بهترین رژیم غذایی برای درمان آرتروز؛ مواد غذایی مفید و مضر برای آرتروز
اگر به آرتریت یا التهاب مفاصل مبتلا هستید، حتما می‌دانید که این وضعیت چقدر دردناک است. آرتریت واژه‌ای است برای توصیف حدود ۲۰۰ نوع از مشکلات مفصلی که منجر به التهاب، تورم، درد و گرفتگی مفاصل می‌شوند. آرتروز، شایع‌ترین نوع آرتریت است. این عارضه می‌تواند افراد را در هر سن و با هر جنسیت و سابقه‌ی خانوادگی درگیر کند. شاید برای شما این سؤال پیش بیاید که «برای درمان آرتروز چه باید کرد؟» یکی از کارهایی که می‌توانید بکنید این است که رژیم غذایی برای درمان آرتروز را دنبال کنید و از خوردن بعضی از مواد غذایی اجتناب کنید.
در این مقاله ابتدا توضیح کوتاهی درباره‌ی بیماری آرتروز می‌دهیم. سپس به معرفی رژیم غذایی برای درمان آرتروز و مواد غذایی مفید و مضر برای افراد مبتلا به این عارضه می‌پردازیم. در ادامه با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.
آرتروز چیست؟
آرتریت یک بیماری دردناک است که انواع مختلفی دارد. طبق گفته‌ی مؤسسه‌ی آرتریت، بیش از ۵۰ میلیون بزرگسال و ۳۰۰ هزار کودک آمریکایی به این بیماری مبتلا هستند. بیماری آرتروز یا استئوآرتریت یک نوع از بیماری آرتریت است که در اثر استفاده‌ی بیش از حد از مفاصل رخ می‌دهد. نوع دیگر آرتریت، روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید است که نوعی بیماری خود ایمنی بوده و در آن سیستم ایمنی، به مفاصل سالم حمله میکند.
بیماری آرتروز حرکات مفاصل را محدود میکند و در افراد مسن رایج‌تر است. آرتروز گردن، آرتروز زانو، آرتروز دست و پا از انواع این عارضه هستند. این بیماری باعث می‌شود تا غضروف‌ها (لایه‌ی نرم در مفصل استخوان‌ها) ساییده شوند. این فرآیند به آرامی رخ می‌دهد و معمولا با گذشت زمان بدتر می‌شود.
خوشبختانه خوراکی‌های زیادی وجود دارند که می‌توانند التهاب، ورم و درد مفصلی ناشی از آرتروز را کاهش دهند. در یک تحقیق نشان داده شد که ۲۴ درصد از افراد مبتلا به آرتروز گزارش کردند که رعایت رژیم غذایی آرتروز، بر روی کاهش شدت علائم بیماری‌‌شان تأثیر داشت. در ادامه ابتدا به بررسی رژیم غذایی برای درمان آرتروز می‌پردازیم. ابتدا ۱۰ نمونه از بهترین خوراکی‌ها برای افراد مبتلا به آرتروز را معرفی می‌کنیم. سپس به ۷ ماده‌ی غذایی که این افراد باید از خوردن آن‌ها اجتناب کنند، اشاره می‌کنیم. این رژیم غذایی نه تنها برای افراد مبتلا به آرتروز، بلکه برای افرادی که دچار سایر بیماری‌های آرتریت هستند هم مناسب است.
۱۰ ماده‌ی غذایی مفید برای افراد مبتلا به آرتروز
در ادامه به ۱۰ ماده‌ی غذایی ضد التهاب می‌پردازیم که برای بیماران مبتلا به آرتروز مفید هستند.
۱. ماهی‌های چرب
انواع مختلف ماهی‌های چرب مانند سالمون، خال خالی (ماکارل)، ساردین و قزل‌آلا حاوی مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که نشان داده شده اثرات ضدالتهابی دارند. در یک مطالعه‌ی کوچک ۳۳ شرکت‌کننده را به سه گروه تقسیم کردند. به گروه اول گفته شد ۴ بار در هفته ماهی چرب، گروه دوم ماهی کم چرب و گروه سوم گوشت کم‌چرب بخورند. پس از ۸ هفته، میزان التهاب و تورم در بدن گروهی که ماهی چرب خورده بودند کاهش یافت.
