خستگی عاطفی چیست و چگونه درمان می‌شود؟
خستگی عاطفی به حالتی اطلاق می‌شود که فرد به واسطه‌ی استرس انباشته شده از زندگی شخصی یا کاری یا ترکیبی از هر دو احساس فرسودگی عاطفی و خالی شدن انرژی می‌کند. خستگی عاطفی یکی از نشانه‌های فرسودگی شغلی است. افرادی که خستگی عاطفی را تجربه می‌کنند اغلب احساس می‌کنند که هیچ قدرت یا کنترلی بر آنچه در زندگی آنها اتفاق می‌افتد ندارند. آنها ممکن است احساس کنند در یک موقعیت تکراری به دام افتاده‌اند.
کمبود انرژی، کم‌خوابی و کاهش انگیزه می‌تواند غلبه بر خستگی عاطفی را دشوار کند. با گذشت زمان، این حالت مزمن و پر استرس می‌تواند آسیب‌های دائمی به سلامت شما وارد کند.
هر فردی که استرس طولانی‌مدت را تجربه می‌کند، ممکن است از نظر عاطفی خسته شود و تحت فشار قرار گیرد. در مواقع سخت، فرسودگی عاطفی می‌تواند شما به طور پنهان نمود پیدا کند، اما هیچ وقت برای کمک گرفتن دیر نیست.
در ادامه‌ی این مقاله از دیجی‌کالا مگ، به بررسی ابعاد مختلف اختلال خستگی عاطفی می‌پردازیم و روش‌های پیشگیری و درمان آن را با هم بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
علائم خستگی عاطفی چیست؟
علائم خستگی عاطفی می‌تواند هم روانی و هم جسمانی باشد. افراد خستگی عاطفی را به شکل‌های متفاوت تجربه می‌کنند، اما به طور کلی علائم این اختلال عبارت‌اند از:
- کمبود انگیزه
- مشکل خواب
- تحریک‌پذیری
- خستگی جسمانی
- احساس ناامیدی
- غیبت
- بی‌تفاوتی
- سردرد
- تغییر در اشتها
- عصبی بودن
- مشکل در تمرکز
- خشم غیر منطقی
- افزایش بدبینی
- احساس ترس
- افسردگی
کارفرمایانی که کارمندان آنها بیش از حد کار می‌کنند و از نظر عاطفی خسته هستند ممکن است متوجه تغییراتی در عملکرد شغلی و روحیه کلی تیم بشوند. به عنوان مثال، آنها ممکن است متوجه شوند که کارمندانشان این موارد را دارند:
- عدم رعایت موعدهای مقرر
- تعهد کمتر به سازمان
- غیبت های بیشتر
- نرخ ترک کار بالا
- خود شفقتی چیست و چگونه در موقعیت‌های دشوار به ما کمک می‌کند؟
چه چیزی باعث بروز خستگی عاطفی می شود؟
تجربه مقداری استرس و اضطراب به صورت روزانه امری طبیعی است، اما با گذشت زمان، استرس مزمن می‌تواند بر بدن تأثیر بگذارد. خستگی عاطفی ناشی از یک دوره استرس مداوم طولانی‌مدت است، چه از استرس شخصی در خانه یا استرس مربوط به کار. آنچه باعث خستگی عاطفی می‌شود از فردی به فرد دیگر متفاوت است. آنچه ممکن است برای یک فرد استرس زا باشد، برای شخص دیگری کاملاً قابل‌کنترل است.
