوری‌خواهان و سلطنت‌طلبان به پایان رسید.
فصل پنجم کتاب مربوط به تحولات هلند است؛ هلند سابق بر این یک قدرت اروپایی بود اما در قرن جدید، قدرتش افول پیدا کرد. فصل ششم این اثر در حال و هوای نرونیسم نام دارد. آلمان در فاصله ۱۸۹۰ تا ۱۹۱۴ مورد بررسی قرار می‌گیرد. فصل هفتم در فصل «انتقال قدرت» نتم دارد تاکمن دوباره به کشور بریتانیا بازمی‌گردد و به ما نشان می‌دهد که چرا بزرگ‌ترین قدرت سنتی و استعمارگر تاریخ جهان در آستانه افول و ضعف قرار دارد. در فصل پایانی که «مرگ ژورس» نامیده شده است؛ باربارا تاکمن به فعالیت سوسیالیست‌های اروپایی در سالهای ۱۸۹۰ تا ۱۹۱۴ می‌پردازد که در گوشه و کنار اروپا و به طور خاص در کشور روسیه مشغول سازماندهی خود هستند.
کتاب «برج فرازان» توسط نشر ماهی و به همت «عزت‌الله فولادوند» به فارسی ترجمه شده است و نثری زیبا و خواندنی دارد. تعداد صفحات این اثر ۷۱۲ عدد است و اگر در روز ۲ ساعت به خواندن ِن اختصاص دهیم؛ مطالعه‌اش بعد از ۹ روز به پایان خواهد رسید.
در بخشی از کتاب «برج فرازان» می‌خوانیم:
قهرمان جنبشی که این قربانیان زا بلعید شخص نبود، آرمان بود یا به گفتع مورخی که تاریخ این طغیان را رقم زده است. خیال پردازی مشتی افراد رمانتیک درمانده و نومید این جنبش از سویی نظریه پردازان و متفکران و هوشمندان صمیمی و مخلص داشت که به بشریت عشق می ورزیدند و از سوی دیگر مجهز به ابزارهای لازم بود، یعنی انسان‌هایی خرد و ناچیز که متاثر از بدبختی و بیچارگی و خشم و خواری و نومیدی و تهی دستی، پذیرای آن آرمان می‌شدند تا بدانجا که وجودشان به تسخیر آن در می‌آمد و دست به عمل می‌زدند. این‌ها همان تروریستها یا آدمکشان بودند. میان دو گروهی که هر دو در خدمت آرمان گام برمی‌داشتند هیچ‌گونه تماسی نبود. متفکران در روزنامه‌ها و جدلنامه‌ها روی کاغذ نمونه‌های شگفت‌انگیز ارائه می‌دادند.
از روز موعود، آنارشیسم که جهان سراسر از بدیها و تیرگی ها تهی و سرشار از دادگری و نیک‌بختی و راستکاری شده باشد سخن می‌گفتند. طبقه حاکم و متحد منفورش بورژوازی را آماج رجزخوانی‌های آکنده به کینه‌ورزی قرار می‌دادند و به باد دشنام می‌گرفتند. ندا سر می‌دادند که وقت اقدام و هنگام تبلیغ به وسیله عمل برای برانداختن دشمن فرا رسیده است. ولی برای چه کسی ندا می‌دادند؟ خواستار کدام اقدام بودند؟ دقیقا مشخص نمی‌کردند. اما بدون اطلاع آنان، در اعماق جامعه، مردمان تنها و بی‌کسی بودند که به این ندا گوش می‌دادند. طنین رجزخوانی‌ها و بانگ شیپور رزم را می‌شنیدند و درخشش روز موعود نویدبخش یک زندگی بدون گرسنگی و بدون ارباب را می‌دیدند.
