فیلم «سوپرمن» جیمز گان آخرین فرصت دیسی برای رستگاری است
بعد از اکران «آکوامن و پادشاهی گمشده»، دیسی با هدایت جیمز گان و پیتر سفرن و با راهاندازی دوبارهی دیسی استودیوز و یک دنیای سینمایی بلندپرواز جدید (DCU)، وارد دورهی استراحت کوتاهی شده تا به سمت مسیر تازهای حرکت کند. این برنامههای جدید اوایل ۲۰۲۳ رونمایی شدند و شامل داستانهایی در سینما و تلویزیون میشوند و احتمالا به دنیای بازیهای ویدیویی هم ورود پیدا خواهند کرد. دنیای سینمایی جدید دیسی رسما با سریال انیمیشنی «مخلوقات کماندو» (Creature Commandos) اواخر امسال آغاز خواهد شد اما شروع اصلی را باید «سوپرمن» (Superman) به کارگردانی خود جیمز گان بدانیم که در حقیقت اولین پروژهی سینمایی آنها است و هماکنون در دست تولید قرار دارد. این فیلم شاید آخرین فرصت دیسی برای جبران اشتباهات گذشتهاش باشد.
امسال، «جوکر: جنون مشترک» (Joker: Folie à Deux) تنها فیلم دیسی است که اکران میشود و آنهم با دنیایی که گان و سفرن در حال توسعهی آن هستند، ارتباطی ندارد. این فیلم در دنیای مستقل خود اتفاق میافتد و با درجه سنی بزرگسالان (R) روی پرده خواهد رفت. اما سال آینده، با اکران فیلمهای جدید مارول مانند «چهار شگفتانگیز» و «کاپیتان آمریکا: دنیای نو شگفتانگیز»، همهی نگاهها به «سوپرمن» خواهد بود و اهمیت آن از همیشه بیشتر است.
«سوپرمن» جیمز گان یک دنیای سینمایی تازه را آغاز میکند
«سوپرمن» جیمز گان به فهرست بلندبالایی از فیلمها میپیوندد که به دنبال راهاندازی یک جهان سینمایی برای رقابت با دنیای سینمایی مارول هستند؛ شاید نیازی به گفتن نباشد اما مارول در یک دهه اخیر، پادشاه بیچونوچرای دنیاهای سینمایی بوده است و استودیوهای متعددی تلاش کردند تا با آن وارد رقابت شوند یا حداقل فرمولهایش را به کار بگیرند اما به موفقیتی نرسیدند. فیلمهایی مانند «مومیایی»، «برج تاریک» و «مرد عنکبوتی شگفتانگیز ۲»، همگی با هدف مشابهی تولید شدند اما واقعیت این است که هر کسی نمیتواند یک دنیای سینمایی یکپارچه و موفق خلق کند. اما دنیای سینمایی جدید دیسی حداقل تا اینجا امیدوارکننده به نظر میرسد زیرا جیمز گان و پیتر سفرن را در پشت خود دارد و آنها در مقایسه با مدیران قبلی، آینده مشخصتری را برای دیسی ترسیم کردهاند.
اما دیسی حالا بیشتر از هر زمان دیگری به یک اثر موفق نیاز دارد و آن اثر موفق باید «سوپرمن» باشد تا طرفداران مطمئن شوند که این دنیای سینمای جدید هم مانند دنیای توسعهیافته دیسی (DCEU) به بیراهه نمیرود. در حال حاضر مشخص نیست بودجه فیلم «سوپرمن» چقدر است، اما بازگشت سرمایه و سودآوری اولین مانع بزرگ خواهد بود، و بعد از آن، کیفیت فیلم است که اهمیت ویژهای دارد. متاسفانه، از زمان نسخهی کلاسیک ۱۹۷۸، هیچ کدام از فیلمهای «سوپرمن» نتوانستهاند مخاطبان را به طور کامل راضی کنند. «بازگشت سوپرمن» (۲۰۰۶) و «مرد فولادی» (۲۰۱۳)، هر دو به خاطر رویکردشان و نحوه به تصویر کشیدن این شخصیت مورد انتقاد قرار گرفتند. «سوپرمن» جیمز گان برای اینکه چشمانداز بزرگ دنیای سینمایی جدید دیسی به درستی شکل بگیرد، باید به آن نسخهی کلاسیک دههی ۷۰ میلادی نزدیک شود. اگر «سوپرمن» موفق شود، بیتردید فشار کمتری روی پروژههای بعدی این شرکت وجود خواهد داشت.
