۲۹ فایده و ضرر مصرف شکلات تلخ برای سلامتی و کاهش وزن

بیشتر مردم در سراسر جهان طرفدار شکلات هستند و سالانه حجم بالایی از این خوراکی خوشمزه را مصرف می‌کنند. شکلات انواع گوناگونی دارد و می‌تواند هر سلیقه‌ای را به خود جلب کند. از شکلات تلخ گرفته تا شکلات شیری و سفید، امروزه انواع شکلات‌ها به شکل‌های گوناگونی پیدا می‌شوند و بخش بزرگی از رژیم غذایی مردم به شمار می‌روند.

با توجه به مصرف بالای شکلات، شما باید تلاش کنید بهترین و سالم‌ترین شکلات را انتخاب و مصرف کنید. خیلی‌ها بر این باورند که شکلات تلخ به این دلیل که قند کمتری دارد گزینه‌ی سالم‌تری است. جدا از بحث سالم‌تر بودن، مزه‌ی ویژه‌ی شکلات تلخ هم باعث می‌شود خیلی‌ها به سراغ آن بروند و آن را به شکلات‌های شیرین ترجیح دهند.

در نوشته‌ی امروز می‌خواهیم نگاه دقیق‌تری به شکلات تلخ بیندازیم و ببینیم چه تأثیری روی سلامتی می‌گذارد. در ادامه هر آنچه را که باید درباره‌ی شکلات تلخ بدانید آورده‌ایم، از فایده و ضررهای آن گرفته تا انواع شکلات تلخ و نکاتی که برای مصرف آن باید بدانید. پس در ادامه با ما همراه باشید.

شکلات تلخ چیست؟

شکلات تلخ که با نام شکلات سیاه هم شناخته می‌شود، نوعی شکلات است که شیر و قند کمتری دارد. این خوراکی به جای آنکه از کره‌های بر پایه‌ی شیر ساخته شود، با کره‌ی کاکائو تهیه می‌شود.

شکلات تلخ به طور معمول دارای حجم بالایی از کاکائو، کم‌وبیش ۶۰ تا ۹۹ درصد است. همین حجم بالای کاکائو و حجم پایین شکر و لبنیات است که این شکلات را ویژه کرده و فواید آن را برای سلامتی افزایش داده است.

انواع شکلات تلخ

شکلات تلخ بسته به حجم مواد تشکیل‌دهنده و روند تولید می‌تواند انواع گوناگونی داشته باشد که در ادامه می‌بینید:

۱. شکلات شیرین‌نشده

این خالص‌ترین نوع شکلات تلخ است که ۸۵ تا ۱۰۰ درصد دانه‌های کاکائوی تلخ دارد. خیلی از مردم ممکن است نتوانند این شکلات را بخورند. شرکت‌های زیادی هم از آن برای تولید کیک‌های مختلف استفاده می‌کنند.

۲. شکلات تلخ‌ و شیرین

این شکلات دارای ۶۵ تا ۸۰ درصد دانه‌ی کاکائو و تا کم‌وبیش ۳۳ درصد شکر است. از آن‌جایی که این شکلات تلخی کمتری دارد و در عین حال درصد کاکائوی آن بالا است خیلی‌ها آن را مصرف می‌کنند.

۳. شکلات نیمه‌شیرین

این شکلات طعم شیرین‌تری دارد و مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن کم‌وبیش ۳۵ تا ۶۰ درصد کاکائو و تا ۵۰ درصد شکر است.

۴. شکلات تلخ‌ داچ

داچینگ یک فرآیند تولید شکلات است که نخستین بار به دست یک شرکت هلندی اجرا شد. در این فرآیند شیمیایی شکلات رنگ طبیعی و طعم تلخ خود را از دست می‌دهد. اگرچه این شکلات ممکن است طعم و ظاهر خوبی داشته باشد ولی بیشتر مواد مغذی و فواید خود را در فرآیند تولید از دست می‌دهد. بنابراین، بسیاری از فواید شکلات تلخ خالص را ندارد.

شکلات تلخ‌ چه تفاوتی با سایر شکلات‌ها دارد؟

روند تولید شکلات تلخ تفاوت‌هایی با سایر شکلات‌ها دارد. اگرچه همه‌ی شکلات‌ها ترکیبات مشابه‌ای دارند که به طور معمول خمیر کاکائو، پودر شیر و شکر است، ولی مقدار آن‌ها تفاوت دارد و همین موضوع منجر به شکل‌گیری انواع شکلات‌ها می‌شود.

شکلات تلخ به طور کلی حاوی درصد بیشتری از کاکائوی خالص است که می‌تواند بین ۳۰ تا ۸۵ درصد باشد. این درصد بالا باعث تلخ شدن این شکلات می‌شود و شکلات تلخ را با سایر شکلات‌ها از جمله شکلات سفید یا شیری متفاوت می‌کند.

