حاشیه‌ها و گزارش نشست‌های روز هشتم جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۰؛ بی‌رویا و بدون قرار قبلی
روز دوشنبه ۱۸ بهمن‌ماه هشتمین روز جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۰ با اکران فیلم‌های «بی‌رویا» به کارگردانی آرین وزیر دفتری و «بدون قرار قبلی» به کارگردانی بهروز شعیبی همراه بود.
در بخش سودای سیمرغ فیلم بی‌رویا به کارگردانی آرین وزیردفتری به مدت ۱۱۱ دقیقه ساعت ۱۳ در سالن اصلی نمایش داشت و نشست رسانه‌ای آن ساعت ۱۵ برگزار شد. فیلم بدون قرار قبلی به کارگردانی بهروز شعیبی به مدت ۱۲۰ دقیقه ساعت ۱۶ در سالن اصلی اکران و نشست رسانه‌ای این فیلم ساعت ۱۸:۳۰ در سالن اصلی برگزار شد.
همچنین در بخش اکران آثار مستند بلند و داستانی فیلم «سرباز شماره صفر» به کارگردانی محمد سلیمی‌راد به مدت ۷۵ دقیقه در سالن ۳-۲ به نمایش گذاشته شد.
ملاقات خصوصی؛ صدرنشین آرای مردمی
با رسیدن به روز هشتم برگزاری جشنواره، هنوز فیلم سینمایی «ملاقات خصوصی» ساخته امید شمس توانسته صدرنشینی‌اش را در جدول آرای مردمی حفظ کند. این اثر سینمایی با میانگین رای ۴.۴۷ در صدر جدول قرار گرفته و دو فیلم «موقعیت مهدی» و «علف‌زار» به ترتیب با میانگین رای ۴.۳۶ و ۴.۳۳ در رتبه‌های بعدی قرار دارند. گرچه ملاقات خصوصی تا اینجای کار بهترین فیلم از نگاه مردم بوده اما این اثر سینمایی پربازدیدترین و در واقع پرفروش‌ترین فیلم مردمی نبوده است. نکته جالب توجه اینجاست که تا روز هشتم پربیننده‌ترین فیلم «مرد بازنده» بوده اما میزان رضایت تماشاگران از این اثر باعث شده مرد بازنده در رتبه پنجم آرای مردمی قرار بگیرد.
اکران مردمی در سالن‌های خالی
طی روزهای گذشته در حاشیه اکران فیلم‌ها صحبت‌های سجاد نوروزی مدیر سینما آزادی از جمله اظهارات حاشیه‌ساز جشنواره بوده.
نوروزی در مورد وضعیت اکران و فروش بلیت‌ها در سینماهای مردمی گفت: «امسال شاهد نمایش فیلم‌هایی هستیم که گرچه بلیت آنها به فروش رفته است ولی اکران در سالن خالی را تجربه می‌کنیم زیرا انبوهی از بلیت‌ها دست کارمندان نهادهاست!»
او در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر درباره شرایط استقبال مردمی از اکران فیلم‌های چهلمین جشنواره فجر گفت: «زمانی که ما از سینمای مردمی جشنواره صحبت می‌کنیم، منظورمان سینمایی است که مردم در آن حضور دارند و مخاطبانی که در طول یکسال آینده می‌خواهند به تماشای فیلم‌های سینمای ایران در اکران عمومی بنشینند، باید بتوانند به یک شمای کلی از وضعیت اکران در سال آینده برسند.
نوروزی ادامه داد: «این وضعیت سالن‌ها حاصل همان فشارها به وزارت ارشاد است و معتقدم روابط عمومی نهادها و سازمان‌های مختلف با این روند، به سینمای ایران ظلم می‌کنند. من معتقدم نهادهای دیگر باید دست از سر وزارت ارشاد بردارند. از اداره‌جات مختلف خواهش می‌کنم در موعد جشنواره فیلم فجر، گریبان وزارت ارشاد و سازمان سینمایی را رها کنند! شخصاً از سر کنجکاوی امسال انرژی ویژه‌ای گذاشتم و به‌عنوان سینمادار در میان مخاطبان جشنواره انبوهی از کارمندان نهادهای مختلف را شاهدم که از طریقی بلیت جشنواره را به دست آورده‌اند! چرا مردم را از جشنواره فجر حذف می‌کنیم؟ حضور اینگونه کارمندان نهادها به معنای حذف مردم است.»
