فوتبال در حسرت فورتنایت؛ از سوپر لیگ تا لغو آن
آخر هفته است و مثل همیشه بحث‌های بزرگ مختلفی در توییتر گل کرده‌اند. با این حال، آن دسته از افراد که هم طرفدار فوتبال و هم طرفدار بازی‌های ویدیویی هستند، یکی دو روز اخیر بیشتر از بقیه بحث کرده‌اند. به کوبیدن بازی‌های ویدیویی از سوی رسانه‌ها و خبرگزاری‌‌های مختلف، آن هم در پی یکی دو جمله‌ی پر سر و صدا از سوی یک نفر عادت کرده‌ایم، اما این بار قضیه فرق می‌کند. سوپر لیگ اروپا نیامده تعطیل و در این میان، بحث بازی‌های ویدیویی هم میان کشیده شده است.
معمولا در پی چنین اتفاقاتی، ضمن کوبیدن بازی‌های ویدیویی، یکی دو نفر هم در روزنامه‌ها و برنامه‌های تلویزیونی از سمت ویدیوگیم حضور پیدا می‌کنند و در راستای دفاع از این صنعت، از درآمد وحشتناک بالای آن، فایده‌هایش برای سلامت روان فرزند شما، بهتر شدن زندگی و حتی رفتن به بهشت در نتیجه‌ی بازی کردن می‌گویند. این بار در میان بحث‌های مختلف حول سوپر لیگ لغو شده‌ی فوتبال، از بازی‌های ویدیویی هم صحبت شده است؛ اما خوشبختانه نه از دیدگاه انتقادی و با هدف نابود کردن آن، بلکه با حسرت بسیار.
«آندرا آنیلی»، مدیر یوونتوس، از بزرگترین باشگاه‌های ایتالیا و صد البته کل دنیا، کمی به بازی‌های ویدیویی طعنه زده است. آنیلی به عنوان یکی از بنیان‌گذاران و مدیران سوپر لیگ جدیدی که نیامده از هم پاشید، به دنبال جذب مخاطب و نجات باشگاه‌های بی‌پول خود و رفقایش است. ایده‌ی او و همکارانش از سوپر لیگ دو سه روزه نابود شد و قصه‌ی پشت آن، حسابی جالب و بحث برانگیز است.
فوتبال امروز و آنچه در دنیا از این ورزش می‌بینیم، کاملا بر پایه‌ی مساوات بنا شده و با اینکه می‌توان خرده‌هایی هم به آن گرفت، ولی به جرأت می‌توان گفت که باشگاه‌ها از نظر ارزش و رتبه، تفاوتی با یکدیگر ندارند. منظور این است که یک تیم جدید، یا تیمی شکست خورده که در پایین‌ترین دسته‌ی لیگ انگلستان قرار دارد، این فرصت را دارد تا در صدر بهترین‌های لیگ قهرمانان اروپا قرار بگیرد. تنها کاری که باید انجام دهد، پیروزی در تعداد زیادی بازی پشت سر هم است. البته که چنین چیزی از نظر تئوری ممکن است و در عمل، پیروزی در این همه بازی بدون سرمایه‌گذاری هنگفت و هزینه‌های تخیلی غیرممکن است؛ ولی در پایه و اساس، در تمام بازی‌ها و رقابت‌های اروپایی، هر تیمی می‌تواند جلو بیاید و به فرض پیروز بیرون آمدن از زمین، در جداول بالا بیاید.
بزرگترین و محبوب‌ترین باشگاه‌های دنیا، منهای یکی دو باشگاه معروف، همگی پایه‌گذار سوپر لیگ شده بودند.
