۱۲ روش مؤثر برای درمان رفلاکس نوزادان
در بسیاری از نوزادان برگرداندن غذا، در حجم کم وجود دارد که می‌توان گفت عارضه‌ی چندان مهمی نیست. در برخی مواقع این مشکل تا هفت یا هشت ماهگی برطرف شده و نیازی به درمان خاصی ندارد. اما آنچه نیاز به درمان دارد، برگرداندن شدید اسید معده است که به مجاری گوارشی نوزاد آسیب جدی وارد می‌کند. زخم‌هایی بر سطح داخلی مری ایجاد خواهد شد به همین دلیل پیشگیری از رفلاکس معده در نوزادان، نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارد.
در این مقاله از دیجی‌کالا مگ در نظر داریم تمامی کارهایی که می‌توانید برای کاهش این علائم انجام دهید را بررسی کنیم. با انجام این امور خواهید توانست از آسیب وارد شده به مری کودک و دستگاه گوارشی جلوگیری کنید. پس با ما همراه باشید.
رفلاکس معده چه زمانی رخ می‌دهد؟
رفلاکس معده زمانی رخ می‌دهد که عضله‌ی اسفنکتر (sphincter) در انتهای پایینی مری (لوله‌ای که غذا را از دهان به معده می‌برد) در زمان نامناسبی شل شود. شل شدن این عضله به اسید معده اجازه می‌دهد تا به مری برگردد. اگر کودک شما رفلاکس اسید معده را تجربه می‌کند، نکات زیر ممکن است به کاهش ناراحتی و دوره‌های برگرداندن غذا کمک کند.
برای پیشگیری از رفلاکس معده در نوزادان چه کارهایی باید انجام داد؟
در قدم اول باید توجه داشته باشید که این پزشک اطفال است که باید تشخیص دهد آیا نوزاد شما واقعا رفلاکس معده داشته و غذا را برمی‌گرداند یا یک عارضه‌ی خفیف است و نیازی نیست اقدام به درمان رفلاکس معده کنید. شما نباید با درمان‌های خانگی و خودتشخیصی وارد عمل شوید. پس از تشخیص شرایط، پزشک به شما چند دستورالعمل ارائه می‌دهد که حتما باید در کنار مصرف دارو آن‌ها را جدی بگیرید.
۱. کودک را به صورت عمودی نگه دارید
نگه‌داشتن نوزاد به صورت عمودی هم در حین تغذیه و هم برای حداقل ۳۰ دقیقه پس از آن، به کاهش رفلاکس معده در نوزادان کمک می کند. وقتی در حال شیر دادن و تغذیه‌ی کودک هستید حواستان باشد که شکم او فشرده نشود. فشرده شدن شکم باعث برگشتن غذا از معده به دهان می‌شود. به این دلیل گفته می‌شود کودک بهتر است در حال عمودی باشد که احتمال فشار به معده در کمترین حالت قرار دارد.
۲. در طول خواب شبانه مرتب نوزاد را چک کنید
سندروم مرگ ناگهانی در کودکان با مشکل رفلاکس اسید معده، خیلی بیشتر از دیگر نوزادان است. نوزاد زمانیکه در خواب است توانایی گریه کردن نداشته و برگشتن اسید به مری می‌تواند باعث انسداد مجاری تنفسی و در نهایت خفگی شود. پس بهتر است که مرتب به او سر زده و حالت خوابیدن نوزاد را تغییر دهید.
به طور معمول پیشنهاد می‌شود که حتما نوزاد را بر روی کمر و به پشت بخوابانید. مگر در شرایطی که حس می‌کنید اسید وارد مری شده که بهتر است کودک را بر روی دست یا بالش بر روی شکم قرار دهید تا بدون هیچ فشاری اسید به بیرون هدایت شود و مجاری را مسدود نکند.
برخی از متخصصین معتقدند که باید زمان خواب، سر کودک را بالاتر از تن او قرار دهید. در این شرایط جاذبه اسید معده را به سمت پایین برده و باعث می‌شود وارد مری نشود. البته این ارتفاع نباید خیلی زیاد باشد و سر کودک را به سمت جلو خم کند. در ادامه‌ی این مقاله خواهیم گفت که خم شدن زیاد به سمت جلو، آن هم زمانیکه کودک بر روی صندلی غذاخوری یا صندلی ماشین است، خطرناک خواهد بود.
به همین دلیل پیشنهاد ما این است که قبل از هر گونه تغییر در وضعیت خوابیدن کودک، با پزشک نوزاد خود صحبت کنید.