اکران فیلم‌های جشنواره چهلم برای افراد دارای معلولیت
در دوره برگزاری جشنواره فجر ۱۴۰۰ فیلم‌های «بیرو»، «ماهان»، «بدون قرار قبلی»، «موقعیت مهدی» و «ملاقات خصوصی» برای ناشنوایان، نابینایان و افراد دارای معلولیت در پردیس سینمایی مگامال اکران می‌شود.
به گزارش مرکز اطلاع رسانی جشنواره فیلم فجر، امکان اکران برخی از فیلم‌های جشنواره فیلم فجر در این دوره برای ناشنوایان، نابینایان و افراد دارای معلولیت در سالن‌های ۸ و ۹ پردیس سینمایی مگامال فراهم شده است.
بی‌رویا؛ فیلمی با پایان تحمیلی
اولین نشست روز هشتم، نشست خبری فیلم بی‌رویا بود که با حضور عوامل این فیلم و اهالی رسانه ساعت ۱۵ برگزار شد.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی چهلمین جشنواره فیلم فجر این نشست در هشتمین روز از برگزاری جشنواره با حضور هومن سیدی(تهیه‌کننده)، آرین‌وزیر دفتری(کارگردان)، شادی کرم‌رودی (بازیگر)، طناز طباطبایی (بازیگر)، مائده طهماسبی (بازیگر)، مجتبی فلاحی (بازیگر)، علیرضا برازنده (مدیر فیلمبرداری)، الهام معین (طراح لباس)، زهره علی‌اکبری (طراح صدا)، فرانک کلانتر (بازیگر) و عظیم فراین (طراح چهره‌پردازی) ساعت ۱۵ برگزار شد.
آرین وزیر دفتری، کارگردان فیلم در ابتدای نشست گفت: «من از قبل فیلمنامه را نوشته بودم و ابتدا با آقای سعدی درباره آن صحبت کردیم. بعد از سریال قورباغه آقای سیدی فیلمنامه را خواندند و بسیار حمایت کردند. نکات مفیدی را به من گفتند و اگر ضعفی باشد در نوشتن من است.»
هومن سیدی در ادامه اظهار کرد: «من تاثیری در فیلمنامه نداشتم و خودم را تهیه‌کننده نمی‌دانم. برنامه‌ای هم برای آن ندارم. من قصد داشتم آرین فیلمش را بسازد و تلاش کردم مزاحمتی برای آن ایجاد نکنم تا کارش را انجام دهد. تهیه‌کننده اصلی کار سعدی است و تمام زحمات روی دوش او و آرین بود. اگر قرار است تهیه‌کننده باشم نمی‌خواهم خیلی وارد حیطه ذهنی کارگردان باشم. این فیلم را خودم خیلی دوست داشتم.»
آرین وزیردفتری درباره الهام گرفتن از سایر فیلم‌ها و کتاب‌ها گفت: «ابایی ندارم که بگویم از فیلم‌ها و کتاب‌های زیادی برای ساخت فیلم الهام گرفتم. از فیلم آقای برگمان و بچه رزماری و آثار دیگر برای ساخت این فیلم الهام گرفتم.»
سیدی درباره متن پایانی فیلم و تحمیلی‌بودن آن برای گرفتن مجوز بیان کرد: «برای اکران عمومی فیلم نیاز است که با وزارت ارشاد صحبت کنیم چون چنین پایانی به فیلم لطمه می‌زند. من از آرین وزیر دفتری فیلم کوتاه دیده بودم و انگیزه اصلی‌ام کمک به این بود که اثر ساخته شود.»
وزیردفتری درخصوص همکاری با هومن سیدی و سعید سعدی اظهار کرد: «چیزی که برای من بسیار ارزشمند بود این بود که با وجود باتجربه بودن هردو تهیه‌کننده من در این کار آزادی عمل کامل داشتم و تصمیمات مربوط به من بود و آنها صرفا هرجا که روند ساخت فیلم نیاز به حمایت پیدا می‌کرد از اثر حمایت می‌کردند.»
علیرضا برازنده مدیر فیلمبرداری این فیلم گفت: «به‌دلیل روحیه مشارکت محور آرین وزیردفتری قبل از هر پلان با هم مشورت کرده و به تصمیم می‌رسیدیم. برای خیلی از پلان‌ها نیز بر مبنای حسمان پیش می‌رفتیم.»
