۲۷ تفاوت فیلم جدید تلماسه با نسخه‌ی سال ۱۹۸۴
فیلم «تلماسه» که این روزها در تمام جهان در حال اکران سینمایی و پخش در پلتفرم‌ها است، یکی از پدید‌ه‌های مهم امسال و از آثار بحث برانگیز اسکار ۲۰۲۲ تلقی میشود. این فیلم براساس کتابی به همین نام اثر فرانک هربرت ساخته شده. هربرت این کتاب علمی تخیلی را در سال ۱۹۶۵ نوشته و در آن سعی کرده با بهره‌گیری از ویژگی‌های زندگی اعراب، داستان چند خاندان را در هزاران سال بعد و در سیاره‌ای دیگر به تصویر بکشد. اما پیش از این هم سال ۱۹۸۴، دیوید لینچ، کارگردان مشهور و صاحب سبک هالیوود، به سراغ این کتاب رفت و براساس آن فیلم سینمایی با نام «تلماسه» ساخت. فیلمی که اگرچه در زمان ساخت و اکران اولیه چندان موفق نبود، اما در طی یک دهه‌ای که از ساخت آن می‌گذرد، ارزش کار لینچ مشخص شده است. البته دیوید لینچ هیچ‌گاه از نتیجه‌ی این پروژه راضی نبود و سعی می‌کرد از نام بردن از این فیلم فرار کند. در سال ۲۰۰۲ هم سریالی از روی ادامه‌ی این کتاب به نام «فرزندان تلماسه» ساخته شد، اما چندان دیده نشد. حالا با گذشت شش دهه از خلق کتاب و سه دهه از ساخت نسخه‌ی اولیه‌ی سینمایی آن، دنی ویلنوو کارگردان کانادایی اقتباس جدیدی از این کتاب را ساخته که در همین مدت کوتاه که از اکران جهانی آن می‌گذرد، توجه بسیاری را جلب کرده. اما دو نسخه‌ی سینمایی ساخته شده از این داستان علمی تخیلی، علاوه بر تفاوت در بازیگران و کیفیت ساخت، تفاوت‌های جالب توجه دیگری هم دارند. ۲۷ مورد از این تفاوت‌ها را در این مطلب آورده‌ایم.
۱. صحبت‌های درونی شخصیت‌ها
در نسخه قدیمی فیلم، افکار تک تک شخصیت‌ها با صدای بلند برای بیننده پخش میشد. گاهی این افکار غیرضروری بود و درام را مختل می‌کرد. در نسخه جدید این صحبت‌های درونی و صدای افکار حذف شده.
۲. روایت آغاز فیلم
در شروع فیلم دوید لینچ، پرنسس ایرولان به صورت مستقیم و با بار دراماتیک کم، یک سری اطلاعات را در اختیار بیننده می‌گذاشت. در نسخه ۲۰۲۱ این فیلم، این روایت حذف نشده، اما حالا شخصیت چانی، مونولوگ شروع فیلم را می‌گوید. این در حالی است که این مونولوگ روایت مستقیم داستان نیست، بلکه بخشی از رویاهای پاول آتریدیس است و سعی شده شکل دراماتیک داشته باشد.
۳. حیوان خانگی خاندان آتریدیس
در نسخه‌ی سینمایی اولیه‌ی «تلماسه»، یک سگ کوچولوی بامزه همیشه در کنار خانواده‌ی آتریدیس حضور دارد و در بیشتر سکانس‌ها هم دیده میشود. اما در فیلم جدید این حیوان خانگی به یک موش کوچولو تبدیل شده. این موش نژادی ترکیبی با کانگرو دارد و دقیقا همان حیوانی است که هربرت در کتابش از آن نام برده.
۴. رابطه‌ی نزدیک پاول و والدینش
شاید تغییرات نسل‌ها و به تبع آن، روابط میان فرزندان و والدین، باعث شده که دنی ویلنوو تصمیم بگیرد که شخصیت اصلی فیلم یعنی پاول رابطه صمیمانه‌تری با پدر و مادرش داشته باشد. این موضوع با اضافه شدن چند سکانس کوتاه به قصه، به بیننده نشان داده میشود. مثلا زمانی که پاول و پدرش لتو بر روی صخره‌ها با هم درد و دل می‌کنند یا سکانسی که جسیکا، مادر پاول از اینکه پسرش در حال تست شدن توسط بزرگان سرزمین است بسیار اندوهگین و نگران میشود.
