درباره‌ی پریود و دوران قاعدگی چه می‌دانید؟
تقریبا همه‌ی خانمها از سن بلوغ تا نزدیک دوران یائسگی هر ماه عادت ماهانه یا پریود می‌شوند. پریود شدن بخش طبیعی از چرخه‌ی ماهانه‌ی سلامت خانمها یا همان چرخه‌ی قاعدگی است. شاید برای شما این سؤال پیش بیاید که: «چرا پریود می‌شویم؟ چرا هر ماه باید سختی‌های خون‌ریزی، درد و استفاده از پد و نوار بهداشتی را تحمل کنیم؟ علت کم شدن خون قاعدگی چیست؟»
در این مقاله قصد داریم به شما درباره‌ی پریود یا عادت ماهانه، اختلالات، درد قاعدگی و روش‌های درمان خانگی و دارویی آن اطلاعاتی بدهیم. در ادامه با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.
چرا خانمها پریود می‌شوند؟
در دوران پریود، بدن خانمها برای بارداری آماده می‌شود. با ضخیم شدن دیواره‌ی رحم، تخمکی رشد می‌کند و از یکی از تخمدان‌ها آزاد می‌شود.
در دوران پریود، واژن طی یک فرآیند طبیعی خون‌ریزی می‌کند. با پریود شدن در هر ماه از سنین بلوغ (۱۱ تا ۱۴ سالگی) تا سنین یائسگی (معمولا در ۵۱ سالگی)، بدن خانمها برای بارداری آماده می‌شود. با ضخیم شدن دیواره‌ی رحم، تخمکی رشد می‌کند و از یکی از تخمدان‌ها آزاد می‌شود.
اگر بارداری اتفاق نیفتد، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون کاهش پیدا می‌کند و در نهایت به سطحی می‌رسد که پریود رخ می‌دهد. در طول دوره‌ی پریود، پوشش دیواره‌ی رحم کنده شده و به صورت خون‌ریزی از واژن خارج می‌شود.
به طور متوسط در هر بار پریود شدن، خون‌ریزی تقریبا ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری است. این میزان ممکن است بیشتر هم باشد. از شروع قاعدگی تا قاعدگی بعدی، معمولا ۲۸ روز طول می‌کشد و مدت پریود شدن هم در هر بار تقریبا ۲ تا ۷ روز است.
پریود شدن راهی برای خروج بافت‌هایی از بدن است که دیگر نیازی به آن‌ها نیست. بدن خانم‌های بالغ، در هر ماه خود را برای بارداری آماده می‌کند. پوشش دیواره‌ی رحم در حین آماده شدن برای تغذیه‌ی تخمک بارور، ضخیم می‌شود. تخمک بارور از تخمدان رها می‌شود و آماده است تا بارور شود و در پوشش داخلی رحم قرار بگیرد.
آیا همه‌ی خانمها پریود می‌شوند؟
خانم‌هایی که اندام زیر در بدنشان به خوبی و به درستی کار نکند، احتمالا هر ماه دچار پریود نمی‌شوند یا قاعدگی آن‌ها نامنظم می‌شود؛
- هیپوتالاموس
- غده‌ی هیپوفیز
- تخمدان‌ها
- رحم
آیا امکان متوقف کردن پریود وجود دارد؟
هیچ روش مشخصی وجود ندارد که متوقف شدن قاعدگی را تضمین کند. با این حال، بر اساس یک مقاله در سال ۲۰۱۴، با روش‌های متنوع پیشگیری از بارداری، با راه‌های زیر، امکان متوقف کردن پریود وجود دارد. توجه داشته باشید که این کار را به هیچ وجه نباید سر خود انجام دهید و برای انجام این کار حتما باید با پزشک مشورت کنید.
- استفاده از قرص‌های ضدبارداری: اگر یک خانم هر روز قرص‌های ضدبارداری مصرف کند، بعد از یک سال احتمال متوقف شدن پریود او به ۷۰ درصد می‌رسد.
- تزریق هورمون: این کار می‌تواند تا ۲۲ ماه، بر روی باروری تأثیر بگذارد. بعد از یک سال تزریق، ۵۰ تا ۶۰ درصد احتمال متوقف شدن چرخه‌ی قاعدگی وجود خواهد داشت. این احتمال بعد از ۲ سال تزریق به ۷۰ درصد می‌رسد.
- آیودی هورمونی: استفاده از آیودی (روش‌های پیشگیری داخل رحمی) به مدت یک سال، احتمال عادت ماهانه نشدن را تا ۵۰ درصد افزایش می‌دهد.
- ایمپلنت پیشگیری از بارداری در بازو: این روش هم برای پیشگیری از بارداری استفاده می‌شود. در این روش، یک میله‌ی پلاستیکی و انعطاف‌پذیر زیر پوست بالای بازو قرار می‌گیرد و با ترشح پروژسترون به خون، از باردار شدن پیشگیری می‌شود. شانس پریود نشدن بعد از دو سال استفاده از این روش، تقریبا ۲۰ درصد است.