فواید و خواص شکلات تلخ‌ برای سلامتی

۱. از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد بیماری‌زا محافظت می‌کند

یکی از بهترین فواید مصرف شکلات تلخ توانایی این خوراکی در مبارزه با رادیکال‌های آزاد و بیماری‌زا است. رادیکال‌های آزاد ترکیبات مضری هستند که در فرآیندهای سلولی بدن به وجود می‌آیند و می‌توانند منجر به التهاب و ابتلا به بیماری‌های مزمن شوند.

شکلات تلخ دارای آنتی‌اکسیدان‌های گوناگونی است که می‌توانند این رادیکال‌ها را خنثی کرده و از بدن در برابر آسیب و بیماری‌های گوناگون محافظت کنند. هرچه شکلات تلخ با درصد و کیفیت بالاتر مصرف کنید می‌توانید آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری جذب کنید و جلوی عوامل بیماری‌زا را بگیرید.

۲. خواص ضدسرطانی دارد

پژوهش‌گران بر این باورند که مصرف شکلات تلخ ممکن است به کاهش ابتلا به سرطان هم کمک کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند آنتی‌اکسیدان‌های موجود در شکلات می‌توانند به‌ویژه خطر ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ را کاهش دهند. جدا از این، مطالعات دیگری هم ادعا دارند تأثیر شکلات روی کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو در بدن منجر به جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی می‌شود و به محافظت از بدن در برابر سرطان روده‌ی بزرگ کمک می‌کند.

• استرس اکسیداتیو چیست و چگونه از ابتلا به آن جلوگیری کنیم؟

۳. می‌تواند سلامت قلب را بهبود ببخشد

فلاونول یکی از ترکیبات موجود در شکلات تلخ است که فواید زیادی برای کاهش فشار خون، بهبود جریان خون به قلب و مغز، تنظیم قند خون و همچنین حفظ سلامت قلب و عروق دارد. جدا از این، فلاونول به جلوگیری از لخته شدن پلاکت‌های خون کمک می‌کند و خطر سکته را کاهش می‌دهد.

مصرف شکلات‌های غنی از فلاونول از جمله شکلات تلخ سلامت کلی قلب شما را بهبود می‌بخشد و جلوی ابتلا به بیماری‌های قلبی و مرگ‌ومیر را می‌گیرد.

• ۱۵ ماده‌ی غذایی عالی برای حفظ سلامت قلب

۴. به بهبود سطح کلسترول هم کمک می‌کند

کره‌ی کاکائو که در شکلات تلخ پیدا می‌شود سرشار از چربی‌های سالم و پلی‌فنل است. این ترکیبات مفید به‌عنوان آنتی‌اکسیدان در بدن کار می‌کنند و منجر به کاهش التهاب، تجزیه‌ی چربی و بهبود سطح کلسترول می‌شوند.

کلسترول یک جزء ساختاری ضروری از هر سلول در بدن به شمار می‌رود. کلسترول دو نوع خوب (HDL) و بد (LDL) دارد. کلسترول خوب به انتقال کلسترول به کبد و دفع آن کمک می‌کند. ولی کلسترول بد باعث می‌شود کلسترول به شریان‌ها و سرخرگ‌ها برود و پس از انباشته شدن منجر به بیماری سختاک سرخرگ‌ها شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند شکلات تلخ می‌تواند کلسترول بد را کاهش دهد و سطح کلسترول کلی بدن را هم بهبود ببخشد.

• ۱۳ ماده‌ی غذایی فوق‌العاده برای کاهش کلسترول خون

۵. روی کارکرد شناختی و ذهنی تأثیر می‌گذارد

برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند شکلات‌های سرشار از فلاونول می‌توانند جریان خون را به مغز افزایش دهند و به درمان بیماری‌های شناختی و ذهنی مانند آلزایمر و پارکینسون کمک کنند.

پژوهش‌های دیگری هم بر این باورند مصرف خوردنی‌های دارای این ماده از جمله شکلات تلخ، چای، پرتقال، کلم بروکلی، زیتون، انواع توت‌ها و بری‌ها، گوجه‌فرنگی و بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات با عملکرد بهتر مغز و بهبود فعالیت‌های ذهنی و شناختی همراه است.

۶. فشار خون را تنظیم می‌کند

چندین پژوهش نشان می‌دهند افزودن شکلات تلخ به رژیم غذایی شما می‌تواند سطح فشار خونتان را پایین بیاورد و از قلب در برابر بیماری‌ها و سکته‌ی قلبی محافظت کند.

جدا از این، شکلات تلخ می‌تواند روی سطح قند خون هم تأثیر بگذارد و آن را تنظیم کند. همه‌ی این‌ها باعث می‌شوند سلامت خود را حفظ کنید و از بیماری‌های گوناگون در امان بمانید.

