نقد کتاب «زنگها برای که به صدا در می‌آیند؟» همینگوی؛ شاهکار ادبیات جنگ
«زنگها برای که به صدا درمی‌آیند؟» (For Whom the Bell Tolls) یکی از مهم‌ترین رمان‌های ارنست همینگوی و شاهکاری در ادبیات جنگی است. این کتاب که در سال ۱۹۴۰ منتشر شد، داستان رابرت جردن، یک داوطلب آمریکایی در جنگ داخلی اسپانیا را روایت می‌کند که مأموریت دارد پلی را برای مقاومت در برابر نیروهای فاشیستی منفجر کند. این اثر تلفیقی است از حماسه، تراژدی و تأمل فلسفی درباره جنگ، مرگ و سرنوشت انسان. در ادامه، این رمان را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم.
درباره نویسنده
ارنست میلر همینگوی نویسنده رمان، داستان کوتاه و روزنامه‌نگار آمریکایی بود. او بیشتر به خاطر سبک موجز و ساده‌اش که تأثیر زیادی بر نویسندگان اواخر قرن بیستم داشت، شناخته می‌شود. همینگوی اغلب به خاطر زندگی پرماجرا، تصویر عمومی رک و بی‌پرده‌اش، مورد تحسین قرار می‌گیرد. بیشتر آثار همینگوی بین اواسط دهه ۱۹۲۰ تا اواسط دهه ۱۹۵۰ منتشر شد، از جمله هفت رمان، شش مجموعه داستان کوتاه و دو اثر غیرداستانی. نوشته‌های او به آثار کلاسیک ادبیات آمریکا تبدیل شده است. او در سال ۱۹۵۴ با رمان «پیرمرد و دریا» برنده جایزه نوبل ادبیات شد، در حالی که سه رمان، چهار مجموعه داستان کوتاه و سه اثر غیرداستانی او پس از مرگش منتشر شدند.
نقد کتاب «زنگها برای که به صدا درمی‌آیند؟»
همینگوی در این کتاب به مسائل کلیدی مختلفی می‌پردازد که هر کدام در عمق داستان نقش اساسی دارند. این داستان یک رمان جنگی است که به موضوعاتی مانند عشق، مرگ، مسئولیت، سرنوشت و ناامیدی در زمان جنگ داخلی اسپانیا می‌پردازد. همینگوی از طریق شخصیت‌هایش، به نقد جنگ و همچنین کاوش در روح انسانی می‌پردازد.
– عشق و مرگ: رابطه عاشقانه رابرت جردن و ماریا، نمادی از امید در دل تاریکی است. اما عشق آن‌ها نیز مانند مأموریت رابرت، زیر سایه مرگ قرار دارد.
– مسئولیت و سرنوشت: این کتاب درباره مسئولیت فردی در قبال جامعه و عواقب تصمیمات فردی در بستر جنگ است. رابرت جردن نه‌تنها به‌عنوان یک مبارز، بلکه به‌عنوان انسانی که میان وفاداری به آرمان‌های خود و واقعیت تلخ جنگ گرفتار شده، به تصویر کشیده می‌شود.
– جنگ و پیامدهای آن: این رمان تصویری بی‌رحم و واقعی از جنگ داخلی اسپانیا ارائه می‌دهد. برخلاف بسیاری از آثار جنگی که بر قهرمانی تأکید دارند، همینگوی نشان می‌دهد که جنگ چقدر بی‌رحم، پیچیده و پر از تصمیمات سخت و غیرانسانی است.
– پوچی و زمان: در لحظات آخر داستان، رابرت جردن متوجه می‌شود که چگونه تمام زندگی او، تمام عشق‌ها، باورها و امیدهایش، همگی در چند ثانیه خلاصه شده‌اند. این موضوع یکی از مؤلفه‌های اگزیستانسیالیستی رمان است.
با نقد کتاب «زنگها برای که به صدا درمی‌آیند؟» درمی‌یابیم که روایت آن ساده و خطی است. داستان در طول چهار روز روایت می‌شود و خواننده را از ابتدا تا انتها با خود همراه می‌کند. همینگوی از طریق فلش‌بک‌ها و مونولوگ‌های درونی شخصیت‌ها، گذشته و ذهنیات آن‌ها را نیز روایت می‌کند. این تکنیک باعث می‌شود که خواننده به درونی‌ترین افکار و احساسات شخصیت‌ها پی برده ببرد.
یکی از ویژگی‌های قابل توجه سبک همینگوی در این رمان، دیالوگ‌های کوتاه، جملات موجز و توصیفات دقیق و جزئی است که به واقع‌گرایی داستان می‌افزاید.
همینگوی از سبک نوشتاری معروف خود، یخ‌کوهی استفاده می‌کند که در آن بخش زیادی از داستان زیر سطح و بین خطوط نهفته است. این ساختار به خواننده اجازه می‌دهد تا با شخصیت‌ها همذات‌پنداری کند و در عین حال، جزئیات زندگی جنگی را با جزئیات دقیق تجربه کند.