برخی از محرک‌های رایج فرسودگی عاطفی عبارت‌اند از:
- مشاغل پرفشار، مانند پرستاران، پزشکان، افسران پلیس و معلمان
- تحصیلات سخت، مانند دانشکده پزشکی
- ساعات طولانی کار در مشاغلی که از آنها متنفر هستید
- بچه دار شدن
- تربیت فرزندان
- استرس مالی یا فقر
- بی‌خانمانی
- مراقبت از یک عزیز
- طولانی شدن مراحل طلاق
- مرگ یکی از اعضای خانواده یا دوستان
- زندگی با یک بیماری یا آسیب مزمن
- چگونه خاطرات گذشته را با انتخاب خودمان فراموش کنیم؟
نحوه‌ی درمان خستگی عاطفی
برای کمک به کاهش علائم خستگی عاطفی می‌توانید تغییرات خاصی در سبک زندگی خود ایجاد کنید. اجرای این تکنیک‌ها در ابتدا آسان نخواهد بود، اما با شروع به انجام این عادات سالم‌تر، آسان‌تر می‌شوند. ایجاد تغییرات کوچک در عادات روزانه می‌تواند به مدیریت علائم و جلوگیری از فرسودگی عاطفی کمک کند.
هنگامی که علائم خستگی عاطفی را تشخیص دادید، موارد زیر را امتحان کنید:
۱. عامل استرس زا را از بین ببرید
در حالی که همیشه ممکن نیست، بهترین راه برای درمان استرس، از بین بردن عامل استرس زا است. اگر محیط کاری شما عامل خستگی عاطفی شماست، به تغییر شغل یا شرکت فکر کنید. اگر مدیر یا رئیس شما باعث استرس شما می‌شود، می‌توانید به یک بخش جدید منتقل شوید یا بخواهید زیر نظر مدیر دیگری قرار بگیرید.
۲. غذای سالم بخورید
خوردن غذای سالم به معنای انتخاب یک رژیم غذایی متعادل و غنی از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و گوشت بدون چربی است، در حالی که از خوردن تنقلات شیرین و غذاهای سرخ شده یا فرآوری شده خودداری می‌کنید.
به ما گفته شده است که همیشه سالم غذا بخورید، اما وقتی استرس دارید انجام این کار می‌تواند تغییرات مهمی را در زندگی شما ایجاد کند. در واقع تغذیه‌ی سالم نه تنها به شما کمک می‌کند تا ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز خود را دریافت کنید، بلکه عملکرد دستگاه گوارش، کیفیت خواب و سطح انرژی را نیز بهبود می‌بخشد، که خود می‌تواند تأثیری دومینویی بر وضعیت عاطفی شما داشته باشد.
۳. ورزش کنید
هر نوع فعالیت بدنی باعث افزایش سطح اندورفین و سروتونین می‌شود. این عامل می‌تواند وضعیت عاطفی شما را بهبود بخشد. ورزش همچنین به دور کردن ذهن از مشکلات کمک می‌کند. سعی کنید ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید، حتی اگر فقط یک پیاده‌روی طولانی باشد.
۴. به اندازه کافی خوابیدن
خواب برای سلامت روان مهم است. اگر هر شب زمان خواب خود را تقریباً در همان زمان برنامه‌ریزی کنید، حتی مؤثرتر است. هر شب هشت تا نه ساعت بخوابید. ایجاد یک برنامه روتین قبل از خواب می‌تواند به شما کمک کند آرامش داشته باشید و خواب با کیفیت بهتری را تضمین کنید. محدود کردن کافئین همچنین می‌تواند تأثیر مثبتی بر برنامه خواب شما داشته باشد.
۵. ذهن‌آگاهی را تمرین کنید
ذهن آگاهی اصطلاحی است که احتمالاً آن را زیاد شنیده‌اید. این مجموعه تکنیک‌ها از نظر علمی برای کاهش استرس و اضطراب طراحی شده‌اند و می‌توانند کلید تعادل احساسات شما باشند.
ذهن آگاهی عمل درگیر شدن با لحظه حال است. این تکنیک می‌تواند به منحرف کردن توجه شما از تفکرات منفی کمک کند. راه‌های زیادی برای تمرین ذهن آگاهی وجود دارد. مثال‌ها رایج عبارت‌اند از:
- مراقبه
- یوگا
- تمرینات تنفسی
- رفتن به پیاده روی، به خصوص در طبیعت
- برای نوشتن احساسات و افکار خود یک دفتر یادداشت داشته باشید
محققان اخیراً حتی شواهدی یافته‌اند که نشان می‌دهد یک جلسه مراقبه ذهن آگاهی می‌تواند به معکوس کردن اثرات استرس بر بدن کمک کند.