۳. کتاب «تاریخ بی‌خردی»
کتاب «تاریخ بی‌خردی» یکی از مهم‌ترین و خواندنی‌ترین آثار «باربارا تاکمن» است. او در این کتاب به این سوال پاسخ می‌دهد که طی چه فرایندهایی فرمانروایان و رهبران سیاسی یا مذهبی به اعمالی حماقت‌آمیز دست زده‌اند و در مسیری قرار گرفته‌اند که به طور مشخص علیه منافع خودشان عمل کرده‌اند. تشخیص برخی از سیاست‌های اشتباه با گذشت زمان میسر می‌شود و ما با نگاه به گذشته می‌توانیم ببینیم که یک راهبرد، تاکتیک یا سیاست تبعات و پیامدهای نامناسب و بدی داشته است. در این کتاب قرار نیست تا چنین سیاست‌هایی پیگیری شوند. بلکه ما به موضوعاتی توجه خواهیم داشت که بنا بر منطق فکری حاکم بر همان دوران نیز اشتباه و غیر قابل پذیرش بوده‌اند. فصل اول «تاریخ بی‌خردی» پیگیری سیاست‌های مغایر با منافع خویش نام دارد. این مسئله بسیار متناقض و پارادوکسیکال است. بنابر عقل سلیم، هیچ گروهی نباید به دنبال سیاستی مغایر با منافع خودش باشد. «باربارا تاکمن» در این فصل به خوبی چرایی وقوع این پارادوکس را توضیح می‌دهد.
فصل دوم این کتاب به یکی از معروف‌ترین بی‌خردی‌های تاریخ می‌پردازد؛ یعنی اسب تروا! هر چند ماجرای اسب تروا با گذشت زمان ماهیتی اساطیری و داستانی پیدا کرده است اما هنوز می‌توان آن را یک اشتباه تاریخی به شمار آورد. مقاومت و ایستادگی ساکنان تروا نتیجه‌بخش بود اما سرمستی آن‌ها از پیروزی باعث شد تا نتیجه جنگ را واگذار کنند و شهرشان اشغال شود.
فصل سوم این کتاب درباره پنج پاپ دوره رنسانس است. این پاپ‌ها نیز به نحوی ضرورت اصلاحات کلیسایی را درک کرده بودند. اما رکود اقتصادی، وابستگی بیش از حد کلیسا به پادشاهان و مادی‌گرایی در درون کلیسا مانع از این شد که کلیسا بتواند در برابر تغییرات فرهنگی دوران خود نتوانند انعطافی داشته باشند. از سوی دیگر نهضت اصلاح دینی پروتستان‌ها نیز شکل گرفت و پایگاه کلیسای کاتولیک را در اروپای مرکزی تضعیف کرد. در نتیجه اختلافات مذهبی در اروپا، جنگ‌های زیادی میان طرفداران دو مذهب به وقوع پیوست و ویرانی‌های زیادی را به همراه آورد.
فصل چهارم این کتاب «بریتانیا آمریکا را از دست می‌دهد» نام دارد. برای همگان این سوال وجود دارد که چگونه ارتشی از شبه‌نظامیان توانایی مقابله در برابر یک امپراطوری را دارد. اما این اتفاق در ایالات متحده آمریکا رخ داد. آمریکایی‌ها از همان ابتدا خواهان جدایی از بریتانیا نبودند بلکه از دولتمردان انگلیسی می‌خواستند که حقوقی برابر با همزبانان خود در آن سوی اطلس داشته باشند. اما پارلمان بریتانیا به این خواسته‌ها توجه نممی‌کرد. وضع تعرفه‌های تجارتی، افزایش مالیات‌ها و رفتارهای نادرست حقوقی با مستعمره‌نشینان تهایتا باعث شد تا ساکنان سیزده مستعمره چاره‌ای غیر از جدایی نداشته باشند. این فصل کتاب به خوبی دلایل جدایی آمریکا از بریتانیا و خطاهای راهبردی دولت بریتانیا را نشان می‌دهد.
فصل پنجم کتاب «تاریخ بی‌خردی» آمریکا در ویتنام به خود خیانت می‌کند نام دارد. جنگ ویتنام یکی از هولناک‌ترین اشتباهات سیاسی و نظامی ایالات متحده آمریکا بود. به گفته بسیاری از کارشناسان، ورود ایالات متحده آمریکا به این جنگ درست نبود و همین امر علاوه بر خسارت‌های مالی و نظامی، موجب التهاب جامعه آمریکا شد.
کتاب «تاریخ بی‌خردی» در سال ۱۹۸۴ به وسیله «باربارا تاکمن» به چاپ رسید. تعداد صفحات این کتاب ۶۷۸ عدد است و برای خواندن آن به ۱۸ ساعت زمان نیاز داریم. اثر فوق توسط نشر کارنامه و به همت حسن کامشاد به چاپ رسیده است.
