حاشیه‌ها و گزارش نشست‌های روز پنجم جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۰؛ بی‌مادر و دسته دختران
جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۰ با اکران دو فیلم سینمایی «بی‌مادر» و «دسته دختران» طی روز پنجم ادامه یافت. فیلم سینمایی بی‌مادر را سید مرتضی فاطمی کارگردانی کرده و دسته دختران توسط منیر قیدی جلوی دوربین رفته است.
سوای این دو فیلم که از بخش سودای سیمرغ اکران شدند روز جمعه شاهد اکران فیلم «آن مرد با اتوبوس آمد» به کارگردانی نیما مهدیان در بخش اکران آثار مستند بلند و داستانی بودیم.
صدرنشینی پنج فیلم در آرای مردمی
امروز بالاخره پنج فیلم برتر آرای مردمی جشنواره فیلم فجر در استان تهران تا تاریخ ۱۵ بهمن اعلام شدند.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی جشنواره، با توجه به آخرین آمار آرای مردمی در استان تهران، پنج فیلم پیشتاز آرای مردمی از روز آغاز جشنواره تا ۱۲ ظهر روز ۱۵ بهمن، از مجموع ۲۰۶.۴۱۵ بلیت فروش رفته در این استان به شرح زیر است:
- ملاقات خصوصی به کارگردانی امید شمس و تهیه‌کنندگی امیر بنان
- موقعیت مهدی به کارگردانی هادی حجازی‌فر و تهیه‌کنندگی حبیب‌الله والی‌نژاد
- علف‌زار به کارگردانی کاظم دانشی و تهیه‌کنندگی بهرام رادان
- شادروان به کارگردانی حسین نمازی و تهیه‌کنندگی عباس نادران
- مرد بازنده به کارگردانی محمدحسین مهدویان و تهیه‌کنندگی امیر بنان و کامران حجازی
باید اشاره کرد که آرای مردمی اعلام شده، براساس تعداد رای ثبت شده و کیفیت میانگین رای تعیین شده است.
مرتضی فاطمی: «بی مادر» براساس یک پرسش فلسفی ساخته شد
نشست خبری فیلم سینمایی بی‌مادر با حضور عوامل فیلم از جمله سید مرتضی فاطمی (کارگردان)، علی اوجی و محمدرضا مصباح (تهیه کننده)، محمود دهقانی (طراح گریم)، مسعود سلامی (فیلمبردار) و میترا حجار، پردیس پورعابدینی، پژمان جمشیدی (بازیگران فیلم) در کنار سایر عوامل برگزار شد؛ اجرای این نشست برعهده حامد مهربانی بود.
مرتضی فاطمی، کارگردان فیلم بی‌مادر درباره ایده این فیلم گفت: «در لحظه‌ای که ایده این فیلم به ذهن من رسید، پرسشی فلسفی در ذهنم شکل گرفت و موقعیتی را تصویر می‌کردم که یک نوزاد بین ۲ مادر گیر کرده و سوالم این بود که این بچه کدام مادر را باید برای خود برگزیند.»
او در ادامه درباره انتخاب امیر آقایی به عنوان بازیگر نقش اول مرد فیلم اظهار کرد: «انتخاب امیر آقایی مجموعه‌ای از پارامترها را برای ما به همراه داشت. جهان شخصی او به جهان دکتر امیر علی موذن نزدیک بود و از این جهت برای این کاراکتر انتخاب شد.»
همچنین پژمان جمشیدی درباره نقش خود در فیلم بی‌مادر گفت: «نگاه من به سینما حرفه‌ای نیست و اگر احساس کنم فیلمنامه‌ای با نگاه من خوب است و نقشم را دوست دارم؛ قطعا در فیلم حضور خواهم داشت و حتما برمبنای احساسم پیش می‌روم.»
پردیس پورعابدینی بازیگر این فیلم نیز درباره بازی در نقش مادر گفت: «این کاراکتر بسیار از من دور بود چرا که نقش هم‌سن خودم را بازی نکردم. سعی کردم با کاراکتر قصه همراهی کنم و درکش کنم.»
فاطمی کارگردان فیلم درباره همکاری با کودک خردسال در فیلم بیان کرد: «وقتی امیررضا را دیدم در مقایسه با هم سن و سالان خود هوش بالایی داشت اما باید توجه داشت اگر کودک بااستعداد باشد شاید نتوان توانایی‌هایش را بروز دهد. با این حال او را بسیار دوست دارم و به یاد می‌آورم شب‌ها با امیررضا فوتبال بازی کردیم و در سن ۵ سالگی واقعا خوب درخشید.»
