فیلمهای فرنچایز «مقصد نهایی» از بدترین تا بهترین
از منظر ایدههای کلی، فرنچایز «مقصد نهایی» (the Final Destination) را میتوان واقعا یک پدیده در نظر گرفت. فرنچایز «مقصد نهایی» که تا حد امکان در ژانر وحشت به اوج رسیده برخی از بهیادماندنیترین صحنههای ترسناک تاریخ سینما را رقم زده. فیلمهای این فرنچایز همیشه در باکس آفیس موفق عمل کردهاند و مردم هرگز از تماشای یک «مقصد نهایی» جدید خسته نشدهاند. با این حال پس از تولید ۵ فیلم این فرنچایز دیگر ادامه پیدا نکرد و استودیو نیو لاین تصمیم گرفت فعلاً به مرگ استراحت بدهد.
با این وجود هنوز هم اگر از منظر ایده کلی، هیچ فیلم دیگری پیدا نمیکنید که شبیه «مقصد نهایی» باشد. اگر سنتان به دهه ۲۰۰۰ قد بدهد، حتماً یادتان میآید که برخی از تماشاگران به این فیلمها نگاه تحقیرآمیزی داشتند، به عقیده آنها فیلمهای این فرنچایز فقط یکدیگر را تکرار میکردند و چیز جدیدی برای ارائه نداشتند، با این حال فیلمهای «مقصد نهایی» همیشه نوجوانان را به سالنهای سینما میکشاند، به خصوص که هرگز سالن را ناراضی ترک نمیکردند.
همه اینها گفته شد تا بدانید «مقصد نهایی» لایق نفرتی که به سمتش روانه شده نیست و جایگاه ویژهای در سینمای ژانر وحشت دارد. این فیلمها به همان دلیلی وجود دارند که فیلمهای «اره» (Jigsaw) هنوز در سینماها حضور دارند. طرفداران ژانر وحشت برایشان مهم نیست یک فیلم احمقانه است یا نه، آنها توقعهای خاص خود را از فیلمهای ترسناک دارند و برای تماشای همان توقعهای به خصوص نیز به سالنهای سینما میروند.
در رابطه با «مقصد نهایی»، یکی از معدود چیزهایی که همه فیلمها را به هم مرتبط میکند، اجرای خارقالعاده تونی تاد است که در نقش خود عالی ظاهر شده و به محض ورود مخاطبان را مورمور میکند. در حالی که منتظر اخبار مربوط به قسمت ششم فرنچایز «مقصد نهایی» و حضور دوباره تونی تاد در نقش به یاد ماندنی خود هستیم، میتوان فیلمها را به ترتیب تازهای تماشا کرد. در فهرست پیش رو فیلمهای «مقصد نهایی» براساس میزان خون و خشونت، از ضعیفترین به قویترین رتبهبندی شدهاند.
۱. مقصد نهایی ۴ (The Final Destination)
- سال تولید: ۲۰۰۹
- کارگردان: دیوید آر. الیس
- بازیگران: بابی کامپو، شانتل ونسانتن، میکلتی ویلیامسون، کریستن کلوک
- امتیاز راتن تومیتوز: ۲۷ از ۱۰۰
فهرست را با فیلمی شروع میکنیم که به احتمال زیاد همه هواداران «مقصد نهایی» از قبل به ضعیف بودن آن پی بردهاند. این فیلم از هر نظر ضعیفترین فیلم فرنچایز به حساب میآید. در ابتدا باید به تغییری که در عنوان فیلم دادهاند (واژه the اضافه شده که میتواند به معنای این باشد که این قسمت، آخرین قسمت از فرنچایز خواهد بود) دقت کرد، آیا عوامل این فیلم فکر میکردند این قسمت واقعاً آخرین فیلم فرنچایز «مقصد نهایی» است؟ از این گذشته، جلوههای سهبعدی آبکی فیلم و کمدی بیش از اندازهاش باعث شدند نه میان هواداران محبوب شود، نه منتقدان علاقهای به آن نشان بدهند.
حتی صحنه آغازین فیلم هم خوب نیست؛ چه بسا تأثیری که به واسطه صحنههای آغازین فیلمهای قبلی روی مخاطب ایجاد شده، در این فیلم از بین میرود. از نظر محتوای خونین نیز این فیلم واقعاً هیچ چیز برجستهای ندارد، جز یک صحنه خندهدار در استخر که در آن شاهد کشیده شدن یک نفر از پشت به سمت پمپ استخر هستیم و… خودتان میدانید بعد از آن چه اتفاقی میافتد.
هیچ چیز به یاد ماندنی دیگری درباره این قسمت از فیلمهای «مقصد نهایی» وجود ندارد. حتی زمانی که یکی از چیزهایی که به طور روزمره با آن سر و کار داریم و میتواند هر کسی را بترساند در فیلم جلوهای ترسناک پیدا میکند هم آنطور که باید روی مخاطب تأثیر نمیگذارد. اگر شما فیلمی ساختهاید که در آن یک پله برقی به وسیلهای برای کشتار تبدیل شده، مطمئناً میتوانید از این ایده کمی بهتر استفاده کنید، درست است؟ متأسفانه این قسمت از «مقصد نهایی» به جای اینکه مانند قسمتهای قبلی کاری کند ترس از سادهترین چیزها برای سالها با مخاطب بماند، تمرکز خود را روی جلوههای سهبعدی فیلم گذاشته است.
