راهنمای خرید هدیه‌ی فرهنگی برای مادر هنردوست
روز مادر نزدیک است و احتمالا یکی از بزرگ‌ترین سوالات ذهنتان این است که با بودجه‌ی موردنظرتان می‌توانید چه هدیه شایسته و درخوری تهیه کنید؟ صد البته که مهر مادران و زنان این سرزمین با هیچ هدیه‌ای قابل قیاس نیست اما شاید این تحفه، یادآور کوچکی از دوستت دارم‌هایی باشد که در دل روزمرگی‌هایمان گم شدند.
ظرف، وسایل آشپزخانه، گلدان و … همه و همه جزو اولین گزینه‌هایی هستند که می‌توانید تهیه کنید اما به تجربه می‌گویم در بهتر کردن حال یک زن تاثیر چندانی ندارند. یادم می‌آید یک بار که به سیاق روز مادرهای قبل دستی فنجان را کادو پیچ کردم که مثلا وظیفه‌ی کادو خریدن را از سرم باز کنم با واکنش غیرمنتظره‌ی مامان مواجه شدم؛ بعد از تشکرهای فراوان آن را کنار انبوه فنجان‌هایی گذاشت که سال‌های گذشته برایش خریده بودم و گفت «ممنونم که به یادمی اما باور کن گاهی زنان و مادران ترجیح می‌دهند هدیه‌ای بگیرند که احساس می‌کنند دقیقا به خودشان تعلق دارد نه خانه و زندگی. مهم نیست چقدر کوچک باشد مهم این است که موقع خرید به روحیات صاحبش فکر کرده باشیم». این نصیحت مامان آویزه‌ی گوشم شد و هر چقدر بزرگ‌تر شدم اهمیت فکرِ پشت کادو برایم خیلی بیش‌تر از رنگ و لعاب ظاهریش شد.
علاقه به هنر در وجود همه‌ی ما آدم‌ها گوشه‌ی دنجی را به خودش اختصاص داده اما گاهی روزمرگی اجازه نمی‌دهد به این بخش عزیز وجودمان سرکشی کنیم؛ پس چه فرصتی بهتر از روز مادر برای یادآوری دوباره‌ی این عشق و علاقه. در ادامه سری به هدیه‌هایی می‌زنیم که می‌توانید برای مادران و زنان هنردوست تهیه کنید و به آن‌ها اطمینان دهید به علایقشان واقفید و می‌دانید در اعماق قلبشان عاشق چه هستند.
۱- کتاب «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم»
«چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» یکی از معروف‌ترین آثار زویا پیرزاد است که نخستین بار سال ۱۳۸۰ منتشر شد و در حال حاضر بیش از صدها بار تجدید چاپ شده است. این کتاب علاوه بر مخاطبان نظر مثبت منتقدان را هم به خود جلب کرد و برنده‌ی جوایز ادبی مهمی از جمله جایزه ادبی یلدا، جایزه بهترین رمان سال بنیاد گلشیری و جایزه کتاب سال شد.
زویا پیرزاد در این کتاب با ظرافتی مثال زدنی از روزمرگی‌های زنی خانه‌دار در دهه‌ی ۴۰ میلادی می‌گوید، از نیازهای روحی و عاطفی که در گذر ایام و گرداب مشکلات ریز و درشت زندگی با بی‌توجهی مواجه شدند و زندگی یک زن را به فیلم تکراری تبدیل کردند که حتی خودش هم دیگر رغبتی به تماشایش ندارد. ماجرا در محله‌ی بوارده‌ی آبادان به وقوع می‌پیوندد، جایی که بسیاری از پرسنل شرکت نفت و خانواده‌هایشان در آن ساکن هستند. کلاریس زن ارمنی تباری است که همراه همسرش آرتوس و سه فرزندش در یکی از خانه‌های معمولی محله ساکن هستند. او به قدری درگیر روزمرگی و رسیدگی به امور خانه و فرزندانش شده که زنانگی‌اش را به کل از یاد برده و مثل یک ربات از صبح تا شب وظایف تعریف شده‌اش را به نحو احسنت انجام می‌دهد اما همه چیز با ورود خانواده‌ای تازه به محله تغییر می‌کند و کلاریس بالاخره بعد از سال‌ها روزنه‌ی امید کوچکی را می‌بیند.