به دلیل ابهام و نمادگرایی زیاد، نقد کتاب «زنگها برای که به صدا درمی‌آیند؟» تفسیرهای مختلفی را به خود دیده است. برخی آن را روایتی از جنگ و مبارزه علیه فاشیسم می‌دانند، همینگوی در این کتاب جنگ داخلی اسپانیا را به‌شدت بی‌طرفانه روایت می‌کند. او نه صرفاً جمهوری‌خواهان را قهرمان نشان می‌دهد، نه فاشیست‌ها را به‌عنوان هیولاهای یک‌بعدی ترسیم می‌کند. این بی‌طرفی سبب شده که این اثر همچنان از منظر سیاسی قابل‌تأمل باشد.
در حالی که دیگران آن را نقدی بر جامعه و نگاه آن به جنگ و مرگ می‌بینند، چون به مضامینی چون مرگ، معنا و مسئولیت فردی در بستر جنگ می‌پردازد. رابرت جردن، علی‌رغم آنکه به مرگ خود آگاه است، همچنان به عمل و وظیفه پایبند می‌ماند.
برخی نیز این اثر را نوعی خودزندگی‌نامه فلسفی از همینگوی می‌دانند که در آن، نویسنده به بررسی تاریکی‌های ذهن انسان مدرن پرداخته است.
چرا این کتاب را نخوانیم؟
برخی ممکن است به این نکته اشاره کنند که سبک نوشتاری همینگوی، به خصوص استفاده از دیالوگ‌های ساده و کوتاه، گاهی می‌تواند برای خواننده خسته‌کننده یا مبهم باشد. همچنین، برخی ممکن است به دلیل تمرکز بر جزئیات جنگ و نه بر روابط انسانی پیچیده، انتقاد کنند. بخش‌های رمان بیش از حد طولانی به نظر می‌رسند، به‌ویژه در توصیفات داخلی شخصیت‌ها. به عنوان مثال، ماریا، معشوقه رابرت، به شکلی تک‌بعدی و صرفاً به‌عنوان ابژه‌ای عاشقانه ترسیم شده است که برخلاف عمق شخصیت رابرت و سایر مردان داستان است. پایان داستان نیز برای برخی خوانندگان قابل پیش‌بینی و کلیشه‌ای به نظر می‌رسد.
تأثیرات ادبی و عمومی «زنگها برای که به صدا درمی‌آیند؟»
«زنگها برای که به صدا درمی‌آیند؟» بلافاصله پس از انتشار، با استقبال گسترده‌ای روبه‌رو شد و منتقدان آن را یکی از بهترین آثار همینگوی دانستند. با این حال، برخی خوانندگان از ریتم کند و توصیفات طولانی در برخی بخش‌ها انتقاد کردند.
این رمان در میان بهترین کتابهای ارنست همینگوی باقی مانده و تأثیر عمیقی بر ادبیات جنگی و اگزیستانسیالیستی داشته است. همچنین، به دلیل سبک نوشتاری منحصربه‌فرد و توصیفات واقع‌گرایانه از جنگ، یکی از برجسته‌ترین رمان‌های جنگی به حساب می‌آید.
این کتاب تأثیر بزرگی بر ادبیات جنگ و نوشتن درباره تجربه انسانی در جنگ داشته است. همینگوی با این اثر، سبک و موضوعاتی را معرفی کرد که بسیاری از نویسندگان، مانند کورمک مک‌کارتی و سباستین فالکز، از آن الهام گرفتند.
«زنگها برای که به صدا درمی‌آیند» اثری است که با ترکیب داستان‌های موازی، مفاهیم عمیق فلسفی و زبانی ساده و جذاب، توانسته توجه خوانندگان زیادی را به خود جلب کند. این کتاب نه تنها داستانی جذاب و خواندنی است، بلکه خواننده را به تفکر درباره زندگی، مرگ و معنای وجود دعوت می‌کند. اگرچه ممکن است از نظر برخی منتقدان، عمق لازم را نداشته باشد، اما بدون شک «زنگها برای که به صدا درمی‌آیند» اثری است که ارزش خواندن و تأمل دارد.
این کتاب علی‌رغم برخی کاستی‌ها در روایت و شخصیت‌پردازی، همچنان به‌عنوان یکی از عمیق‌ترین و تأثیرگذارترین رمان‌های جنگی در تاریخ ادبیات باقی مانده است. اگرچه خواندن آن ممکن است برای برخی دشوار باشد، اما تجربه‌ای است که ارزشش را دارد و خواننده را تا مدت‌ها به فکر فرو می‌برد.
خواندن «زنگها برای که به صدا درمی‌آیند؟» مانند قدم گذاشتن به سفری درونی است؛ سفری که در آن، جنگ و عشق در کنار هم قرار می‌گیرند و خواننده را به تفکر عمیق درباره معنای وجود وا می‌دارند.
منبع: دیجی‌کالا مگ
