ناگفته‌های اختلال شخصیت نمایشی
اختلال شخصیت نمایشی (Histrionic Personality Disorder یا HPD) بخشی از گروه بزرگتری از اختلالات روانی به نام اختلالات شخصیت خوشه‌ی B است و درمان آن میتواند شامل رواندرمانی و دارو باشد. افراد مبتلا به HPD تصویری تحریف‌شده از خود در ذهن دارند. آن‌ها اغلب اعتماد به نفس خود را بر اساس تایید دیگران بنا می‌کنند و طبیعتا نیاز به جلب توجه را ایجاد می‌کند. به همین دلیل افراد مبتلا به HPD ممکن است به رفتارهای نمایشی متوسل شوند. جالب است بدانید که این اختلال در خانمها بیشتر از آقایان تشخیص داده میشوند. البته این آمار ممکن است به این دلیل باشد که آقایان کمتر از خانمها علائم خود را گزارش می‌کنند.
در این مطلب از دیجی‌کالا مگ قرار است بیشتر درباره‌ی اختلال شخصیت نمایشی صحبت کنیم و راه‌های تشخیص و درمان آن را به شما بگوییم.
اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
علائم اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
دلایل بروز اختلال شخصیت نمایشی
روش تشخیص اختلال شخصیت نمایشی
راه‌های درمان اختلال شخصیت نمایشی
چشم‌انداز بلندمدت درمانی برای فرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی
اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
اختلال شخصیت نمایشی (Histrionic Personality Disorder یا HPD)، یکی از انواع اختلالات شخصیت است که در گروه خوشه B قرار دارد. این اختلال با نیاز شدید به جلب توجه و تائید دیگران شناخته میشود. افراد مبتلا به HPD معمولا خود را بر اساس تائید و توجه دیگران می‌سنجند و به همین دلیل به رفتارهای نمایشی و اغلب اغراق‌آمیز روی می‌آورند. چنین افرادی ممکن است در روابط بین فردی خود به رفتارهای نامناسب و تحریک‌آمیز بپردازند، احساساتشان سریع تغییر کند و بدون عمق واقعی باشد.
علت دقیق بروز اختلال شخصیت نمایشی به طور کامل مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این اختلال نقش داشته باشند. به عنوان مثال ممکن است در خانواده‌های دارای سابقه HPD یا کودکانی که والدینشان درگیر اختلال شخصیت نمایشی هستند، دیده میشود. همچنین عدم مهار یا تقویت مثبت رفتارهای نمایشی در کودکی میتواند زمینه‌ساز بروز این اختلال باشد.
علائم اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
اختلای شخصیت نمایشی یک اختلال روانی ویرانگر نیست. اغلب افراد مبتلا به HPD در جامعه و محیط کار به خوبی عمل می‌کنند. در واقع افراد مبتلا به این اختلال معمولا مهارت‌های اجتماعی خوبی دارند و متاسفانه اغلب از این مهارت‌ها برای دستکاری روانی دیگران استفاده می‌کنند.
بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (ویرایش پنجم)، افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی حداقل پنج تا (یا بیشتر) از علائم زیر را دارند:
- در موقعیت‌هایی که مرکز توجه نیستند، احساس ناراحتی می‌کنند.
- تعاملاتشان با دیگران با رفتارهای جنسی نامناسب یا تحریک‌آمیز مشخص میشود.
- ابراز احساساتشان به سرعت تغییر می‌کند و سطحی است.
- به طور مداوم از ظاهر فیزیکی خود برای جلب توجه استفاده می‌کنند.
- سبک گفتاری‌شان بیش از حد تاثیرگذار و فاقد جزئیات است.
- خودنمایی، تئاتری بودن و ابراز احساسات اغراق‌آمیز نشان می‌دهند.
- به راحتی تحت تاثیر دیگران یا شرایط قرار می‌گیرند.
- روابط را صمیمی‌تر از آنچه که واقعا هستند، می‌پندارند.
اگر درگیر HPD هستید، ممکن است به راحتی از روال‌های روزمره خسته یا ناامید شوید، تصمیمات عجولانه بگیرید یا برای جلب توجه تهدید به خودکشی کنید.
دلایل بروز اختلال شخصیت نمایشی
علت دقیق بروز اختلال شخصیت نمایشی ناشناخته است. دانشمندان معتقدند که این اختلال نتیجه ی عوامل محیطی و ژنتیکی است. وجود افراد مبتلا در بعضی از خانواده‌ها که سابقه ی HPD دارند& این نظریه را تقویت می‌کند که این وضعیت ممکن است تا حدی با ژنتیک توضیح داده شود. از سوی دیگر، فرزندان والدین مبتلا به HPD ممکن است صرفا رفتارهایی را که از والدین خود آموخته‌اند، نشان دهند.
همچنین ممکن است که کمبود انضباط یا تقویت مثبت رفتارهای نمایشی در کودکی باعث HPD شود. ممکن است یک کودک رفتارهای HPD را به عنوان راهی برای جلب توجه والدین خود بیاموزد. اما صرف نظر از علت، HPD معمولا تا اوایل بزرگسالی خود را نشان می‌دهد.