برادران وارنر قبلا هم این مسیر را رفته است
ایدهی یک دنیای مشترک برای شخصیتهای دیسی -که شامل فیلمها و سریالها و بازیها میشود- در تئوری هیجانانگیز است. با این حال، فشار روی «سوپرمن» بیشتر هم میشود، چون این دومین تلاش برادران وارنر برای ساخت یک دنیای سینمایی موفق برای دیسی است. شکی وجود ندارد که دنیای سینمایی پیشین آنها یک شکست تمام عیار بود، هرچند که آثاری مثل «زن شگفتانگیز»، «جوخه انتحار» و «آکوامن» به موفقیت رسیدند. اما در هر صورت، این مجموعه سقوط آزاد غمانگیزی را تجربه کرد و تقریبا همهی طرفداران از آن ناامید شدند؛ بنابراین بدیهی است که بسیاری از طرفداران نسبت به دنیای جدید دیسی بدبین باشند.
فراموش نکنید که دنیای سینمایی توسعهیافته دیسی هم با فیلمی از «سوپرمن» آغاز شده بود؛ اثری که بازخوردهای ضدونقیض دریافت کرد و این دنیای سینمایی، پس از آن هرگز نتوانست به آن نقطهی اوج مورد انتظار برسد. اینکه «سوپرمن» موفق شود یا شکست بخورد، سرنوشت بسیاری از ابرقهرمانان دیسی را برای داشتن فیلمی جدید تحتتاثیر قرار میدهد. خوشبختانه، فیلم در دستان توانای جیمز گان قرار دارد، کسی که چندین بار ثابت کرده یکی از بهترین فیلمسازان ژانر ابرقهرمانی است. اما نمیتوان از کنار این حقیقت عبور کرد که دنیای توسعهیافته دیسی قبلا باعث دلسردی مخاطبان شده است، و اگر این اتفاق دوباره تکرار شود، آنها شاید فقط به دنبال فیلمهای «بتمن» باشند و باقی آثار را نادیده بگیرند؛ در این صورت، برند دیسی -حداقل در حوزه سینما- شاید دیگر نتواند خودش را احیا کند.
خوب یا بد، جیمز گان حرف اول و آخر را میزند
جیمز گان شاید فیلمساز قابل اعتمادی در این ژانر باشد اما او هرگز رئیس استودیو نبوده است. همچنین بهندرت در تاریخ رخ داده است که رؤسای استودیو همزمان کارگردانی فیلمهای خود را نیز برعهده داشته باشند. گان، کارگردان، نویسنده و تهیهکننده «سوپرمن» است. نزدیکترین مثالی که به ذهن میرسد، شاید جرج لوکاس و پیشدرآمدهای «جنگ ستارگان» باشد. حال، گان تنها کسی نیست که دیسی استودیوز را اداره میکند، اما اینکه شخصی که مسئول آیندهی برند نیز هست، کارگردانی فیلم اول مجموعه را برعهده بگیرد، فشار زیادی روی آن اثر سینمایی میگذارد.
اگر رویکرد شخصی جیمز گان به «سوپرمن» به شکلی باشد که مخاطبان با آن ارتباط برقرار نکنند، شرایط برای «سوپرمن» حتی در مقایسه با «مرد فولادی» زک اسنایدر هم سختتر میشود، زیرا زک اسنایدر هرگز رئیس استودیو نبود. از طرف دیگر، کارگردانی فیلم توسط جیمز گان اطمینان میدهد که سوپرمن برداشتی جدید از کمیک «مرد فردا» (Superman: Man of Tomorrow) ارائه خواهد کرد و اگر خوشساخت باشد، مخاطبان را به دنیای سینمایی جدید دیسی علاقهمند میکند.