با این حال، دو سه روز اخیر ۱۲ باشگاه فوتبال تلاش کردند تا این رویه را برهم بزنند. محبوب‌ترین باشگاه‌های دنیا، باشگاه‌هایی که توسط میلیاردرها و پولدارترین افراد دنیا کنترل می‌شوند، منهای یکی دو باشگاه بزرگ مثل بایرن مونیخ، از راه اندازی یک لیگ کاملا جدید مختص خودشان خبر دادند؛ یک لیگ کاملا بسته که توسط خودشان کنترل می‌شود. بقیه‌ی باشگاه‌ها می‌توانند عضو آن شوند و با پیروزی در آن بمانند، یا با شکست از آن خارج شوند. اما آن ۱۲ باشگاه همیشه در این لیگ باقی خواهند ماند، تا ابد با یکدیگر بازی خواهند کرد، آن هم در یک چرخه‌ی تکراری، بدون ریسک خروج از جداول یا چیزی شبیه به آن. تنها هدف چنین لیگی هم فقط یک چیز است: اینکه حق پخش بازی‌های این لیگ را با رقم‌های فضایی به شبکه‌های تلویزیونی بفروشند و به خرده باشگاه‌ها و آن‌هایی که از دیدشان کوچکتر قلمداد می‌شوند، گوشه‌ای از این پول بزرگ را نشان دهند و ترغیب‌شان کنند که آن‌ها هم پا به این لیگ بگذارند. انگار که باشگاه‌های کوچکتر برای خودشان گل کوچک بازی می‌کنند و این ۱۲ تیم هم هستند که برای بقیه تصمیم بگیرند.
مشخصا طرفداران فوتبال و جمعیت زیادی با این ایده مخالفت کردند و تنها در یکی دو روز، سر و صدای زیادی علیه آن بلند شد. سهام‌داران این ۱۲ باشگاه بخش بزرگی از حمایت‌شان را بیرون کشیدند، طرفداران باشگاه‌ها جلوی اتوبوس‌های تیم خود را در خیابان‌ها گرفتند تا اجازه ندهند به بازی‌هایشان برسند، برخی بازیکن‌ها خودشان در شبکه‌های اجتماعی علیه این موضوع جبهه گرفتند و اعلام آمادگی برای اعتصاب کردند، اسپانسرهای بزرگی مثل «تریبوس»، اسپانسر بزرگ باشگاه لیورپول یا آمازون پرایم همگی بیانیه‌هایی علیه این لیگ منتشرکردند. در نهایت، برنامه‌های این ۱۲ باشگاه برای راه‌اندازی یک سوپر لیگ اختصاصی کمتر از سه روز پس از رونمایی آن، تعطیل شد.
خب، چرا همه‌ی این‌ها را گفتیم و اصلا سوپر لیگ و تعطیلی آن چه ارتباطی با بازی‌های ویدیویی دارد؟ در واقع به تاثیراتی که رونمایی و معرفی سوپر لیگ داشت یا اعتراضات نسبت به آن کاری نداریم و بحث اصلی ما، دلیل اصلی و ریشه‌ی راه اندازی این لیگ اختصاصی بزرگ است: بیشتر باشگاه‌هایی که تصمیم به راه اندازی سوپر لیگ گرفته‌اند، بدهی‌های مالی هنگفتی دارند.
اعتراضات علیه تعداد زیادی باشگاه از سوی طرفداران، بازیکنان و حتی شرکت‌های اسپانسر آن‌ها، از اصلی‌ترین دلایل تعطیلی سوپر لیگ به محض رونمایی آن بود.
برای مثال باشگاه رئال مادرید، که مدیرش یعنی «فلورنتینو پرز» خود را به عنوان چهره‌ی رسمی و اصلی سوپر لیگ معرفی کرده و جا انداخته است، طبق گزارش‌ها به اندازه‌ی ۳۵۴.۳ میلیون یورو بدهی مالی دارد. بدهی‌های مالی منچستر یونایتد ۴۵۵.۵ میلیون پوند است، تاتنهام ۶۰۴.۶ میلیون پوند بدهی‌های مختلف دارد. نشریه‌ی «آتلتیک» چند ماه پیش طی یک گزارش بلند و بالا، بدهی‌های مالی باشگاه بارسلونا را حدود ۱.۲ میلیارد یورو تخمین زد و گفت که رقم ۷۳۰ میلیون یورو از این بدهی باید در مدت زمان کوتاهی و به سرعت پرداخت شود و ۲۶۶ میلیون یورو از آن باید تا ۳۰ ژوئن به چند بانک مختلف داده شود. یوونتوس با پایان سال مالی گذشته‌ی خود ۳۵۷.۸ میلیون یورو بدهی داشت و طبق گزارش «اسکای اسپورتس»، آن‌ها همین حالا فقط هفته‌ای ۶۰۰ هزار یورو به کریستیانیو رونالدو پرداخت می‌کنند؛ آن هم بدون در نظر گرفتن پاداش‌هایش.
