هرآنچه که درباره‌ی ویروس هرپس سیمپلکس باید بدانید
ویروس هرپس سیمپلکس که با نام اختصاری (HSV) شناخته می‌شود، یک نوع عفونت ویروسی است که می‌تواند باعث ایجاد تبخال در ناحیه‌ی تناسلی و دهان شود.
بسیاری از مردم با HSV بدون علامت زندگی می‌کنند، به این معنی که این ویروس بدون اینکه علایم بیرونی داشته باشد در بدن آن‌ها وجود دارد. برای بعضی دیگر ممکن است نمود خارجی داشته باشد و آن‌ها تاول یا زخم‌های کوچک پر از مایع را در برخی از قسمت‌های بدن خود تجربه کنند. این تاول‌ها بیشتر در ناحیه‌ی تناسلی یا دهان و لب‌ها ظاهر می‌شوند، اما می‌توانند روی دست‌ها یا انگشتان، بینی و سایر قسمت‌های بدن نیز ظاهر شوند.
همچنین یکی از راه‌های انتقال HSV از طریق رابطه‌ی جنسی است، اما نباید این نکته را فراموش کنیم که انتقال ویروس از راه‌های دیگر هم امکان‌پذیر است. در واقع وجود ویروس هرپس در بدن افراد بسیار شایع است، پس در اکثر مواقع برای بزرگسالان جای نگرانی وجود ندارد. براساس برآوردهای سازمان بهداشت جهانی:
- در سال ۲۰۱۶ حدود ۶۷ درصد از جمعیت زیر ۵۰ سال جهان، HSV-1 داشتند.
- در سال ۲۰۱۶ حدود ۱۳ درصد از افراد بین ۱۵ تا ۴۹ سال جهان، HSV-2 داشتند.
تحقیقات دیگری نیز نشان می‌دهد که بیش از ۹۰ درصد از بزرگسالان تا زمانی که به ۵۰ سالگی می‌رسند دارای آنتی بادی HSV-1 هستند.
همچنین متخصصان هنوز راهی برای درمان تبخال پیدا نکرده‌اند، اما داروهای ضدویروسی می‌توانند به کاهش شدت علایم و انتقال به شریک زندگی کمک کنند.
در ادامه‌ی این مقاله از دیجی‌کالا مگ به انواع ویروس هرپس سیمپلکس، افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به آن قرار دارند، علایم تبخال و همچنین نواحی بدن که ممکن است تبخال در آن‌جا نیز ظاهر شود، می‌پردازیم.
انواع ویروس هرپس سیمپلکس چیست؟
ویروس هرپس دارای دو نوع اصلی است که هر کدام از آن‌ها قسمت‌های متفاوتی از بدن را درگیر می‌کنند.
- ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) باعث ایجاد تبخال دهانی می‌شود که به‌طور معمول دهان و پوست اطراف آن را درگیر می‌کند.
- ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۲ (HSV-2) که باعث ایجاد تبخال تناسلی می‌شود و عموما از طریق رابطه‌ی جنسی منتقل می‌شود.
گرچه این نکته بسیار حائز اهمیت است که هر دو نوع این ویروس می‌توانند از راه تماس دهانی یا تناسلی نیز منتقل شوند.
بسیاری از افرادی که با تبخال تناسلی زندگی می‌کنند در واقع HSV-1 دارند، زیرا این ویروس به راحتی از طریق تماس دهانی به تناسلی قابل انتقال است.
ویروس هرپس سیمپلکس نوع HSV-1 چیست؟
شما می‌توانید HSV-1 یا تبخال دهانی را از طریق تماس مستقیم با زخم تبخال، بزاق یا سایر ترشحات بدن به افراد دیگر منتقل کنید.
نمونه‌هایی از تماس مستقیم عبارتند از:
- بوسیدن
- رابطه‌ی جنسی دهانی
- سایر تماس‌های پوستی
به عبارت دیگر، اگر تبخال سرماخوردگی همسرتان را لمس کنید و کمی بعد با صورت یا اندام تناسلی خود تماسی داشته باشید، احتمالا ویروس به بدن شما راه پیدا خواهد کرد. بسیاری از کودکان پس از بوسیدن صورتشان توسط بزرگسالان مبتلا به تبخال به این ویروس مبتلا می‌شوند.
از نظر تئوری، ویروس می‌تواند از طریق لوازم مشترک مانند، تیغ، وازلین لب یا ظروف نوشیدنی و غذاخوری منتقل شود، اما این اتفاق بسیار نادر است و تخمین‌های قدیمی نشان می‌دهد که ویروس تنها برای چند ساعت تا چند روز می‌تواند در خارج از بدن شما زندگی کند.
