دیابت در مردان چه علائم و عوارضی دارد؟
واقعیت این است که مردان کمتر از زنان به پزشک مراجعه می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که این امر یا به دلیل فرهنگ نامناسب نهادینه شده در بین جوامع است یا اینکه مردان نمی‌خواهند اخبار بدی در مورد سلامتی خود بشنوند. زمانی که دیابت تشخیص داده نشود و مدیریت نشود، میتواند باعث عوارض سلامتی مانند بیماری قلبی، سکته‌ی مغزی، از دست دادن بینایی، نارسایی کلیه، حتی قطع انگشت، پا یا ساق پا شود. برخی از مشکلات دیابت نیز فقط به مردان، آسیب‌های جدی می‌رساند.
بیماری دیابت
علائم دیابت در مردان
دلایل دیابت در مردان
عوارض و خطرات بیماری دیابت در مردان
روش‌های درمان دیابت در مردان
بیماری دیابت
دیابت یک بیماری است که در آن بدن انسان نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند، یا اینکه نمی‌تواند از انسولین استفاده کند و یا هردو اختلال را هم‌زمان دارد. هنگامی که فرد به دیابت مبتلا می‌شود، سطح قند خون او ممکن است نوسان داشته باشد. سطوح بالای قند خون کنترل نشده میتواند منجر به عوارضی شود که بر چندین اندام اصلی در سراسر بدن تأثیر می‌گذارد.
این بیماری، مزمن است و قابل درمان نیست. ژن‌های ما نقش زیادی در ابتلای ما به دیابت دارند اما سبک زندگی نیز بی‌تأثیر نیست. عادات غذایی ناسالم همراه با برنامه‌ی روزانه‌ای که ورزش و تحرک نداشته باشد، میتواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. دیابت در ابتدا با علائمی ایجاد می‌شود که خیلی قابل تشخیص نیستند، از جمله تکرر ادرار، کاهش وزن و خستگی.
علائم دیابت در مردان
بسیاری از اثراتی که دیابت روی بدن فرد بیمار می‌گذارد، در جنس‌های مختلف مشابه است. هر چند اثرات دیابت در مردان شدیدتر است اما این بیماری، به طور کلی باعث آسیب به عروق خونی و اعصاب می‌شود. در بروز علائم نیز بیماری تا حدودی در زن و مرد مشابه است. علائم بیماری دیابت در مجموع به دو دسته‌ی علائم اولیه و پیشرفته دسته‌بندی میشوند.
علائم اولیه
علائم اولیه‌ی دیابت ممکن است در عرض چند هفته یا چند ماه پس از تشخیص دیابت نوع ۱ رخ دهد. علائم دیابت نوع ۱ میتواند شدید باشد. از سوی دیگر، علائم دیابت نوع ۲ خفیف‌تر است و ممکن است بروز علائم آن بیشتر طول بکشد. به همین دلیل، علائم دیابت نوع ۲ ممکن است مورد توجه قرار نگیرد یا بررسی نشود.
باید علائم هشداردهنده‌ی اولیه‌ی دیابت را بدانید تا بتوانید مراقبت‌های لازم را دریافت کنید. علائم اولیه‌ی دیابت در مردان (که برای افراد مبتلا به دیابت مشابه است)، شامل موارد زیر است:
تکرر ادرار
در علم پزشکی به این عارضه، پُلی یوری (polyuria) می‌گویند. افزایش ادرار در شب به عنوان پُلی یوری شبانه شناخته می‌شود. بیماران مسن حتی ممکن است خیس شدن بستر را تجربه کنند. دلیل بروز این عارضه در مردان ممکن است نقص عملکرد پروستات پنداشته شود اما قند خون بالا در دیابت نیز میتواند باعث ایجاد تکرر ادرار شود. زمانی که سطح قند خون بالا می‌رود، کلیه ها سعی می‌کنند با فیلتر کردن آن به ادرار، گلوکز اضافی را از خون خارج کنند. گلوکز موجود در ادرار، آب بیشتری را به داخل ادرار می‌کشد که منجر به افزایش تولید ادرار و تکرر ادرار می‌شود زیرا بدن تلاش می کند تا گلوکز اضافی را از بین ببرد و تعادل را در خود حفظ کند.