محبوبیت فیلمهای ابرقهرمانی کاهش یافته است
کیفیت بالای «سوپرمن» جیمز گان به تنهایی کافی نیست تا فیلم موفق و پرفروش شود. تلاش دیسی برای راهاندازی این دنیای سینمایی در زمانی اتفاق میافتد که فیلمهای ابرقهرمانی از آن موفقیتهای باورنکردنی که به طور معمول به دست میآوردند، فاصله گرفتهاند. فیلمهای «مادام وب»، «مارولها»، «بلو بیتل» و «فلش» با فروش ضعیفی در گیشه مواجه شدند، در حالی که «آکوامن و پادشاهی گمشده» اگرچه عملکرد بهتری داشت، نصف قسمت قبلیاش فروخت. به طور کلی، فیلمهای بلاکباستری که انتظار داشتیم گیشه را یک تکان اساسی دهند، در سال ۲۰۲۴ با مشکل جذب مخاطب روبهرو هستند. البته به احتمال زیاد «ددپول و ولورین» و «جوکر: جنون مشترک» میتوانند به این ژانر رونق دوبارهای بدهند، اما همچنان به موفقیتهای بیشتری نیاز است تا مطمئن شویم که سینمادوستان با آثار ابرقهرمانی آشتی کردهاند.
هم دیسی -و هم مارول- به موفقیت بزرگ «سوپرمن» نیاز دارند تا جان دوبارهای به ژانر بدهد؛ ژانری که برای استودیوها در طول این سالها، موفقیتهای بیشماری به ارمغان آورده است. خبر خوب این است که هیچ قهرمان دیگری وجود ندارد که بتوان روی او بیشتر از «سوپرمن» برای احیای این ژانر حساب کرد و موفقیت بالقوهی این فیلم میتواند بیحد و مرز باشد. هرچند رسیدن به مرز فروش یک میلیارد دلار برای «سوپرمن» کمی دور از ذهن به نظر میرسد، اما این فیلم باید ثابت کند که آثار ابرقهرمانی هنوز هم میتوانند سودآور باشند. این اقتباسهای کمیک بوکی دههها دوام آوردهاند و اکنون زمان آن فرا رسیده ابرقهرمانی که همهچیز را شروع کرد (سوپرمن افسانهای)، فیلمهای ابرقهرمانی را هم دوباره به اوج برساند.
استودیوها هم البته بیتقصیر نیستند، آنها با تمرکز بر کمیت به جای کیفیت، به مشکلی که فیلمهای ابرقهرمانی با آن مواجه هستند، دامن زدهاند و بارها با فیلمهای ضعیف باعث خشم مخاطبان شدهاند. حتی استودیوی مارول که در گذشته همهی فیلمهایش پرفروش بودند، حالا به دنبال تغییرات اساسی است، اما حتی اگر به مسیر درست برگردد، باز هم شاید هرگز نتواند موفقیتهای «انتقامجویان: پایان بازی» را تکرار کند. در سوی دیگر، دیسی هنوز به طور کامل به پتانسیل خود دست پیدا نکرده و به جایگاه و محبوبیت سینمایی مارول در سالهای اخیر، نزدیک هم نشده است.
تا به امروز، فیلمهای ابرقهرمانی پرخرج زیادی ساخته شدهاند، بسیاری از آنها موفق بودهاند و بسیاری هم شکست خوردهاند. همزمان با کاهش محبوبیت ژانر ابرقهرمانی در سینما و وعدههایی که دیسی به طرفداران میدهد، هیچ فیلم دیگری به اندازهی «سوپرمن» برای موفقیت تحت فشار قرار ندارد. پس از انتشار اولین تصاویر از سوپرمن جدید، بازخوردها آنطور که دیسی انتظار داشت مثبت نبود اما هنوز چیزهای هیجانانگیز زیادی باقی مانده تا مخاطبان را سر ذوق بیاورد و آغاز شکوهمندی را برای دیسی رقم بزند. طرفداران سالهاست که آرزو دارند دیسی را در اوج ببینند و بعد از شکست فیلم جوکر ۲، «سوپرمن» جیمز گان، احتمالا آخرین فرصت دیسی برای تحقق این آرزو است.
منبع: CBR