با تفاوت بین پردازندههای Meteor Lake و Raptor Lake اینتل آشنا شوید
پردازندههای نسل چهاردهم اینتل از دو خط تولید با معماریهای متفاوت تشکیل شده‌اند. تراشههای Raptor Lake Refresh که در اکتبر ۲۰۲۳ عرضه شدند، بر اساس پردازندههای قدیمی‌تر نسل سیزدهم Raptor Lake که اینتل در سال ۲۰۲۲ منتشر کرد، ساخته شده‌اند. از طرف دیگر، پردازندههای جدیدتر Meteor Lake در دسامبر ۲۰۲۳ به بازار آمدند.
از آنجایی که اینتل هر دو سری پردازنده Raptor Lake Refresh و Meteor Lake را نسل ۱۴ می‌نامد، ممکن است در مورد تفاوت‌های این دو کنجکاو باشید. با وجود اینکه هر دو نسل ۱۴ هستند، تراشههای Raptor Lake و Meteor Lake از معماریهای متفاوتی استفاده میکنند که آنها را کاملاً از یکدیگر متمایز میکند.
قرار بود Meteor Lake جایگزین تراشههای Raptor Lake نسل سیزدهم شود، اما چندین شایعه حاکی از تأخیر در توسعه پردازندههای دسکتاپ است که در نتیجه به عرضه Raptor Lake Refresh نسل چهاردهم منجر شد. با این حال، از آنجایی که اینتل در اواخر سال ۲۰۲۳ تراشههای لپ‌تاپی Meteor Lake را نیز عرضه کرد، به راحتی می‌توان فهمید که چرا مشتریان بین این دو نوع پردازنده سردرگم می‌شوند.
پردازندههای Raptor Lake اینتل
پردازندههای Meteor Lake اینتل
تفاوت در فناوری ساخت
طراحی یکپارچه در برابر طراحی چیپلت
گرافیک Arc در برابر Iris Xe و اینتل UHD
پردازندههای Raptor Lake اینتل
معماری Raptor Lake اینتل در دو نسل مختلف پردازندههای این شرکت به کار رفته است: نسل سیزدهم و چهاردهم. این سری از پردازندهها همچنین آخرین نسل از پردازندههای اینتل با برند Core i به شمار می‌روند، چرا که اینتل برای نسل‌های بعدی خود از نام‌های Core و Core Ultra استفاده خواهد کرد. اگرچه نسل چهاردهم رپتور لیک رفرش (Raptor Lake Refresh) اساساً یک بهبود جزئی نسبت به نسل سیزدهم رپتور لیک است، اینتل تعداد هسته‌های پردازنده Core i7 نسل چهاردهم را از ۱۶ به ۲۰ عدد افزایش داده است. با وجود ارتقاء کارایی، اینتل قیمت نهایی پیشنهادی برای پردازندههای رپتور لیک رفرش را ثابت نگه داشته است که ارزش خرید آنها را برای مصرف‌کنندگان بالا می‌برد.
بنابراین، اگر کنجکاو هستید که کدام پردازندههای مصرفی اینتل از معماری رپتر لیک رفرش استفاده میکنند، در اینجا لیست کاملی از آنها آورده شده است:
برای کامپیوترهای دسکتاپ:
- Intel Core i9-14900/KF/KS/K/F/T
- Intel Core i7-14700/KF/K/F/T
- Intel Core i5-14600/KF/K/T
- Intel Core i5-14500/T
- Intel Core i5-14400/T/F
- Intel Core i3-14100/F/T
برای لپ‌تاپ‌ها:
- Intel Core i9-14900HX
- Intel Core i7-14700HX/14650HX
- Intel Core i5-14500HX/14450HX
- Intel Core 7-150U
- Intel Core 5-120U
- Intel Core 3-100U
شما می‌توانید لیست کامل پردازندههای نسل سیزدهم اینتل با معماری رپتور لیک را مستقیماً در وب‌سایت اینتل مشاهده کنید. به دلیل تعداد بالای این پردازندهها (بیش از ۵۰ مدل)، امکان ذکر تمامی آنها در اینجا وجود ندارد.
پردازندههای Meteor Lake اینتل
پردازندههای Meteor Lake با وجود اینکه نسل چهاردهم اینتل نیز محسوب می‌شوند، از طراحی معماری متفاوتی نسبت به پردازندههای Raptor Lake که جایگزین آنها شده‌اند، بهره می‌برند. با این حال، ساده‌ترین راه برای تشخیص تفاوت میان پردازندههای قدیمی نسل چهاردهم و مدل‌های جدیدتر، توجه به شیوه نامگذاری آنها است.
