۱۰ تست غربالگری مهم که برای تمام مردان ضروری‌اند
معمولا گفته می‌شود که مردان علائم غیرعادی مرتبط با سلامتی خود را نادیده می‌گیرند. این موضوع می‌تواند تا حدودی به توضیح اینکه چرا زنان عمر طولانی‌تری دارند، کمک کند. انجام آزمایش‌های غربالگری در زمان مناسب یکی از بهترین کارهایی است که برای حفظ سلامت مردان توصیه می‌شود.
تست‌های غربالگری وضعیت سلامتی شما را بررسی می‌کنند و این امکان را برایتان فراهم می‌کنند که به‌موقع و قبل از اینکه مشکلتان به یک بیماری جدی تبدیل شود، آن را شناسایی و درمان کنید. نوع تست‌هایی که باید انجام دهید به سن شما و سایر عوامل بستگی دارد. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ به بررسی شایع‌ترین بیماری‌های مردان و نحوه‌ی تشخیص زودهنگام آن‌ها می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
کدام تست‌های غربالگری برای حفظ سلامت مردان ضروری‌اند؟
شیوع بعضی از بیماری‌ها در میان مردان بالاتر است. از سوی دیگر، بعضی از بیماری‌ها مثل سرطان پروستات فقط مردان را درگیر می‌کند. مهم‌ترین بیماری های مردان که تشخیص زودهنگام آن‌ها اهمیت زیادی دارد در ادامه آورده شده‌اند.
۱. سرطان ریه
سرطان ریه، یکی از اصلی‌ترین دلایل مرگ و میر ناشی از سرطان به شمار می‌رود. بیشتر سرطان‌های ریه از سیگار کشیدن ناشی می‌شوند، اما افرادی که برای مدت طولانی در معرض دود سیگار دیگران قرار دارند هم ممکن است به آن مبتلا شوند. حتی احتمال وقوع آن در افرادی که اصلا سیگار نمی‌کشند یا زیاد در معرض دود سیگار قرار نمی‌گیرند هم وجود دارد. سیگار نکشیدن و دوری از دود سیگار، بهترین کاری است که می‌توان برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری و حفظ سلامت مردان انجام داد.
غربالگری سرطان ریه
سی تی اسکن (CT) با استفاده از اشعه‌ی ایکس (X-ray) با دوز پایین از ریه‌ها عکس می‌گیرد. اگر سن شما بین ۵۵ تا ۸۰ سال است و سابقه‌ی مصرف زیاد سیگار دارید (یک پاکت سیگار در روز برای ۳۰ سال یا دو پاکت سیگار در روز برای ۱۵ سال)، سی تی اسکن با دوز پایین توصیه می‌شود. همچنین اگر در حال حاضر سیگار می‌کشید یا طی ۱۵ سال گذشته سیگار را ترک کرده‌اید، باید این تست غربالگری را انجام دهید.
۲. سرطان پروستات
سرطان پروستات یکی از شایع‌ترین سرطان‌هایی است که مردان را درگیر می‌کند. معمولا سرعت پیشرفت این بیماری کم است، اما بعضی از انواع آن تهاجمی هستند. تست‌های غربالگری می‌توانند به تشخیص زودهنگام این بیماری و درنتیجه درمان راحت‌تر آن کمک کنند.
غربالگری سرطان پروستات
در مردان سالم به منظور غربالگری سرطان پروستات آزمایش رکتوم دیجیتال (DRE) انجام شده و احتمالا میزان آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) در خون اندازه‌گیری می‌شود. برای انجام DRE، پزشک بعد از پوشیدن دستکش یکی از انگشتان خود را که چرب کرده است وارد رکتوم (راست روده) می‌کند تا وجود ناهنجاری‌های پروستات را تشخیص دهد.
مردانی که خطر ابتلای آن‌ها به سرطان پروستات در حد متوسط است، باید در سن ۵۰ سالگی درباره‌ی لزوم غربالگری با پزشک مشورت کنند. مردانی که احتمال ابتلای آن‌ها زیاد است (یکی از بستگان درجه اول آن‌ها شامل پدر یا برادر قبل از ۶۵ سالگی به سرطان پروستات مبتلا شده) باید در سن ۴۵ سالگی و مردانی که خطر ابتلای آن‌ها خیلی زیاد است (بیش از یک خویشاوند درجه اول آن‌ها در سن پایین مبتلا شده) باید در ۴۰ سالگی این کار را انجام دهند.
۳. سرطان بیضه
وظیفه‌ی بیضه تولید هورمون‌های جنسی مردانه و اسپرم است. در مقایسه با سایر انواع سرطان، سرطان بیضه نادر است، اما احتمال وقوع آن در مردان ۲۰ تا ۵۴ ساله وجود دارد. اگر این بیماری به‌موقع تشخیص داده شود، به‌راحتی می‌توان آن را درمان کرد و سطح سلامت مردان را ارتقاء بخشید.