فاطمی همچنین درباره موسیقی فیلم که برعهده بامداد افشار بود گفت: «وقتی فیلم تمام شد گزینه‌های زیادی برای موسیقی وجود داشت، اما افشار درخشش خوبی پیشتر در فجر داشت و نبوغ و فهم بسیار خوبی دارد. در سکانسی از مادر فیلم، لالایی افغانستانی داریم و بامداد ایده‌ای از لالایی هراتی داشت و در نهایت موسیقی این فیلم ساخته شد.»
مصباح تهیه‌کننده فیلم درباره اشکالات بی‌مادر گفت: «در کل اصلاحاتی در فیلم انجام شد. ممکن است فیلم با اشکالاتی مواجه باشد اما فکر می‌کنم نتیجه کار قابل قبول بود و باید از همه عوامل برای ساخت این کار تشکر کنم.»
اوجی نیز گفت: «من از همه عوامل تشکر می‌کنم و به نظرم مدیرتولید جزو عواملی است که باید اسمشان نوشته شده و در جلسه حضور پیدا کند که متاسفانه امروز کنار ما روی سن نیستند.»
پردیس پورعابدینی در پایان صحبت‌هایش گفت: «من مادر نیستم اما به این اعتقاد دارم که درون ما زنان روح مادرانگی دمیده شده و بازی کردن در آخرین سکانس برایم بسیار سخت بود. هنوز هم درگیر آن لحظه هستم. وقتی فاطمی لالایی افغانستانی را برای ما گذاشت واقعا گریه کردم و درگیر آن حال و هوا هستم.»
فاطمی درباره نزدیکی موضوع فیلم به رحم اجاره‌ای گفت: «این داستان در بستر موضوعی به‌نام رحم اجاره‌ای روایت می‌شود اما موضوع ما فراتر از رحم اجاره‌ای بود پس سعی کردیم در دل مخاطب خود پرسش‌گری ایجاد کنیم.»
مصباح درباره سلیقه هیات انتخاب برای حضور فیلمش در چهلمین دوره جشنواره فیل فجر گفت: «سلیقه هیات انتخاب به این شکل بود که فیلم سینمایی بی‌مادر در جشنواره باشد و به سلیقه هیات انتخاب احترام می‌گذاریم. امیدواریم که سلیقه هیات انتخاب منطبق بر نگاه هیات داوری باشد.»
فاطمی در ادامه گفت: «معتقدم که سینما و فلسفه در نقطه خودپرسش‌گری برهم منطبق می‌شوند و بهترین محفل برای ایجاد این پرسش‌ها در بطن قصه‌ها است. نویسندگی یعنی فلسفه را به قصه تبدیل کنیم و کارگردانی یعنی هدایت قصه در اخلاق کاراکترها.»
فاطمی درباره گریم بازیگران فیلم نیز اظهار کرد: «به اعتقاد من گریم محمود دهقانی بسیار خوب بود.»
اوجی در ادامه این بحث بیان کرد: «گریمور کار برای هر گریمی که انجام می‌دهد دلایل و منطق خاص خود را دارد و خوشحال هستم که با ما همکاری کردند.»
جمشیدی در پاسخ به این سوال که آیا به سیمرغ گرفتن در جشنواره امسال فکر می‌کند، گفت: «من به سیمرغ‌گرفتن فکر نمی‌کنم و باید بازی همه عزیزان را نگاه کرد و بعد نظر داد. یادداشت‌های شما من را دلگرم می‌کند اما به سیمرغ فکر نمی‌کنم.»
مصباح در پایان صحبت‌هایش در پاسخ به یکی از پرسش‌ها گفت: «ما به سیاست‌های دولت خیلی فکر نمی‌کنیم و کار خود را به صورت مستقل انجام می‌دهیم. لازم می‌دانم از همه کسانی که در این کار با ما همکاری کردند، تشکر کنم.»
اوجی در پایان گفت: «میترا حجار در شرایطی به کار ما پیوست که وقت بسیار کمی داشتیم. از او بابت کمک‌هایش ممنونم.»
ترسیم چهره زشت جنگ در «دسته دختران»
نشست رسانه‌ای فیلم سینمایی دسته دختران با حضور عوامل فیلم از جمله منیر قیدی (کارگردان)، محمدرضا منصوری (تهیه کننده)، سامان لطفیان (فیلمبردار)، ابراهیم امینی و میلاد اکبرنژاد (نویسندگان)، عباس عباسی (طراح گریم)، مهدی ابراهیم‌زاده (صدابردار)، صدف عسگری، مهدی حسینی نیا، فرشته حسینی، نیکی کریمی و حسین سلیمانی (بازیگران) برگزار شد.