مهدی سعدی تدوینگر گفت: «چارچوب فیلم از ابتدا هنگام دکوپاژ کردن طراحی شده بود و از ابتدا قرار بود که تدوین به همین شکل پیش برود. ما دو نسخه دیگر نیز اتود زدیم اما بهترین حالت مونتاژ همین چیزی بود که بر پرده شاهد آن بودیم.»
طناز طباطبایی درباره نقش رویا گفت: «من نقش بیمار اسکیزوفرن را بازی نمی‌کنم. این کپشن در پایان کار به دلیل گرفتن پروانه نمایش و اکران آن در فجر اضافه شد. اما مفهومی که ما به آن می‌پرداختیم مسئله تغییر هویت بود البته باید بگویم کار لایه‌های روانشناختی نیز دارد. این تجربه برایم بسیار لذت‌بخش بود.»
طهماسبی هم توضیح داد: «وقتی بازیگر فیلمنامه‌ای را می‌خواند اگر از متن خوشش بیاید حتی اگر نقشی کوتاه باشد با اشتیاق حاضر به ایفای نقش و حضور در فیلم می‌شود. باید از افرادی مثل هومن سیدی که فرصت کارکردن برای فیلم‌سازهای خوب کار اولی را فراهم می‌آورند تشکر کرد.»
وزیردفتری با اشاره به اینکه کلیدواژه فیلم برای من هویت بود، گفت: «من باید از مائده طهماسبی و رضا داوودنژاد تشکر کنم که بدون اندیشیدن به اندازه نقش در فیلم حضور پیدا کردند.»
طباطبایی درباره نوشته آخری که در پایان فیلم آمده و درباره بیماری اسکیزوفرنی است توضیح داد: «کپشن نهایی در عبور از مسیر پرپیچ و خم اخذ فیلمنامه اضافه شده اما درباره خود فیلم موضوعیت ندارد و ما بین انتخاب حضور در جشنواره و اضافه کردن کپشن موضوع دوم را انتخاب کردیم و خود فیلم درباره موضوع اسکیزوفرنی نیست.»
کرم‌رودی درباره نقش زیبا گفت: «من از مرحله طرح در جریان کار بودم و از ابتدا قرار بود نقش زیبا را بازی کنم. من در این فیلم ۳ نقش را بازی می‌کنم و چالش برانگیزترین فیلمی بود که در آن حضور داشتم.»
وزیردفتری هم اشاره کرد: «فیلم شماره یک برای من درخشش ذهن زیبای آقای کافمن است و مخاطب سینمای پولانسکی نیز هستم. هرکس می‌تواند به زعم خود برداشت خود را داشته باشد این اثر از ارائه توضیح خودداری می‌کند و همه برداشت‌ها را به خود مخاطب می‌سپارد.»
این کارگردان درخصوص اکران فیلم در مجامع بین‌المللی بیان کرد: «ما با یک کمپانی آلمانی برای پخش بین‌المللی وارد مذاکره شدیم و امیدوارم تور فستیوال‌های آن نیز با یک جشنواره الف بین‌المللی باشد.»
برازنده توضیح داد: «اگر فیلم خسته‌کننده شده باشد یعنی ما موفق نشدیم به هدف خود دست پیدا کنیم. اگر تکان‌های دوربین در پلان‌هایی بیشتر است این روند برای انتقال کار طرح‌ریزی شده است.»
فرانک کلانتر درباره نقش لیلی گفت: «شاید به نظر بیاید کاراکتر لیلی در مسیر فیلم مهم نیست اما او یکی از نفراتی است که به تغییر هویت فرد دامن می‌زند. من تا جایی که در توانم بود برای ارائه نقشم تلاش کردم.»
مجتبی فلاحی درباره جزییات ایفای نقشش بیان کرد: «من در این نقش هم باید آگاهی را بازی می‌کردم و هم ناآگاهی را و این جریان برایم بازی دوگانه‌ای ایجاد می‌کرد.»
عظیم فراین طراح چهره‌پرداز این فیلم درباره انتقال حس از طریق چهره‌پردازی توضیح داد: «طراحی گریم در این نوع قصه برایم جذاب بود چون گریم در انتقال حس لایه‌های میانی فیلمنامه کار می‌کند.»
طباطبایی هم درباره گریم خود چنین توضیح داد: «ما لنزی ساختیم که لکه‌های قرمز خونی در آن وجود داشت. این ایده مختص به خود عظیم فراین و گریم ایشان هم برای من خیلی کمک‌کننده بود.»