۵. تغییر شخصیت لیدی جسیکا
در «تلماسه» تولید ۱۹۸۴، فرانچسکا آنیس نقش لیدی جسیکا را برعهده داشت و حالا در نسخه امسال این نقش به ربکا فرگوسن رسیده و باید بدانید که او یکی از قدرتمندترین شخصیت‌های تلماسه است. جسیکا در نسخه‌ی جدید بسیار فعال، تهاجمی و قوی‌تر است. تغییرات ایجاد شده در شخصیت او در داستان اصلی و قدرت بازیگری متفاوت فرگوسن، دست به دست هم داده تا در «تلماسه» تولید ۲۰۲۱ یک لیدی جسیکا متفاوت ببینیم.
۶. سطح کمدی
یکی از نکات بارز نسخه‌ی جدید، موقعیت‌ها و دیالوگ‌هایی است که به سرگرم‌کننده بودن فیلم و خنده‌دار بودنش کمک زیادی کرده. این موضوع اصلا در فیلم قبلی وجود نداشت.
۷. تغییر گریم ولادمیر هارکونن
از اتفاقات خوب ساخت فیلم در سال ۲۰۲۱ این است که گروه سازنده تصمیم گرفته‌اند، گریم شخصیت ولادمیر هارکونن را تغییر بدهند. او که فرماندار سرزمین بارون است و در واقع در جناح مخالف خانواده آتریدیس قرار دارد، به دلیل شخصیت تنبل و تن پرورش، باید ظاهری مناسب این ویژگی داشته باشد. در نسخه قدیمی تاول‌های چندش آور بر روی صورت ولادمیر به همراه رنگ نارنجی عجیبی که به موهای او زده بودند، بیشتر حال بیننده را بهم می‌زد. اما حالا یک سر تاس با ته رنگی خاکستری و غبغب‌هایی برآمده، ویژگی‌های شخصیتی او را برای بیننده نمایان می‌کند.
۸. تغییر در تلفظ نام خاندان هارکونن
در «تلماسه» تولید ۱۹۸۴ زمان تلفظ اسم خاندان هارکونن، تاکید بازیگران در بیان بر روی بخش «کو» بود. اما انگار کارگردان جدید برداشت متفاوتی از اسم این خاندان داشته و بازیگران نسخه ۲۰۲۱ این فیلم تاکید تلفظشان روی بخش «هار» و اول این کلمه است.
۹. بازیگر زرد پوست برای شخصیت دکتر یوه
با وجود اینکه کاراکتر دکتر ولینگتون یوه، یک نام فامیل چینی دارد و احتمالا نویسنده رمان «تلماسه» هم شخصیت زردپوستی مدنظرش بوده، اما نتنها در فیلم نسخه ۱۹۸۴ بلکه در سریالی که در سال ۲۰۰۲ از این داستان ساخته شده، یک بازیگران سفیدپوست برای این شخصیت در نظرگرفته شده. حالا اما ویلنوو در اقتباسش از این داستان، یک بازیگر تایوانی را برای شخصیت ولینگتون یوه انتخاب کرده.
۱۰. استفاده از زبان‌های متفاوت
دیوید لینچ در فیلمش برای همه‌ی شخصیت‌ها تنها از زبان انگلیسی استفاده کرد. اما از نظر ویلنوو یک زبان برای همه شخصیت‌ها باور پذیری آن را کم می‌کرد. به همین دلیل از چندین زبان متفاوت در نسخه ۲۰۲۱ استفاده شده. یوه و پاول با زبان به نام ماندارین با هم صحبت می‌کنند. لیدی جسیکا در برخی مواقع از نوعی زبان اشاره استفاده می‌کند و فرمن‌ها با نوعی زبان به نام چاکوبسا با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.
۱۱. زمان ورود استیلگار به داستان
یکی از بازیگران مهمی که در نسخه‌ی جدید فیلم «تلماسه» بازی می‌کند، خاویر باردم است. او نقش استیلگار، رهبر فرمن‌ها را برعهده دارد. اما تفاوت میان این نسخه و فیلم قبلی این است که شخصیت استیلگار در نسخه قدیمی، در پایان داستان تازه وارد میشد، اما حالا کارگردان، باردم را برای این نقش انتخاب کرده و او را از اواسط فیلم، با سکانسی که برای ملاقات او با خاندان آتریدیس ساخته شده، وارد داستان می‌کند.
۱۲. فضاسازی
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های داستان «تلماسه» نوشته فرانک هربرت، فضاسازی است که درباره سیاره‌‌ی آراکیس و شرایط سخت زندگی در آن وجود دارد. اما در نسخه‌ی ساخت دیوید لینچ چندان این نکته در نظر گرفته نشده و فقط بیننده با بیابانی بودن این سیاره به خوبی آشنا میشود. این موضوع در ساخت نسخه جدید بسیار مورد توجه قرار گرفته و فضاسازی به شکلی است که بیننده متوجه شرایط سخت زندگی در آن‌جا میشود. حتی می‌بینیم که حتما برای بیرون رفتن از خانه و در فضای باز باید لباس‌های مخصوصی پوشید.