چه وسلیه‌هایی برای کنترل خون‌ریزی قاعدگی مناسب هستند؟
روش‌های زیادی برای کنترل خون‌ریزی دوران قاعدگی وجود دارد. شما می‌توانید با توجه به شرایط و ترجیح شخصی خود، از یکی از این وسیله‌ها استفاده کنید.
نوار بهداشتی یا پد
یکی از رایج‌ترین وسیله‌های استفاده شده توسط خانمها هنگام پریود شدن، پد یا نوار بهداشتی است. پد روی لباس زیر قرار گرفته و در استفاده از آن چیزی داخل بدنتان قرار نمی‌گیرد و چیزی وارد مجرای واژنتان نمی‌شود. بنابراین این محصول برای دختران نوجوان که هنوز باکره هستند و این موضوع برای آن‌ها اهمیت دارد، بسیار مناسب است.
تامپون
تامپون هم مانند پد یک محصول برای کنترل خون‌ریزی عادت ماهانه است، با این تفاوت که داخل واژن قرار می‌گیرد و جنس آن مانند ابر یا اسفنج بوده و خون را به خود جذب می‌کند و مانع از ریزش خون به خارج از بدن می‌شود. برای راحت‌تر بودن هنگام استفاده از این محصول، می‌توانید از اپلیکاتور برای قرار دادن تامپون داخل واژن استفاده کنید. گفته می‌شود که این محصول برای خانم‌های باکره مناسب نیست.
فنجان (کاپ) قاعدگی
این محصول جنس سیلیکونی دارد و می‌توان از آن چند بار استفاده کرد. کاپ یا فنجان قاعدگی شباهت زیادی به تامپون دارد، چون داخل واژن قرار می‌گیرد اما خون را به خود جذب نمی‌کند، بلکه آن را جمع‌آوری کرده و برای متوقف کردن خون‌ریزی، یک مکش ایجاد می‌کند. این محصول هم مثل تامپون برای خانم‌های باکره مناسب نیست.
اختلالات قاعدگی چیست؟
تجربه‌ی خانمها در زمینه‌ی قاعدگی متفاوت است. به عبارت دیگر، این اتفاق ماهانه، به شکل‌های مختلفی برای زنان اتفاق میفتد. اگر یکی از علائم زیر برای شما اتفاق افتاد، حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید:
- در چرخه‌ی قاعدگی بی‌نظمی ایجاد شده یا گاهی پریود نمی‌شوید.
- طول دوره‌ی قاعدگی کوتاه‌تر یا بلندتر از قبل شده است.
- میزان خون‌ریزی در هر ماه سبک‌تر یا سنگین‌تر شده است.
درد قاعدگی چیست؟
درد قاعدگی معمولا بعد از تخمک‌گذاری و زمانی که تخمکی از تخمدان‌ها رها می‌شود و در طول لوله‌ی فالوپ حرکت می‌کند، شروع می‌شود.
درد قاعدگی دردی است که بسیاری از خانمها آن را قبل از دوره‌ی قاعدگی و در طول آن تجربه می‌کنند. میزان این درد از خفیف تا شدید متغییر است. این درد معمولا بعد از تخمک‌گذاری و زمانی که تخمکی از تخمدان‌ها رها می‌شود و در طول لوله‌ی فالوپ حرکت می‌کند، شروع می‌شود.
درد قاعدگی در پایین شکم و کمر احساس می‌شود. این درد معمولا یک تا دو روز قبل از پریود شدن شروع می‌شود و دو تا چهار روز ادامه پیدا می‌کند. در ادامه به بعضی از نکات درباره‌ی درد قاعدگی می‌پردازیم.
- استرس عاطفی احتمال بروز درد قاعدگی را افزایش می‌دهد.
- از دیگر نشانه‌های درد قاعدگی می‌توان به حالت تهوع، استفراغ، عرق کردن، سرگیجه، سردرد و اسهال اشاره کرد.
- درد قاعدگی را می‌توانید با داروهای بدون نسخه، درمانهای پیشگیری از بارداری و بعضی از درمانهای خانگی و طبیعی درمان کنید.
نشانه‌های درد قاعدگی چیست؟
درد قاعدگی معمولا یک درد خفیف، ضربان‌دار و همراه با گرفتگی عضلانی در پایین شکم (دقیقا بالای استخوان لگن) توصیف می‌شود. دیگر نشانه‌های درد قاعدگی به شرح زیر هستند؛
- احساس درد در پایین کمر و ران‌ها
- حالت تهوع و استفراغ
- تعریق
- ضعف و سرگیجه
- اسهال یا شل بودن مدفوع
- یبوست
- نفخ
- سردرد
دلایل درد قاعدگی چیست؟
تقریبا هر ۲۸ روز یک بار، اگر هیچ اسپرمی برای بارور کردن تخمک وجود نداشته باشد، رحم منقبض می‌شود تا پوشش داخلی خود را خارج کند. مواد هورمون مانندی به نام «پروستاگلاندین‌ها» منجر به انجام این فرآیند می‌شوند. پروستاگلاندین‌ها مواد شیمیایی هستند که در طول دوران قاعدگی در پوشش داخلی رحم شکل می‌گیرند.
