حاشیه‌ها و گزارش نشست‌های روز نهم جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۰؛ شهرک و ۲۸۸۸
چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر که از تاریخ ۱۲ تا ۲۲ بهمن‌ماه ۱۴۰۰ برگزار می‌شود روز سه‌شنبه ۱۹ بهمن‌ماه طی نهمین روز به کار خود ادامه داد. روز سه‌شنبه در خانه جشنواره فیلم‌های «شهرک» به کارگردانی علی حضرتی و فیلم «۲۸۸۸» ساخته کیوان علیمحمدی و علی‌اکبر حیدری اکران و سپس نشست‌های خبری این آثار برگزار شدند.
در بخش سودای سیمرغ فیلم شهرک به مدت ۱۰۵ دقیقه ساعت ۱۳ در سالن اصلی اکران و نشست رسانه‌ای این اثر ساعت ۱۵ برگزار شد. فیلم ۲۸۸۸ هم به مدت ۹۹ دقیقه ساعت ۱۶ در سالن اصلی نمایش داشت و نشست رسانه‌ای این فیلم ساعت ۱۸:۳۰ برگزار شد. در بخش اکران آثار مستند بلند و داستانی اثر «هرگز، گاهی، همیشه/ هاجرو/ ویار/ گوزن/ گذشته» به مدت ۶۷ دقیقه در سالن ۳-۲ روی پرده رفت.
از ادعای مهندسی‌شدن آرای مردمی تا حواشی کرونا
یکی از مهم‌ترین حواشی روز نهم جشنواره به انتقاد از روند اخذ آرای مردمی و مطرح‌شدن ادعای مهندسی این آرا مربوط بود. به گزارش عصر ایران عباس نادران تهیه کننده فیلم «شادروان» گفته مدارکی در دست دارد که نشان می‌دهد رأی گیری دچار اختلال بوده و از دبیر جشنواره و رییس سازمان سینمایی تقاضا دارد که با پیگیری تخلف‌ها از بی‌اعتبار شدن جشنواره و سیمرغ مردمی جلوگیری کنند.
به جز عباس نادران، محمدرضا منصوری تهیه کننده فیلم «دسته دختران» هم انتقاد مشابهی را مطرح کرده است. برای برخی تهیه‌کننده‌ها جای سؤال است که چطور می‌شود تعداد مخاطبان یک فیلم در رأی‌گیری محاسبه نمی‌شوند و برای مثال فیلمی یک پنجم فیلم دیگر مخاطب دارد اما در جدول آرا رتبه بالاتری دارد؛ در واقع آنها این شیوه سنجش کیفی را ناقص و مهم‌ترین نقص سامانه سمفا در رأی‌گیری می‌دانند.
در پایان روز نهم طبق اطلاعات درج شده در سامانه سمفا فیلم‌های «ملاقات خصوصی»، «موقعیت مهدی» و «علفزار» به ترتیب در رتبه‌های اول تا سوم قرار گرفته‌اند.
در عین حال یکی دیگر از مهم‌ترین وقایع روز نهم در خانه‌ی جشنواره فراهم شدن شرایط لازم برای انجام تست Pcr کرونا بود. این روند که از یکی دو روز گذشته آغاز شده شرایط منظم‌تر و بهتری یافته است.
طی دوره برگزاری جشنواره و از همان روزهای ابتدایی بارها نسبت به نبود امکانات از جمله تب‌سنج و نظارت‌های پزشکی انتقاد شده است؛ در عین حال اقدامی برای جلوگیری از تجمع‌ها بخصوص تجمعات مربوط به عکاس‌ها هنگام بازدیدهای رسمی مسؤولان و مراسم فوتوکال انجام نشد. حال به گواه برخی خبرنگاران حاضر در خانه جشنواره و به گزارش عصر ایران نتیجه تست تعدادی از افرادی که خودشان متقاضی بوده‌اند، مثبت اعلام شده و با ضبط کارت، دیگر امکان حضور آنها در دو روز آخر جشنواره فراهم نیست؛ برخی خبرنگارها و عکاس‌ها که نگران وضعیت‌اند با افسوس می‌گویند ای کاش این روند زودتر برقرار می‌شد نه چند روز مانده به پایان جشنواره که حضور مدیران و بازدیدهای رسمی به پایان رسیده است.
معرفی نامزدهای بخش فیلم کوتاه و مستند
روز سه‌شنبه شاهد معرفی نامزدهای دو بخش کوتاه داستانی و مستند بلند چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر بودیم.