۱۳. تغییر جنسیت یک شخصیت
در رمان «تلماسه» شخصیت دکتر لیت کینز، یک مرد است. در نسخه ۱۹۸۴ هم بازیگر قدیمی آمریکایی ماکس فون سیدو این نقش را برعهده داشت. اما سازندگان در نسخه جدید تصمیم گرفتند این نقش را به یک زن بدهند. حالا شارون دانکن بروستر این نقش را بازی می‌کند.
۱۴. مرگ دکتر کینز
تنها جنسیت شخصیت دکتر لیت کینز در فیلم جدید تغییر نکرده بلکه نحوه کشته شدن او هم در داستان عوض شده. دکتر کینز در رمان و فیلم ۱۹۸۴ به دست هارکونن‌ها کشته میشود. اما حالا می‌بینیم که او خود را قربانی می‌کند تا پاول و جسیکا بتوانند فرار کنند.
۱۵. پیشرفت تکنولوژی
۳۵ سال بین ساخت دو فیلم فاصله است و مطمنا سیستم CGIایی که در نسخه ۲۰۲۱ استفاده شده، خیلی پیشرفته‌تر است. CGI در واقع همان خلق تصاویر موجودات فانتزی و افسانه‌ای بصورت کاملاً باورپذیر و واقعی توسط کامپیوتر است. این پیشرفت، فیلم جدید را بسیار باورپذیر کرده.
۱۶. تفاوت دیدگاه شخصیت پاول
بخش عظیمی از داستان کتاب «تلماسه»، دربارهی دیدگاه‌ها و رویاهای پاول است. اما دیوید لینچ در فیلمش بیشتر به شکل استعاری به آنها پرداخته و اگر کسی پیش از دیدن فیلم، کتاب را نخوانده باشد متوجه این رویاها نخواهد شد. اما ویلنوو به شکل دیگری به این رویاها و افکار پاول شکل دراماتیک داده و آنها را در دل گفتگوهای واقعی گنجانده که بیننده اگر کتاب را هم نخوانده باشد، می‌تواند خود را به شخصیت پاول نزدیک کند.
۱۷. حضور و تاثیرگذاری بیشتر شخصیت دانکن
یکی از شخصیت‌های مهم قصه، دانکن آیداهو، شمشیردار آتریدیس‌ها و یکی از مربیان پاول است. رابطه‌ای که بین پاول و او وجود دارد در نسخه قدیمی فیلم هم دیدنی است، اما حالا با بازی جیسون موموآ، انگار این شخصیت تغییر بزرگی کرده و موموآ و شالامی در کنار هم این رابطه را بهتر نشان می‌دهند. همچنین دانکن حالا برخلاف فیلم ۱۹۸۴، زود کشته نمی‌شود. او از جنگ با آراکین جان سالم به در می‌‌برد و پاول و جسیکا را هم در صحرا از مرگ نجات می‌دهد.
۱۸. تعداد صحنه‌های رزمی
«تلماسه» ۲۰۲۱ پر است از صحنه‌های رزمی، پاول، دانکن، لیدی جسیکا و گورنی. این یکی از تفاوت‌های مهم دو نسخه فیلم است که به شدت هیجان فیلم اضافه کرده است.
۱۹. صحنه مرگ لتو آتریدیس
تقریبا تفاوت عمده‌ای در سکانس مرگ لتو در دو فیلم وجود ندارد. اما کیفیت فیلم جدید و تاثیرگذاری‌اش بیشتر است. لتویی را می‌بینیم که برهنه پشت میز کارش نشسته و از رقیب همیشگی‌اش شکست می‌خورد و داستان او به پایان می‌رسد.
۲۰. گم شدن در صحرا
در نسخه جدید فیلم، لیدی جسیکا و پاول پس از گم شدن در صحرا، مدت زمان بیشتری سرگردان هستند و تلاش می‌کنند تا به کمک هم زنده بمانند. اما در نسخه‌ی قدیمی بلافاصله پس از گم شدن این دو در صحرا، فریمن‌ها آنها را پیدا می‌کنند. علاوه بر این جسیکا آنقدر از مرگ همسرش لتو ناراحت و افسرده است که پاول به تنهایی برای زنده نگه‌داشتن خود و مادرش تلاش می‌کند.