۳. تعداد وعده‌های غذایی را افزایش داده و میزان آن را کاهش دهید
شیر دادن هر دو تا سه ساعت یک‌بار به کودک، در حالی که نوزاد شما بیدار است، اغلب از بروز رفلاکس معده در نوزادان کم می‌کند. وعده‌های غذایی سنگین به معده فشار آورده و می‌تواند منجر به رفلاکس و برگشتن اسید شود. اگر به نوزادتان شیر خشک می‌دهید، سعی کنید سوراخ نوک شیشه را کوچک کنید. این کار باعث می‌شود هوای کمتری وارد معده‌ی نوزاد شود. همچنین شیر کمتری با هر بار مک زدن وارد دهن او شده و احتمال رفلکس و برگشتن اسید را به حداقل می‌رساند. به این موضوع دقت کنید که هوای وارد شده به معده باعث منبسط شدن شکم شده و همین انبساط است که رفلکس را به همراه دارد.
۴. برنج گزینه‌ی ایدئالی برای کاهش رفلاکس در نوزاد است
اگر کودک شما غذاهای جامد را شروع کرده است (معمولا بعد از ۴ ماهگی توصیه می‌شود و نه زودتر)، غلات برنج ممکن است به کاهش میزان برگشت مجدد غذا به دهان کمک کند. سعی کنید ابتدا در نظر گرفتن برنج به‌عنوان وعده‌ی غذایی را با ۲ قاشق غذاخوری نه بیشتر، شروع کنید. اما اگر کودک هنوز غذای جامد نمی‌خورد، بهتر است که مادر در وعده‌های غذایی خود برنج را فراموش نکند. برنج به‌عنوان یک وعده‌ی غذایی مادر می‌تواند میزان رفلاکس معده در کودک را کاهش دهد.
۵. اصلاح رژیم غذایی برای مادران شیرده
برخی غذاها، مانند چای و قهوه به دلیل وجود کافئین یا حتی شکلات و سیر می‌توانند باعث رفلاکس در نوزاد شده و بیماری معده را به همراه داشته باشد. چرا که این ترکیبات میزان اسید معده را افزایش می‌دهند. بنابراین اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید و نوزاد هم دچار مشکل برگرداندن غذا به مری است، حتما این ترکیبات را از رژیم غذایی خود به طور کامل برای مدتی حذف کنید. در برخی مواقع مادر به اجبار باید شیر و تخم‌مرغ را هم حذف کند که پیشنهاد می‌شود حتما برای آن یک جایگزین خوب پیدا کند. چرا که بخش زیادی از کلسیم بدن مادر زمان شیردهی کم شده و بهتر است که این کلسیم با غذایی حاوی این عنصر، به بدن بازگردد.
هنگام شیر دادن به کودک حواستان باشد که شیر زیادی به دهان او پمپاژ نشود. همچنین قبل از شیردهی مطمئن شوید که ابتدا با اولین مک زدن کودک، هوا وارد معده‌ی او نشود. همین هوای وارد شده، فضایی از معده را پر کرده و فشار وارد شده به دلیل وجود هوا، بازگشتن غذا را به همراه خواهد داشت.
اگر فرزند شما آبمیوه‌های طبیعی را مصرف می‌کند، سعی کنید آب مرکبات یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار را به طور کامل از لیست غذایی او حذف کنید.
۶. ایجاد شرایط بدون استرس زمان شیردهی و غذا دادن به کودک
همان‌طور که بزرگ‌ترها زمانی که استرس و اضطراب داشته باشند، نمی‌توانند غذا بخورند یا اینکه با پرخوری عصبی روبه‌رو می‌شوند که نتیجه‌ی هر دو حالت، سوزش سر معده و برگشتن اسید است، نوزادان هم در صورت داشتن هیجان زیاد، دچار رفلاکس معده می‌شوند. به همین دلیل باید زمان غذا دادن به کودک هم شرایط آرامی را ایجاد کنید که کودک دچار استرس نشود هم خودتان آرامشتان را حفظ کرده و تنها برای دقایقی شرایط سخت زندگی را فراموش کنید. از کودکتان بخواهید ۳۰ دقیقا پس از خوردن غذا، آرام بوده و بازی‌های هیجانی را کنار بگذارد.