۲- کتاب «جنس ضعیف»
اوریانا فالاچی نویسنده و روزنامه‌نگار برجسته‌ی ایتالیایی در ایران بسیار شناخته شده است. او در دوران حیاتش حساسیت ویژه‌ای به وضعیت زنان داشت و در این باره در مطبوعات و نوشته‌های شخصی‌اش بسیار قلم زد؛ «جنس ضعیف» یکی از آثار مهم او در این باره است.
او در این کتاب مجموعه‌ای از مشاهداتش درباره‌ی وضعیت زنان در کشورهای مختلف دنیا را گردآوری کرده است؛ از پاکستان و هند گرفته تا ژاپن و آمریکا. در بطن این سفر تاریخی با تفاوت‌ها و شباهت‌های زندگی زنان در کشورهای مختلف روبه‌رو می‌شویم و با نقش‌های غیرقابل باور بعضی زنان در نقاط کمتر شناخته شده‌ی دنیا آشنا می‌شویم. البته این کتاب سال ۱۹۶۱ چاپ شده و وضعیت فعلی با آن دوره تفاوت‌هایی دارد اما مقایسه‌ی این گذار تاریخی برای خواننده خالی از لطف نیست.
در نهایت محض یادآوری اوریانا فالاچی کتاب دیگری هم دارد به نام «نامه به کودکی که هرگز زاده نشد» که می‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای هدیه دادن در این روز خاص باشد.
۳- کتاب «مادر»
«مادر» به عنوان یکی از مشهورترین آثار ماکسیم گورکی روایتگر زندگی زنی از طبقه‌ی کارگر است که سرنوشت او را به یک انقلابی تمام عیار تبدیل می‌کند. په‌لاگی زن میان‌سالی است که تمام زندگی‌اش را صرف رسیدگی به همسر کارگرِ دائم الخمر و صد البته پسرش پاول کرده. بعد از این که همسرش را از دست می‌دهد همه‌ی تلاشش را می‌کند تا پاول مثل پدرش نشود اما درست در نقطه‌ای که فکر می‌کند موفق شده پای کتاب‌های ممنوعه‌ای به خانه‌اش باز می‌شود که حال و روز پسر را زمین تا آسمان تغییر می‌دهد. په‌لاگی ابتدا تلاش می‌کند با تمام وجود از پسرش مراقبت و شر کتاب‌ها را از زندگی‌اش کم کند اما کم کم خودش هم به مسیر انقلابی پاول کشیده می‌شود.
۴- کتاب «آن مادران، این دختران»
بلقیس سلیمانی از جمله نویسنده‌هایی است که در همه‌ی آثارش به احساسات سرکوب شده‌ی زنان توجه ویژه‌ای دارد و «آن مادران، این دختران» هم از این قاعده مستثنا نیست. این کتاب نخستین بار سال ۱۳۹۷ چاپ و با استقبال خوبی از سوی جامعه‌ی ادبی مواجه شد.
سلیمانی در این کتاب زندگی سه نسل از زنان یک خانواده را بررسی می‌کند که در گذار تاریخی سنت به مدرنیته گیر افتادند و احساسات متناقضی را برای یافتن معنای واقعی زندگی تجربه می‌کنند. زنانی که هر کدام مجبور می‌شوند به خاطر فرزندانشان با بخش مهمی از آرزوهایشان وداع کنند و داغ این وداع را تا ابد روی دلشان تحمل کنند.
۵- کتاب «جنگ چهره‌ی زنانه ندارد»
«جنگ چهره‌ی زنانه ندارد» اثر خواندنی سوتلانا آلکساندرونا الکسیویچ از آن آثار جذاب و تکان‌دهنده‌ای است که هر زنی حداقل باید یک بار زندگی‌اش بخواند. این کتاب که سال ۲۰۱۵ جایزه‌ی نوبل ادبیات را برای نویسنده‌ی بلاروسی تبارش به ارمغان آورد روایت متفاوتی از حضور زنان در جنگ جهانی دوم است؛ زنانی که نقش‌های مختلفی از پرستار و خلبان تا تک‌تیرانداز و پیاده نظام را بر عهده داشتند و برای وطنشان جنگیدند. وجه مشترک همه‌ی زنان این است که بخشی از روحشان برای همیشه در جنگ آسیب دید و بعدها هیچ وقت نتوانستند به زندگی پیش از جنگ بازگردند.