• همه‌ چیز درباره‌ی فشار خون بالا؛ قاتل خاموش ایرانیان

۷. یک خوردنی مغذی و سرشار از آنتی‌اکسیدان است

همانگونه که گفتیم شکلات تلخ دارای میزان بالایی از آنتی‌اکسیدان‌ها است. پژوهش‌گران با انجام آزمایش‌های متعدد نتیجه گرفته‌اند که میزان آنتی‌اکسیدان موجود در پودر کاکائو بسیار بیشتر از پودر میوه‌های گوناگون است. به طور کلی، شکلات تلخ در مقایسه با بیشتر میوه‌ها و آب‌میوه‌ها، به‌جز انار و آب انار، دارای آنتی‌اکسیدان بیشتری است و به همین دلیل سلامت بدن را حفظ می‌کند و احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف را کاهش می‌دهد.

• ۱۵ خاصیت عجیب آنتی‌اکسیدان‌ها و ۱۱ ماده‌ی غذایی سرشار از آن‌ها

۸. می‌تواند به تقویت دید هم کمک کند

اگرچه همچنان به پژوهش‌های بیشتری برای تأیید قطعی این فایده نیاز است، ولی در یک مطالعه دیده شد افرادی که شکلات تلخ مصرف کرده بودند توانستند بینایی خود را تقویت کنند. با وجود این، باید مطالعات دیگری درباره‌ی چگونگی تأثیر شکلات تلخ و مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن روی بینایی و تقویت آن در درازمدت انجام بگیرد.

۹. از سلامت پوست و مو محافظت می‌کند

یکی از مهم‌ترین مواد موجود در شکلات تلخ فلاونول است که می‌تواند سلامت پوست را بهبود ببخشد و از آن در برابر نور خورشید محافظت کند. پژوهش‌ها هم این را تأیید کرده و نشان داده‌اند مصرف شکلات‌های تلخ سرشار از فلاونول می‌تواند آسیب‌های ناشی از اشعه‌ی ماورای بنفش را کاهش دهد.

جدا از این، پژوهش‌های دیگری هم ادعا دارند مصرف این خوراکی می‌تواند زبری پوست را کاهش داده و آب‌رسانی به آن را افزایش دهد. همچنین جریان خون را به پوست بهبود می‌بخشد و سلامت آن را حفظ می‌کند. بهبود جریان خون به پوست سر هم روی رشد موها و سلامت آن‌ها تأثیر می‌گذارد و جلوی عفونت پوست سر و ریزش مو را می‌گیرد.

• ۱۷ ماده‌ی غذایی عالی برای حفظ سلامت و درخشندگی پوست

۱۰. سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند

اگرچه همچنان به پژوهش‌های بیشتری نیاز است، ولی کاکائو می‌تواند کارکرد سیستم ایمنی بدن را تنظیم کند. پژوهش‌هایی که روی موش‌ها آزمایش کرده‌اند نشان می‌دهند مصرف کاکائو به بهبود کارکرد سیستم ایمنی کمک می‌کند.

• ۷ عادت ساده که سیستم ایمنی بدن شما را تقویت می‌کنند

۱۱. یک منبع سرشار از آهن است

شکلات مواد معدنی گوناگونی از جمله پتاسیم، منیزیم و آهن را دارا است. شما با مصرف روزانه‌ی شکلات تلخ می‌توانید آهن کافی دریافت کنید و جلوی کمبود آهن و کم‌خونی بدن را بگیرید.

• ۱۳ ماده‌ی غذایی سرشار از آهن برای پیشگیری از کم‌خونی

۱۲. می‌تواند خلق‌وخو را بهبود ببخشد و جلوی افسردگی را بگیرد

خوردن یک تکه شکلات خوشمزه می‌تواند استرس را کاهش دهد و منجر به ترشح اندورفین شود. این هورمون روی احساس شادی تأثیر می‌گذارد و نشانه‌های افسردگی را کاهش می‌دهد.

همچنین کافئین و سایر مواد موجود در شکلات تلخ هم روی کاهش افسردگی و بی‌حالی تأثیر می‌گذارند. به طور کلی، مصرف این خوراکی لذت‌بخش است و با تقویت روحیه‌ی شما منجر به بهبود خلق‌وخو می‌شود.

۱۳. برای زنان باردار مفید است

شکلات تلخ با پیشگیری از ابتلا به بیماریی‌های مانند پره‌اکلامپسی، کاهش فشار روی ماهیچه‌ها، تقویت سیستم ایمنی و ایجاد احساس آرامش به حفظ سلامت زنان باردار کمک می‌کند.

البته باید به مصرف خود دقت داشته باشید و زیاده‌روی نکنید. این فایده‌ی شکلات تلخ تنها در مقادیر کم ممکن است. زیاده‌روی در خوردن شکلات تلخ در بارداری می‌تواند باعث زایمان زودرس، سقط جنین یا کاهش وزن نوزاد شود.