تحلیل انجام شده بر ۱۷ مطالعه نشان داد که مصرف مکمل‌های اسیدهای چرب امگا ۳ شدت درد مفاصل، گرفتگی و درد در صبح، تعداد مفاصلی که درد می‌کردند و نیاز به مصرف مسکن را در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید کاهش داد.
یک مطالعه‌ی دیگر نشان داد که اسیدهای چرب امگا ۳، چندین نشانگر التهابی که عامل آرتروز بودند را کاهش دادند. ماهی همچنین منبع خوبی از ویتامین D است و خوردن آن به کاهش کمبود این ویتامین کمک میکند. مطالعات زیادی نشان داده‌اند که آرتریت روماتوئید با کاهش سطح ویتامین D در ارتباط است. انجمن قلب آمریکا توصیه میکند دست‌کم ۲ بار در هفته ماهی چرب را در رژیم غذایی برای درمان آرتروز بگنجانید تا از این طریق از خواص ضدالتهابی آن بهره‌مند شوید.
۲. سیر
سیر برای سلامتی خواص زیادی دارد. در بعضی از مطالعات نشان داده شده که سیر با سرطان مبارزه میکند. سیر همچنین حاوی ترکیباتی است که خطر بیماری‌های قلبی و زوال عقل را کاهش می‌دهند. بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که سیر عملکرد بعضی از سلول‌های ایمنی را برای کمک به تقویت سیستم ایمنی بهبود می‌بخشد.
در یک مطالعه محققان رژیم غذایی ۱۰۸۲ دوقلو را بررسی کردند. محققان متوجه شدند که خطر آرتروز ران در افرادی که سیر بیشتری خوردند، کاهش یافت. این موضوع به دلیل خواص ضدالتهابی سیر است. مطالعه‌ی دیگر نشان داد که ترکیبات موجود در سیر می‌توانند بعضی از نشانگرهای التهابی مرتبط با آرتروز را کاهش دهند. اضافه کردن سیر به رژیم غذایی برای درمان آرتروز می‌تواند در بهبود علائم آرتروز و سلامت عمومی بدن مفید باشد.
۳. زنجبیل
زنجبیل علاوه بر اینکه به چای، سوپ و شیرینی‌ها طعم خوبی می‌دهد، به تسکین علائم آرتروز هم کمک میکند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۱ تاثیرات عصاره‌ی زنجبیل را بر روی ۲۶۱ بیمار مبتلا به آرتروز زانو بررسی کرد. بعد از شش هفته، ۶۶ درصد از شرکت کنندگان بهبود درد زانو را تجربه کردند.
یک مطالعه‌ی دیگر هم به این نتیجه رسید که زنجبیل و ترکیبات آن، تولید عناصر افزایش دهنده‌ی التهاب در بدن را متوقف کردند. یک مطالعه‌ی حیوانی نشان داد که دادن عصاره‌ی زنجبیل به موش‌ها سبب کاهش میزان بعضی از نشانگرهای التهابی مرتبط با آرتروز شد. مصرف زنجبیل تازه، خشک یا پودر شده می‌تواند التهاب را کاهش دهد و به کاهش علائم آرتروز کمک کند.
۴. کلم بروکلی
همه‌ی ما می‌دانیم که کلم بروکلی یکی از سالم‌ترین مواد غذایی است. کلم بروکلی حتی با کاهش التهاب هم در ارتباط است. نتایج یک مطالعه، که در آن رژیم غذایی ۱۰۰۵ نفر بررسی شد، نشان داد که مصرف سبزیجات صلیبی، مانند کلم بروکلی یا کلم پیچ، با کاهش سطح نشانگرهای التهابی در ارتباط است.
