ناگفته‌هایی از اسباب‌بازی دیجیتال و تاثیر آن بر رشد و یادگیری کودکان
دنیای امروز، دنیای تکنولوژی و دنیای دیجیتال است. دنیایی که به سرعت در حال تغییر و تحول است و ردپای این تغییرات را میتوان در جای جای زندگی، از جمله در دنیای کودکان، مشاهده کرد. اسباب‌بازی‌ها، که از دیرباز نقش مهمی در سرگرمی، رشد و یادگیری کودکان داشته‌اند، از این قاعده مستثنی نیستند و با ورود تکنولوژی به دنیای اسباب‌بازی‌ها، شاهد ظهور نسل جدیدی از اسباب‌بازی‌ها به نام اسباب‌بازی دیجیتال هستیم.
اما سوالی که ذهن بسیاری از والدین را به خود مشغول کرده، این است که اسباب‌بازی‌های دیجیتال چه تاثیری بر رشد و یادگیری کودکان دارند؟ آیا این اسباب‌بازی‌ها میتوانند به ابزاری مفید و موثر برای یادگیری تبدیل شوند یا تهدیدی برای رشد و توسعه کودکان محسوب می‌شوند؟
در این مطلب از دیجی‌کالا مگ سعی می‌کنیم با بررسی فواید و معایب اسباب‌بازی دیجیتال، پاسخ مناسبی به این سوال پیدا کنیم.
اسباب‌بازی دیجیتال چیست؟
انواع اسباب بازی دیجیتال
مزایای بازی با اسباب‌بازی دیجیتال
معایب بازی با اسباب‌بازی دیجیتال
نکاتی برای استفاده صحیح از اسباب‌بازی دیجیتال
اسباب‌بازی دیجیتال چیست؟
اسباب‌بازی‌های دیجیتال، نسل جدیدی از اسباب‌بازی هستند که با تکنولوژی روز دنیا همراه شدهاند و تجربهای تعاملی، جذاب و آموزنده را برای کودکان و نوجوانان به ارمغان می‌آورند. این اسباب‌بازی‌ها با بهره‌گیری از عناصری چون صدا، تصویر، حرکت و حتی هوش مصنوعی، قادرند تا ساعت‌ها کودکان را سرگرم کنند و همزمان به رشد و توسعه مهارتهای مختلف آنها در زمینههای گوناگون کمک کنند. تبلت‌ها، گوشی‌های هوشمند، ربات‌های کنترل شونده، بازیهای ویدیویی و حتی کتاب‌های داستانی تعاملی نمونه‌هایی از این دسته از اسباب‌بازی‌ها هستند.
انواع اسباب بازی دیجیتال
دنیای اسباب بازیهای دیجیتال بسیار گسترده است و شامل انواع مختلفی می‌شود که در ادامه با آنها آشنا می‌شوید.
- ربات‌ها: ربات‌های کنترلی، ربات‌های برنامه‌پذیر، ربات‌های اسباب‌بازی که با کودک تعامل دارند.
- بازیهای ویدیویی: کنسول‌های بازی، بازیهای کامپیوتری، بازیهای موبایل
- تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند مخصوص کودکان: با امکانات کنترلی برای والدین و برنامه‌های آموزشی و سرگرمکننده
- اسباب‌بازی‌های واقعیت مجازی و افزوده: عینک‌های VR، بازیهای مبتنی بر AR
- کتاب‌های صوتی و تصویری: کتاب‌های داستانی با تصویرسازی، افکت‌های صوتی
- اسباب‌بازی‌های آموزشی الکترونیکی: الفبا خوان، اعداد خوان، لوازم التحریر دیجیتال
مزایای بازی با اسباب‌بازی دیجیتال
بازی با اسباب‌بازی دیجیتال مزایایی دارد که کمتر درباره‌ی آنها صحبت شده است. در این بخش قرار است این بخش نادیده از دنیای دیجیتال بازیها را بشناسید.
تقویت مهارتهای شناختی
بسیاری از اسباب‌بازی‌های دیجیتال با طراحی بازیهای فکری و آموزشی میتوانند به تقویت مهارتهای شناختی مثل حافظه، تمرکز، حل مساله و تفکر انتقادی در کودکان کمک کنند. برای مثال، بازیهای پازلی و معمایی دیجیتال با چالش‌هایی که برای کودک ایجاد میکنند مغز او را به فعالیت واداشته و به تقویت این مهارت‌ها کمک میکنند.
آموزش مهارتهای جدید
اسباب‌بازی‌های دیجیتال میتوانند به کودکان در یادگیری مهارتهای جدید مثل زبان جدید، ریاضیات، موسیقی و هنر کمک کنند. برنامه‌های آموزشی و بازیهای مبتنی بر واقعیت مجازی از جمله ابزارهایی هستند که میتوانند در این زمینه مفید باشند.
افزایش خلاقیت و نوآوری
بعضی از اسباب‌بازی‌های دیجیتال با فراهم کردن فضایی تعاملی و پویا میتوانند به کودکان در پرورش خلاقیت و نوآوری کمک کنند. برای مثال، بازیهای ساخت و ساز دیجیتال به کودکان اجازه میدهند تا با استفاده از قطعات و ابزارهای مجازی، ساختمان‌ها، ماشین‌ها و هر آنچه که در ذهن دارند را بسازند و خلاقیت خود را به چالش بکشند.
