برداشت داغ: چرا نام‌گذاری روی بازی‌ها اینقدر افتضاح شده؟  

در سری مطالب «برداشت داغ» قصد داریم از زبان یاتزی کروشو (Yahtzee Croshaw)، یکی از منتقدان و طنزپردازان باذکاوت و پرسابقه‌ی عرصه‌ی گیم، یک سری برداشت جنجالی از وضعیت روز صنعت گیم داشته باشیم و ببینیم اگر اشکالی در صنعت گیم وجود دارد، ریشه‌ی آن به کجا برمی‌گردد. با ما همراه باشید.

وقتش رسیده که به همه یادآوری کنیم چگونه باید روی یک بازی اسم گذاشت. همچنان که به پایان سال نزدیک می‌شویم و من مجبور می‌شوم این حرام‌زاده‌های لعنتی – یعنی بازی‌های منتشرشده در سال – را مرور کنم، بی‌مزه بودن و خواب‌آور بودن عنوانی چون اربابان سقوط (Lords of the Fallen) بدجوری توی ذوقم می‌زند.

چرا این روزها اینقدر حرف از خیزش (Rise) و سقوط (Fall) در میان است؟ از یک طرف خیزش مردگان (Dead Rising)، ظهور شوالیه‌ی تاریک (Dark Knight Rising) و جاودانگان: خیزش فینکس (Immortals: Fenyx Rising) را داریم و از طرف دیگر ردفال (Redfall)، تایتان‌فال ۲ (Titanfall 2)، سقوط بابل (Babylon’s Fall) یا جدای: محفل سقوط‌کرده (Jedi Fallen Order).

آیا همه‌چیز، همچون حلزونی که در حال گذر از روی یک کلاه شاپو است، باید دائماً در حال بالا و پایین رفتن باشد؟ نام‌ها اهمیت دارند. اگر اسم آبراهام لینکلن کونچیلا جِی. جَقی‌نوس بود، کسی به او رای نمی‌داد.

من معیاری ساده برای تعیین اسم خوب برای بازی‌ها دارم. من می‌خواهم اسم بازی کوتاه و به‌یادماندنی باشد: طوری‌که اگر کسی خواست آن را گوگل کند یا به دوستی توصیه‌اش کند، راحت بتواند این کار را انجام دهد. یکی از قوانینی که می‌تواند در این راستا آگاهی‌بخش باشد، این است که تصور کنید نام بازی‌تان، مثل نام سگ‌تان است. اگر مثلاً لازم شد اسم سگ‌تان را در پارک عمومی با صدای بلند بگویید، یا آن را با اطلاع نهاد ثبت‌نام میکروچیپ برای ردیابی حیوان خانگی برسانید، آیا می‌توانید این کار را بدون شرمگین شدن و گیج کردن بقیه انجام دهید؟

«استارفیلد، بیا اینجا!»
«هی درج (Dredge)، برو توپ رو بگیر!»

همان‌طور که می‌بینید، این اسم‌ها کار می‌کنند. از طرف دیگر:

«جاودانگان خیزش فینکس، بیا پیش من!»
«برام قل بخور قلمروهای پادشاهی آمالور: جزا (Kingdoms of Amalur: Reckoning)!»

همچنان که این اسم‌ها را با صدای بلند می‌گویید، احساس می‌کنید لوزه‌هایتان دچار سانحه‌ی رانندگی شده‌اند، مگر نه؟

البته حرفم این نیست که همه‌ی عنوان‌ها باید تک‌واژه باشند، چون در این صورت عناوین زیبایی چون سمفونی شب (Symphony of the Night) و ذهنی همیشه در سفر (A Mind Forever Voyaging) را از دست می‌دهیم.

اگر عنوان مربوطه منحصربفرد باشد، روی زبان خوب بچرخد و حداقل تا حدی چشمه‌ای از هویت بازی را به ما منتقل کند، می‌توان گفت عنوان خوبی است. البته این قضیه ریزه‌کاری‌های زیادی دارد، برای همین اجازه دهید فهرستی از بایدها و نبایدها را درباره‌ی اسم‌گذاری بازی‌ها عرضه کنم. در واقع بهتر است برای صرفه‌جویی در وقت، فقط نبایدها را بگویم.

۱. نباید نام بازی‌ای را که قبلاً وجود داشته، روی بازی جدیدتان بگذارید

مورد اول بسیار بدیهی به نظر می‌رسد، ولی ظاهراً فقط برای کسانی که ناشر بازی نیستند، چون ظاهراً تصور ناشران این است که نامی که سر زبان‌ها افتاده، باید به هر قیمتی حفظ شود.

