اضطراب شدید چه علائمی دارد و چگونه می‌توان با آن مقابله کرد؟
اضطراب در زندگی روزمره یک امر عادی است و همه‌ی افراد هر از گاهی آن را تجربه می‌کنند. معمولاً مقابله با اضطراب و کنار آمدن با آن چالش‌برانگیز است. به همین دلیل اگر به نقطه‌ای برسد که احساس کنید از کنترل شما خارج شده است، به یک مشکل جدی تبدیل می‌شود. اضطراب شدید ممکن است نشانه‌ی مشکلات سلامت روان باشد و از تعدادی اختلالات اضطرابی مختلف ناشی شود.
اگر زندگی روزمره‌ی شما به دلیل احساس اضطراب شدید مختل شده است، توصیه می‌کنیم این مقاله از دیجی‌کالا مگ را از دست ندهید. در این مقاله به شما می‌گوییم که در هنگام روبه‌رو شدن با این مشکل باید چه کارهایی انجام دهید. با ما همراه باشید.
اضطراب شدید چیست؟
ذکر این نکته ضروری است که اضطراب شدید یک اصطلاح بالینی یا تشخیصی نیست. بلکه راهی است که افراد می‌توانند به کمک آن تجربه‌ی خود را از احساس اضطراب توصیف کنند. اینکه افراد مختلف چگونه اضطراب را تجربه می‌کنند، می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
اگر اضطراب به قدری شدید باشد که زندگی روزمره‌ی شما را تحت تأثیر قرار دهد و عملکردتان را در زمینه‌های مختلف زندگی از جمله کار، مدرسه و روابط اجتماعی با مشکل روبرو کند، احتمالاً به اختلال اضطراب مبتلا هستید که یکی از شایع‌ترین بیماری‌های روانی است.
تفاوت اضطراب عادی با اختلالات اضطرابی
همه‌ی اضطراب‌ها بد نیستند و حتی وجود کمی اضطراب می‌تواند مفید باشد. چون به شما کمک می‌کند تا برای موقعیت‌هایی که نیاز دارید به استرس‌های موجود در محیط پاسخ دهید، آماده شوید.
تفاوت بین اضطراب عادی و اضطراب شدید به تأثیری که روی عملکرد و کارآیی شما دارند، مربوط می‌شود. وقتی اضطراب‌تان شدید است، عملکرد طبیعی شما در موقعیت‌های مختلف مختل می‌شود. به طوریکه ممکن است نتوانید مانند معمول کار کرده یا با دیگران ارتباط برقرار کنید. این موضوع می‌تواند چنان پریشانی شدیدی در شما ایجاد کند که باعث شود به‌تدریج از مواجهه با موقعیت‌هایی که فکر می‌کنید محرک اضطراب هستند، دوری کنید.
علائم اضطراب شدید
اگر مدت زیادی است که با مشکل اضطراب دست و پنجه نرم می‌کنید، شدت آن زیاد است و به‌طور قابل‌توجهی زندگی روزمره‌تان را تحت تأثیر قرار داده است، به احتمال قوی به نوعی اختلال اضطرابی مبتلا هستید. فقط پزشک یا متخصص سلامت روان می‌تواند اختلال اضطرابی را تشخیص دهد، اما بعضی از علائمی که ممکن است نشان‌دهنده‌ی این مشکل باشند عبارتند از:
- علائم جسمی اضطراب مانند ضربان قلب سریع، افزایش تعداد تنفس، تعریق، لرزش و تنگی نفس
- احساس ترس یا اضطراب شدید که با خطری که شما را تهدید می‌کند، تناسب ندارد
- ترس یا نگرانی غیرمنطقی در مورد اشیاء یا موقعیت‌های مختلف
- منزوی شدن، کناره‌گیری از موقعیت‌های اجتماعی و دوری کردن از دوستان و خانواده
- زودرنجی و بی‌قراری
- اختلال خواب مانند مشکل در به خواب رفتن یا در خواب ماندن
- مشکلات گوارشی مانند معده درد
- احساس ناراحتی و نگرانی
- اختلال تمرکز
- مشکل در انجام کارهای عادی روزمره
- مشکل در روابط بین فردی
- فکر کردن به خودکشی
اضطراب شدید می‌تواند به صورت حمله‌ی پانیک (Panic attack) یا وحشت‌زدگی هم ظاهر شود. حمله‌ی پانیک ترس شدیدی است که به‌طور ناگهانی و بدون اینکه خطری وجود داشته باشد، به سراغ فرد می‌آید و واکنش‌های جسمی شدیدی را ایجاد می‌کند.