به خاطر بحران جهانی فعلی و در طول یک سال و اندی قبل، درآمد باشگاه‌ها از فروش بلیط صفر بوده است. هم‌چنین گزارش‌ها می‌گویند که بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی دیگر حاضر نیستند رقم بالای پخش برخی از لیگ‌ها را بپردازند و فروش حق پخش بازی‌ها هم پایین آمده است. نکته این است که تمام این باشگاه‌ها نیاز به مقدار زیادی پول دارد، آن هم در سریعترین زمان ممکن. آندرا آنیلی هم معتقد است که راه حل این مشکل آن‌ها، نگاه کردن به بازی‌های ویدیویی است.
آنیلی دقیقا پیش از رونمایی رسمی از سوپر لیگ مصاحبه‌ای با نشریه‌ی ایتالیایی «کوریر دلو اسپرت» کرد؛ مصاحبه‌ای که در آن به خوبی از دلایل راه اندازی این لیگ می‌گوید. آنیلی توضیح می‌دهد: «بگذارید کمی آمار بدهم. یک سوم طرفداران فوتبال در دنیا حداقل طرفدار دو باشگاه هستند و آن‌ها را دنبال می‌کنند. اغلب این دو باشگاه‌ها در لیست مؤسسان سوپر لیگ جای دارند. ده درصد طرفداران فوتبال بازیکنان بزرگ و معروف را دنبال می‌کنند و نه باشگاه‌ها را. دو سوم طرفداران، دلیل دنبال کردن باشگاه‌ها و فوتبال را ترس از دست دادن یا ترس عقب ماندن از جماعت عنوان می‌کنند.»
نکته‌ی مهم او در مصاحبه این جاست. او ادامه داده است: «و حالا به ترسناک‌ترین آمار می‌رسیم: چهل درصد بچه‌های بین ۱۵ تا ۲۴ سال اصلا هیچ علاقه‌ای به فوتبال ندارند. ما نیاز داریم رقابتی بسازیم که توانایی مقابله با آنچه آن‌ها در پلتفرم‌های دیجیتال خود دارند، را داشته باشد. باید آن جذابیت مجازی را به واقعیت تبدیل کنیم. در بازی فیفا می‌توانید برای خودتان رقابت‌هایی مختص خودتان بسازید و ما باید آن را به دنیای واقعی بیاوریم. کاری به بازی‌های رقیب مثل فورتنایت و کال آو دیوتی و چیزهایی از این قبیل نداریم. اگر بچه‌های امروز را صحیح به سمت مناسبی سوق دهیم، در آینده منبع درآمد ما خواهند شد.»
فوتبال که طی بحران جهانی فعلی و در یکی دو سال اخیر افت درآمدی بسیار زیادی داشته، سفت و سخت به دنبال پول فورتنایت و کال آو دیوتی است.
به ندرت چنین چیزی را می‌بینیم، اما بالاخره کسی جلو آمد و به جای اینکه نسبت به وجود بازی‌های ویدیویی شکایت کند، واقعیت ماجرا را بیان کرد. آن‌ها به بازی‌های ویدیویی حسرت می‌خورند. کاری به جمله‌ی پایانی آنیلی و گفته‌هایش از آموزش کودکان و تبدیل آن‌ها به طرفداران آینده نداشته باشید. حرف او این است: هدف سوپر لیگ رقابت و پا به پا جلو رفتن با بازی‌های ویدیویی بود. آن‌ها برنامه داشتند تا چیزی شبیه به بازی‌های ویدیویی بسازند، از آن‌ها تقلید کنند، بخشی از درآمد آن‌ها را به سمت خود بیاورند. آنیلی می‌گوید که بازی‌های ویدیویی برای بچه‌های امروزی جذاب‌تر از فوتبال هستند، پس کاری که باید انجام دهیم این است که هر هفته رونالدو و مسی را مقابل هم بیاندازیم. (صد البته به این موضوع اشاره نمی‌کنیم که آنیلی حتی نمی‌داند بچه‌های امروز اصلا طرفدار رونالدو و مسی نیستند و آن‌ها بیشتر ام‌باپه و هالند را می‌پرستند؛ که باشگاه هر دو هم از ۱۲ تیم اصلی سوپر لیگ خارج است.) آنیلی می‌گوید که ما باید هر هفته یک بازی در حد و اندازه‌ی مسابقات فیفا آلتیمیت تیم داشته باشیم؛ یعنی مجموعه‌ای ستاره را مقابل هم بگذاریم که تا ابد با یکدیگر بازی کنند. در غیر این صورت، بچه‌ها خسته می‌شوند و وقت‌شان را به دیدن تیک‌تاک یا بازی کردن کال آو دیوتی وارزون صرف می‌کنند.