۲۱. دوئل پاول با فریمن‌ها
یکی از مسایلی که دربارهی فیلم «تلماسه» ساخت ۱۹۸۴ وجود دارد این است که صحنه‌های زیادی از این فیلم حذف شده. یکی از این سکانس‌ها بخشی است که پاول با فریمن‌ها می‌جنگد تا بلاخره اجازه پیدا می‌کند وارد محفل آنها شود. حتی در فیلم قدیمی پایان فیلم هم به شکل دیگری بوده که سکانس پایانی حذف میشود. (سکانس‌های حذف شده فیلم ۱۹۸۴ در یوتیوب قابل دسترسی است). در نسخه‌ی جدید «تلماسه» هم پاول برای ورود به جمع فریمن‌ها تا حد مرگ می‌جنگند و حتی دوئل می‌کند. اما چون در فیلم ۲۰۲۱ این جنگ حذف نشده، تفاوت بزرگی از این نظر میان دو نسخه وجود دارد.
۲۲. مدت زمان حضور شخصیت چانی
چانی عشق پاول است و بسیاری از رویا‌پردازی‌های پاول درباره او شکل گرفته. اما در «تلماسه» جدید، چانی با بازی زندیا، تنها هفت دقیقه در این فیلم حضور دارد. این موضوع برای بیننده عجیب است و شاید دوست داشت بیشتر رابطه‌ی عاشقانه پاول و چانی دیده میشد. اما جالب است که بدانید در نسخه‌ی قدیمی این فیلم، مدت حضور چانی خیلی کمتر است و تنها پنج خط در فیلمنامه فیلم ۱۹۸۴ برای این شخصیت نوشته شده.
۲۳. حذف چند شخصیت
در کتاب «تلماسه» و نسخه ۱۹۸۴ دو شخصیت مهم وجود دارد؛ امپراطور و آلیا آتریدیس. این شخصیت‌ها در فیلم قدیمی هم حضور دارند. اما در فیلم جدید تنها از امپراطور صحبت میشود و میل او به کشتن آتریدیس‌ها. درباره آلیا هم فقط می‌شنویم که لیدی جسیکا باردار است و نام فرزند در شکمش آلیا خواهد بود. اما تا آخر فیلم دیده نمی‌شود. شاید هم قرار است در قسمت دوم نسخه‌ی جدید فیلم، این دو شخصیت آورده شود.
۲۴. حذف یک دیالوگ تکراری
در فیلم ۱۹۸۴ یک دیالوگ تکراری است که چندبار میان پاول و پدرش لتو رد و بدل میشود. آنها به هم می‌گویند «خوابزده، بیدار شده». این دیالوگ در برخی سکانس‌ها بسیار تاثیرگذار بود. اما حالا در نسخه‌ی جدید این دیالوگ مشترک به طور کامل حذف شده.
۲۵. گوینده‌‌ی مونولوگ مشهور
در کتاب و نسخه‌ی قدیمی فیلم مونولوگی مشهور و مهم وجود دارد با این مضمون؛ «ترس قاتل ذهن است» که پاول آن را می‌گوید. اما در نسخه‌ی جدید فیلم این مونولوگ توسط لیدی جسیکا بیان میشود.
۲۶. دربارهی پیشگویی
در فیلم جدید یک پیشگو دربارهی سرنوشت پاول حرفی می‌زند که بسیار او را خشمگین می‌کند و حتی باعث نزاع و سرزنش جسیکا از سوی پاول میشود. اما این موضوع در فیلم قبلی به شکل دیگری بود. یعنی پاول با آگاهی از پیشگویی چندان به آن اهمیت نمی‌داد و در عملکردش تاثیری نداشت.
۲۷. پایان‌بندی
در نسخه ۱۹۸۴، پس از پذیرفته شدن پاول و جسیکا به عنوان عضوی از فریمن‌ها، یک جهش زمانی دو ساله وجود داشت. در طول این مدت آلیا خواهر پاول متولد میشود، پاول و چانی رابطه‌ی عاشقانه‌ی خود را آغاز می‌کنند و پاول آب زندگی را می نوشد که به او قدرت و توانایی خارق‌العاده‌ای می‌دهد. در نهایت، او از قدرت ذهنی خود برای باریدن باران بر آراکیس استفاده می‌کند. اما فیلم ۲۰۲۱ تنها با پیوستن پاول و جسیکا به فریمن‌ها به پایان می‌رسد. بازهم می‌توان این احتمال را داد که فیلم ویلنوو به شکلی ساخته شده که حتما یک دنباله خواهد داشت، در حالی که فیلم دوید لینچ با یک نتیجه‌گیری کامل به پایان رسید.
منبع: buzzfeed