الهام معین طراح صدا گفت: «در این پروژه همکاری و تعامل گروهی به خوبی اتفاق افتاد. در هنگام طراحی کار، ما به یک پالت رنگی رسیدیم که هنگام تغییر هویت بتوانیم این موضوع را به لحاظ بصری نیز شاهد باشیم.»
زهره علی‌اکبری گفت: «این قبیل از کارها برای فهمیده شدن به زمان نیاز دارد. بعد از کار تولید ما یک ماه وقفه انداختیم و بعد کار پست پروداکشن را شروع کردیم. ما فیلمی واقعی می‌دیدیم اما انتظارمان از صدا فراواقعی بود.»
شعیبی: با این موضع که اگر ناراحت هستید از ایران بروید مشکل داریم
نشست رسانه‌ای فیلم «بدون قرار قبلی» در خانه جشنواره برگزار شد.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی روابط عمومی چهلمین جشنواره فیلم فجر، محمود بابایی (تهیه‌کننده)، بهروز شعیبی (کارگردان)، مصطفی زمانی (بازیگر)، الهام کردا (بازیگر)، مسعود سخاوت‌دوست (آهنگساز)، کیوان مقدم (طراح لباس)، مهدی تراب‌بیگی (نویسنده)، محمد حدادی (مدیر فیلمبرداری)، صفا مهراد (تدوینگر)، امین میری (بازیگر) و حامی ترابی (بازیگر کودک) عوامل حاضر در این نشست بودند.
بهروز شعیبی در ابتدای نشست گفت: «اگر از زندگی پرمشغله خود فاصله بگیریم، با خانواده‌هایی مواجه می‌شویم که روابط انسانی برای آنها در اولویت قرار می‌گیرد. گاهی اوقات در قصه و نقطه عطف به‌دنبال کنش یا کشمکش بیرونی می‌گردیم؛ اما در فیلم‌هایی چون بدون قرار قبلی این حالت رخ نمی‌دهد و هدفش انتقال احساسی خاص به‌‌مخاطب است.»
این کارگردان بیان کرد: «هیچ‌کدام از حمایت‌ها برای من به شکلی نبود که سفارش از جانب ارگان‌ها باشد بلکه این پیگیری من برای ساخت بود که به پشتیبانی منجر شد و برای هر موضوع دیگری می‌توانست رخ دهد. من ۲۵ سال در سینما کار کردم و اگر کارمند جایی بودم، الان در آستانه بازنشستگی قرار می‌گرفتم. من کارهایی را می‌سازم که به آنها باور دارم. سینما در ذات نیاز به سرمایه‌گذار دارد. یک بار زندگی می‌کنم و حاضر نیستم این یک بار زندگی را در خدمت چیزهایی قرار دهم که یا دوستشان ندارم و یا برای بقیه و در خدمت بقیه باشد.»
محمود بابایی تهیه‌کننده این فیلم گفت: «ما تا شب پیش از رفتن به مشهد چالش‌هایی داشتیم که ممکن بود اصلا این اثر به مرحله ساخت نرسد. به‌لحاظ برآورد هزینه فیلم بسیار معقول و حتی به نسبت خودش کم‌هزینه است. آستان قدس رضوی قطعا در روند ساخت به ما کمک کرده است اما این کمک‌ها لزوما مالی نبودند.»
تراب‌بیگی درخصوص پرداختن به بیماری اوتیسم در این اثر گفت: «به این فکر کردیم که مصداق بیرونی از یک فرد درون‌گرا چگونه خواهد بود. برای همین پرداخت به موضوع اوتیسم را برگزیدیم که نمادی برای ترسیم تشویش‌های درونی بود.»
مصطفی زمانی درباره دلیل بازی در این فیلم بیان کرد: «من در دوران کرونا بسیار کم‌کار شدم تا پیشنهاد آقای شعیبی به من رسید و‌چون بیشتر پلان‌ها خارجی بود و از حیث ابتلا به بیماری در امان بودم کار را پذیرفتم. ایفای نقش‌های کوتاه بسیار سخت‌تر از نقش‌های بلند است و این می‌توانست برایم چالش‌پذیر باشد. این روزها سینمای ما بیشتر در محله‌هایی روایت می‌شود که چون من در آن محله‌ها بزرگ نشده بودم توانایی ایفای نقش در آنها را ندارم. ضمن این که من در خودم قابلیت این را می‌دیدم که جوری کار کنم که بازی‌ام فرم محور نباشد و بتوانم شخصیت پدید آورم.»