فرشته حسینی بازیگر فیلم در ابتدای صحبت‌های خود درباره فیلم دسته دختران گفت: «در این فیلم همه تلاش ما به ترسیم چهره زشت جنگ بود و امیدوارم موفق عمل کرده باشیم.»
قیدی کارگردان دسته دختران درباره اقتباس از فیلم یا کتاب عنوان کرد: «هیچ شخصیتی به‌طور مستقیم از کتاب یا ماجرا یا حقیقتی شکل نگرفته بود اما شخصیت‌ها برآوردی از مطالعات من هستند. همه کاراکترها ساختگی‌اند و باید بگویم که من تنها فیلم‌هایی را می‌سازم که به موضوع آن اشراف و احاطه داشته باشم.»
او ادامه داد: «ما فیلم‌های بسیاری داریم که در سینمای دفاع مقدس الگو می‌شوند اما سعی می‌کنم سینمای خود را داشته باشم و اگر قرار باشد الگویی داشته باشم، آن الگو بی‌شک فیلم تنگه ابوقریب نیست.»
فرشته حسینی درباره اینکه تا چه میزان با زنان در جنگ کشور افغانستان در این فیلم هم‌ذات‌پنداری کرده است، گفت: «من کاراکتر آرامی دارم و این شخصیت بسیار از من دور بود اما با توجه به تصاویری که از جنگ در کشورم می‌بینم، با نقش احساس هم‌ذات‌پنداری می‌کردم و از ته دل کار می‌کردم.»
قیدی درباره همکاری با تیمش در این فیلم با ژانر دفاع مقدس اظهار کرد: «من مدت زمانی طولانی کار دستیار کارگردانی انجام می‌دادم و تجربه کار جنگی را در قامت منشی صحنه داشتم و چون در دوران میانسالی‌ام هستم تجربیات بصری بسیاری هم داشتم. البته نباید از نقش سامان لطیفیان نیز غافل بمانم.»
او ادامه داد: «من به این فکر نکردم که ساختن این فیلم نیاز به جسارت دارد یا نه؛ باید بگویم که من خودم را کارگردانی تکنیسین نمی‌دانم و صرفا کاری را که دوست دارم انجام می‌دهم و این فیلم را دوست داشتم.»
در ادامه میلاد اکبرنژاد درباره به تصویر کشیدن رشادت زنان در دفاع مقدس عنوان کرد: «در دوران جنگ نقش زنان به قدری پررنگ است که بسیاری از وقت‌ها درام و ادبیات در ترسیم چهره آن‌ها کم می‌آورند.»
ابراهیم امینی نویسنده دسته دختران در ادامه این بحث گفت: «ما در این اثر با فیلمی طرف هستیم که پر از فراز و نشیب است و سعی کردیم همه واقعیت را نشان دهیم. کاراکترها به این باور رسیدند که می‌توانند جان افراد را نجات دهند و شکست را به تصویر نمی‌کشد.»
قیدی درباره به تصویر کشیدن سقوط خرمشهر و فراری‌شدن شخصیت‌های فیلم به جای نجات شهر عنوان کرد: «ما درباره یک حقیقت فیلم ساختیم و متاسفانه همه ما می‌دانیم که خرمشهر سقوط می‌کند اما این فیلم نه درباره سقوط خرمشهر که درباره عشق و امید به آینده بود.»
این کارگردان در ادامه درباره پایان بندی بهتر برای دسته دختران گفت: «شاید اگر شما فیلم را کارگردانی می‌کردید پایان‌بندی بهتری برایش رقم می‌خورد؛ من فکر نمی‌کنم که با ساخت این اثر به دور تکرار رسیده باشم.»
امینی نویسنده فیلم درباره چالش‌های این فیلم تصریح کرد: «هر کاراکتری در درام باید دچار چالش‌هایی شود که این چالش‌ها و معضلات از دل خانواده‌های آنان برمی‌آید و سعی کردیم چالش‌ها را به تصویر بکشیم.»
قیدی درباره پردازش شخصیت‌های فیلم گفت: «فیلم ما کاراکتر محور نبود. وقتی درباره پنج شخصیت صحبت می‌شود که هرکدام برای خودشان شخصیتی اصلی هستند هر کدام زمان مخصوص به خود را نیاز دارند و من فکر می‌کنم به اندازه زمان فیلم به سرنوشت همه آثار پرداختیم.»
حسینی درباره بازی کردن در فیلم دفاع مقدسی ایرانی با وجود اصالت افغانستانی، گفت: «من بین افغانستان و ایران تفاوتی به لحاظ حسی قائل نیستم و باید بگویم که من ایران را بسیار دوست دارم. فکر می‌کنم همه می‌توانند درک کنند که وقتی جایی بزرگ می‌شوی متعلق به همان‌جا خواهی بود.»