کلم بروکلی همچنین حاوی ترکیبات مهمی است که به کاهش علائم آرتروز کمک می‌کنند. به طور مثال «سولفورافان» یکی از ترکیبات موجود در کلم بروکلی است که مطالعات نشان داده‌اند این ترکیب مانع از شکل گیری سلول‌هایی می‌شود که مسبب آرتریت روماتوئید هستند.
در یک مطالعه حیوانی نشان داده شد که سولفورافان می‌تواند تولید بعضی از نشانگرهای التهابی که منجر به آرتریت روماتوئید می‌شوند را کاهش دهد. به مطالعات انسانی بیشتری در این زمینه نیاز است، با این حال تحقیقات و مطالعات انجام گرفته بر روی حیوانات نشان می‌دهند که ترکیبات موجود در کلم بروکلی علائم آرتروز را کاهش می‌دهند.
۵. گردو
گردو بسیار مغذی بوده و سرشار از ترکیباتی است که به کاهش التهاب مرتبط با بیماری‌های مفصلی کمک می‌کنند. بررسی انجام شده بر روی ۱۳ مطالعه نشان داد که خوردن گردو با کاهش نشانگرهای التهابی در ارتباط است. مقدار اسیدهای چرب امگا ۳ به طور ویژه‌ای در گردو بالا است، که این موضوع سبب کاهش علائم آرتروز می‌شود.
در یک مطالعه ۹۰ بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه مکمل اسیدهای چرب امگا ۳ و گروه دیگر روغن زیتون مصرف کردند. گروهی که مکمل اسیدهای چرب امگا ۳ مصرف کردند، در مقایسه با گروه دیگر، درد کمتری را تجربه کردند و توانستند مصرف داروهای آرتروز را کاهش دهند. با این حال، به مطالعات بیشتری برای پی بردن به اثرات گردو در این زمینه نیاز است.
۶. توتها
توتها حاوی مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان، ویتامین و مواد معدنی هستند و به همین دلیل، قادر هستند التهاب را کاهش دهند. در مطالعه‌ای بر روی ۱۷۶ خانم، افرادی که دست‌کم دو بار در هفته توت فرنگی خوردند، ۱۴ درصد کمتر افزایش نشانگرهای التهابی در خون را تجربه کردند. توتها سرشار از «کوئرستین و روتین» (دو ترکیب گیاهی) هستند که خواص بسیار زیادی برای سلامتی دارند.
در یک مطالعه نشان داده شد که کوئرستین مانع از بعضی فرآیندهای التهابی مرتبط با آرتروز می‌شود. در مطالعه‌ای دیگر به موش‌ها مکمل کوئرستین و روتین داده شد. نتایج نشان دادند که این دو ترکیب التهاب مرتبط با آرتروز را کاهش دادند. خوشبختانه توتها انواع مختلفی دارند. توت فرنگی، شاه توت و بلوبری (زغال اخته‌ی آبی) فقط بعضی از انواع توتها هستند که می‌توانند مواد مغذی ضد آرتروز را برای بدن شما تأمین کنند.
۷. اسفناج
سبزیجات برگ‌دار مانند اسفناج، سرشار از مواد مغذی هستند و بعضی ترکیبات موجود در آن‌ها می‌توانند به کاهش التهاب ناشی از آرتروز کمک کنند. چند مطالعه نشان داده‌اند که مصرف بیشتر میوه و سبزیجات با کاهش میزان التهاب مرتبط است. اسفناج، به طور مشخص حاوی مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان و ترکیبات گیاهی است که می‌توانند التهاب را تسکین دهند و با بیماری‌ها مبارزه کنند. اسفناج حاوی مقدار زیادی «آنتی‌اکسیدان کائمفرول» است که نشان داده شده اثرات عوامل التهابیِ مرتبط با آرتریت روماتوئید را کاهش می‌دهد.