جلسه جمع‌بندی داوری فیلم‌های بخش مستند و کوتاه چهلمین دوره در دبیرخانه جشنواره برگزار شد. محمد تهامی‌نژاد، مرتضی شعبانی، احمد ضابطی جهرمی، محمدرضا عباسیان و محمدعلی فارسی داوران فیلم‌های مستند و دانش اقباشاوی، حامد جعفری و احمدرضا معتمدی داوران فیلم‌های کوتاه این دوره بودند.
نامزدهای این دوره از جشنواره در دو بخش به شرح زیر اعلام شدند.
فیلم‌های کوتاه داستانی
- ارفاق (کارگردان: رضا نجاتی، تهیه‌کننده: سولماز وزیرزاده)
- گذشته (کارگردان: حمید محمدی، تهیه‌کننده: حمید محمدی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی)
- ویار (کارگردان و تهیه‌کننده: حورا طباطبایی)
فیلم‌های مستند
- احتضار (کارگردان: حجت طاهری، تهیه‌کننده: حجت طاهری، عبدالخالق طاهری)
- دبستان پارسی (کارگردان و تهیه‌کننده: حسن نقاشی)
- سرباز شماره صفر (کارگردان و تهیه‌کننده: محمد سلیمی‌راد)
شباهت‌های فیلم شهرک به سریال بازی مرکب
نشست رسانه‌ای فیلم سینمایی شهرک با حضور عوامل فیلم از جمله علی سرتیپی (تهیه کننده)، علی حضرتی (کارگردان)، نعیم مسچیان (طراح صدا)، کامران کیان ارثی (صدابردار)، شورا کریمی (آهنگساز)، علیرضا برازنده (مدیر فیلم‌برداری)، ساعد سهیلی، شاهرخ فروتنیان، کاظم سیاحی، رویا جاویدنیا و همایون ارشادی (بازیگران) برگزار شد.
ساعد سهیلی بازیگر فیلم درباره اینکه آیا تا به حال تست بازیگری داده است یا خیر عنوان کرد: «من قبلا تجربه تست بازیگری داشته‌ام. اولین فیلمی که قبول شدم انتخاب بازیگر آن جواد عزتی بود. او اصرار داشت که من هم حضور داشته باشم و بعد از تست گریم متوجه شد پدرم سعید سهیلی است. در نهایت در آن تله‌فیلم بازی کردم و خدا را شکر توانستم جایزه بگیرم.»
رویا جاویدنیا بازیگر فیلم سینمایی شهرک درباره‌ی حضور در این اثر اظهار کرد: «حضور در فیلم تجربه جدید و تازه‌ای بود. همین‌طور که فیلم را دیدیم برای من بازی کردن و نکردن چالش برانگیز بود. اولین بار بود که در این شراط قرار می‌گرفتم.»
همایون ارشادی بازیگر شهرک درباره نقش ساعد سهیلی در این فیلم عنوان کرد: «بازی ساعد سهیلی فوق‌العاده بود. تمام بار فیلم روی دوش ساعد بود و هیچ بازی اغراق‌آمیزی از او نمی‌بینید. به او و علی حضرتی تبریک می‌گویم زیرا تا به حال چنین فیلمی در سینمای ایران نداشتیم.»
مرتضی ضرابی بازیگر شهرک درباره‌ی حضور خود در این فیلم اظهار کرد: «کارگردانی این فیلم کار خیلی خاصی بود. این کار ماندنی است با اینکه سهم کوچکی در آن داشتم اما به حضور در آن افتخار می‌کنم.»
سرتیپی درباره‌ی احتمال حضور و سرمایه‌گذاری روی فیلم‌ها برای حضور در جشنواره‌های بین‌المللی اظهار کرد: «من فکر می‌کنم بعد از کرونا سینما باید پوست‌اندازی کند. فیلم‌ها را باید با استاندارد بالا بسازیم. مردم دیگر برای هر فیلمی به سینما نمی‌روند. سینما بعد از کرونا شرایط دیگری دارد. ما نمی‌توانیم فیلمی بسازیم که نتواند با جهان ارتباط بگیرد. در غیر این صورت سینمای ما منسوخ می‌شود. این فیلم در خارج از ایران هم می‌تواند دیده شود و اتفاقات خوبی را رقم بزند.»
حضرتی در پاسخ به این سؤال که آیا علاقه دارد شغل پدر را ادامه دهد، بیان کرد: «من به صورت پاره‌وقت در رسانه کار کردم و از پشت صحنه تیاتر کارم را شروع کردم و واقعا قصد ندارم سینما را کنار بگذارم.»
کریمی آهنگساز فیلم درباره حجم بالای موسیقی در فیلم سینمایی شهرک عنوان کرد: «از دید من موسیقی این اثر زیاد نیست و حضور آن در متن فیلم لازم بود.»
