دانشمندان احتمالا امواج رادیویی یک جهان بیگانه را شناسایی کرده‌اند
دانشمندان ممکن است انتشار امواج رادیویی از سیاره‌ای را که به دور ستاره‌ای فراسوی خورشید می‌چرخد، شناسایی کرده باشند. امواجی که انتظار می‌رود از میدان مغناطیسی سیاره‌ی Tau Boötes b گسیل شده باشند.
ستاره‌شناسان در پژوهشی تازه در نشریه‌ی Astronomy & Astrophysics، با استفاده از یک تلسکوپ رادیویی در هلند سه ستاره‌ی گوناگون را که میزبان سیارات فراخورشیدی هستند، بررسی کرده‌اند؛ از مقایسه‌ی این رصدهای رادیویی با امواج رادیویی مشتری، سیستم ستاره‌ای «تاو گاوران» (Tau Boötes) که شامل دست‌کم یک سیاره‌ی فراخورشیدی است، توجه آنان را جلب کرد. محققان ابراز امیدواری می‌کنند که اگر این کشف تأیید شود، نخستین بار خواهد بود که میدان مغناطیسی یک سیاره‌ی فراخورشیدی توسط تلسکوپی رادیویی شناسایی می‌شود و می‌تواند دریچه‌ای برای درک بهتر میدان مغناطیسی سیارات فراخورشیدی و درنتیجه خود آن‌ها باشد.
«جیک ترنر» (Jake Turner) ستاره‌شناس دانشگاه کرنل و نویسنده‌ی اصلی این پژوهش در بیانیه‌ای گفت: «ما یکی از نخستین نشانه‌های شناسایی سیاره‌های فراخورشیدی را در حوزه‌ی نجوم رادیویی ارائه می‌دهیم. این نتایج را بر اساس انتشار امواج از خود سیاره به‌دست آورده‌ایم. قدرت و قطبیدگی سیگنال رادیویی و میدان مغناطیسی سیاره، با پیش‌بینی‌های نظری (از سیاره‌ای مانند مشتری) سازگار است.»
با این وجود ترنر و همکارانش هنوز مطمئن نیستند که سیگنالی تشخیص داده‌اند واقعا از این سیاره با نام «تاو گاوران بی» (Tau Boötes b) باشد. بنابراین نیاز به رصدهای بیشتری از این منظومه دارند که حدود ۵۱ سال نوری با زمین فاصله دارد و در صورت فلکی «گاوران» (Boötes) قرار گرفته است.
تحقیقات جدید در واقع با سیاره‌ی مشتری آغاز شد. پژوهشگران قبلا انتشار امواج رادیویی این سیاره را بررسی کرده و سپس اندازه‌گیری‌های انجام شده را به گونه‌ای تغییر دادند تا تأثیری را مشابه یک سیاره‌ی فراخورشیدی در دوردست، نشان دهد. دانشمندان همچنین مشاهدات انجام شده در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ توسط آرایه‌ی فرکانس پایین (LOFAR) را مد نظر قرار دادند. بدین ترتیب آنان گزارش دادند که علاوه بر سیگنال احتمالی از Tau Boötes b ممکن است سیگنالی را از ستاره‌ی «اوپسیلون آندرومدا» (Upsilon Andromedae) یا سیاره‌ی آن گرفته باشند، هرچند احتمال این تشخیص حتی ضعیف‌تر از سیگنال Tau Boötes b است.
طرحی گرافیکی از سیاره‌ی فراخورشیدی مشتری‌مانند Tau Boötes b
Credit: David Aguilar / Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics
در ماه‌های گذشته هم یک تلسکوپ رادیویی برای نخستین بار موفق به کشف سیاره‌ای فراخورشیدی شد. پژوهشگران به شناسایی امواج رادیویی از سیاره‌های فراخورشیدی علاقه دارند، زیرا چنین اطلاعاتی ممکن است به آن‌ها در کشف راز وقایعی که در میدان‌های مغناطیسی این سیارات روی می‌دهد، کمک کند.
این میدان‌های مغناطیسی، به نوبه‌ی خود، بر شرایط سطح سیاره اثر می‌گذارند. برای نمونه میدان مغناطیسی زمین از جو محافظت می‌کند و محیطی مناسب برای حیات را شل می‌دهد. چنین میدان‌های مغناطیسی همچنین می‌توانند اطلاعات دیگری مانند ساختار و تاریخچه‌ی جهان‌های دوردست را بازگو کنند.
با وجود این واقعیت که تقریبا هر سیاره‌ی منظومه‌ی شمسی در دوره‌ای از تاریخچه‌ی خود میدان مغناطیسی داشته است، تاکنون پیشبرد مطالعه‌ی مستقیم این میدان‌ها برای دانشمندان دشوار بوده است. بنابراین علاقه به استفاده از انتشارهای امواج رادیویی به‌عنوان واسطه وجود دارد. ترنر گفت: «ما از سیاره‌ی مشتری در منظومه‌ی خود یاد گرفتیم که این تشخیص چه شکلی است. پس به جستجوی آن پرداختیم و آن را یافتیم.»
ترنر تأکید کرد که این آغاز کار است زیرا امواج رادیویی هنوز ممکن است از ستارگان یا منبع دیگری به جای سیاره گسیل شده باشد. او افزود: «هنوز قطعیتی در این زمینه وجود ندارد که سیگنال رادیویی شناسایی شده از سیاره است و بدین ترتیب نیاز به مشاهدات بیشتری است.»
عکس کاور: طرحی گرافیکی از میدان مغناطیسی احتمالی اطراف سیاره‌ی b تاو گاوران
Credit: Jack Madden/Cornell University
منبع: Space