۱۴. التهاب و نشانه‌های آسم را کاهش می‌دهد

ترکیبات ضدالتهابی موجود در شکلات تلخ منجر به کاهش التهاب روده و بافت‌های قلب می‌شوند. جدا از این، برخی مواد موجود در کاکائو هم می‌توانند سرفه و نشانه‌های آسم را کاهش دهند.

۱۵. می‌تواند به کاهش وزن هم کمک کند

شکلات تلخ به شیوه‌های گوناگونی روی کاهش وزن تأثیر می‌گذارد. شما با مصرف متعادل شکلات تلخ می‌توانید چربی‌سوزی را افزایش دهید و وزن خود را مدیریت کنید. البته فراموش نکنید این خوراکی کالری بالایی دارد و زیاده‌روی در مصرف آن شما را با چاقی و افزایش وزن ناخواسته مواجه می‌کند.

• راهنمای کامل کاهش وزن اصولی و سریع برای همه

۱۶. با بیماری دیابت مبارزه می‌کند

یکی دیگر از خوبی‌های شکلات تلخ برای دیابت و مبارزه‌ی آن با این بیماری است. این خوراکی با بهبود مقاومت به انسولین و کنترل قند خون می‌تواند به کمک بیماران دیابتی نوع ۲ بیاید. پژوهش‌ها هم نشان می‌دهند کسانی که شکلات تلخ می‌خورند و زیاده‌روی نمی‌کنند هم در مقایسه با سایر مردم کمتر در خطر ابتلا به دیابت قرار دارند.

• ۱۳ راه پیشگیری از دیابت نوع ۲ (و نشانه‌های اولیه‌ی آن)

شکلات تلخ و لاغری؛ این خوراکی چگونه به کاهش وزن کمک می‌کند؟

شما با اضافه کردن شکلات تلخ به رژیم غذایی خود می‌توانید تا اندازه‌ای به کاهش وزن خود کمک کنید. در ادامه چگونگی تأثیر شکلات تلخ برای لاغری را آورده‌ایم.

۱. سوخت‌وساز بدن را تقویت می‌کند

شکلات تلخ سرشار از اسیدهای چرب تک‌اشباع‌نشده است که به افزایش سوخت‌وساز بدن کمک می‌کنند و منجر به کالری‌سوزی و چربی‌سوزی می‌شوند. به طور کلی، شکلات تلخ روی فرآیند تجزیه‌ی چربی تأثیر می‌گذارد و جذب چربی و کربوهیدرات را هم در بدن کاهش می‌دهد. این موضوع منجر به آب شدن چربی‌های بدن و جلوگیری از انباشته شدن آن‌ها می‌شود.

۲. از افزایش انسولین جلوگیری می‌کند

چربی‌های سالم موجود در شکلات تلخ می‌توانند جذب قند را در جریان خون کاهش دهند و به همین دلیل از افزایش ناگهانی انسولین جلوگیری کنند. افزایش انسولین می‌تواند قند را به طور مستقیم به سلول‌های چربی منتقل کند و همچنین جلوی چربی‌سوزی بدن را بگیرد و احساس گرسنگی را هم در پی داشته باشد. بنابراین، با کاهش انسولین نه‌تنها می‌توانید چربی بسوزانید، بلکه جلوی پرخوری را هم خواهید گرفت.

۳. جلوی اشتها و پرخوری را می‌گیرد

پژوهش‌ها نشان می‌دهند شکلات تلخ می‌تواند میل به غذاهای شور، شیرین یا چرب را کاهش داده و احساس سیری بیشتری به شما بدهد. بسیاری از مردم بر این باورند که مصرف شکلات تلخ ۲۰ دقیقه پیش و ۵ دقیقه پس از غذا منجر به احساس سیری بیشتر می‌شود و تعداد وعده‌های غذایی را در روز کاهش می‌دهد. شما با مصرف این خوراکی می‌توانید بدون آنکه احساس گرسنگی کنید مصرف غذای خود را کاهش دهید و به وزن ایدئالتان دست پیدا کنید.

• ۱۰ راهکار ساده برای جلوگیری از پرخوری

۴. انگیزه‌ی ورزش کردن را افزایش می‌دهد

شکلات تلخ سرشار از منیزیم و برخی ترکیبات ضدالتهابی است. بنابراین، می‌تواند درد را کاهش دهد، بدن را شاداب کند و انگیزه و انرژی شما را هم افزایش دهد. همه‌ی این‌ها باعث می‌شوند حوصله‌ی بیشتری برای ورزش کردن و کالری‌سوزی داشته باشید.

زمانی که احساس خستگی و بی‌حالی نکنید قطعا بهتر و بیشتر ورزش می‌کنید. هرچه بیشتر ورزش کنید هم بهتر وزن خود را مدیریت می‌کنید. جدا از این، شکلات تلخ با کاهش دردهای بدن باعث می‌شود زودتر ریکاوری شده و برای جلسه‌های ورزشی بعدی آماده شوید.