۶. با یک دوست قابل اعتماد ارتباط برقرار کنید
صحبت رو در رو با یک دوست یک راه فوق‌العاده برای از بین بردن استرس است. شخصی که گوش می‌دهد لزوماً مجبور نیست مشکلات شما را برطرف کند. آنها فقط می‌توانند شنونده‌ی خوبی باشند. یک دوست قابل اعتماد یا یکی از اعضای خانواده می‌تواند بدون قضاوت به شما گوش کند.
اگر کسی را ندارید که به او مراجعه کنید، بررسی کنید که آیا کارفرمای شما برنامه کمک به کارمندان با خدمات مشاوره دارد یا خیر.
۷. استراحت کنید
هرکسی در مقطعی از زندگی نیاز به استراحت دارد. چه به تعطیلات بروید یا صرفاً زمانی را پیدا کنید که به سینما بروید، هر ذره استراحت و تفریح به شما کمک می‌کند.
۸. با یک متخصص سلامت روان ملاقات کنید
در کنار ایجاد تغییرات در سبک زندگی، جستجوی کمک حرفه‌ای برای درمان خستگی عاطفی مهم است. یک متخصص سلامت روان، مانند یک درمانگر، می‌تواند ابزارهایی را که برای غلبه بر یک دوره استرس زا نیاز دارید در اختیار شما قرار دهد. برخی از تکنیک‌های مورد استفاده توسط متخصصان عبارت‌اند از:
- درمان شناختی رفتاری (CBT)، نوعی روان درمانی است، که به عنوان گفتار درمانی نیز شناخته می شود
- استفاده از تکنیک های آرامش بخش
- اتفاقات گذشته چه تاثیری روی شخصیت امروزی ما می‌گذارند؟
۹. با پزشک خود صحبت کنید
در برخی موارد، ارائه دادن مراقبت‌های بهداشتی اولیه به شما ممکن است داروهایی را برای کمک به مدیریت علائم شما پیشنهاد دهد. داروهای ضدافسردگی، مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، داروهای ضداضطراب یا داروهای خواب‌آور برای کمک به درمان خستگی عاطفی استفاده می‌شوند.
داروهایی مانند بنزودیازپین ها می‌توانند اعتیادآور باشند و فقط باید به صورت کوتاه مدت برای کاهش خطر وابستگی یا اعتیاد استفاده شوند.
نکته‌ی پایانی
استرس که مسئول خستگی عاطفی است، شما را در معرض خطر فرسودگی عاطفی قرار می‌دهد. فرسودگی عاطفی با گذشت زمان، می‌تواند منجر به مشکلات مرتبط با سلامتی شود. استرس مزمن می‌تواند بر سیستم ایمنی، قلب، متابولیسم و سلامت کلی شما تأثیر بگذارد. خستگی عاطفی شما را در معرض خطرات زیر قرار می‌دهد:
- فشار خون بالا، که خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد
- سرماخوردگی و عفونت های مکرر
- افزایش وزن
- بیخوابی
- پیری زودرس
- اضطراب
- افسردگی
خستگی عاطفی یک بیماری قابل درمان است. بهترین راه برای درمان آن، از بین بردن عامل استرس‌زا یا رویداد استرس‌زا است؛ برای مثال، اگر خستگی عاطفی ناشی از شغل شما باشد، ممکن است زمان آن رسیده باشد که شغل خود را تغییر دهید. اگر نمی‌توانید عامل استرس‌زا را از بین ببرید، از منابع موجود برای مقابله استفاده کنید. با ارائه‌دهنده مراقبت‌های اولیه یا یک متخصص سلامت روان در مورد راه‌های مدیریت استرس و اضطراب صحبت کنید.
منبع: Healthline