حضرتی درباره شباهت این فیلم با سریال کره‌ای بازی مرکب اظهار کرد: «در مرحله‌ی پیش‌تولید بودیم که سریال بازی مرکب پخش شد. خط روایت شهرک نه در بازی مرکب و نه در دیگر فیلم‌ها وجود ندارد. البته باید بدانیم ممکن است شباهت‌هایی در این زمینه وجود داشته باشد.»
سهیلی درباره‌ی انگیزه‌ی خود از حضور در این فیلم سینمایی گفت: «وقتی فیلم‌نامه را خواندم دچار تردید شدم نه به خاطر اینکه قرار بود این کاراکتر را بازی کنم، بلکه به این دلیل که قرار است مخاطبان چه برخوردی با آن داشته باشند. من وقتی فیلم را دیدم حس کردم می‌تواند با مخاطب ارتباط بگیرد.»
حضرتی درباره‌ی حس خیال در شهرک بیان کرد: «این فیلم در بستر اتفاقی روایت می‌شود که برای یک بازیگر می‌افتد. حس خیال در این فیلم وجود دارد. از یک‌جایی مخاطب احساس می‌کند یک حس غریب‌تر و واقعی‌تر در حال رخ دادن است.»
حضرتی کارگردان شهرک درباره‌ی میزان تأثیرگذاری فیلمش تصریح کرد: «قطعا تأثیر خود را می‌گذاریم و برای من مهم است چرا که این فیلم تأثیرگذار است پس حتما باید ساخته شود.»
سهیلی درباره‌ی ارتباط برقرار کردن با نقش خود در شهرک بیان کرد: «سعی کردم لحظات را باور کنم. البته با کمک عوامل به‌ویژه علی حضرتی که خیلی به کار مسلط بود و اجازه نمی‌داد من مسیر غلط را بروم. ما خیلی صحبت می‌کردیم تا بتوانیم به یک درک مشترک برسیم.»
حضرتی در ادامه این بحث گفت: «نباید فراموش کنیم گروه بازیگران در شهرک در حال تمرین برای بازی در یک فیلم هستند. منطق آنالیز این فیلم با دیگر فیلم‌ها متفاوت است زیرا اتفاقات روی کاغذ به بازیگران داده می‌شود و شرایط فیلم کمی نسبت به سایر آثار متفاوت است.»
سهیلی بازیگر شهرک درباره‌ی احتمال دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد، اظهار کرد: «خوشحالم که در این ۱۱ سال کنار شما بودم و از همکارانم در سایر فیلم‌ها نکات زیادی یاد گرفتم. با کاندید شدن یا حتی بدون سیمرغ من هدف طولانی دارم که آن را ادامه می‌دهم. البته شکی نیست که جشنواره فیلم فجر را با سیمرغ دوست دارم.»
حضرتی درباره‌ی امکان برقراری ارتباط شهرک با مخاطب بیان کرد: «طیف وسیعی از مخاطبان می‌توانند با فیلم ارتباط بگیرند و اینکه هر مخاطبی از نگاه خود می‌تواند با فیلم هم‌ذات‌پنداری کند.»
سرتیپی در ادامه‌ی این بحث گفت: «من طرفدار سینمای بدنه هستم و سینمای بدون حضور مردم را دوست ندارم و نمی‌پسندم. فکر کنم مردم از فیلم سینمایی شهرک استقبال کنند و با آن ارتباط بگیرند چون مردم فیلم‌های متفاوت را دوست دارند.»
سهیلی درباره‌ی اینکه این اثر در ویترین افتخاراتش جا دارد، اظهار کرد: «از کاری که کردم، راضی هستم. توانستم مثل کسی که دور از فیلم است مخاطب فیلم باشم و این ارتباط بین من و فیلم برقرار شد.»
سهیلی درباره دوئل با سینا مهراد برادرش برای کسب سیمرغ بلورین چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر عنوان کرد: «سینا هم مانند من این اعتقاد را دارد که تمام جشنواره دشت سیمرغ نیست. بازی سینا فوق‌العاده بود چون با او بزرگ شدم متوجه شدم که او در شخصیت خود در فیلم سینمایی شادروان اصلا شبیه شخصیت خودش خارج فیلم نبود.»