هنگامی که حمله‌ی پانیک رخ می‌دهد، ممکن است فکر کنید دچار حمله‌ی قلبی شده‌اید یا در حال مرگ هستید. اگرچه حملات پانیک به خودی خود خطرناک نیستند، اما می‌توانند ترسناک باشند و تأثیر قابل‌توجهی روی کیفیت زندگی شما داشته باشند.
انواع اضطراب شدید
اختلالات اضطرابی انواع مختلفی دارند که پزشک یا درمانگر با بررسی علائم شما می‌توانند تعیین کنند به کدام نوع آن مبتلا شده‌اید. اختلالات اضطرابی شامل موارد زیر می‌شوند:
۱. اختلال اضطراب فراگیر (Generalized anxiety disorder)
این نوع اضطراب با احساس نگرانی شدید در مورد بعضی از رویدادها، فعالیت‌ها و موقعیت‌ها مشخص می‌شود و با علائم مختلف از جمله بی‌قراری، خستگی، اختلال تمرکز، زودرنجی، گرفتگی یا تنش عضلانی و اختلال خواب همراه است.
۲. اختلال وسواسی-اجباری (Obsessive-compulsive disorder)
این وضعیت با افکار تکرار‌شونده‌ی ناخواسته و رفتارهای اجباری و تکراری مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است رفتارهای تکراری انجام دهند که به‌طور موقت احساس اضطراب ناشی از افکار وسواس‌گونه را کاهش می‌دهد. به عنوان مثال، به دلیل ترس از بیمار شدن یک چیز را چند بار تمیز می‌کنند.
۳. اختلال هراس (Panic disorder)
این اختلال اضطرابی با حملات پانیک شدید و مکرر مشخص می‌شود که به‌طور غیرمنتظره رخ می‌دهند. در طول حمله‌ی پانیک، بیماران اضطراب شدیدی را تجربه می‌کنند که باعث احساس وحشت و بروز علائم جسمی ترس می‌شود. در این شرایط، بیشتر افراد احساس می‌کنند که کنترل خود را از دست داده‌اند یا در حال مرگ هستند.
۴. اختلال استرس پس از سانحه (Post-traumatic stress disorder)
افراد مبتلا به PTSD به دلیل مواجهه با یک حادثه و رویداد آسیب‌زا یا تکان‌دهنده، علائم اضطراب و ناراحتی شدید را تجربه می‌کنند. علائم می‌تواند شامل هوشیاری بیش از حد و یادآوری یا تکرار حادثه در ذهن باشد.
۵. اختلال اضطراب اجتماعی (Social anxiety disorder)
این مشکل با احساس اضطراب شدید در موقعیت‌های اجتماعی مشخص می‌شود. افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی اغلب اوقات سعی می‌کنند حضور در محیط‌های اجتماعی را محدود کنند یا از آن اجتناب کنند، که این موضوع می‌تواند روی عملکرد آن‌ها در روابط بین فردی، کار و مدرسه تأثیر منفی بگذارد.
با متخصص صحبت کنید
اضطراب یکی از رایج‌ترین مشکلات سلامت روان است که بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. آمارها نشان می‌دهد که شیوع اختلالات اضطرابی در بین زنان بیشتر از مردان است. با توجه به اینکه زنان دو برابر مردان به اختلال اضطراب مبتلا می‌شوند، کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که تمام زنان و دختران بالای ۱۳ سال به‌طور منظم از نظر ابتلا به اضطراب غربالگری شوند.
اگر اضطراب روی عملکرد عادی شما تأثیر داشته یا اختلال قابل‌توجهی در زندگی‌تان ایجاد کرده است، دریافت کمک بسیار مهم است. معمولاً این نوع اضطراب به خودی خود از بین نمی‌رود و اغلب با گذشت زمان بدتر می‌شود. بسیاری از روش‌هایی که افراد برای کاهش اضطراب استفاده می‌کنند، در نهایت باعث تشدید مشکل می‌شوند.
اگر دچار اضطراب شدید هستید، باید برای رفع آن از یک متخصص کمک بگیرید. متخصص سلامت روان می‌تواند نوع مشکل‌تان را تشخیص دهد و با انتخاب گزینه‌های درمانی مناسب به شما در مبارزه با آن کمک کند.
درمان اضطراب شدید
گزینه‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند اضطراب شدید ناشی از اختلالات اضطرابی را درمان کنند. معمولاً درمان شناختی رفتاری (CBT) و مواجهه‌درمانی دو مورد از رایج‌ترین و مؤثرترین گزینه‌های روان‌درمانی برای رفع علائم اضطراب محسوب می‌شوند.
۱. درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری یک رویکرد درمانی مبتنی بر شواهد است که به افراد کمک می‌کند افکار منفی‌ای که باعث اضطراب می‌شوند را شناسایی کرده و آن‌ها را تغییر دهند. در طول درمان، افراد یاد می‌گیرند موقعیت‌هایی که باعث ایجاد اضطراب می‌شوند را شناسایی کنند، روی تغییر رفتارهای خود کار کنند و به کمک تکنیک‌های آرام‌سازی (ریلکسیشن) اضطراب خود را کاهش دهند.