روی کاغذ، این ایده در هیچ حالتی شکست نمی‌خورد؛ کافی است نام چیزی را که قبلاً وجود داشته و خوب به شمار می‌آمده، کپی کنید؛ مثل ریبوت سندیکا (Syndiacte) در سال ۲۰۱۲ یا ریبوت سونیک خارپشت (Sonice the Hedgehog) در سال ۲۰۰۶. در این صورت مردم آن را خواهند خرید، چون آن را به همان چیز خوب نسبت می‌دهند.

ولی حتی اگر نام بازی‌ای را کپی کنید که متوسط بوده – مثل پری (Prey) یا اربابان سقوط (Lords of the Fallen) – این ایده همچنان جواب می‌دهد، چون این تصور را ایجاد می‌کند که در حال دمیدن جانی دوباره به یک IP مرده هستید که از پتانسیل برخوردار بود، ولی این پتانسیل شکوفا نشد.

اما در عمل، این کار فقط باعث شد پری (۲۰۱۷) حتی فراموش‌شدنی‌تر بشود. غیر از این، برای افرادی مثل ما که در عرصه‌ی رسانه‌ای بازی‌های ویدیویی فعالیت می‌کنیم، چسباندن سال انتشار بازی به نام آن، مثل الاغی که به یک ماشین اسپورت شیک وصل شده، همیشه اعصاب‌خردکن است.

۲. نباید به بازی‌ای که دنباله نیست، عنوان فرعی اضافه کنید

در سری زیرو پانکچوئیشن (Zero Punctuation)، مجموعه‌ی قدیمی‌ام که در آن [در فرمت ویدیو] بازی نقد می‌کردم، یکی از شوخی‌های تکرارشونده‌ام این بود که هرگاه یک بازی در عنوانش یک دونقطه‌ی غیرضروری داشت، عوق خشک می‌زدم.

از قرار معلوم، گاهی یک نام خشک‌وخالی کافی نیست. فقط دو نام مجزا که به‌شکلی معذب‌کننده به هم چسبانده شده‌اند، سزاوار بازی خاص و خفن ما خواهند بود. اولین باری که این شوخی را انجام دادم، سر نقد بازی قلمروی لاشه‌ها: جادوگر جنگجو (Lichdom: Battlemage) بود. تنها دلیلی که این بازی کوفتی یادم می‌آید هم همین است.

جادوگر جنگجو به‌تنهایی می‌توانست نامی زیبا برای بازی باشد. حالا اگر فرداروزی سازندگان بخواهند دنباله‌ای برای بازی بسازند – که مطمئناً خیلی هم خاطرخواه دارد – باید چه خاکی به سر بریزند؟ باید نام آن را قلمروی لاشه‌ها ۲ بگذارند یا جادوگر جنگجو ۲؟ چون به‌شخصه می‌دانم حدقه‌ی چشم‌هایم با دیدن کدام عنوان، به سمت نزدیک‌ترین سطل استفراغ خواهد چرخید.

دوبخشی بودن عنوان یک بازی حاکی از این است که سازندگانش می‌خواهند آن را به فرنچایزی بزرگ‌تر تبدیل کنند. گاهی هم این آرزو به واقعیت می‌پیوندد. مثلاً فراموشی:‌ هبوط تاریک (Amnesia: The Dark Descent) و حکایت طاعون: معصومیت (The Plague Tale: Innocence) هردو دنباله دریافت کردند. ولی گاهی هم این کار به‌مثابه‌ی به چالش کشیدن تقدیر است.

آویزان بودن یک عنوان دوبخشی از بازی‌ای شکست‌خورده، همچون سوسیس ژامبویی که با چسب برزنتی به یک حباب‌ماهی چسبانده شده، راهی عالی برای احمقانه به نظر رسیدن است.

۳. نباید روی دنباله‌یتان، عنوان فرعی مزخرفی بگذارید

حالا که صحبت از Amnesia شد، بیایید برای یک لحظه به عنوان دنباله‌ی اول این بازی – یعنی فراموشی: دستگاهی برای خوک‌ها (Amnesia: A Machine for Pigs) فکر کنیم. هر نظری نسبت به این بازی داشته باشید، نمی‌توانید کتمان کنید که این عنوان توجه آدم را جلب می‌کند و ذهن آدم بلافاصله با سوال پر می‌شود. خوک‌ها؟ منظورتان همان حیوان‌های صورتی بی‌قراری است که از گوشت‌شان بیکن تهیه می‌شود؟‌ دستگاهی برای خوک‌ها چه می‌تواند باشد؟ حدس اول، دستگاه مخصوص بریدن بیکن است. ولی آخر چرا باید درباره‌ی این دستگاه یک بازی ویدیویی درست کرد؟ حال چاره‌ای نداریم جز این‌که بازی را بازی کنیم و بفهمیم قضیه چیست.