معایب بازی با اسباب‌بازی دیجیتال
همیشه در مقابل مزایای استفاده از هر چیزی، معایبی هم وجود دارد و اسباب‌بازی دیجیتال هم از این قاعده خارج نیست. در ادامه با معایب بازی با این اسباب‌بازی‌ها را می‌خوانید. البته باید بدانید که این معایب در صورت استفادهی طولانی مدت کودکان از آنها ایجاد می‌شود.
اعتیاد و وابستگی
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها در مورد اسباب‌بازی‌های دیجیتال، خطر اعتیاد و وابستگی کودکان به این اسباب‌بازی‌ها است. استفادهی بیش از حد از اسباب‌بازی‌های دیجیتال میتواند منجر به انزوا، افسردگی و اختلالات رفتاری در کودکان شود.
آسیب به سلامت جسمی
استفادهی طولانی مدت از اسباب‌بازی‌های دیجیتال میتواند منجر به آسیب به چشم، گردن، مچ دست و ستون فقرات کودکان شود. همچنین نشستن طولانی مدت و عدم فعالیت بدنی میتواند منجر به چاقی و بیماری‌های مربوط به آن شود.
کاهش تعاملات اجتماعی
استفادهی بیش از حد از اسباب‌بازی‌های دیجیتال میتواند منجر به کاهش تعاملات اجتماعی و مهارتهای ارتباطی کودکان شود. کودکانی که زمان زیادی را صرف بازی با اسباب‌بازی‌های دیجیتال میکنند، فرصت کمتری برای بازی و تعامل با سایر کودکان و یادگیری مهارتهای اجتماعی مثل همکاری، مذاکره و حل تعارض دارند.
نکاتی برای استفادهی صحیح از اسباب‌بازی دیجیتال
در زمان خرید حتما این نکات را به یاد داشته باشید و در نظر بگیرید تا بتوانید شرایطی سالم و ایمن برای بازی کودکان فراهم کنید.
انتخاب آگاهانه
در انتخاب اسباب‌بازی دیجیتال برای کودکان دقت کنید و اسباب‌بازی‌هایی را انتخاب کنید که متناسب با سن، علایق و نیازهای آموزشی آنها باشد.
تعیین محدودیت زمانی
برای استفاده از اسباب‌بازی‌های دیجیتال محدودیت زمانی تعیین کنید و به کودکان آموزش دهید که بعد از اتمام زمان مقرر، اسباب‌بازی را کنار بگذارند و به فعالیتهای دیگری مثل بازی در فضای باز، مطالعه یا معاشرت با خانواده و دوستان بپردازند.
همراهی با والدین
در زمان استفاده از اسباب‌بازی‌های دیجیتال با کودکان همراه شوید و در مورد محتوای بازی با آنها صحبت کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا از محتوای مناسب برای کودکان اطمینان حاصل کنید و همچنین فرصتی را برای ایجاد ارتباط و تعامل با کودکان فراهم می‌کند.
تعادل و تنوع
تعادل و تنوع را در فعالیتهای کودکان رعایت کنید و مطمئن شوید که علاوه بر اسباب‌بازی‌های دیجیتال، از اسباب‌بازی‌های سنتی و فعالیتهای فیزیکی هم استفاده میکنند.
سخن پایانی
در نهایت، میتوان گفت که اسباب‌بازی دیجیتال مثل هر ابزار دیگری دارای فواید و معایب خاص خود هستند. استفادهی صحیح و کنترل شده از این اسباب‌بازی‌ها میتواند به رشد و یادگیری کودکان کمک کند، در حالی که استفاده بیش از حد و نادرست از آنها میتواند پیامدهای منفی به دنبال داشته باشد. والدین نقش مهمی در راهنمایی و نظارت بر استفاده کودکان از اسباب‌بازی‌های دیجیتال دارند و باید با آگاهی کامل از فواید و معایب این اسباب‌بازی‌ها، تصمیمات مناسبی را در این زمینه اتخاذ کنند.
محتوای آموزشی و سرگرمکننده: اسباب بازی باید هم جذاب باشد و هم مهارتهای مختلف کودک را تقویت کند.
ایمنی و کیفیت ساخت: از خرید اسباب بازیهای بیکیفیت و غیراستاندارد خودداری کنید.
برند معتبر: محصولات برندهای معتبر معمولا از کیفیت و استانداردهای بالاتری برخوردارند.
نظرات و تجربیات سایر خریداران: مطالعهی نظرات کسانی که قبلا از اسباب بازی مورد نظر شما استفاده کردهاند، میتواند در انتخاب بهتر به شما کمک کند.
مکان مناسبی را برای استفاده از این اسباب بازیها انتخاب کنید و از استفاده از آنها در تختخواب یا هنگام غذا خوردن خودداری کنید.
به جای اینکه کودکان را به حال خود رها کنید، در کنار آنها بنشینید و در بازیها و فعالیتهایشان شرکت کنید.
کودکان را به فعالیتهای فیزیکی و بازی در فضای باز تشویق کنید و اجازه ندهید تمام وقت فراغت خود را با اسباب بازیهای دیجیتال پر کنند.