در یک مطالعه‌ی آزمایشگاهی در سال ۲۰۱۷ نشان داده شد که سلول‌های غضرو‌فی درگیر در آرتروز، با آنتی‌اکسیدان کائمفرول درمان شدند. آنتی‌اکسیدان کائمفرول التهاب را کاهش می‌دهد و از پیشرفت آرتروز جلوگیری میکند. هر چند به تحقیقات بیشتری برای پی بردن به اثرات اسفناج و ترکیبات آن بر روی افراد مبتلا به آرتروز نیاز است.
۸. انگور در رژیم غذایی برای درمان آرتروز
انگور یک میوه‌ی مغذی است که حاوی مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان است و خواص ضدالتهابی دارد. در یک مطالعه، محققان ۲۴ نفر از آقایان را به دو گروه تقسیم کردند و به مدت ۳ هفته هر روز به یک گروه پودر انگور (که برابر با ۲۵۲ گرم انگور تازه بود) و به گروه دیگر یک پلاسیبو (دارونما) دادند. نتایج نشان داد که پودر انگور به طور موثری میزان نشانگرهای التهابی در خون را کاهش داد.
انگور همچنین حاوی ترکیبات مختلفی است که نشان داده شده برای درمان آرتروز مفید هستند. برای مثال، انگور حاوی «رسوراترول» است که نوعی آنتی اکسیدان در پوست انگور است. در یک مطالعه نشان داده شد که رسوراترول از طریق متوقف کردن شکل‌گیری سلول‌های آرتریت روماتوئید، می‌تواند به پیشگیری از التهاب مفاصل ناشی از آرتروز کمک کند.
انگور همچنین حاوی ترکیباتی به نام «پروآنتوسیانیدین» است که بر تسکین آرتروز تأثیر می‌گذارند. یک مطالعه نشان داد که عصاره‌ی هسته انگور، التهاب مرتبط با آرتروز را کاهش می‌دهد. به یاد داشته باشید که در مطالعات و تحقیقات از دوز زیادی از آنتی‌اکسیدان استفاده می‌شود که این میزان خیلی بیشتر از میزان مصرف عادی است.
۹. روغن زیتون
روغن زیتون به خواص ضدالتهابی خود معروف است. این روغن مفید بر علائم آرتروز هم تأثیر می‌گذارد. در مطالعه‌ای به موش‌ها به مدت ۶ هفته روغن زیتون فوق بکر داده شد. این کار به کاهش پیشرفت آرتروز، کاهش ورم مفاصل، کند شدن روند تخریب غضروف و کاهش التهاب کمک کرد.
در مطالعه‌ی دیگر، ۴۹ فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید به دو گروه تقسیم شدند. به مدت ۲۴ هفته هر روز یک گروه روغن ماهی و گروه دیگر روغن زیتون مصرف کردند. در پایان مطالعه، میزان بعضی از نشانگرهای التهابی در گروهی که روغن زیتون مصرف کردند تا ۳۸٫۵ درصد و در گروهی که ماهی مصرف کردند بین ۴۰ تا ۴۵ درصد کاهش یافت.
در یک مطالعه برنامه‌ی غذایی ۳۳۳ شرکت کننده، که در میان آن‌ها هم افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید بود و هم افراد غیر مبتلا، بررسی شد. این مطالعه به این نتیجه رسید که مصرف روغن زیتون با کاهش خطر آرتروز در ارتباط است. هر چند به تحقیقات انسانی بیشتری درباره‌ی اثرات روغن زیتون بر آرتروز نیاز است تا بتوانیم به طور قطعی اظهار کنیم روغن زیتون و سایر چربی‌های سالم در رژیم غذایی، برای سلامتی مفید هستند و علائم آرتروز را کاهش می‌دهند.
۱۰. آب آلبالو ترش در رژیم غذایی برای درمان آرتروز
آب آلبالو ترش نوشیدنی است که امروزه بسیار معروف شده است. این آب‌میوه مواد مغذی زیادی داشته و برای سلامتی مفید است و حتی علائم آرتروز را کاهش می‌دهد. در یک مطالعه ۵۸ نفر از شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه هر روز به مدت ۶ هفته ۲۳۷ میلی‌گرم آب آلبالو ترش و گروه دیگر پلاسیبو دریافت کردند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهند که علائم آرتروز و التهاب در گروهی که آب آلبالو ترش مصرف کردند در مقایسه با گروه دیگر، به طرز چشمگیری کاهش یافت.