غربالگری سرطان بیضه
معمولا بررسی بیضه‌ها بخشی از معاینات معمول مردان به شمار می‌رود. بعضی از پزشکان توصیه می‌کنند که همه‌ی مردان پس از سن بلوغ هر ماه بیضه‌های خود را از نظر وجود توده، برآمدگی یا تغییر در اندازه و شکل بررسی کنند.
۴. سرطان روده‌ی بزرگ
معمولا منشأ بیشتر سرطان‌های روده‌ی بزرگ به توده‌های کوچکی به نام «پولیپ» مرتبط می‌شود که در سطح داخلی روده ایجاد می‌شوند. پیدا کردن و برداشتن پولیپ‌ها، قبل از تبدیل شدن آن‌ها به سرطان، بسیار مهم است.
غربالگری سرطان روده‌ی بزرگ
ممکن است پولیپ‌ها کوچک باشند و علائم زیادی ایجاد نکنند. به همین دلیل، پزشکان انجام منظم آزمایش‌های غربالگری را به منظور شناسایی و حذف آن‌ها و پیشگیری از بروز سرطان توصیه می‌کنند. برای بیشتر افراد، غربالگری از سن ۵۰ سالگی شروع می‌شود. با این حال اگر احتمال بروز سرطان زیاد باشد، باید در سنین پایین‌تری این کار را انجام دهید.
برای غربالگری سرطان روده‌ی بزرگ از دو روش «کولونوسکوپی» و «سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر» استفاده می‌شود. در کولونوسکوپی، پزشک از یک لوله‌ی نازک و دوربین کوچک برای بررسی کل روده‌ی بزرگ و حذف پولیپ‌ها استفاده می‌کند. در سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر، فقط قسمت پایینی روده‌ی بزرگ ارزیابی می‌شود. بعضی از افراد سایر روش‌های غربالگری را انتخاب می‌کنند. اما اگر مشخص شود که در روده پولیپ وجود دارد، برای برداشتن آن‌ها باید کولونوسکوپی انجام داد.
۵. سرطان پوست
سرطان پوست انواع مختلفی دارد که خطرناک‌ترین نوع آن «ملانوما» (melanoma) نامیده می‌شود. قرار گرفتن در معرض نور خورشید، برنزه شدن و آفتاب‌سوختگی احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
غربالگری سرطان پوست
پوست خود را به‌طور منظم از نظر ایجاد هرگونه تغییر در شکل، رنگ و اندازه‌ی خال‌ها و سایر برآمدگیها بررسی کنید. در هنگام مراجعه به پزشک هم از او بخواهید که پوستتان را معاینه کند. اگر سرطان پوست در مراحل اولیه تشخیص داده شود، درمان آن مؤثرتر است.
۶. فشار خون بالا
شانس ابتلا به فشار خون بالا به سن، وزن و سبک زندگی شما بستگی دارد. در بسیاری از افراد فشار خون بالاتر از حد طبیعی است، اما آن‌ها از ابتلای خود به این بیماری مطلع نیستند. خوشبختانه می‌توان با اصلاح رژیم غذایی و ورزش کردن پرفشاری خون را درمان کرد یا از بروز آن پیشگیری نمود. کنترل فشار خون احتمال ابتلا به بیماری قلبی، سکته‌ی مغزی و نارسایی کلیه را کاهش داده و سلامت مردان را بهبود می‌بخشد.
اندازه‌گیری فشار خون
فشار خون با دو عدد مشخص می‌شود. اولین عدد که «فشار خون سیستولیک» نامیده می‌شود، به فشاری که خون هنگام ضربان قلب به دیواره‌ی شریان‌ها وارد می‌کند، مربوط می‌شود. دومین عدد که کوچکتر است و به آن «فشار خون دیاستولیک» می‌گویند، فشار واردشده به دیواره‌ی شریان‌ها را در هنگام استراحت قلب نشان می‌دهد.
فشارخون طبیعی کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه است. اگر فشار خون سیستولیک بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ و فشار خون دیاستولیک کمتر از ۸۰ باشد، «فشار خون افزایش‌یافته» در نظر گرفته می‌شود. فشار خون سیستولیک بین ۱۳۰ تا ۱۳۹ و فشار خون دیاستولیک بین ۸۰ تا ۸۹ «مرحله‌ی ۱ پرفشاری خون» و فشار خون سیستولیک بالاتر از ۱۴۰ و فشار خون دیاستولیک بالاتر از ۹۰ «مرحله‌ی ۲ پرفشاری خون» نامیده می‌شوند.
۷. افزایش کلسترول خون
اگر کلسترول بد (LDL) بالاتر از حد طبیعی باشد، در معرض ابتلا به بیماری قلبی قرار می‌گیرید و ممکن است با گذشت زمان دچار حمله‌ی قلبی یا سکته‌ی مغزی شوید. تغییر سبک زندگی و مصرف دارو می‌تواند سطح LDL خون را کاهش دهد.