افزایش ادرار منجر به کم آبی بدن می‌شود که بدن را وادار به افزایش مصرف مایعات می‌کند. بااین‌حال، در صورت عدم درمان یا کنترل ضعیف، کم آبی بدن میتواند نیاز به ادرار مکرر را تشدید کند زیرا بدن تلاش می‌کند خود را از شر گلوکز اضافی خلاص کند و تعادل مایعات را بازگرداند. از طرفی سطح بالای قند خون میتواند بر پاسخ کلیه‌ها به هورمون ضد ادرار (ADH) که به نام وازوپرسین نیز معروف است، تأثیر بگذارد که معمولا به تنظیم مقدار آب بازجذب توسط کلیه‌ها کمک می‌کند. در دیابت، ممکن است این مکانیسم مختل شود و منجر به افزایش تولید ادرار شود.
تشنگی و گرسنگی مفرط
تشنگی شدید که به آن پُلی دیپسی (polydipsia) می‌گویند، به دلیل از دست دادن مایعات در ادرار است. گرسنگی شدید نیز که به عنوان پُلی فاژی (polyphagia) شناخته می‌شود، وقتی اتفاق میفتد که حتی با وجود اینکه غذا خورده‌اید، احساس گرسنگی دارید. این عارضه به ناتوانی بدن در استفاده از قند خون برای ایجاد انرژی مربوط می‌شود. اگر متوجه شدید که آب زیادی می‌نوشید یا به طور ناگهانی احساس گرسنگی می‌کنید، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
خستگی مفرط
اگر به طور کلی بدون هیچ دلیل واضح و مشخصی از خستگی و بی‌حالی رنج می‌برید، ممکن است دیابت داشته باشید. خستگی بی دلیل و بی‌حالی ناشی از مصرف ناکارآمد انرژی است. در این حالت، انجام آزمایش گلوکز تعیین‌کننده است. بنابراین باید فورا این آزمایش را انجام دهید.
کاهش بی‌دلیل وزن
وزن افراد مبتلا به دیابت ممکن است بدون دلیلی کاهش یابد. کاهش وزن تا حدی به کاهش مایعات در ادرار مربوط می‌شود. همچنین به ناتوانی بدن در ذخیره گلوکز (قند) ربط دارد که باعث تجزیه عضلات و چربی می‌شود.
ضعف بینایی
مردانی که از دیابت رنج می‌برند به طور ناگهانی دچار تاری دید و از دست دادن بینایی عمومی میشوند. تاری دید زمانی رخ می‌دهد که سطح قند خون بالا باشد. سطوح بالای گلوکز در بدن برای بیشتر اندام‌ها مضر است اما معمولا چشم‌ها اولین اندام‌هایی هستند که آسیب می‌بینند.
تغییرات در پوست
خشکی پوست، لکه‌های تیره در زیر بغل یا پشت گردن یا زخم‌ها یا کبودی‌های پوستی که بهبودی آنها بیشتر طول می‌کشد، همگی از علائم احتمالی دیابت هستند.
عفونت‌های مداوم
از آنجایی که دیابت بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد، ممکن است متوجه افزایش عفونت‌های پوست، مثانه یا دستگاه تنفسی شوید. مردانی که از دیابت رنج می‌برند، اغلب به دلیل سطوح بالای قند خون دچار عفونت‌های پوستی میشوند. این علامت میتواند خارش ناحیه‌ی تناسلی یا حتی برفک دهان باشد. قند بالا محل مناسبی برای رشد قارچ است که باعث این عفونت‌ها می‌شود.
علائم پیشرفته
با پیشرفت دیابت، علائم اولیه ممکن است بدتر شود یا بیشتر قابل توجه باشد. همچنین ممکن است پس از ماه‌ها یا سال‌ها ابتلا به دیابت، علائم جدیدی ایجاد شود. در این مرحله است که علائم دیابت مخصوص مردان ممکن است ایجاد شود.
اختلال نعوظ (ED)
ناتوانی در ایجاد یا حفظ نعوظ در مردان مبتلا به دیابت ۳.۵ برابر بیشتر از مردان بدون دیابت است. اختلال عملکرد اعصاب و رگ‌‌های خونی که دیابت طولانی مدت باعث ایجاد آن می‌شود، در ایجاد ED نقش دارد. مردانی که از دیابت رنج می‌برند به دلیل گردش خون پایین در اندام‌ها مانند ناحیه‌ی لگن، اختلال نعوظ را تجربه می‌کنند. مهم است که از تبلیغات نادرست بسیاری از محصولات گیاهی و داروهایی که سازندگان آنها ادعای درمان ED را دارند، آگاه باشید و تحت تاثیر آنها قرار نگیرید.