در زمان نگارش این متن، تمامی پردازندههای اینتل Core Ultra از نسل Meteor Lake هستند. این مدل‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- اینتل Core Ultra 5-125H/U
- اینتل Core Ultra 5-134U
- اینتل Core Ultra 5-135H/U
- اینتل Core Ultra 7-155H/U
- اینتل Core 7-164U
- اینتل Core Ultra 7-165H/U
- اینتل Core Ultra 9-185H
توجه داشته باشید که پردازندههای Meteor Lake در حال حاضر نسخه مخصوص کامپیوترهای دسکتاپ ندارند و تمامی مدل‌های ذکر شده برای لپ‌تاپ‌ها ساخته شده‌اند. همچنین به این نکته دقت کنید که پردازندههای اینتل Core (بدون عبارت Ultra) همچنان از معماری Raptor Lake استفاده میکنند. بنابراین، این دو دسته را با هم اشتباه نگیرید:
- اینتل Core Ultra (تراشههای Meteor Lake)
- پردازندههای اینتل Core (تراشههای Raptor Lake Refresh)
تفاوت در فناوری ساخت
عمدهترین تغییر در گذر از نسل Raptor Lake به Meteor Lake، بهرهگیری اینتل از یک فرآیند ساخت کوچکتر برای تراشه است. نسل قبلی از فرآیند Intel 7 (۱۰ نانومتری) استفاده میکرد، در حالی که نسل جدید با فرآیند Intel 4 (مبتنی بر ۷ نانومتر) ساخته شده است. فرآیند ساخت به شیوه‌ی تولید تراشه اشاره دارد و هرچه این عدد کوچکتر باشد، عموما به معنای ترانزیستورهای کوچکتر است. بنابراین، هنگامی که پردازنده‌ای از فرآیند کوچک‌تری (و به تبع آن ترانزیستورهای کوچکتر) استفاده میکند، سازنده می‌تواند تعداد بیشتری ترانزیستور را در همان ابعاد جای دهد.
علاوه بر تعداد بیشتر ترانزیستور بر روی تراشه، کوچکتر بودن فرآیند ساخت، به معنی بهبود در سرعت کلاک و کارایی نیز هست. لذا، فرآیند ساخت Intel 4 به کار رفته در تراشههای Meteor Lake، منجر به مصرف برق کمتر این نسل جدید با حفظ عملکردی مشابه نسل Raptor Lake می‌شود. با این حال، اقدامات اینتل تنها به توسعه و استفاده از فرآیند ساخت کوچکتر محدود نشده است. بلکه این شرکت، طراحی تراشه کاملاً جدیدی (حداقل برای خود) را پیاده کرده و از ساختار یکپارچه‌ی معمول به ساخت ماژولار با چیپلت‌های مجزا روی آورده است.
طراحی یکپارچه در برابر طراحی چیپلت
پردازندههای رپتور لیک اینتل از طراحی معمول مونولیتیک استفاده میکنند، به این معنی که پردازندهها به صورت یک واحد کاملاً یکپارچه عرضه می‌شوند. اگرچه این طراحی به طور معمول به معنای عملکرد برتر نسبت به طراحی‌های مبتنی بر چیپلت است، پیشرفت‌های تحقیقاتی اینتل به آنها اجازه داد تا از طراحی مبتنی بر چیپلت برای تراشههای Meteor Lake استفاده کنند بدون اینکه سرعت را فدا کنند.
طراحی چیپلت اینتل برای تراشههای Meteor Lake پردازنده را به چهار بخش تقسیم میکند. سپس این چهار بخش با استفاده از فناوری Foveros اینتل ترکیب می‌شوند که به آنها امکان می‌دهد به همان عملکرد پردازندههای یکپارچه در عین حال با حفظ بهره‌وری بهتر انرژی دست یابند. علاوه بر مزیت توان مصرفی، ماژولار بودنِ که طراحی‌های چیپلت به همراه می‌آورند، به این معنی است که اینتل می‌تواند به راحتی تراشههای Meteor Lake خود را سفارشی کند و این امر، تغییر و حتی توسعه بر اساس نسل فعلی پردازنده برای پیشرفت‌های آتی را آسان‌تر میکند. علاوه بر این، طراحی‌های چیپلت می‌توانند منجر به عملکرد (بازده) بهتری شوند. دلیل این امر آن است که اگر پردازنده‌ای دارای یک بخش معیوب باشد، اینتل می‌تواند به جای دور انداختن کل پردازنده، فقط واحد معیوب را جایگزین کند.
گرافیک Arc در برابر Iris Xe و اینتل UHD
پردازندههای اینتل Meteor Lake همچنین در مقایسه با نسل قبلی یعنی Raptor Lake، یک برتری قابل توجه دیگر دارند و آن پردازنده گرافیکی مجتمع (Integrated GPU) است. نسل قبلی از Iris Xe و Intel UHD برای پردازنده‌هایی با گرافیک مجتمع استفاده میکرد. در مقابل، پردازندههای جدیدتر Meteor Lake از معماری Xe-LPG بهره می‌برند که بر اساس همان معماری Xe-HPG است که اینتل در کارت گرافیک‌های Arc خود به کار می‌برد.
این معماری جدید گرافیکی، توان پردازشی بیشتری را برای پردازندههای Meteor Lake به ارمغان می‌آورد، به گونه‌ای که سرانجام با پردازندههای گرافیکی مجتمع قدرتمند RDNA 3 شرکت AMD که در APUهای لپ‌تاپی Ryzen 8000 یافت می‌شوند، برابری میکند. با این حال، از آنجایی که اینتل هنوز هیچ پردازنده دسکتاپ Meteor Lake یا جدیدتر را عرضه نکرده است، باید ببینیم که آیا این برتری به کامپیوترهای دسکتاپ نیز راه پیدا میکند یا خیر.
اگرچه تراشههای Meteor Lake اینتل در کنار پردازندههای نسل چهاردهم Raptor Lake قرار می‌گیرند، اما از فناوری‌ها و پیشرفت‌های جدیدی بهره می‌برند که در نسل قبلی یافت نمی‌شوند. این نسل جدید، کارآمدتر است، دارای گرافیک مجتمع قدرتمندتری است و تولید آن نیز ارزان‌تر است که امیدواریم به کاهش قیمت نهایی برای مصرف‌کنندگان منجر شود. در نهایت باید بگوییم که اگر دنبال خرید پردازنده اینتل هستید، در دیجی‌کالا می‌توانید بین گزینه‌های زیادی دست به انتخاب بزنید.
منبع: SlashGear