۲. مقصد نهایی ۵ (Final Destination 5)
- سال تولید: ۲۰۱۱
- کارگردان: استیون کوال
- بازیگران: نیکولاس دی. آگستو، اما بل، مایلز فیشر، آرلن اسکارپتا، دیوید کوچنر، تونی تاد، کریستن کلوک، چستی بالستروس، جودی بالفور
- امتیاز راتن تومیتوز: ۶۳ از ۱۰۰
«مقصد نهایی ۵» یک بازگشت عالی و جانانه به اصالت فیلمهای این فرنچایز بود. این فیلم تعلیق بسیار بیشتری دارد، مانند قسمت قبلی از جلوههای ویژه سهبعدی بهره برده است اما به آنها تکیه نکرده و اجراهای بازیگران آن کمابیش افتضاح است؛ در هر صورت نسبت به قسمت قبلی، از هر نظر پیشرفت کرده و بهتر بود.
صحنه آغازین فیلم که روی پل را نشان میدهد، بسیار خوب از آب درآمده و جلوههای بصری فوقالعاده خوبی دارد. پیچش داستانی پایان فیلم نیز اثرگذاری بسیار خوبی دارد و تقریباً همه بینندگان را شکه کرد. از آنجایی که طنز «مقصد نهایی ۵» به عهده دیوید کوچنر بوده، بنابراین در این حیطه هم فیلم خوب عمل کرده و سنگ تمام گذاشته.
این فیلم از نظر صحنههای خونین نیز جای پای محکمی در میان فیلمهای فرنچایز دارد و چیزی کم نداشته است، هرچند که جلوههای سهبعدی فیلم کمکی به این مقوله نکردهاند. این صحنهها شامل له شدن سر یکی از شخصیتها به وسیله سقوط یک مجسمه و وقوع حادثه با تسمه سنباده به همراه چندین و چند صحنه خونین دیگر میشود. اما بهترین این صحنهها، مربوط به یک حادثه ژیمناستیکی میشود: کندیس نمیتواند میلهها را به موقع بگیرد و بر اثر سقوط، ستون فقراتش له شده و میمیرد.
۳. مقصد نهایی ۱ (Final Destination)
- سال تولید: ۲۰۰۰
- کارگردان: جیمز ونگ
- بازیگران: دوون ساوا، الی لارتر، شون ویلیام اسکات، کر اسمیت، تونی تاد، کریستن کلوک، چد دنلا
- امتیاز راتن تومیتوز: ۳۶ از ۱۰۰
اولین فیلم «مقصد نهایی» علاوه بر تازگی، ویژگیهای خوب بسیار زیادی دارد. از میان همه دلایلی که این فیلم را به یکی از محبوبترین فیلمهای ژانر وحشت دهه ۲۰۰۰ تبدیل کردهاند، میتوان به نامهای خانوادگی شخصیتها اشاره کرد که ارجاعات هوشمندانهای به نمادهای ژانر وحشت دارند.
این فیلم داستان سال آخریهای مدرسهای را روایت میکند که قصد دارند به پاریس سفر کنند، اما ناگهان یکی از آنها سقوط هواپیما را پیشبینی میکند و در فرودگاه هرج و مرج مطلق به وجود میآورد. عده زیادی از مسافران هواپیما این پیشبینی را نادیده میگیرند، اما تعدادی از آنها همراه با کسی که این آشوب را ایجاد کرد، از آن پیاده میشوند و در کمال تعجب، سقوط هواپیما و انفجار آن را تماشا میکنند.
بازماندگان این پرواز، کسانی که از هواپیما پیاده شدند، در ابتدا فکر میکنند شانس آوردهاند، اما آنچه در ادامه میآید به آنها ثابت میکند سخت در اشتباهند. همه کسانی که قرار بود در سقوط هواپیما بمیرند، یک به یک از طریق حوادث طبیعی که انگار به دست یک فرشته مرگ نامرئی رقم میخورند، کشته میشوند. «مقصد نهایی ۱» از هر نظر یکی از بهترین و بهیادماندنیترین فیلمهای ژانر وحشت است.
این فیلم نه زیادی خونین است و نه کم، همهچیز به اندازه است. صحنهای که باید به آن به عنوان برجستهترین صحنه خونین فیلم اشاره کرد نیز همان صحنه سقوط هواپیماست، صحنهای پر از خون و آتش، دقیقاً همانطوری که دوستداران این صحنهها میپسندند. صحنههای برجسته دیگر فیلم شامل صحنه حمام و اتوبوس میشود که از منظر خشونت بصری حرفهای زیادی برای گفتن دارند.