کاهش تستوسترون
این عارضه زمانی اتفاق میفتد که بیضه‌ها به اندازه‌ی کافی هورمون جنسی تستوسترون تولید نمی‌کنند. مردان مبتلا به دیابت دو برابر بیشتر از مردان سالم در معرض کاهش تستوسترون قرار دارند. داشتن تستوسترون کمتر میتواند به ED کمک کند. همچنین باعث کاهش انرژی، کاهش میل جنسی و ایجاد خلق و خوی افسرده شود.
ناباروری
تستوسترون پایین میتواند منجر به کاهش تعداد اسپرم شود که بارداری را دشوار یا غیرممکن می‌کند.
young man hand measuring diabetic on table.
از دست دادن توده‌ی عضلانی
دیابتی‌ها ممکن است متوجه کاهش اندازه و قدرت عضلات خود شوند. این اتفاق میتواند به این دلیل باشد که بدن فرد نمی‌تواند به درستی از قند برای کسب انرژی استفاده کند. بنابراین در عوض ماهیچه‌ها را برای به دست آوردن انرژی تجزیه می‌کند. کاهش توده‌ی عضلانی میتواند به دلیل تستوسترون پایین نیز باشد.
دلایل دیابت در مردان
دیابت نوع دو در مردان (شایع ترین شکل دیابت) از طریق عوامل متعددی از جمله سبک زندگی نامناسب و ژن‌ها ایجاد می‌شود.در ادامه با مهم‌ترین این دلایل که ممکن است شناسایی آنها در درمان سریع دیابت نقش داشته باشد آشنا می‌شوید.
اضافه وزن، چاقی و کم تحرکی
اگر فعالیت بدنی نداشته باشید و اضافه وزن داشته باشید یا چاق باشید، احتمال ابتلا به دیابت نوع دو بیشتر است. وزن اضافی گاهی اوقات باعث مقاومت به انسولین می‌شود و در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ شایع است. محل چربی بدن نیز در این موضوع تفاوت ایجاد می‌کند. چربی اضافی شکم که در مردان متداول است، با مقاومت به انسولین، دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی و عروقی مرتبط است.
مقاومت به انسولین
دیابت نوع ۲ معمولا با مقاومت به انسولین شروع می‌شود و وضعیتی است که در آن سلول‌های ماهیچه، کبد و چربی به خوبی از انسولین استفاده نمی‌کنند. در نتیجه، بدن شما به انسولین بیشتری برای کمک به ورود گلوکز به سلول‌ها نیاز دارد. در چنین شرایطی در ابتدا، لوزالمعده انسولین بیشتری تولید می‌کند تا بتواند با تقاضای اضافی، سازگاری داشته باشد. با گذشت زمان، پانکراس نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند و سطح گلوکز خون افزایش می‌یابد.
ژن و سابقه‌ی خانوادگی
سابقه‌ی خانوادگی نقش مهمی در بروز دیابت دارد. اگر بستگان نزدیک مانند والدین یا خواهر و برادر فرد، مبتلا به دیابت باشند، خطر افزایش می‌یابد. برخی از ویژگی‌های ژنتیکی می‌توانند افراد را مستعد مقاومت به انسولین سازند یا اختلال در تولید انسولین کنند که از عوامل کلیدی در دیابت نوع ۲ هستند.
مصرف دخانیات
سیگار کشیدن با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط است، میتواند به مقاومت به انسولین کمک کند و خطرات قلبی عروقی مرتبط با دیابت را شدیدتر کند.
مصرف برخی داروها
برخی از داروها، مانند کورتیکواستروئیدها (که برای درمان بیماری‌هایی مانند آسم و آرتروز استفاده می‌شود) و داروهای ضد روان پریشی، می‌توانند سطح قند خون را افزایش داده و در ایجاد دیابت نقش داشته باشند.
عوارض و خطرات بیماری دیابت در مردان
پس از چندین سال از گذشت ابتلا به دیابت (به خصوص اگر دیابت شما تشخیص داده نشده باشد یا قند خون شما به درستی کنترل نشده باشد)، ممکن است عوارض شدیدی را تجربه کنید. البته بعضی عوارض ممکن است برای فردی از هر جنس رخ دهد.