به بیان دیگر، اگر فردی که تبخال دارد از یک لیوان بنوشد و بلافاصله آن را به شما بدهد و سپس دهان خود را در همان محل روی لیوان قرار دهید، به‌طور بالقوه ممکن است به تبخال مبتلا شوید. اما احتمال وقوع آن به‌طور نسبی کم است.
ویروس هرپس سیمپلکس نوع HSV-2 چیست؟
مانند HSV-1، شما می‌توانید HSV-2 را نیز به همان شکل تماس مستقیم با زخم تبخال و… منتقل کنید. تماس مستقیم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بوسیدن
- رابطه‌ی جنسی دهانی
- به اشتراک‌گذاشتن لوازم جنسی در طول یک رابطه‌ی جنسی
- رابطه‌ی جنسی واژینال
- سایر تماس‌های پوست به پوست در محل عفونت
به یاد داشته باشید اگرچه بسیاری از مردم HSV-1 را به‌عنوان تبخال دهانی و HSV-2 را به‌عنوان تبخال تناسلی تصور می‌کنند، اما هر دو نوع این ویروس می‌تواند باعث بروز تبخال دهانی یا تناسلی در افراد شود.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به عفونت هرپس سیمپلکس هستند؟
هر کسی بدون توجه به سن می‌تواند به ویروس هرپس مبتلا شود. اگر در معرض HSV هستید، احتمالاً به این ویروس مبتلا خواهید شد. گرچه احتمال بروز آن در افراد زیر بیشتر است:
- افرادی که شریک زندگی آن‌ها دارای ویروس هرپس باشد.
- افرادی که دچار نقص ایمنی هستند.
- افرادی که سابقه‌ی هرگونه عفونت مقاربتی داشته باشند.
- زنان.
منابع معتبر نشان می‌دهد که زنان بیشتر از مردان به این ویروس مبتلا می‌شوند. بنابراین اما این موضوع می‌تواند به این معنی باشد که زنان بیشتر احتمال دارد علائم هرپس را تجربه کنند. برخی از تحقیقات قدیمی نیز نشان می‌دهند که آنتی‌بادی‌های HSV-1 ممکن است به زنان در برابر ابتلا به HSV-2 کمک کنند. با این حال، بسیاری از افرادی که با یک نوع از این ویروس زندگی می‌کنند، احتمالا در آینده نیز به نوع دیگر آن مبتلا خواهند شد، اگرچه دوباره به همان نوع ویروس قبلی مبتلا نخواهند شد، زیرا پس از دریافت آن در بدن افراد نهفته باقی می‌ماند.
اگر بدون استفاده از کاندوم یا سایر روش‌های مراقبتی رابطه‌ی جنسی داشته باشید، ممکن است احتمال ابتلا به HSV دستگاه تناسلی در شما کمی بیشتر باشد. با این وجود، به خاطر داشته باشید که کاندوم و سایر روش‌های بازدارنده همیشه محل عفونت را نمی‌پوشانند، زیرا زخم‌ها می‌توانند روی باسن یا داخل ران نیز ظاهر شوند.
آیا ویروس هرپس سیمپلکس در هنگام زایمان قابل انتقال است؟
براساس تحقیقات سال ۲۰۲۱، از هر ۱۰۰۰ نوزادی که در ایالات متحده متولد می‌شوند، حدود ۱ نفر به HSV مبتلا می‌شود.
اگر قبل از بارداری به HSV تناسلی مبتلا شده‌اید و عفونت مکرر دارید، بعید است که در حین زایمان ویروس را به نوزاد خود منتقل کنید. اما اگر در دوران بارداری به‌خصوص در اواخر بارداری به ویروس مبتلا شده‌اید، این خطر افزایش می‌یابد.
از آنجایی که ویروس می‌تواند عوارض جدی، از جمله زایمان زودرس ایجاد کند، مهم است که این موضوع را با متخصص خود در میان بگذارید.
علائم تبخال چیست؟
HSV همیشه علائمی ایجاد نمی‌کند. اما برای برخی از افراد که ممکن است به تازگی به آن مبتلا شده باشند، علایم آن می‌تواند شبیه به علایم آنفولانزا باشد، مانند:
- تب
- تورم غدد لنفاوی
- بدن درد از جمله سردرد
- خستگی غیر معمول
- کمبود اشتها
- درد در محل عفونت
معمولا قبل از ظاهرشدن تاول‌های کوچک و دردناک، متوجه گزگز، سوزش یا خارش در محل عفونت خواهید شد. همچنین ممکن است تاول‌ها به‌شکل خوشه‌ای نیز نمایان شوند. تاول‌هایی که در طول عفونت اولیه ایجاد می‌شوند به‌طور تقریبی تا ۶ هفته طول می‌کشند که کامل بهبود یابند و همچنان تا قبل از بهبودی کامل نیز امکان انتقال وجود دارد.