مسعود سخاوت‌دوست گفت: «این فیلم در بسیاری از مکان‌‌ها نیاز به ترمیم نداشت و خود فیلم شاعرانگی خودش را داشت هدف ما این بود که موسیقی فیلم در نقش همراهی‌کننده باشد یا موسیقی تالیفی برای قصه باشد.»
محمد حدادی مدیر فیلمبرداری فیلم اظهار کرد: «اولین مواجهه با چنین فضاهای بکری هیجان‌انگیز است و بر همین مبنا تصمیم گرفتیم انتخاب‌های اولمان را برای قاب‌بندی کنار گذاشته و به سمت لایه‌های درونی‌تر برویم.»
شعیبی ادامه داد: «من سینما را یک رسانه و صنعت می‌دانم و مواضع افراد نسبت به مسائل سیاسی موضوعی شخصی است که من به آن کاری ندارم. زمانی که برای نقش یاسمین به دنبال بازیگر بودم هدفم این بود، کسی که انتخاب می‌شود پیش‌تر چنین نقشی را بازی نکرده باشد. باید بگویم که پگاه آهنگرانی یکی از بهترین بازیگرانی بود که در ده سال اخیر با او کار کرده بودم.»
این کارگردان بیان کرد: «این سرزمین ما است و با این موضع که اگر ناراحت هستید از ایران بروید مشکل داریم. بچه‌های ما قطعا برای برداشت چیزهایی که ما در سرزمین خودمان می‌کاریم به این کشور باز خواهند گشت.»
زمانی گفت: «این اولین تجربه من با بهروز شعیبی بود. قطعا اختلاف سلیقه‌هایی با هم داشتیم اما چون به هدایت او باور داشتم توانستم به راحتی با شعیبی همکاری کنم.»
تراب‌بیگی افزود: «این فیلم به‌نظر من داستان خلوت و لاغری دارد که ماهیت قصه هم همین را می‌طلبید و تشتت مفاهیم را نمی‌پذیرم.»
شعیبی گفت: «در کشورهایی که مهاجر ایرانی زیاد دارد ما شروع به جست‌و‌جو کردیم. کشورهایی چون ایتالیا شاید بتوان گفت فرهنگشان به ما نزدیک است ما دنبال کشوری در اروپا بودیم که اختلاف فرهنگی زیادی با ما داشته باشند. دوست داشتم بگویم که افراد با گذر سال‌ها هم شاید در آن قبیل کشورها احساس غربت کنند.»
او درباره بازیگران کودک آثارش توضیح داد: «من با بازیگران کودک بسیاری کار کردم. در ابتدا می‌خواستیم از کودکان اوتیسم استفاده کنیم اما ممکن بود شرایط کار برای آنها آسیب‌زا باشد. حامی ترابی قبلا تئاتر کار کرده و مثل یک بازیگر بزرگسال با ما همکاری کرد.»
کارگردان این اثر سینمایی ادامه داد: «من بعد از دهلیز با خود قرار گذاشتم که به سراغ ژانرها و موضوعات مختلف بروم. من از چیزی که بدان اعتقاد دارم و آن روابط انسانی است نمی‌توانم جدا شوم.»
مقدم گفت: «هبعد از فیلم روز بلوا خیلی دوست داشتم با بهروز شعیبی کار کنم و وقتی به من زنگ زدند و در مورد کار با من صحبت کردند خیلی با المان‌ها آشنایی نداشتم. بهروز شعیبی در شناخت خراسان به من خیلی کمک کرد.»
امین میری دیگر بازیگر این کار اظهار کرد: «همیشه دوست داشتم با بهروز شعیبی کار کنم و همواره علاقه‌مند بودم که نقشی مشهدی را ایفا کنم. یکی از چالش‌ها برای من ایفای نقش یک آدم معمولی بدون هیچ شناخت و بحرانی بود.»
الهام کردا هم درباره لهجه توضیح داد: «درباره لهجه مشهدی همچون همه بازیگرانی که تمرین لهجه می‌کنند، تمرین کردم. آقای شعیبی برای من معلم لهجه گرفتند و در طول فیلمبرداری نیز تمرین می‌کردم.»