انحنای آلت تناسلی
انحنای آلت تناسلی که با نام بیماری پیرونی (Peyronie’s disease) نیز شناخته می‌شود، ممکن است منجر به انحنای دردناک یا خمیدگی آلت تناسلی در حین نعوظ شود. حتی ممکن است رابطه‌ی جنسی را غیرممکن کند. این انحنا به این دلیل اتفاق میفتد که بافت زخمی که در زیر پوست آلت تناسلی ایجاد می‌شود، در طول نعوظ، بافت اطراف را جمع می‌کند. بیماری پیرونی با دیابت کنترل نشده مرتبط است. مردان مبتلا به ED مرتبط با دیابت در مقایسه با افراد سالم، ۴ تا ۵ برابر بیشتر در معرض ابتلا به بیماری پیرونی هستند.
کوری چشم
ممکن است فرد دیابتی با پیشرفت بیماری، بینایی خود را از دست بدهد.
ضعف یا از دست دادن کلیه
این عارضه زمانی اتفاق میفتد که کلیههای فرد از کار میفتند یا دیگر کار نمی‌کنند و فرد نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه دارد. بیماری کلیوی میتواند به دلیل کنترل ضعیف قند خون در طول سال‌ها (به‌ویژه اگر فشار خون بالا (hypertension) داشته باشید) اتفاق بیفتد.
استفراغ و حالت تهوع
ممکن است فرد این علائم ناخوشایند را به دلیل گاستروپارزی، وضعیتی که از تخلیه مناسب معده جلوگیری می‌کند، داشته باشد. دیابت شایع‌ترین علت آن است. این وضعیت زمانی اتفاق میفتد که آسیب عصبی مرتبط با دیابت در معده، سرعت تخلیه محتویات غذایی معده را کاهش می‌دهد. تاخیر در تخلیه نیز میتواند باعث سوزش سر دل و کاهش اشتها شود.
قانقاریا
این مرگ بافت به دلیل عفونت یا عدم جریان خون است. در دیابت، قانقاریا میتواند به ویژه در نواحی تحت تأثیر آسیب عصبی مانند پاها ایجاد شود. ممکن است برای درمان، قطع عضو لازم باشد.
روش‌های درمان دیابت در مردان
اگر دیابت نوع ۲ دارید، به احتمال زیاد پزشک به شما کمک می‌کند تا یک برنامه‌ی درمانی شامل رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی ایجاد کنید. اغلب، تغییراتی مانند ورزش، تغییر رژیم غذایی و مصرف بهترین مکمل برای افراد دیابتی میتواند به شما در کنترل سطح قند خون کمک کند. همراه با تغییر در رژیم غذایی و ورزش، باید با خرید سوزن تست قند خون یا خرید دستگاه قند خون، سطح قند خون خود را به طور منظم کنترل کنید تا بتوانید از بالا یا پایین بودن سطح قند خون خود، بفهمید که چه زمانی باید اقدام جدی کنید.
اگر این اقدامات، موثر نباشند، پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به کنترل سطح گلوکز خون و جلوگیری از عوارض ارولوژی و سایر عوارض مرتبط با دیابت توصیه کند. اگر دچار مشکلات مرتبط با دیابت شدید هم داروهایی برای کمک به درمان آنها در دسترس هستند. داروهای ED مانند تادالافیل، واردنافیل و سیلدنافیل (ویاگرا)، ممکن است به شما در مدیریت بیماری کمک کنند. داروهای مخلوط با پروستاگلاندین‌ها (ترکیبات هورمون مانند) نیز می‌توانند به آلت تناسلی تزریق شوند تا در درمان ED موثر باشند.
پزشک همچنین ممکن است شما را به یک متخصص اورولوژی یا غدد درون‌ریز برای درمان اثرات کاهش تستوسترون ارجاع دهد. داروهای قند خون یا انسولین را طبق دستور پزشک مصرف کنید. این کار میتواند به تنظیم سطح قند خون شما کمک کند و از عوارض و علائم ناخواسته جلوگیری کند.
کلام آخر
مردان به دلیل افزایش وزن و تجمع چربی بیشتر در شکم نسبت به زنان، بیشتر با خطر ابتلا به دیابت روبه‌رو هستند. آنها ممکن است اثرات منحصر به فرد زیادی از این بیماری مانند اختلال نعوظ و برفک مکرر تناسلی را تجربه کنند. دیابت ممکن است منجر به عوارض خطرناک بسیاری برای مردان شود. به همین علت همه‌ی مردان بالای ۴۵ سال که دارای اضافه وزن هستند باید به طور منظم آزمایش خون انجام دهند.
منابع: medicalnewstoday , healthline , health