در یک مطالعه‌ی دیگر نشان داده شد که نوشیدن آب آلبالو ترش به مدت ۳ هفته، سبب کاهش میزان نشانگرهای التهابی در ۲۰ خانم مبتلا به آرتروز شد. در کنار رژیم غذایی برای درمان آرتروز و مصرف سایر خوراکی‌های ضد آرتروز، مصرف روزانه‌ی آب آلبالو ترش شیرین نشده به کاهش بعضی از علائم آرتروز کمک میکند. بدیهی است که رژیم غذایی نقش مهمی در شدت و علائم آرتروز دارد. خوشبختانه مواد غذایی متنوعی وجود دارد که دارای ترکیبات مفید هستند و التهاب ناشی از آرتروز را تسکین می‌دهند و سلامت کلی بدن را بهبود می‌بخشند.
در کنار روش‌های درمانی رایج، رعایت رژیم غذایی برای درمان آرتروز که حاوی چربی‌های سالم و ماهی چرب است، به کاهش علائم آرتروز کمک میکند. تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف خوراکی‌های ضدالتهابی، همچنین محدود کردن مواد غذایی مضر برای آرتروز، به کاهش درد مفاصل کمک میکند.
۷ ماده‌ی غذایی مضر برای افراد مبتلا به آرتروز
در بالا به مواد غذایی مفید برای افراد مبتلا به آرتروز اشاره کردیم. در ادامه به چند ماده‌ی غذایی مضر برای این افراد اشاره می‌کنیم. اگر به آرتروز مبتلا هستید، از خوردن مواد غذایی زیر خودداری کنید.
۱. غذاهای سرخ کردنی و فرآوری شده
در مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۹ محققان متوجه شدند که کاهش مصرف غذاهای سرخ کردنی و فرآوری شده می‌تواند التهاب را کاهش دهد. اگر دچار آرتروز هستید، غذاهای سرخ کردنی و فرآوری شده‌ی کمتری مصرف کنید. در رژیم غذایی برای درمان آرتروز باید سبزیجات و میوه‌های بیشتری گنجانده شود.
۲. محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEها)
محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته نوعی سم هستند که در غذاهای گرم شده، گریل و سرخ شده یا پاستوریزه ایجاد می‌شوند. AGEها به بعضی از پروتئین‌های موجود در بدن آسیب می‌رسانند. بدن شما تلاش میکند AGEها را با استفاده از کیتوکین‌ها (حامل‌های التهابی) تجزیه کند. با توجه به مکان شکل‌گیری، AGEها ممکن است منجر به آرتروز یا سایر بیماری‌های التهابی شوند. تحقیقات نشان داده‌اند که کاهش زمان پخت غذا در دمای بالا می‌تواند میزان AGEها در خون را کاهش دهد.
۳. قند و کربوهیدرات تصفیه شده
مصرف زیاد قند در رژیم غذایی برای درمان آرتروز منجر به افزایش میزان AGEها می‌شود که این موضوع منجر به التهاب می‌شود. اگر دچار آرتروز هستید، شکلات، غذاهای فرآوری شده، محصولات حاوی آرد سفید و نوشابه‌ی کمتری مصرف کنید تا درد آرتروزتان کمتر شود.
۴. محصولات لبنی
ممکن است محصولات لبنی به دلیل نوع پروتئینی که دارند منجر به درد آرتروز شوند. این پروتئین در بعضی از افراد منجر به تحریک بافت‌های اطراف مفاصل می‌شود. بعضی از افراد مبتلا به آرتروز به رژیم غذایی گیاهی روی می‌آورند که حاوی هیچ‌گونه محصولات حیوانی نیست.