روش تشخیص اختلال شخصیت نمایشی
هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص HPD وجود ندارد. اگر از علائم خود ناراحت هستید و به دنبال مراقبت‌های پزشکی هستید، پزشک متخصص میتواند با دریافت سابقه‌ی پزشکی کامل شما، مسیر درمان شروع می‌کند. همچنین ممکن است یک معاینه فیزیکی انجام دهند تا هر گونه مشکل جسمی که احتمالا باعث بروز علائم شما شود را رد کنند.
اگر پزشک علت جسمی برای علائم شما پیدا نکند، ممکن است شما را به یک روانپزشک ارجاع دهد. روانپزشکان به طور خاص برای شناسایی و درمان اختلالات روانی آموزش دیده‌اند. یک روانپزشک میتواند با استفاده از سوالات تخصصی، دید واضحی از تاریخچه‌ی رفتار شما به دست آورد. ارزیابی دقیق رفتارهای شما به او در تشخیص بهتر و دقیق‌تر کمک می‌کند
با این حال بیشتر افراد مبتلا به این وضعیت معتقد نیستند که به درمان یا کمک نیاز دارند و همین موضوع است که تشخیص را دشوار می‌کند. بسیاری از افراد مبتلا به HPD بعد از مراجعه به درمانگر برای درمان افسردگی یا اضطراب، که اغلب بعد از یک رابطه‌ی ناموفق یا درگیری‌های شخصی پیش می‌آید، متوجه میشوند که به اختلال شخصیت نمایشی مبتلا هستند.
راه‌های درمان اختلال شخصیت نمایشی
درمان این اختلال میتواند دشوار باشد. ممکن است شما که درگیر با HPD هستید فکر کنید که به درمان نیاز ندارید و روال برنامه‌ی درمانی برایتان جذاب نباشد. با این حال، رواندرمانی و گاهی اوقات دارو درمانی، میتوانند کمک کنند تا با HPD کنار بیایید. در ادامه با هر دو روش درمانی آشنا می‌شوید.
رواندرمانی
رواندرمانی رایج‌ترین و موثرترین انتخاب درمانی برای HPD است. این نوع درمان شامل صحبت با یک درمانگر درباره احساسات و تجربیات شما میشود. چنین گفتگوهایی میتواند به شما و درمانگرتان کمک کند تا دلایل پشت رفتارها و اعمالتان را تعیین کنید. درمانگر میتواند به شما کمک کند تا یاد بگیرید به جای اینکه به طور مداوم سعی کنید توجه مردم را جلب کنید، چگونه به شیوه‌ای مثبت با آن‌ها ارتباط برقرار کنید.
دارو درمانی
اگر افسردگی یا اضطراب را به عنوان بخشی از HPD تجربه می‌کنید، ممکن است درمانگر برایتان داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب تجویز کند.
چشم‌انداز بلندمدت درمانی برای فرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی
بسیاری از افراد مبتلا به HPD زندگی عادی دارند و قادر به کار و مشارکت در جامعه هستند. در واقع بسیاری از افراد مبتلا به HPD در محیط‌های غیررسمی بسیار خوب عمل می‌کنند. بسیاری از آن‌ها تنها در روابط صمیمی‌تر با مشکلاتی مواجه میشوند. بسته به مورد شما، HPD ممکن است بر توانایی شما در حفظ شغل، حفظ رابطه یا تمرکز بر اهداف زندگی تاثیر بگذارد. همچنین ممکن است باعث شود که به طور مداوم به دنبال ماجراجویی باشید و خود را در موقعیت‌های پرخطر قرار دهید.
اگر HPD دارید، در معرض خطر بیشتری برای افسردگی هستید. این اختلال میتواند بر نحوه‌ی برخورد شما با شکست و از دست دادن تاثیر بگذارد. همچنین میتواند باعث شود که وقتی چیزی را که می‌خواهید به دست نمی‌آورید، احساس ناامیدی بیشتری کنید. اگر علائم HPD دارید، به ویژه اگر در زندگی روزمره و کار شما یا توانایی‌هایتان برای داشتن یک زندگی شاد و رضایت‌بخش تداخل ایجاد می‌کنند، باید با یک درمانگر صحبت کنید.
کلام آخر
اختلال شخصیت نمایشی یکی از اختلالات روانی است که میتواند تاثیرات قابل توجهی بر زندگی فرد و روابط او با دیگران داشته باشد. با این حال با شناخت بهتر این اختلال و استفاده از روش‌های درمانی مناسب، افراد مبتلا میتوانند بهبود پیدا کرده و زندگی بهتری داشته باشند. مهم این است که افراد مبتلا به HPD و اطرافیانشان به دنبال کمک حرفه‌ای باشند و از حمایت‌های رواندرمانی بهره بگیرند. آگاهی و درک صحیح از این اختلال میتواند به از بین رفتن استیگما (اَنگ اجتماعی) و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کند.
منبع: healthline