حضرتی درباره‌ی سوژه‌ی فیلم سینمایی شهرک توضیح داد: «قهرمان ما با آرزوی بازیگر شدن وارد شهرک می‌شود اما اتفاقات رخ داده، ربطی به سینما ندارد. این فیلم درباره‌ی هویت و البته خارج‌شدن از هویت خود و تبدیل شدن به شخص دیگری است. دو دنیای حقیقی در فیلم داریم یکی در داخل و دیگری در خارج از شهرک است. فرهاد مدبر سخت‌تر می‌تواند زندگی گذشته را فراموش کند.»
حضرتی درباره‌ی همکاری عوامل در شهرک اظهار کرد: «موسیقی شورا کریمی بی‌نظیر بود و خیلی به لایه‌های مختلف فیلم کمک کرد. سینما جای پیچیده‌ای است و با یک کار گروهی می‌توان در آن به نتیجه رسید.»
نشست رسانه‌ای ۲۸۸۸ و اشک‌های کارگردان
نشست رسانه‌ای فیلم سینمایی ۲۸۸۸ در خانه جشنواره با اجرای حامد مهربانی برگزار شد.
نشست خبری فیلم سینمایی ۲۸۸۸ با حضور عوامل فیلم از جمله علی اوجی (تهیه‌کننده)، کیوان علیمحمدی (کارگردان و نویسنده)، علی‌اکبر حیدری (کارگردان)، مهدی اسلامی (فیلم‌بردار)، نعیم مسچیان (صداگذار)، سامان احتشامی (آهنگساز)، کامران خلج (طراح گریم)، نرگس محمدی، کامبیز دیرباز، سیاوش مفیدی و شیرین اسماعیلی (بازیگران) برگزار شد.
علی اوجی تهیه‌کننده فیلم سینمایی ۲۸۸۸ در ابتدای بحث بیان کرد: «۲۶۵ شهید خلبان، ۱۸۴ جاویدالاثر و ۵۷ نفر خلبان آزاده داریم. خلبان‌هایی که در تیتراژ، اسامی و عکس‌هایشان بود هم در نشست امروز حضور دارند که باعث افتخار است.»
علی محمدی کارگردان فیلم سینمایی ۲۸۸۸ درباره‌ی فیلم خود بیان کرد: «امیدوارم عشقی که در ۲۸۸۸ داشتیم را منعکس کرده باشیم. در نشست خبری امروز قهرمانانی حضور دارند که صحبت‌کردن در حضور ایشان واقعا سخت است.»
نرگس محمدی بازیگر فیلم درباره نقش خود در این فیلم اظهار کرد: «من ۲ یا ۳ روز سر صحنه بودم و واقعا از کار لذت بردم. از علیمحمدی تشکر می‌کنم که به من اعتماد کرد و این نقش را به من داد. تا امروز برای دیدن این فیلم لحظه شماری می‌کردم.»
سامان احتشامی آهنگساز این فیلم در ابتدای صحبت‌های خود عنوان کرد: «این فیلم ادای دینی به عزیزانی است که برای این مرز و بوم خدمت کرده‌اند. از علیمحمدی سپاس‌گزارم که موسیقی این کار را به من سپرد. یک موسیقی مینیمالی ساختم که تا به حال آن را انجام نداده بودم و امیدوارم رضایت‌بخش باشد.»
مسچیان صداگذار این فیلم درباره نقش صداگذاری در فیلم سینمایی ۲۸۸۸ تصریح کرد: «این فیلم یکی از بهترین تجربه‌های من بوده است. همچنین این فیلم رویای هر صداگذاری است چون اکثرا با صدا کار شده است.»
اصلانی فیلم‌بردار فیلم سینمایی ۲۸۸۸ درباره سختی کار خلبانان گفت: «برای تمام صحنه‌ها در این فیلم فکر شده است. خوشحالم که علیمحمدی را می‌شناسم. بعد از اینکه با خلبانان آشنا شدم نگاهم به زندگی‌شان عوض شد. ۸۰ کیلو TNT زیر صندلی خلبان وجود دارد و من در این چند روز فهمیدم زندگی خلبانی چیست و باید دست آنها را بوسید. درباره فیلم هم باید بگویم هیچ پلانی آرشیوی نیست و همه سکانس‌ها را فیلم‌برداری کرده‌‌ایم.»
شیرین اسماعیلی بازیگر فیلم درباره‌ی احتمال دریافت سیمرغ بلورین بیان کرد: «خوشحال می‌شوم سیمرغ بگیرم اما فکر می‌کنم پیشینه‌ای نیاز دارد. با این حال بی‌رویا هم نیستم و آرزو بر جوانان عیب نیست!»
