قرار بود استنلی کوبریک دکتر ژیواگو را بسازد
این‌طور که پیداست استنلی کوبریک در اواخر دهه‌ی ۱۹۵۰ قصد ساخت فیلمی بر اساس رمان «دکتر ژیواگو» با بازی کرک داگلاس را داشته است.
سینمادوستان همواره استنلی کوبریک را به خاطر ساخت فیلم‌های «پرتقال کوکی»، «اودیسه فضایی: ۲۰۰۱» و «دکتر استرنجلاو» ستایش کرده و در زمره‌ی بهترین کارگردان‌های تمام دوران‌ها قرار داده‌اند. این کارگردان فقید در ضعیف‌ترین فیلم‌هایش هم نشانه‌هایی از یک فیلم‌ساز مؤلف و قابل احترام را بروز می‌دهد. کوبریک طی ۴۶ سال تنها ۱۳ فیلم ساخت و برای افزایش سطح کیفی آثارش معمولا بیش از زمان معمول برای تولید یک فیلم زمان صرف می‌کرد. حالا در یک تحقیق سینمایی جدید مشخص شده است استنلی کوبریک در دهه‌ی ۱۹۵۰ قصد داشته با دریافت حقوق ساخت فیلم براساس کتاب دکتر ژیواگو نوشته‌ی بوریس پاسترناک اثری درباره‌ی این رمان بسازد.
کوبریک چند پروژه را در نیمه‌های راه رها کرده و ساخت آن‌ها را به زمان دیگری موکول کرده بود، اما مرگ به او مهلت نداد و در سن ۷۰ سالگی درگذشت. او در برهه‌ای قصد داشته فیلمی بر اساس زندگی ناپلئون بناپارت بسازد یا پیش از استیون اسپیلبرگ او به دنبال ساخت اثری بر اساس داستان کوتاه «ابراسباب‌بازی‌ها تمام تابستان دوام می‌آورند» نوشته‌ی برایان آلدیس بوده است. این داستان کوتاه در نهایت فیلمنامه‌ی فیلم «اِی. آی. هوش مصنوعی» را شکل داد. اما جیمز فنویک، مورخ سینما به دنبال تحقیقات تازه‌ی خود دریافته است این کارگردان آمریکایی یک پروژه‌ی ساخته نشده و بزرگ دیگر هم داشته است. کوبریک قصد داشته فیلم دکتر ژیواگو را با بازی کرک داگلاس در شوروی جلوی دوربین ببرد! این درحالی است که این رمان تا سال ۱۹۸۸ در روسیه و شوری مجوز چاپ پیدا نکرد و تقریبا کتاب ممنوعه‌ای به شمار می‌رفته است.
فنویک درباره‌ی پروسه‌ی ساخت فیلم دکتر ژیواگو توسط کوبریک، از دفتریادداشت‌های او نقل کرده است: «لحظه‌ی کوتاه و موفقیت‌آمیز در زندگی یک کارگردان زمانی است که به او اجازه داده می‌شود بر اساس یک رمان کلاسیک ۶۰۰ صفحه‌ای فیلمی بسازد. کارگردان خیلی خوب داستان رمان را نمی‌فهمد و به دلیل پیچیدگی طرح یا فرم به هیچ‌وجه امکان ساخت صحیح فیلم وجود ندارد.» احتمالا منظور کوبریک از این جمله زمانی است که کارگردان فرصت می‌یابد با رهایی از داستان اصلی، با توجه به ضوابط مدیوم سینما و خلاقیت خودش قصه را جلو ببرد.
به هر طریق دکتر ژیواگو توسط کوبریک و داگلاس ساخته نشد. اما دیوید لین با همکاری عمر شریف و جولی کریستی فیلمی با اقتباس از این رمان ساخت که موفق به دریافت ۵ جایزه‌ی اسکار شد. فیلم دکتر ژیواگو پس از فیلم «برباد رفته» با توجه به شاخص نرخ تورم (MGM) پردرآمدترین فیلم تاریخ سینما است. این فیلم به ظاهر داستان زندگی یک پزشک شاعر به نام یوری ژیواگو و معشوقه‌اش لارا است، اما در حقیقت آینه‌ای از جامعه‌ی روسیه درگیر انقلاب در نیمه‌ی اول قرن بیستم است. مصائب ژیواگو همان مشکلات و اندوهی است که در زمان زمامداری استالین و پس از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ گریبان قشر متوسط روسیه را گرفت.
کوبریک با اینکه برای فیلم‌هایش ۱۳ بار نامزد جایزه‌ی اسکار شد، ولی آکادمی علوم و هنرهای تصاویر متحرک هیچ‌گاه به او به‌عنوان کارگردان جایزه‌ای اهدا نکرد. اما چندین جایزه‌ی معتبر دیگر همچون جایزه‌ی بفتای بهترین کارگردانی و بهترین فیلم به خاطر «دکتر استرنجلاو» در کارنامه‌ی او به چشم می‌خورد و همواره از کوبریک به‌عنوان کارگردانی صاحب سبک و بسیار دغدغه‌مند یاد می‌شود.
منبع: Screenrant