اندازه‌گیری کلسترول
با آزمایش خون می‌توان میزان کلسترول تام، LDL، کلسترول خوب (HDL) و تری‌گلیسیرید (نوع دیگری از چربی خون) را مشخص کرد. معمولا برای انجام این آزمایش‌ها باید چند ساعت ناشتا باشید.
۸. دیابت نوع ۲
بسیاری از افراد از ابتلای خود به دیابت آگاه نیستند. دیابت کنترل‌نشده می‌تواند به بیماری قلبی، سکته‌ی مغزی، بیماری کلیوی، نابینایی ناشی از آسیب‌دیدگی عروق خونی شبکیه‌ی چشم، آسیب عصبی و ناتوانی جنسی منجر شود. اگر دیابت به‌موقع تشخیص داده شود، می‌توان این بیماری را به‌خوبی کنترل کرده و به کمک رژیم غذایی، ورزش، کاهش وزن و مصرف دارو از عوارض آن جلوگیری کرد.
غربالگری دیابت نوع ۲
غالبا از آزمایش قند خون ناشتا برای غربالگری دیابت استفاده می‌شود. علاوه بر این، ممکن است پزشک آزمایش A1C را هم توصیه کند که نشان‌دهنده‌ی میانگین قند خون طی دو تا سه ماه‌ی گذشته است.
بزرگسالان سالم باید از سن ۴۵ سالگی به بعد هر سه سال یکبار قند خون خود را اندازه‌گیری کنند. بعضی از افراد، از جمله آ‌ن‌هایی که به کلسترول بالا یا فشار خون بالا مبتلا هستند، باید این آزمایش را زودتر و در فواصل زمانی کوتاه‌تر انجام دهند.
۹. HIV
HIV ویروسی است که از طریق خون یا سایر مایعات بدن از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند و باعث بیماری ایدز می‌شود. با درمان‌های مختلف می‌توان از تبدیل شدن عفونت HIV به ایدز جلوگیری کرد، اما داروهای استفاده شده ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کنند.
تست‌های غربالگری HIV
بسیاری از مردم نمی‌دانند که HIV دارند، با این حال با یک سری آزمایش خون می‌توان ابتلا به آن را بررسی کرد. اولین آزمایش ELISA یا EIA نام دارد که به دنبال آنتی بادی‌های مرتبط با HIV در خون می‌گردد. آزمایش دوم که «وسترن بلات» (Western blot) نامیده می‌شود، در تأیید HIV کاربرد دارد. اگر فکر می‌کنید ممکن است در معرض HIV قرار گرفته باشید، با پزشک درباره‌ی آزمایش‌های لازم مشورت کنید.
جلوگیری از سرایت HIV
استفاده از کاندوم در حین رابطه‌ی جنسی برای پیشگیری از ابتلا به HIV و سایر عفونت‌های مقاربتی ضروری است. اگر HIV دارید و باردار هستید، با پزشک خود درباره‌ی اقداماتی که می‌توانید برای کاهش خطر ابتلای جنین به عفونت HIV انجام دهید، صحبت کنید.
۱۰. گلوکوم
گلوکوم (آب سیاه) نوعی بیماری چشمی است که به‌تدریج به عصب بینایی آسیب می‌رساند و ممکن است به نابینایی منجر شود.
غربالگری گلوکوم
آزمایش‌های غربالگری افزایش فشار داخل چشم را بررسی می‌کنند تا گلوکوم را قبل از اینکه به عصب بینایی آسیب برساند، تشخیص داده و درمان کنند. معاینه‌ی چشم‌ها برای تشخیص گلوکوم به سن افراد بستگی دارد.
- کمتر از ۴۰ سال: هر دو تا چهار سال یکبار
- ۴۰ تا ۵۴ سال: هر یک تا سه سال یکبار
- ۵۵ تا ۶۴ سال: هر یک تا دو سال یکبار
- ۶۵ سال به بالا: هر ۶ تا ۱۲ ماه یکبار
ممکن است پزشک با توجه به وضعیت شما و عوامل خطری که دارید، توصیه کند غربالگری را زودتر شروع کنید یا در فواصل زمانی کوتاه‌تری انجام دهید.
کلام پایانی
برای اینکه بدن سالم‌تر و عمر طولانی‌تری داشته باشید، باید به‌طور منظم به پزشک مراجعه کنید و تست‌های غربالگری ضروری را انجام دهید. سرطان‌های پروستات، بیضه، پوست، ریه و روده‌ی بزرگ، پرفشاری خون، افزایش کلسترول، HIV و گلوکوم از شایع‌ترین بیماری‌هایی هستند که می‌توان با غربالگری آن‌ها به حفظ سلامت مردان کمک کرد. هر چقدر این بیماری‌ها زودتر تشخیص داده شوند، شانس بهبودی بالاتر می‌رود.
منبع: webmd
پدر من ۵۲ سالشونه برای پروستاتشون آزمایش غربالگری در تهران لب انجام دادن، ولی وقتی جوابش رو بردم پیش دکتر گفت باید دوباره آزمایش بدن!
خواستم بپرسم خطر خاصی وجود داره؟ طبیعیه که دو بار درخواست تست بشه؟