این‌ها باعث انقباض و گرفتگی‌های عضلانی می‌شوند که شبیه به دردهای زایمان هستند. این مواد همچنین می‌توانند منجر به حالت تهوع و اسهال شوند. این انقباض‌ها از جریان پیدا کردن خون به پوشش داخلی رحم یا «آندومتر» جلوگیری می‌کنند.
روش‌های جلوگیری از درد قاعدگی چیست؟
اقدامات زیر را برای کاهش احتمال بروز درد قاعدگی امتحان کنید. اگر اولین روش درمانی را امتحان کردید و بعد از ۲ تا ۳ ماه نتیجه‌ای نگرفتید، باید برای دریافت درمان مؤثرتر به پزشک مراجعه کنید.
- کاهش استرس
- ورزش منظم
- مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه و کاهش مصرف چربی‌ها، الکل، کافئین، نمک و شیرینی‌ها
- ترک سیگار
- یوگا، طب سوزنی و طب فشاری هم در برطرف کردن درد قاعدگی مؤثر هستند.
درمانهای دارویی درد قاعدگی
داروهای ضد پروستاگلاندین به کاهش گرفتگی عضلات رحم، روان شدن جریان خون و کاهش حس ناخوشایند کمک می‌کنند.
برای درمان بیشتر دردهای قاعدگی می‌توانید از داروهای بدون نسخه کمک بگیرید. داروهای ضد پروستاگلاندین به کاهش گرفتگی عضلات رحم، روان شدن جریان خون و کاهش حس ناخوشایند کمک می‌کنند. ممکن است این داروها حاوی مسکن‌هایی مثل ایبوپروفن هم باشند.
این داروها جزء داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی هستند. از این داروها به تنهایی هم می‌توانید برای کاهش درد قاعدگی استفاده کرد. در صورت امکان و مساعد بودن شرایط بیمار، پزشک می‌تواند برای جلوگیری از تخمک‌گذاری و کاهش شدت درد قاعدگی، قرص‌های ضدبارداری هورمونی را برای بیمار تجویز کند.
این قرص‌ها با نازک کردن پوشش داخلی رحم، یعنی جایی که پروستاگلاندین‌ها شکل می‌گیرند، عمل می‌کنند که این موضوع منجر به کاهش درد قاعدگی و خون‌ریزی می‌شود.
سایر انواع روش‌های پیشگیری از بارداری مثل بعضی از انواع IUD هورمونی، حلقه‌های واژینال، چسب‌های ضدبارداری و آمپول‌های ضدبارداری همگی در کاهش درد قاعدگی مؤثر هستند.
اگر درد قاعدگی به دلیل یک بیماری زمینه‌ای مانند آندومتریوز یا فیبروئید رحم باشد، ممکن است برای برداشتن بافت غیرطبیعی به جراحی نیاز پیدا کنید. توجه داشته باشید که برای انجام هر کدام از این روش‌ها و مصرف هر نوع دارویی برای کاهش درد قاعدگی، حتما باید با پزشک مشورت کنید.
درمانهای خانگی درد قاعدگی
شما می‌توانید برای کاهش درد قاعدگی از درمانهای خانگی استفاده کنید؛
- استفاده از گرما، به طور مثال قرار دادن کیسه‌ی آب گرم پایین شکم
- غوطه‌ور شدن در وان آب گرم (البته نظرات در این زمینه متناقض هستند.)
- مصرف مواد غذایی که به کاهش درد کمک می‌کنند، مثل موز، پرتقال، هندوانه، کلم بروکلی و …
- نوشیدن نوشیدنی‌های کمک کننده مثل چای زنجبیل، آب، اسموتی سیب و اسفناج
- ماساژ دادن اطراف شکم، پهلو و پشت با روغن‌های گیاهی مثل روغن اسطوخودوس، مریم گلی و…
- مصرف ویتامین‌های B6، B1، ویتامین E و مواد مغذی مثل کلسیم و منیزیم
نکته‌ی آخر
در این مقاله اطلاعاتی درباره‌ی پریود شدن، قاعدگی یا عادت ماهانه را در اختیار شما قرار دادیم. پریود شدن یک فرآیند کاملا طبیعی است که به کمک آن، بدن در هر ماه برای بارداری آماده می‌شود. در این مقاله ابتدا به علت پریود شدن پرداختیم. سپس به وسایلی که برای کنترل خون‌ریزی قاعدگی استفاده می‌شوند، اشاره کردیم. درباره‌ی درد قاعدگی صحبت کردیم و درمانهای دارویی و خانگی مؤثر برای کاهش آن را ارائه دادیم.
منبع: healthline, medical news today
بسیار جامع بود.