• چرا باید ورزش کنید حتی زمانی که حال و حوصله‌اش را ندارید؟

۵. به شما احساس سرخوشی می‌دهد و شادابتان می‌کند

شکلات تلخ می‌تواند احساس شادی به شما بدهد و استرس و اضطراب را از شما دور کند. زمانی که احساس سرخوشی داشته باشید هم بهتر می‌توانید بخوابید، سطح کلسترول و فشار خون بدنتان پایین می‌آید، افکار منفی کمتری به سراغتان می‌آیند و به طور کلی زندگی باکیفیت‌تری خواهید داشت. این موضوع در کنار تأثیر شکلات تلخ روی کاهش بیماری‌ها می‌تواند سبک زندگی شما را دگرگون کرده و کمکتان کند بهتر غذا بخورید، ورزش کنید، استراحت داشته باشید و وزن خود را کاهش دهید.

• ۱۹ چالش بسیار ساده برای کاهش وزن که واقعا اثربخش هستند

با وجود همه‌ی این‌ها، فراموش نکنید که هر ۱۰۰ گرم شکلات تلخ دارای کم‌وبیش ۶۰۰ کیلوکالری انرژی است. پس پیش از آنکه به سراغ مصرف این خوراکی بروید یادتان باشد زیاده‌روی نکنید و برنامه‌ی کاهش وزن خود را به هم نریزید. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند در روز بیشتر از ۲۸ گرم شکلات تلخ نباید مصرف کنید. پس حتما این را به خاطر بسپارید و با دید بهتری وزن خود را مدیریت کنید.

ارزش غذایی و کالری شکلات تلخ

شکلات تلخ در مقایسه با سایر تنقلات و شیرینی‌ها سالم‌تر است و ارزش غذایی بالایی دارد. شکلات تلخ سرشار از مواد مغذی و معدنی است و همین مواد فواید شکلات تلخ را به دنبال دارند. در ادامه ارزش غذایی یک اونس (۲۸ گرم) از شکلات تلخ ۷۰ تا ۸۵ درصد را فهرست کرده‌ایم.

• ۱۶۸ کیلوکالری انرژی
• ۸ گرم کربوهیدرات
• ۲ گرم پروتئین
• ۱۲ گرم چربی
• ۱ گرم فیبر
• ۵ میلی‌گرم منگنز (۲۷ درصد از نیاز روزانه)
• ۵ میلی‌گرم مس (۲۵ درصد از نیاز روزانه)
• ۳ میلی‌گرم آهن (۱۹ درصد از نیاز روزانه)
• ۸ میلی‌گرم منیزیم (۱۶ درصد از نیاز روزانه)
• ۲ میلی‌گرم فسفر (۹ درصد از نیاز روزانه)
• ۲۰۰ میلی‌گرم پتاسیم (۶ درصد از نیاز روزانه)
• ۹ میلی‌گرم روی (۶ درصد از نیاز روزانه)
• ۲ میکروگرم ویتامین K (3 درصد از نیاز روزانه)
• ۹ میکروگرم سلنیم (۳ درصد از نیاز روزانه)
• ۴ میلی‌گرم کلسیم (۲ درصد از نیاز روزانه)

مضرات شکلات تلخ

با وجود فواید بالای شکلات تلخ، این خوراکی دارای ضررها و عوارضی هم هست که باید در نظر بگیرید. با توجه به پژوهش‌ها، مصرف شکلات تلخ ممکن است با مشکلات زیر همراه باشد.

• آکنه
• افزایش وزن
• نفخ
• سردرد
• اختلالات خواب
• دگرگونی‌های خلق‌وخو
• پوسیدگی دندان
• یبوست
• عصبی شدن

افزون بر این، یکی دیگر از مشکلات شکلات تلخ مرتبط با لبنیات و سویای موجود در آن است. بیشتر شرکت‌ها از این مواد خوراکی برای تولید شکلات تلخ استفاده می‌کنند.

خیلی‌ها ممکن است به لبنیات یا سویا حساسیت داشته باشند یا به دلیل گیاه‌خوار محض بودن (وگان) نخواهند شیر مصرف کنند. اگر به هر دلیلی نخواهید شیر و لبنیات یا سویا مصرف کنید باید به سراغ شکلات‌های تلخ ۱۰۰ درصد بروید و برچسب ارزش غذایی و مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن را هم با دقت بررسی کنید. البته بیشتر اوقات ممکن است نتوانید به طور قطعی از مواد تشکیل‌دهنده‌ی شکلات تلخ مطمئن شوید. در این مواقع تصمیم با خودتان است که این خوراکی را مصرف کنید یا نه.

جدا از همه‌ی این‌ها، شکلات تلخ دارای کافئین است و زیاده‌روی در مصرف این ماده هم با ضررهایی همراه خواهد بود. در ادامه عوارض مصرف بالای کافئین را آورده‌ایم.