۷. استفاده از صندلی غذا و صندلی ماشین برای نوزاد
نحوه‌ی قرار گرفتن نوزاد شما در صندلی ماشین و فشاری که به شکم او به خاطر وجود کمربند وارد می‌شود می‌تواند باعث ادرار ناگهانی و یا بازگشتن اسید به سمت بالا شود. به همین دلیل هنگام استفاده از صندلی ماشین و غذا، به استاندارد بودن تکیه‌گاه و فشاری که کمربند به کودک وارد می‌کند، دقت کنید. بهتر است کودک یک تکیه‌گاه در قسمت جلویی داشته باشد تا به سمت جلو خمیده نشود. خمیده شدن زیاد کودک به سمت جلو، مجاری تنفسی را با مشکل روبه‌رو می‌کند. همین موضوع می‌تواند باعث مرگ ناگهانی در خواب شود.
۸. حتما پس از شیر یا غذا، به کودک کمک کنید که آروغ بزند
چندین بار آروغ زدن نوزاد در طول شیردهی به کاهش فشار معده و رفلاکسی که می‌تواند ایجاد شود، کمک می‌کند. اگر زمان شیردهی صبور باشید و بعد از هر دو قاشق غذاخوری شیر خوردن، فشار معده را کاهش داده و کمک کنید که کودک آروغ بزند، باعث می‌شود که معده با آرامش و بدون هیچ هوایی پر شود. این کار سیر شدن واقعی را به دنبال خواهد داشت.
۹. داروها را با تجویز پزشک مصرف کنید
اگر کودک شما علائم شدید رفلاکس مانند حس خفگی و سرفه داشته باشد، ممکن است پزشک به شما داروهایی را توصیه کند. به یاد داشته باشید که جدی نگرفتن اسید معده‌ی نوزاد خطرناک است. زیرا اسید بالا آمده، باکتری‌های مفید سیستم گوارش را هم از بین برده و همین موضوع خطر عفونت مجاری گوارشی را به همراه دارد. پس حتما با پزشک مشورت کرده و در صورتی که دارویی برای این مورد تجویز شده است، با دقت مصرف کنید.
۱۰. گاهی تنها راه درمان، عمل جراحی است
در شرایطی، ممکن است برای نوزادانی که رفلاکس شدید دارند جراحی فوندوپلیکاسیون تجویز شود. اگر به این روش فکر می‌کنید، حتما با یک جراح اطفال صحبت کنید. کسی که در این زمینه تجربه‌ی کافی داشته باشد شما را به‌خوبی راهنمایی کرده و به شما می‌گوید که باید از این جراحی چه انتظاراتی داشته باشید.
۱۱. برای کودک از لباس تنگ استفاده نکنید
مطمئن شوید که کش شلوار یا دیگر لباس‌های کودک، زیاد محکم نباشد. زیرا فشاری که کش به شکم وارد می‌کند، خود دلیلی برای برگشت غذای داخل معده به دهان است. ضمن اینکه لباس تنگ پوست کودک را نیز آزاد می‌دهد.
۱۲. صبور باشید و با گریه‌ی کودک آرامش خود را از دست ندهید
کودکانی که با رفلاکس معده دست و پنجه نرم می‌کنند معمولا بیشتر از دیگر نوزادان گریه خواهند کرد. گریه‌هایی که مدت زمان طولانی‌تری طول می‌کشد و ممکن است شما را کلافه کند. اما به این فکر کنید که سوزش سر معده برای فرد بزرگسال چقدر می‌تواند دردناک باشد، همین درد را یک نوزاد دارد تحمل می‌کند. پس سعی کنید کودک را به صورت عمودی در آغوش گرفته و راه بروید. عمودی نگه داشتن کودک غذا را به معده بازگردانده و از سوزش معده کم می‌کند.
در نهایت اینکه به‌عنوان والدین این کودکان
فراموش نکنید که هر کودک با کودکان و نوزادان دیگر متفاوت است. همچنین خوشبختانه رفلاکس معده نوزادان با بزرگ شدن آن‌ها کاهش پیدا کرده و کم‌کم درمان می‌شود. ضمن اینکه روش‌های درمانی زیادی برای این عارضه وجود دارد که از کودکی به کودک دیگر تفاوت داشته و توصیه‌ی ما این است که قبل از انتخاب هر روشی با پزشک اطفال مشورت کنید. روش‌های درمانی خانگی را به هیچ عنوان برای نوزادان خود امتحان نکنید زیرا که ممکن است اولین اشتباه شما آخرین اشتباه باشد.
منابع: very well health, Medline Plus