علی اوجی تهیه‌کننده فیلم درباره شانس ۳ فیلمی که در جشنواره فجر امسال برای دریافت سیمرغ بلورین تدارک دیده است، بیان کرد: «کار ما فیلم‌سازی است و از خوش‌اقبالی من این است که ۳ فیلمم در جشنواره امسال حضور دارد. اینکه کدام فیلم دیده شود به هیأت داوران بستگی دارد ولی هر فیلمی سختی خودش را دارد.»
او افزود: «علی‌اکبر حیدری و کیوان علیمحمدی با کمترین امکانات تلاششان را برای ۲۸۸۸ کردند. آنها واقعا پژوهش کردند و مستند‌هایی را دیده‌اند تا فیلم را به جشنواره برسانند. نباید فراموش کنیم اینکه ما الان اینجا راحت نشستیم و حرف می‌زنیم به خاطر تلاش این قهرمانان است. امیدوارم تلاش‌های تیممان جواب داده باشد.»
حیدری دیگر کارگردان فیلم درباره‌ی موضوع جنگ در این فیلم عنوان کرد: «ما درباره‌ی وضعیت جنگ تحمیلی صحبت کردیم که هیچ کجا از آن صحبت نشده است. درباره‌ی آدمی که در یک اتاق تاریک نشسته و آسمان را رصد می‌کند. ۲ سال تحقیق کردیم و فهمیدیم که این بهترین وجه از جنگ است که به آن پرداخته نشده است.»
کیوان علیمحمدی کارگردان اثر که در ادامه صحبت‌هایش به دلیل موضوع فیلم بسیار احساساتی شده بود گفت: «من ششمین فیلمم را ساختم و هیچ نشست مطبوعاتی به من بد نگذشته است اما الان حالم بد است. این تیم ۳ سال زحمت کشید تا این فیلم ساخته شود. من را وارد بازی خود نکنید و اجازه دهید دیگران صحبت کنند. در ادامه کیوان علیمحمدی در حالی که می‌گریست با اجازه حضار نشست خبری را ترک کرد و ادامه بحث را به همکاران خود واگذار کرد.»
حیدری کارگردان فیلم سینمایی ۲۸۸۸ درباره الگوبرداری از اثری دیگر عنوان کرد: «از هیچ اثری الگو نگرفته‌ایم. ما از ابتدا فیلم‌نامه را خودمان نوشتیم.»
حیدری درباره انتخاب بازیگران برای فیلم گفت: «درباره‌ی انتخاب بازیگران باید بگویم با کسانی که لطف کردند و بازی کردند بسیار راحت بودیم. همه همراه بودند و فضایی که در کار وجود داشت باعث راحت بودن کار شده بود.»
او درباره‌ی سوژه‌ی نیروی هوایی ارتش و مواجهه با جنگ گفت: «ما کار ساده‌ای نداشتیم؛ یعنی کلی مدرک داشتیم و توانستیم یک موضوع را انتخاب کنیم. ما به حالت کلی عملیات‌های مهم در طول ۸ سال جنگ تحمیلی را پردازش کردیم. کار سخت‌تر را انتخاب کردیم و امیدواریم موفق بوده باشیم.»
اوجی درباره‌ی به تصویرکشیدن جنگ در این فیلم تصریح کرد: «کارگردانان تصمیم گرفتند از ابتدا تا انتهای جنگ را به تصویر بکشند. خیلی راحت بود اگر یک قهرمان را سوژه قرار می‌دادند اما کار سخت را انتخاب کردند و سعی کردند داستان را به این شکل روایت کنند. از پژوهش‌هایی که انجام دادیم حدود ۱۰ سوژه باقی مانده است که همه آنها قابلیت فیلم شدن را دارند.»
حیدری درباره ساخت فیلم با صدای بیشتر بازیکنان نسبت به حضور فیزیکی‌شان در فیلم سینمایی ۲۸۸۸ بیان کرد: «هر کارگردانی آرزو دارد فیلمی بسازد که درباره صدا باشد. در فیلم‌های جنگی ما همه چیز را می‌بینیم. ما خواستیم مخاطب تخیل کند و فکر کردیم این صداست که می‌تواند تخیل مخاطب را پرواز بدهد. ما سختی کشیدیم تا این فیلم را ساختیم. این دوستان یک ریال پول نگرفتند. کدام از شما دوستان حاضرید پول نگیرید و کار کنید؟»
اوجی در ادامه این بحث گفت: «باید صدای بازیگر در فیلمی که تماما صدا است، شنیده می‌شد. فرض کنید قرار است صدای عباس دوران را بشنویم پس باید یک بازیگر توانا آن را می‌گفت. ما هیچ سواستفاده‌ای از این کار نکردیم و پشت صحنه صداپیشگی‌ها را هم در فضای مجازی پخش کردیم.»