حالا بیایید به عنوان سومین بازی مجموعه – فراموشی: تولد دوباره (Amnesia Rebirth) فکر کنیم. اوه، یک واژه‌ی تصادفی که با حروف کذایی Re آغاز می‌شود. چقدر هیجان‌انگیز. واقعاً ماتریکس باید درباره‌ی چیزهای زیادی جواب پس بدهد؛ یک نمونه‌اش ترند کردن بارانی‌های چرمی سیاه در اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰، ولی غیر از این، ماتریکس باید به‌خاطر عنوانی که برای دنباله‌هایش گذاشت – Matrix Reloaded و Matrix Revolutions – هم جواب پس بدهد. نام‌گذاری ماتریکس به سنتی تبدیل شد که تا به امروز اثر نحس آن روی دنباله‌ها به قوت خود باقی‌ست. واژه‌هایی که با Re شروع می‌شوند به یک کلیشه‌ی حوصله‌سربر تبدیل شده‌اند:

• Reloaded (بارگذاری مجدد)
• Revolution (انقلاب)
• Revelations (مکاشفات یا فاش‌سازی‌ها)
• Resurrection (رستاخیز)
• Retribution (انتقام)
• Redemption (رستگاری)
• Requiem (مرثیه)
• Regurgitated (استفراغ)

بهتر است واژه‌های دیگری را که لزوماً با Re شروع نمی‌شوند، ولی به‌اندازه‌ی واژه‌های بالا کلیشه‌ای‌اند، فراموش نکنیم:

• Origins (ریشه‌ها)
• Armageddon (آخرالزمان)
• Chronicles (وقایع‌نگاری‌ها)
• Awakening (بیداری)
• Ascension (صعود)
• Apocalypse (آخرالزمان)

مشکل من با این واژه‌ها این است که هیچ معنای خاصی را جز این‌که «فلان اثر قرار است دنباله باشد» منتقل نمی‌کنند. تنها معنایی که می‌توان از «بارگذاری مجدد ماتریکس» یا Matrix Reloaded برداشت کرد این است: «این هم یه دونه ماتریکس دیگه». اگر هم این کل مفهومی است که می‌خواهید منتقل کنید، اشکالی ندارد، ولی سیستم شماره‌گذاری کلاسیک برای همین اختراع شده بود. «ماتریکس ۲» و «ماتریکس ۳» کفایت می‌کنند. حداقل اینجوری با یک نگاه می‌دانیم ترتیب فیلم‌ها چیست.

۴. نباید بازی‌تان را با روشی که در ادامه توضیح می‌دهم نام‌گذاری کنید

از هرکدام از دو فهرستی که در ادامه می‌آورم، یک واژه یا یکی از مترادف‌های آن را انتخاب کنید:

فهرست الف:

• دوران (Age)
• خدایان (Gods)
• اربابان (Lords)
• سایه (Shadow)
• ظهور (Rise)
• سقوط (Fall)
• نفرین (Curse)
• وقایع‌نگاری (Chronicle)
• نگهبانان (Guardians)

فهرست ب:

• تاریکی (Darkness)
• روشنایی (Light)
• جنگ (War)
• آشوب (Chaos)
• سقوط‌کرده (Fallen)
• ابدیت (Infinity)
• باستانیان (Ancients)

حالا دوتا از این واژه‌ها را بردارید، با هر ترتیبی که دوست دارید آن‌ها را به هم بچسبانید و یک Of یا Of the وسط‌شان بچپانید یا اگر دیگر خیلی قضیه را جدی گرفته‌اید، یک دونقطه وسط‌شان بگذارید.