ضررهای زیاده‌روی در مصرف کافئین

کافئین یک ماده‌ی انرژی‌زا است که فوایدی هم برای سلامتی بدن و کارکرد مغز دارد. ولی زیاده‌روی در مصرف آن شما را با مشکلات زیر روبه‌رو می‌کند.

۱. منجر به اضطراب می‌شود

کافئین می‌تواند ترشح آدرنالین را افزایش داده و بدن را در وضعیت واکنشی ستیز یا گریز قرار دهد. واکنش ستیز یا گریز یک واکنش فیزیولوژیکی است که جانوران در پاسخ به ادراکاتشان نسبت به موقعیت‌های خطرناک، حمله، یا فرار برای نجات خود نشان می‌دهند.

این وضعیت باعث می‌شود مضطرب شده و با نشانه‌هایی مانند عصبی شدن، بی‌قراری، نفس نفس زدن، استرس داشتن و نشانه‌های مشابه روبه‌رو شوید.

۲. بی‌خوابی را در پی دارد

یکی از بهترین ویژگی‌های کافئین این است که می‌تواند خستگی را از بین ببرد و شما را بیدار نگه دارد. ولی مشکل اینجا است که زیاده‌روی در مصرف کافئین باعث می‌شود به بی‌خوابی‌های آسیب‌زننده دچار شوید و سلامت کلی خود را به خطر بیندازید.

اگر بدن شما نتواند به اندازه‌ی کافی استراحت داشته باشد و خودش را ریکاوری کند با مشکلات و بیماری‌های گوناگونی مواجه می‌شود و کارکرد مناسب خود را از دست می‌دهد.

۳. روی فرآیند هضم غذا تأثیر می‌گذارد

اگر تاکنون قهوه خورده باشید به‌خوبی می‌دانید که کافئین چگونه روی فعالیت دستگاه گوارشی و روده‌ها تأثیر می‌گذارد. اگر حجم بالایی از این ماده وارد بدن شود ممکن است منجر به شل شدن مدفوع یا اسهال شود و همچنین بیماری بازگشت اسید به مری را در پی داشته باشد. در این وضعیت ماهیچه‌هایی که مانع از حرکت محتویات معده به سوی گلو می‌شوند شل شده و کارکرد خود را از دست می‌دهند.

۴. منجر به ریزش ماهیچه‌ها می‌شود

برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که زیاده‌روی در مصرف کافئین می‌تواند منجر به بیماری رابدومیولیز شود. رابدومیولیز یا واپاشی به تجزیه‌ی ماهیچه‌ها اشاره دارد. در این وضعیت سلول‌های ماهیچه‌های اسکلتی تخریب شده و محتویات آن‌ها به خون وارد می‌شوند.

شما با کاهش مصرف کافئین می‌توانید جلوی این مشکل را بگیرید و توده‌ی عضلانی بدن خود را حفظ کنید.

۵. اعتیادآور است

مصرف کافئین اعتیادآور است و می‌تواند به یک عادت همیشگی تبدیل شود. خیلی از کسانی که کافئین مصرف می‌کنند در صورت نخوردن قهوه و شکلات تلخ و… ممکن است احساس بی‌حالی کنند و با وابستگی روانی یا جسمی به این ماده روبه‌رو شوند.

این اعتیاد می‌تواند زیاده‌روی در مصرف کافئین را به دنبال داشته باشد و از جنبه‌های گوناگون روی سلامتی تأثیر منفی بگذارد.

• همه‌چیز درباره‌ی قهوه؛ انواع دانه، روش‌های رست و نکات نگهداری

۶. فشار خون را بالا می‌برد

به طور کلی، به نظر نمی‌رسد کافئین منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی یا سکته در بیشتر افراد شود، ولی در چندین پژوهش دیده شد به دلیل تحریک کردن سیستم عصبی می‌تواند فشار خون را افزایش دهد. فشار خون بالا هم به مرور عاملی خطرناک برای سکته و ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود.

البته تأثیر کافئین روی فشار خون موقتی است و شما با میانه‌روی در مصرف کافئین می‌توانید جلوی این مشکل را بگیرید.

۷. ضربان قلب را افزایش می‌دهد

درست مانند فشار خون، کافئین روی افزایش ضربان قلب هم تأثیر می‌گذارد. این ماده‌ی غذایی تحریک‌کننده است و باعث تپش قلب می‌شود. همچنین می‌تواند ریتم ضربان قلب را دگرگون کند.

البته این تأثیر در هر فرد ممکن است متفاوت باشد. اگر پس از مصرف کافئین متوجه تغییر در ریتم و سرعت ضربان قلب خود شدید باید مصرف این ماده را کاهش دهید.