شواهد در زمینه‌ی مضر بودن محصولات لبنی برای آرتروز ضد و نقیض است. یک مطالعه‌ی ادعا کرد که شیر خواص ضدالتهابی دارد، مگر در افرادی که به شیر گاو حساسیت دارند. اگر نگران واکنش بدنتان به محصولات لبنی هستید، چند هفته مصرف آن را قطع کنید، سپس دوباره آن را مصرف کنید تا ببینید بدنتان چگونه به آن واکنش نشان می‌دهد. به جای تأمین پروتئین لازم بدن از طریق گوشت و محصولات لبنی، آن را از طریق مصرف سبزیجاتی مثل اسفناج، آجیل‌ها، کره، توفو، لوبیا، عدس و کینوا دریافت کنید.
۵. الکل و تنباکو
مصرف الکل و تنباکو می‌تواند منجر به آسیب به سلامتی و مشکلاتی شود که روی مفاصل اثر می‌گذارند. در صورت استعمال دخانیات، در معرض خطر آرتریت روماتوئید و در صورت مصرف الکل در معرض خطر نقرس (یک نوع شایع و پیچیده از آرتروز) قرار می‌گیرید. برای داشتن مفاصل سالم به رژیم غذایی متعادل، فعالیت فیزیکی و استراحت کافی نیاز دارید. مصرف الکل و تنباکو را قطع کنید. هر روز غذاهای سالم بخورید، ورزش کنید و به اندازه‌ی کافی بخوابید.
۶. نمک و مواد نگه دارنده
مواد تشکیل دهنده‌ی غذاهایی که می‌خورید را بررسی کنید. بسیاری از مواد غذایی حاوی نمک اضافی و سایر مواد نگه دارنده هستند. مصرف زیاد نمک منجر به التهاب مفاصل می‌شود. اگر دچار آرتروز هستید، مصرف نمک را تا جایی که می‌توانید کاهش دهید. برچسب روی مواد غذایی را بخوانید تا مطمئن شوید حاوی مواد نگه دارنده و مضر نیستند. مصرف کمتر نمک به کنترل آرتروز کمک میکند. از مصرف غذاهای آماده اجتناب کنید، چون این غذاها معمولا سدیم بالایی دارند.
۷. روغن ذرت
بسیاری از محصولات پخته شده (مثل کیک‌ها) و میان وعد‌ه‌ها حاوی ذرت یا سایر روغن‌هایی هستند که اسیدهای چرب امگا ۶ دارند، که این مسأله منجر به التهاب و تورم مفاصل می‌شود. بعضی از مطالعات نشان می‌دهند که روغن ماهی که حاوی امگا ۳ است، به تسکین درد مفصلی کمک میکند. اسیدهای چرب امگا ۳ سالم و ضدالتهاب هستند. به جای مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا ۶، مواد غذایی را مصرف کنید که حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند؛ مثل روغن زیتون، آجیل، تخم کتان و تخم کدو تنبل.
توجه داشته باشید که رژیم غذایی که برای شما مفید است ممکن است برای بیمار دیگر مفید نباشد. با انجام یک بررسی ساده می‌توانید متوجه شوید که چه غذاهایی برای شما مضر هستند. به طور کلی متخصصان توصیه می‌کنند که افراد مبتلا به آرتروز، وزن خود را حفظ کنند و رژیم غذایی برای درمان آرتروز را دنبال کنند.
نکته‌ی پایانی
آرتروز رایج‌ترین نوع آرتریت است و منجر به التهاب و ورم مفاصل می‌شود. افراد مبتلا به این عارضه باید رژیم غذایی برای درمان آرتروز را دنبال کنند و از مصرف بعضی از مواد غذایی مثل محصولات فرآوری شده، نمک، محصولات لبنی و… خودداری کنند. اگر به آرتروز مبتلا هستید سعی کنید وزنتان را حفظ کنید و رژیم غذایی متعادلی داشته باشید.
منبع: healthline, healthline, medical news today