تبریک می‌گویم؛ شما با موفقیت یک نام کلیشه‌ای، مزخرف و بی‌معنی دیگر ساختید تا وقتی در حال نگاه کردن به بازی‌های استیم هستم، چشم‌هایم بدون لحظه‌ای مکث کردن از روی آن رد شود. می‌دانم که وقتی ۱۳ سالتان بود و داشتید اولین رمان فانتزی حماسی‌تان را می‌نوشتید، مامانتان بهتان گفت که سایه‌های تاریکی (Shadows of Darkness) اسمی بسیار خلاقانه است. ولی حالا شما یک گاگول در اقیانوس بی‌انتهای گاگول‌های اینترنتی هستید و دیگر کسی نیست بهتان قوت قلب بدهد.

۵. نباید عنوان بازی‌تان را به ساندویچ بیضه تبدیل کنید

بعضی افراد متوجه شدند که با پیروی از روش بالا برای نام‌گذاری روی بازی‌ها چیزی جز عنوان‌های مزخرف و کلیشه‌ای نصیب‌شان نمی‌شود، ولی در حدی خلاق نبودند تا از آن استفاده نکنند، برای همین پیش خودشان به ایده‌ای جدید دست پیدا کردند: بهتر است با یک واژه‌ی عجیب، ناآشنا و من‌درآوردی آن را تزیین کنند که یادآور یک سرزمین فانتزی دوردست (یا شاید هم اسباب‌اثاثیه‌ی IKEA) باشد.

این روش باعث شد این نام‌ها به وجود بیایند:

• قلمروهای پادشاهی ایویوم (Kingdoms of Avium)
• قلمروهای پادشاهی آمالور: جزا (Kingdoms of Amalur: Reckoning)
• جاودانگان: خیزش فینکس (Immortals: Fenyx Rising)
• والسن: اربابان آشوب (Walcen: Lords of Mayhem)

من این روش نام‌گذاری را ساندویچ بیضه می‌نامم. چون از چند واژه‌ی کلیشه‌ای تشکیل شده که از لحاظ بی‌مزه و بی‌هویت بودن نقش نان سفید را دارند، و آن وسط هم یک بیضه (اِیویوم، آمالور، والسن) گنجانده شده که باعث تخمی شدن ساندویچ – به معنای واقعی کلمه – شده است.

تجربه‌ی شخصی‌ام به من می‌گوید که برخلاف انتظار، نام‌گذاری روی این بازی‌ها به این روش باعث می‌شود به‌خاطر سپردن‌شان حتی از دگرگونی دیگری که فاقد بیضه است نیز سخت‌تر شود. این‌که علاوه بر بخش کلیشه‌ای عنوان، مجبور باشید یک واژه‌ی من‌درآوردی بی‌معنی را هم به خاطر بسپرید، باعث می‌شود که مغزم حتی تمایل کمتری به درگیر شدن با بازی داشته باشد.

دلیل این‌که الان اسم والسن: اربابان آشوب یادم مانده این است که سه بار مجبور شدم بین فهرست بازی‌هایم جابجا شوم، در حالی‌که داشتم پیش خودم می‌گفتم: «اسم آن بازی کوفتی که از دیابلو اسکی می‌رفت و چند وقت پیش نقدش کردم چه بود همانی که یک یاروی کچل ریش‌دار روی جلدش درج شده که زره‌های شانه‌اش آنقدر گنده‌اند که یک اسب تویشان جا می‌شود؟»

۶. نباید نامی روی مجموعه بازی‌هایتان بگذارید که مخفف‌اش AC شود

این مورد به‌اندازه‌ی مواردی که پیش‌تر اشاره کردم اعصاب آدم را خط‌خطی نمی‌کند، ولی می‌خواستم به آن اشاره کنم، چون تعداد بازی‌هایی که مخفف‌شان AC می‌شود، به‌طرز عجیبی زیاد است.

• Assassin’s Creed
• Animal Crossing
• Armored Core
• Assettto Corsa
• Asheron’s Call
• Ace Combat
• Astral Chain

عبارات دوکلمه‌ای که مخفف‌شان AC می‌شود، چه جذابیتی دارند که بازی‌های ویدیویی اینقدر ازشان استفاده می‌کنند؟

(توضیح مترجم: در این قسمت، یاتزی به شوخی یک سری عبارات را پشت‌سر هم ردیف می‌کند که مخفف همه‌یشان AC می‌شود. با توجه به این‌که شوخی او در ترجمه گم می‌شود، فقط متن انگلیسی را می‌آورم که اختتامیه‌ی مطلب نیز هست:

What is it about these specific initials that video games find so automatically captivating? Is it their appealing cadence? The aesthetic component? Actual communists? Let me ardently counsel being appropriately cautious of employing such an aggravating combination. Alright, cockheads.)

منبع: Semi-Ramblomatic