۸. بدن را خسته می‌کند

قهوه، چای و سایر خوراکی‌هایی که کافئین دارند، از جمله شکلات تلخ، می‌توانند سطح انرژی را افزایش دهند. با وجود این، زمانی که کافئین از بدن خارج می‌شود تأثیر آن به‌کلی از بین می‌رود و بدن حسابی خسته می‌شود. همچنین اگر به این ماده عادت کنید هم به احتمال زیاد با اثر شادابی آن روبه‌رو نخواهید شد و در عوض خستگی به سراغتان خواهد آمد.

شما باید در مصرف کافئین تعادل را برقرار کنید و مثلا به جای آنکه حجم بالایی را در ابتدای روز بخورید، این مقدار را در طول روز تقسیم و مصرف کنید تا با اثر انرژی‌بخشی آن مواجه شوید. البته حواستان باشد در نیمه‌ی دوم روز کافئین نخورید تا خوابتان را به هم نریزید.

• ۱۰ دلیل که چرا همیشه خسته هستید (و درمان طبیعی هر کدام)

با وجود ضررهای کافئین برای سلامتی باید به این موضوع دقت داشته باشید که شکلات تلخ به‌نسبت دارای حجم کمی از کافئین است و برای آنکه کافئین موجود در آن به سلامتی شما آسیب بزند باید حجم بالایی از این خوراکی را بخورید. همچنین هرچه شکلات تلخ‌تر باشد، کافئین آن هم بیشتر است. بنابراین، اگرچه کافئینِ شکلات تلخ هم ضرر دارد، ولی مشکل اصلی این ماده‌ی غذایی کالری بالای آن و ضررهایی است که بالاتر فهرست کردیم.

در خوردن شکلات تلخ زیاده‌روی نکنید

اگرچه شکلات تلخ یک گزینه‌ی سالم و عالی برای اضافه کردن به رژیم غذایی است، باید به خاطر داشته باشید که این خوراکی دارای کالری بالایی است. بهترین کار برای جلوگیری از زیاده‌روی در مصرف شکلات تلخ این است که تنها حجم کوچکی را پس از وعده‌ی غذایی بخورید و هیچ‌وقت گرسنگی خود را با آن برطرف نکنید. زیرا ممکن است زیاده‌روی کنید و کالری مصرفی خود را بالا ببرید.

همچنین می‌توانید با آن خوراکی و غذاهای دیگری آماده کنید و هنگام تهیه‌ی غذا تنها به چند گرم شکلات بسنده کنید. جدا از این، مصرف شکلات تلخ در ابتدای روز هم می‌تواند به کاهش اشتها و کالری مصرفی کمک کند و جلوی زیاده‌روی کردن را بگیرد.

اگر احساس کردید مصرف شکلات تلخ انرژی و انگیزه‌ی بالایی به شما می‌دهد و زندگی‌تان را شاداب می‌کند، باید تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کرده و کالری بالای این خوراکی را با کاهش مصرف غذاهای دیگر جبران کنید.

در کنار همه‌ی این‌ها باید به نوع رژیم غذایی خود هم دقت داشته باشید. اگر می‌خواهید مصرف موادی مانند شکر را محدود کنید باید حجم کمتری از شکلات تلخ مصرف کنید و به سراغ شکلات‌هایی که درصد بالایی دارند بروید. این کار باعث می‌شود شکر کمتری مصرف کنید و به رژیم خود پایبند بمانید.

نکته‌ی دیگر هم درباره‌ی کافئین است. اگر به کافئین حساسیت دارید یا نمی‌خواهید آن را مصرف کنید باید حواستان به ارزش غذایی شکلات تلخ و میزان کافئین موجود در آن باشد. یکی از دلایل مضر بودن شکلات تلخ هم همین کافئین است. کافئین می‌تواند حساسیت به شکلات تلخ را هم در پی داشته باشد.

با در نظر داشتن این نکات باید با برنامه‌ی بهتری شکلات تلخ مصرف کنید تا سلامتی خود را به خطر نیندازید و از فواید این خوراکی بی‌نظیر بهره‌مند شوید.

نکاتی برای نگه‌داری و مصرف شکلات تلخ

• شکلات تلخ را در جایی خنک و خشک و در یک ظرف دربسته نگه‌داری کنید. یادتان باشد آن را در یخچال قرار ندهید زیرا منجر به شکرک زدن می‌شود. رطوبت یخچال باعث بالا آمدن شکر به سطح شکلات تلخ می‌شود. شکرک تأثیری روی مزه‌ی شکلات نمی‌گذارد ولی ظاهر آن را خراب می‌کند.
• اگر به‌درستی از شکلات تلخ نگه‌داری کنید تا دو سال ماندگاری خواهد داشت.
• برای ذوب کردن شکلات تلخ باید این کار را روی اجاق گاز یا مایکروفر و با حرارت پایین انجام دهید تا جلوی سوختن آن را بگیرید. شکلات را به بخش‌های کوچک تقسیم کنید و آن را به طور مداوم هم بزنید. شما می‌توانید شکلات تلخ ذوب‌شده را روی جوی دوسر، میوه، خامه و… بریزید و میان‌وعده‌ی سبک و مقوی برای خودتان آماده کنید.
• قطعات کوچک شکلات تلخ در کنار میوه‌های تازه و انواع آجیل می‌تواند یک دسر سبک و خوشمزه برایتان آماده کند.
• شما می‌توانید ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری کاکائوی فرآوری‌نشده را با یک موز یخ‌زده مخلوط کرده و بستنی شکلاتی بدون لبنیات آماده کنید.
• شما با ذوب شکلات تلخ و دوباره سرد کردن آن می‌توانید شکرک‌ها را از بین ببرید.