واضح است که هم آنیلی و هم کسانی که سوپر لیگ را به راه انداخته‌اند، از بیخ و بن اشتباه می‌کنند و این موضوع از چگونگی بررسی صنعت بازی از سمت آن‌ها زار می‌زند. نکته‌ای که همه‌ی ما از آن خبر داریم و ظاهرا آنیلی و رفقایش حتی در بررسی‌های دم دستی‌شان، ذره‌ای به آن نگاه نکرده‌اند، نوع تجاری این بازی‌هاست. فورتنایت و کال آو دیوتی وارزون هر دو مجانی ارائه می‌شوند. می‌توان آن‌ها را همه جا تجربه کرد. بچه‌ها می‌توانند روی گوشی ارزان قیمت‌شان فورتنایت بازی کنند، می‌توانند روی آیپدی که در خانه پیدا می‌شود فورتنایت بازی کنند، روی کنسول بازی پدرشان فورتنایت بازی کنند. کال او دیوتی وارزون روی پلی‌استیشن ۴ هشت سال پیش اجرا می‌شود و نیازی هم به پرداخت یک قران ندارد. از آن طرف، اگر فقط بخواهید نیمی از بازی‌های باشگاه مورد علاقه‌تان در لیگ انگلیس را ببینید، باید ماهیانه ۴۱ پوند در ماه اشتراک اسکای تی‌وی بخرید؛ که این رقم هم مربوط به ارزان‌ترین سطح از اشتراک آن است. یک بلیط فصلی برای بازی‌های منچستر یونایتد ۱۹۰ پوند تا ۳۸۰ پوند آب می‌خورد، آن هم برای بچه‌های زیر شانزده سال. تازه کاری به هزینه‌ی پرواز از منچستر به تورین برای دیدن چهارمین مساوی منچستر و یوونتوس نداریم. اگر بخواهید در فورتنایت تعدادی آیتم اضافه و جذاب بگیرید، آن هم اضافه بر خود بازی اصلی، یک اشتراک فصلی برای سه تا چهار ماه فقط ۸ پوند آب می‌خورد.
ایده‌ی اصلی سوپر لیگ از سوی مدیران آن، تداعی کردن فیفا آلتیمیت تیم در دنیای واقعی عنوان شده است.
مسئله‌ی هزینه‌ها موضوعی بسیار مهم و پراهمیت است، اما اصلی‌ترین دلیل چیزی نیست مگر امکان دسترسی راحت و بدون دغدغه برای همه. اگر فوتبال آینده‌ای را برای خود ترسیم کرده که در آن بچه‌ها و نوجوانان جمعیت بزرگی از مخاطب آن‌ها را تشکیل می‌دهند، و می‌خواهد از بازی‌های ویدیویی یاد بگیرد، باید کاری کند که تماشای بازی‌ها برای بچه‌ها و طرفداران جوان این ورزش، بسیار راحت شود. واقعا با نگاه به بازی‌های ویدیویی و چگونگی فعالیت و تجارت آن‌ها به عنوان یکی از موفق‌ترین صنایع حال حاضر، می‌توان درس‌های بسیار خوبی گرفت، اما مثل همیشه با ناآگاهی رسانه‌ها و مدیران این اتفاق صورت نمی‌گیرد.
منبع: یوروگیمر