۴. مقصد نهایی ۲ (Final Destination 2)
- سال تولید: ۲۰۰۳
- کارگردان: دیوید آر. الیس
- بازیگران: الی لارتر، ای جی. کوک، مایکل لندز، شان سیپس، آرون داگلاس
- امتیاز راتن تومیتوز: ۵۰ از ۱۰۰
باید به یاد داشته باشید که این فهرست فیلمهای فرنچایز «مقصد نهایی» را براساس صحنههای آغازین رتبهبندی نکرده، که اگر کرده بود «مقصد نهایی ۲» بدون شک رتبه اول را کسب میکرد. این فیلم در میان هواداران فرنچایز بسیار محبوب است، چرا که نشان داد که ایده جالب «مقصد نهایی» قرار است به یک فرنچایز تبدیل شود و بارها در سناریوهای مختلف، ادامه پیدا کند. در این فیلم، مرگ یک بار دیگر هر کاری میکند تا بازماندگان یک حادثه پیشبینی شده را بکشد، حتی اگر اقبال زیادی در زنده ماندن داشته باشند. «مقصد نهایی ۲» صحنههای کمدی و خونین درجه یکی دارد که کمتر جایی میتوان مانند آن را پیدا کرد.
در دومین قسمت از «مقصد نهایی» فاجعه اصلی در یک بزرگراه اتفاق میافتد. پس از رها شدن زنجیرهای یک کامیون چوببری، کنده درختها شروع به افتادن روی آسفالت خیس بزرگراه میکنند (تا به امروز، این صحنه بهیادماندنیترین صحنه کل فرنچایز است) و از پی این اتفاق، زنجیرهای از اتفاقات رخ میدهد. در ادامه دختری که این حادثه را پیشبینی می کند از ورود ماشینهای دیگر به بزرگراه جلوگیری میکند و همه کسانی که قرار بود کشته شوند، از این طریق سر مرگ کلاه میگذارند. البته، موقتاً!
محتوای خونین «مقصد نهایی ۲» سنگین است. به طور کلی سخت میتوان از این بخش فیلم ایراد گرفت، اما گاهی صحنههای خونین فیلم از مسیر اصلی داستان خارج میشوند و بیش از حد اغراق میکنند. ضمن اینکه نباید فراموش کرد فیلمهایی مانند «مقصد نهایی» در اصل برای چنین صحنههایی ساخته میشوند. در «مقصد نهایی ۲» شاهد فرو رفتن یک نردبان آتشنشانی در چشم، مرگ به واسطه شکستن شیشه پنجره، قطع شدن سر به وسیله آسانسور و اینچنین مواردی هستیم. اما صحنه خونینی که بین هواداران محبوب شد، حادثه سیم خاردار است. در این حادثه یکی از شخصیتهای فیلم به نام روری که با تمام سرعت در حال دویدن بود، با سیم خاردار برخورد کرد و تکه تکه شد.
۵. مقصد نهایی ۳ (Final Destination 3)
- سال تولید: ۲۰۰۶
- کارگردان: جیمز وانگ
- بازیگران: مری الیزابت وینستد، رایان مریمان، آماندا کرو، کریس لمکی، الکسز جانسون، جسی موس، کریستال لووی، چیلان سیمونز، تگزاس بتل، جینا هولدن، مگی ما
- امتیاز راتن تومیتوز: ۴۳ از ۱۰۰
متأسفانه فیلم «مقصد نهایی ۳» به اندازهای که لایق آن بود توجه دریافت نکرد و شاید جز هواداران واقعی این فرنچایز، باقی مخاطبان قدر آن را ندانسته باشند. فیلم با بروز حادثه برای یک ترن هوایی شروع میشود. امری که به ترس هزاران هزار آدم از وسایل شهربازیها رنگ و بوی واقعی بخشید و ثابت کرد آنها همانقدر که به نظر میرسند، خطرناک هستند. پس از اینکه شخصیت قهرمان فیلم که حادثه ترن هوایی را پیشبینی کرده و از آنچه دیده وحشتزده شده است، از ترن هوایی پیاده میشود و تعداد زیادی به دنبال او قطار را ترک میکنند.
«مقصد نهایی ۳» خط داستانی صاف و سادهای دارد. وندی و کوین پس از نجات پیدا کردن از حادثه ترن هوایی، سعی میکنند در حالی که بازماندگان حادثه هر یک به مرموزترین شیوههای ممکن کشته میشوند، معمای مرگ را حل کنند و جان خودشان را نجات بدهند.
محتوای خونین «مقصد نهایی ۳» آنقدر زیاد است که همه هواداران این گونه از فیلمهای ترسناک را راضی میکند. در این فیلم انواع و اقسام مرگها را میبینیم؛ مرگ به وسیله تخت برنزه کردن، برخورد موتور کامیون به پشت سر، قتلعام با تفنگ میخکوب، و مرگ به وسیله وسایل ورزشی باشگاه. شکی نیست که صحنه پایانی فیلم به اندازه صحنه پایانی «مقصد نهایی ۱» نبود، اما از منظر محتوای خونین، «مقصد نهایی ۳» به راحتی رتبه اول را به دست میآورد.
منبع: MOVIEWEB