پرسش‌های رایج درباره‌ی شکلات تلخ

در پایان، نگاهی به چند پرسش پرتکرار درباره‌ی شکلات تلخ که ممکن است برای شما هم پیش آمده باشند می‌اندازیم.

۱. آیا شکلات تلخ سالم است؟

بله. شکلات تلخ سرشار از مواد مغذی از جمله آهن، کلسیم، روی، منیزیم، مس و ویتامین D و C و B1 و A و K است. این مواد مغذی به بهبود سلامت قلب، تنظیم فشار خون، کاهش وزن و… کمک می‌کنند.

۲. کدام نوع شکلات تلخ انتخاب بهتری است؟

شکلات تلخ دارای انواع گوناگونی است. شکلات‌های تلخی که درصد کاکائوی بالایی دارند، مثلا بالای ۷۰ درصد، گزینه‌ی بهتری هستند و ارزش غذایی بالا و سالم‌تری دارند.

۳. آیا مصرف روزانه‌ی شکلات تلخ مشکلی دارد؟

شما می‌توانید هر روز شکلات تلخ بخورید؛ نکته‌ی اصلی میانه‌روی است. کارشناسان بر این باورند که باید تعادل را برقرار کنید و روزانه نهایت ۲۰ تا ۳۰ گرم شکلات تلخ بخورید تا بدون آنکه به سلامتی‌تان آسیبی برسانید از فواید این خوراکی بهره‌مند شوید.

۴. شکلات تلخ چند درصد سالم‌تر است؟

خیلی‌ها ممکن است با خود بگویند بهتر است شکلات تلخ چند درصد بخوریم؟ باید بدانید هرچه درصد کاکائو بالاتر باشد، این خوراکی سالم‌تر خواهد بود. شکلات تلخ ۷۰ درصد به بالا در مقایسه با سایر شکلات‌ها سالم‌تر است.

۵. آیا شکلات تلخ برای فشار خون بالا ضرر دارد؟

خیر. پژوهش‌ها نشان می‌دهند ترکیبات موجود در شکلات تلخ برای تنظیم فشار خون در افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند فایده دارند.

۶. در روز چه مقدار شکلات تلخ می‌توان مصرف کرد؟

شما می‌توانید ۲۰ تا ۳۰ گرم شکلات تلخ در روز مصرف کنید و سلامتی خود را بهبود ببخشید.

۷. چه زمانی از روز بهترین زمان خوردن شکلات تلخ است؟

شما هر زمان که بخواهید می‌توانید شکلات تلخ بخورید، ولی مصرف آن پیش از وعده‌های غذایی می‌تواند به کاهش اشتها و مدیریت وزن کمک کند.

۸. آیا شکلات تلخ کالری کمتری دارد؟

خیر. شکلات تلخ سرشار از کالری است و هر ۱۰۰ گرم از آن کم‌وبیش ۶۰۰ کیلوکالری انرژی دارد که مقدار بسیار بالایی است.

سخن پایانی

یافته‌های زیادی وجود دارند که نشان می‌دهند مصرف شکلات تلخ برای سلامتی، به‌ویژه سلامت قلب و عروق مفید است. این خوراکی می‌تواند خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش داده و همچنین کیفیت زندگی شما را افزایش دهد.

ولی نکته‌ی اصلی میانه‌روی در مصرف آن است. کافئین و کالری بالای شکلات تلخ باعث می‌شود زیاده‌روی در مصرف این خوراکی به سلامتی شما آسیب بزند و جانتان را به خطر بیندازد.

بنابراین، به نکاتی که گفتیم دقت داشته باشید و مصرف شکلات تلخ خود را تا جای ممکن کاهش دهید. بهتر است روزانه کم‌وبیش ۲۰ تا ۳۰ گرم شکلات تلخ مصرف کنید و به سراغ محصولاتی بروید که کاکائوی ۷۰ درصد به بالا دارند. هرچه درصد کاکائو بیشتر باشد، فواید آن هم بیشتر و ضررهایش کمتر خواهند بود.

• ۷ اثر باور نکردنی ترک مصرف شکلات در یک ماه

منابع: Dr. Axe, HealthifyMe, Organic Facts, Healthline