در بخشی از کتاب «تاریخ بی‌خردی» می‌خوانیم:
پیروی حکومت‌ها از سیاست‌های مفایر با منافع خویش یکی از پدیده‌های مشپود سراسرتاریخ صرف نظر از زمان ومکان است. انسان ظاهراً درحکومت بیش از هررشته دیگر فعالیت‌های بشری بی‌کفایتی نشان می‌دهد. خرد که می‌توان گفت داوری برپایه تجربه و عقل سلجم واطلاعات موجود است. دراین رهگذر کمتر به کارمی‌افتد و اغلب سرخورده و ناکام می‌ماند. چرا زمام‌داران این همه برخلاف عقل و منافع خردمندانه خویش عمل می‌کنند؟ چرا شعور چنین به‌ندرت وارد کار می‌شود؟
از اول شروع کنیم: فرمانروایان تروا به هردلیل که بگیریم می‌بایست بدگیان می‌بودند که حقه‌ای در کار یونانیان است؛ پس چرا با وجود این آن اسب چوبی مشکوک را به درون باروی خود کشیدند؟ چرا وزیران جورج سوم یکی پس از دیگری به‌جای آشتی و دوستی با مهاجرنشین‌های امریکا آن‌ها را زیر قهر و فشار گذاشتند؟ مگرمشاوران به کرات یادآور نشده بودند که لطمهٌ وارده بی‌شک فزون برهرسود حتمل است؟ چرا کارل دوازدهم [پادشاه سوئد] وناپلئون و پس از آن‌ها هیتلر با وجود بلایی که برسرٍ پیشینیان هرکدام امده بود باز به روسیه حمله بردند؟ چرا مونتزوما سردار سپاهی شرزه و تشنه کام و فرمانروای شهری سیصد هزار نفری. دست‌بسته تسلیم چند صد تن مهاجم بیگانه شد – حتی پس از آن‌که مهاجیان آشکارا نشان دادند که بشر‌ند. نه خدا؟ چرا چیانگ کای‌شک به نداهای هشداردهنده یا نداهای خواستار اصلاحات وقعی ننهاد تا از خواب که برخاست کشور دیگر از دست رفته بود؟ چرا کشورهای واردکننده نفت برای نفت موجود به رقابت می‌پردازند. حال آن که جبهه‌ای متحد و مستحکم در برابر صادرکنندگان کنترل وضعیت را به دست آن‌ها می‌دهد؟ چرا در سالهای اخیر
اتحادیه‌های کارگری بریتانیا به وضع جنون‌آمیزی هرچندگاه یک بار کشور خود را به سوی وقفه کامل می‌کشند. گویی خودرا جزئی از کل نمی‌دانند؟ چرا صاحبان صنعت و بازرگانی امریکا این همه به «بزرگ شدن» اصرار می‌ورزند درحالی که سه عامل اساسی حیات برروی کره خاکی – یعنی زمین. آب و هوای پاک را آشکارا تحلیل می‌برند؟ (اتحادیه‌های کارگری و مزسسات صنعتی و بازرگانی البته به مفهوم دقیق سیاسی حکومت نیستند. ولی از موقعیت حاکم برخوردارند.)
بشر در همه زمینه‌های دیگر جز حکومت شگفتی آفریده است: در طول عمر خود ما وسایل ترک زمین و مسافرت به ماه را اختراع کرده؛ در گذشته. به‌باد و برق مهار زده.
سنگ‌های اسهر زمین را برهم نهاده و کلیساهای جامع سربه فلک کشیده ساخته از تارهایی که کرم به گرد خود می‌تند پارچه زربفت ایریشمین بافته، آلات موسیقی ساخته، امراض را از میان برده یا مهار کرده. دریای شمال را عقب رانده و بر وسعت خاک خود افزوده. انواع موجودات طبیعی را رده‌بندی کرده. و رازهای کیهان را گشوده است جان ادامز دومین رئیس‌جمهوری امریکا اعتراف می‌کرد: «در حا که هم علوم دیگر پیشرفت داشته است: علم حکومت متوقف مانده وامروزه بتراز سه یا چهار هزار سال پیش اعبال نمی‌شود.