۲. مواجهه‌درمانی
مواجهه‌درمانی یکی از روش‌های مؤثری است که می‌تواند به افراد در کاهش اضطراب شدید کمک کند. در این تکنیک، فرد به‌طور تدریجی در معرض چیزی که از آن می‌ترسد، قرار می‌گیرد. این مواجهه به آرامی و به روشی ایمن و کنترل‌شده انجام می‌شود و در حین انجام آن افراد یاد می‌گیرند که چگونه از تکنیک‌های آرام‌سازی استفاده کنند.
با گذشت زمان، چیزی که باعث ایجاد ترس می‌شود، در فرد واکنش کمتری ایجاد می‌کند و او می‌تواند بهتر و بدون احساس اضطراب یا وحشت آن را تحمل کند.
۳. دارودرمانی
گاهی اوقات ممکن است برای کنترل علائم اضطراب از دارو استفاده شود. این داروها شامل بنزودیازپین‌ها (Benzodiazepines) و داروهای ضدافسردگی مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) یا مهارکننده‌های انتخابی بازجذب نوراپی نفرین (SNRIs) می‌شوند. معمولاً داروها زمانی مؤثرتر هستند که همراه با روان‌درمانی استفاده شوند.
مقابله با اضطراب شدید
زندگی با وجود اضطراب می‌تواند سخت و چالش‌برانگیز باشد، اما استراتژی‌هایی وجود دارد که شما می‌توانید از آن‌ها برای مدیریت علائم خود استفاده کنید، به عنوان مثال:
- به دنبال حمایت اجتماعی باشید: داشتن افرادی که از شما حمایت کنند، به‌ویژه زمانی که با مشکلی مانند اضطراب شدید روبرو هستید، بسیار مهم است و به حفظ سلامت روان شما کمک می‌کند. برای توسعه‌ی روابط خود می‌توانید به گروه‌های پشتیبانی بپیوندید و با افرادی که مشکلی مشابه‌ی شما داشته‌اند، آشنا شوید. صحبت کردن با افرادی که در گذشته دچار اضطراب بوده‌اند، بسیار مفید و انگیزه‌دهنده است.
- ذهن آگاهی را تمرین کنید: ذهن آگاهی به معنی تمرکز بر لحظه‌ی حال و عدم نگرانی در مورد مشکلات گذشته یا آینده است. این کار می‌تواند راهی برای آرام کردن افکار مضطرب، آرام کردن بدن و کسب آگاهی بیشتر باشد. شواهد علمی نشان می‌دهد که ذهن آگاهی با کاهش اضطراب مرتبط است.
- نفس عمیق بکشید: غالباً اضطراب باعث می‌شود تنفس سریع و کم‌عمق باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که تکنیک‌های تنفس آهسته مزایای زیادی برای سلامتی دارند و به کاهش علائم اضطراب کمک می‌کنند.
- رفتارهای اجتنابی را محدود کنید: اگرچه اجتناب از چیزهایی که شما را مضطرب می‌کند می‌تواند در کوتاه‌مدت با تسکین علائم اضطراب همراه باشد، اما این استراتژی در درازمدت اضطراب را بدتر می‌کند. به جای پرهیز از محرک‌های ایجادکننده‌ی اضطراب روی مواجهه‌ی تدریجی با آن‌ها تمرکز کنید. از کارهای کوچک شروع کنید، از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق کمک بگیرید و به خود یادآوری کنید که افکار مضطرب واقعی نبوده و فقط در ذهن شما هستند.
- ۸ تمرین تنفسی مؤثر در کاهش اضطراب
کلام پایانی
اضطراب شدید می‌تواند مشکلات قابل‌توجهی ایجاد کند و عملکرد شما را در زندگی روزمره به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد. اگر با علائمی از اضطراب روبرو هستید که شدید و خارج از کنترل به نظر می‌رسند، با پزشک صحبت کنید. درمان‌های مؤثری وجود دارند که می‌توانند به شما در تسکین این احساسات آزاردهنده کمک کنند. برای کنترل علائم اضطراب از درمان شناختی رفتاری، مواجهه‌درمانی و در صورت لزوم دارودرمانی استفاده می‌شود.
منبع: verywellmind
از این که عده ای برای من دل بسوازنند خشنودم
اما نمی دانم چرا تلاش های موثر تری صورت نمی گیرد
آیا من از برخی کارها ممنوع هستم یا برای طرف اثر سوء دارد
امیدوارم در این زمینه ها راهنمایی شوم
تا بهتر وضع موجود را درک کنم