زخم‌ها اغلب با خارش همراه هستند و زخم‌های تناسلی ممکن است باعث درد در هنگام ادرار شوند.
برخی از افرادی که با HSV زندگی می‌کنند ممکن است تنها یک دوره به تبخال مبتلا شوند، درحالی‌که برخی دیگر هر چند ماه یک‌بار گاه‌به‌گاه دچار این بیماری خواهند شد. از آنجایی که بدن افراد شروع به تولید آنتی‌بادی برای ویروس می‌کند، دوره‌های مکرر اغلب با گذشت زمان کمتر خواهند شد و با سرعت بیشتری بهبود می‌یابند.
آیا علائم ویروس هرپس بسته به قسمت‌های مختلف بدن متفاوت است؟
صرف‌نظر از اینکه چه نوع ویروسی را دارید یا در کجا ظاهر می‌شوند، شما به احتمال زیاد متوجه تاول‌های مشابه و علایم آن خواهید شد. البته تنها تفاوت عمده در جایی است که نشانه‌ها بروز پیدا می‌کنند.
- اگر HSV بر اندام تناسلی شما تأثیر بگذارد، ممکن است در حین ادرار متوجه درد یا سوزش شوید.
- اگر HSV دهان شما را تحت تاثیر قرار دهد، ممکن است در هنگام زخم باز در خوردن غذاهای تند یا اسیدی مشکل داشته باشید.
هرپس سیمپلکس چگونه تشخیص داده می شود؟
در برخی موارد، پزشک با بررسی تاول‌ها می‌تواند HSV را تشخیص دهد. همچنین ممکن است او برای اطمینان از تشخیص خود، درخواست کشت و نمونه‌برداری کند. کشت شامل پاک کردن مایع از زخم و ارسال آن به آزمایشگاه برای آزمایش است.
اگر فکر می‌کنید در معرض HSV قرار گرفته‌اید اما هیچ علامتی ندارید، آزمایش خون می‌تواند به شما کمک کند که دارای آنتی‌بادی HSV هستید یا خیر. فقط باید توجه داشته باشید که آزمایش خون ممکن است HSV را تا ۱۲ هفته پس از ابتلا به عفونت به‌طور دقیق تشخیص ندهد. به هرحال بهتر است در این مواقع با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
نکته‌ی پایانی
هنگامی که به ویروس هرپس سیمپلکس مبتلا می‌شوید، ویروس به‌طور دائم در سلول‌های عصبی شما زندگی می‌کند و اغلب به صورت غیرفعال باقی می‌ماند، اما برخی از محرک‌های خاص مانند، استرس و فشارهای عصبی، دوره‌های قاعدگی، تب یا بیماری، قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا آفتاب‌سوختگی و… می‌توانند آن را فعال کنند.
به‌طورکلی، HSV با وجود اینکه یک بیماری مادام‌العمر است ولی یک نگرانی جدی برای سلامتی در نظر گرفته نمی‌شود و به‌طور معمول زندگی روزمره‌ی افراد را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.
تاول‌های تبخال می‌توانند کمی درد و ناراحتی ایجاد کنند، اما درمان‌های خانگی به کاهش این علائم و بهبود سریع زخم‌ها کمک خواهند کرد. همچنین داروهای ضدویروسی می‌توانند شانس شما را برای تجربه‌ی دوره‌های مکرر تبخال کاهش دهند و از خطر انتقال ویروس به دیگران نیز کم کنند.
در پایان نیز به چند اقدام پیشگیرانه که می‌تواند به کاهش شانس شما برای انتقال HSV کمک کند، اشاره شده است:
- از استفاده‌ی مشترک از وسایل شخصی مانند، تیغ یا مسواک خودداری کنید.
- اگر با HSV دهانی یا تناسلی زندگی می‌کنید، از زمانی که علایم اولیه را مشاهده کردید تا زمانی که زخم‌ها به‌طور کامل بهبود نیافتند، از رابطه‌ی جنسی دهانی و بوسیدن و تماس پوست با دستگاه تناسلی خودداری کنید.
- پس از لمس زخم‌ها یا استفاده از دارو روی آن‌ها، دست‌های خود را کاملا بشویید.
- دارو را با سواب‌های پنبه‌ای روی ناحیه‌ی مورد نظر بمالید تا تماس خود با زخم‌ها را کاهش دهید.
منبع: Healthline