۴. کتاب «توپ‌های ماه اوت»
کتاب «توپ‌های ماه اوت» معروف‌ترین اثر »باربارا تاکمن» است. او در این کتاب بر روی ماه‌های اول جنگ جهانی اول و رویدادهای آغازین آن تمرکز کرده است. تصمیم‌های دولت‌های اروپایی برای چگونگی ورود به جنگ، استراتژی‌ها، بحث‌ها و احساسات افکار عمومی درباره این جنگ در کتاب فوق مورد بررسی فرار گرفته‌اند. نویسنده بابت خلق این اثر ارزشمند و زیبا در سال ۱۹۶۳ توانست برنده جایزه پولیتزر شود.پولیتزر یکی از معتبرترین جوایز در حوزه روزنامه‌نگاری، هنر و ادبیات است و چندین بخش دارد. کتاب «توپ‌های ماه اوت» از این جهت اهمیت دارد که ما کمتر به جنگ جهانی اول توجه می‌کنیم. در حالی‌که بسیاری از قواعد پایه‌گذاری شده در عصر حاضر متاثر از آن دوران هستند و مشکلاتی که در جنگ جهانی اول حل نشدند؛ جنگ جهانی دوم را به همراه داشتند. معمولا رویدادهای جنگ جهانی اول تحت‌الشعاع نبرد بین‌المللی بعدی قرار می‌گیرند. این کتاب تلاش می‌کند که از سالهای ابتدایی قرن بیستم زنگارزدایی کند. به همین دلیل است که توانسته نظر منتقدین، مشاهیر و عموم تاریخ‌دانان را جلب کند.
کتاب «توپ‌های ماه اوت» اولین بار در سال ۱۹۶۲ در آمریکا به چاپ رسید. تزجمه فارسی آن نیز توسط «محمد قائد» مترجم و نویسنده برجسته ایرانی صورت گرفته و نشر ماهی آن را به چاپ رسانده است. اثر فوق ۵۴۴ صفحه دارد و برای مطالعه کامل آن به ۱۴ ساعت زمان نیاز داریم.
در بخشی از کتاب «توپ‌های ماه اوت» می‌خوانیم:
نیای اقوام آلمانی از جمله به قبیله باستانی واندال برمی گردد که با امپراتوری روم در ستیز بودند و در شمار «بربرها» دانسته می‌شدند. واندالیسم, برگرفته از آن نام. در زبان‌های اروپایی به معنی ویرانگری و میل سیری‌ناپذیر به تخریب چیزهای زیبا و آثار هنری است. بعدها اقوام ژرمن به سرکردگی توتون‌ها مجموعه اقالیمی خودمختار ایجاد کردند و از قرن سیزدهم آن را امپراتوری مقدس روم نامیدند. این مجموعه تا اوایل قرن نوزدهم دوام آورد و سپس بخش اصلی و عمده آن پروس نام گرفت. در دهه ششم همان قرن کشور آلمان امروزی از ادغام حکومت‌هایی ملوک‌الطوایفی سربرآورد.
در سده ۱۴۰۰ «برلن یک مشت کلبه چوبی بود» و حوالی سال ۱۵۰۰ که معمولا سرآغاز عصر سرآمدشدن اروپای غربی دانسته می‌شود, آلمان جامعه‌ای جنگل‌نشین تلقی می‌شد. «واقعیت این است که آلمانی‌ها در قرن هفدهم و هجدهم ساکنان ولایتی کم وبیش عقب‌افتاده بودند.»طی جنگ‌های سی‌ساله ۱۶۴۸-۱۶۱۸ سپاه لویی چهاردهم و حریفان دیگر«بخش بسیار بزرگی از جمعیت آلمان را کشتار کردند و آنچه را درخور نام پیشرفت فرهنگی بود در دریای خون فروبردند. این فاجعه در تاریخ اروپا همانند ندارد. از زمان چنگیزخان تا آن زمان هرگز آن‌همه انسان کشته نشده بود.» جنگل‌نشینان سابق در انتهای قرن هجدهم فاتحان پرنخوت و خونخوار قرن پیش را اینک مردمانی می‌دیدند پوچ و منحط با «کلاه‌گیس آبی و موهای سبز… و خرچنگی که ژرار د نروال (شاعر) در خیابان‌های پاریس می‌گرداند تا نظر مردم را به خود جلب کند.»
خواندن کتاب‌های «باربارا تاکمن» برای چه کسانی مناسب است؟
به طور کلی علاقه‌مندان به کتاب‌های تاریخی و دوستداران تاریخ جهان از خواندن کتاب‌های »باربارا تاکمن» لذت خواهند برد. کتاب‌های تاکمن زبان روان، ساده و قابل فهمی دارند و در عین حال تخصصی و دقیق هستند.