۶- نیم ست ملیله‌کاری نقره
ملیله‌کاری از اصیل‌ترین و البته ظریف‌ترین هنرهای دستی ایرانی است که در شهرهایی مثل زنجان، تبریز، بروجرد، اصفهان و همدان رواج دارد. در این هنر معمولا از نقره استفاده می‌شود و در معدود مواردی طلا هم به کار می‌آید. برای ساخت ملیله باید مفتول‌های فوق‌العاده نازکی از جنس نقره تهیه کرد، سپس با کنار هم قرار دادن آن‌ها در قالب، شی مورد نظر به دست می‌آید.
ملیله‌کاری از جمله مهجورترین هنرهای دستی ایرانی است و بیش‌تر ما احتمالا با شنیدن نامش به یاد ظروف کشکولی می‌افتیم اما زیورآلات ملیله به شدت ظریف، چشم‌نواز و باارزش هستند. از آن جایی که این روزها قیمت طلا سر به فلک می‌کشد، زیورآلات نقره هدایای اقتصادی‌تری به شمار می‌روند؛ بنابراین اگر مادر یا همسرتان عاشق صنایع دستی است، شک نکنید که دلش برای این نیم ست خاص که شامل پلاک و گوشواره با طرح ماه است، حسابی می‌رود.
۷- جعبه دست ساز سنگی
وجود یک جعبه‌ی کوچک، مقاوم و صد البته زیبا در اتاق هر خانمی از واجبات است. این جعبه‌ها معمولا برای نگهداری زیورآلات کاربرد دارند. حالا تصور کنید این وسیله‌ی مهم کاملا با دست ساخته شده باشد؛ مطمئنا هر خانم هنردوستی عاشقش می‌شود.
هنر سنگ‌تراشی در ایران قدمتی به درازای تاریخ دارد. بسیاری از ظروف سنگی به دلیل مقاومت مقابل تغییرات شیمیایی مثل اکسید شدن، از آزمون تاریخ سربلند بیرون آمدند و حالا در موزه‌های مختلف نگهداری می‌شوند. این جعبه‌ی زیبا هم مثل پیشینانش تماما از سنگ مرمر تراشیده شده و در نهایت با نقوش زیبای نگارگری به اثر هنری با ارزش و چشم‌نوازی تبدیل شده که یادآور بخش مهمی از فرهنگ و هنر ایران است که در گذر سال‌ها رنگ باخته.
۸- کیف سوزندوزی
تحفه‌ای از دیار فارس برای خانم‌هایی که عاشق هنر سوزندوزی هستند. این کیف زیبا تماما دست‌دوز است و با ترکیب هنر آینه‌دوزی و سوزندوزی به اثر با ارزش و خوش‌رنگ و لعابی تبدیل شده که جایش در طراحی لباس امروزی به شدت خالی است. این کیف با طیف رنگی متنوعش با هر سبک پوششی به خوبی هماهنگ می‌شود و در نهایت ظاهری متفاوت با رنگ و بویی از ایران عزیز را به ارمغان می‌آورد.
۹- گوشواره‌ی فیروزه کوب
این گوشواره‌ی زیبا تحفه‌ای است از دیار نقش جهان و نمود یکی از اصیل‌ترین هنرهای ایرانی است. اگر به اصفهان سفر کرده باشید احتمالا در بازارهای سنتی با حجره‌هایی مملو از ظروف مسی با تزئینات آبی فیروزه‌ای روبه‌رو شدید که به شدت چشم‌نواز هستند. این اشیا حاصل هنر با ارزشی به نام فیروزه کوبی هستند که ظاهرا سال‌های گذشته در مشهد رواج بیش‌تری داشت اما بعدها به اصفهان آمد. ظرافت از ویژگی‌های بارز فیروزه کوبی است؛ به طوری که در نگاه اول فکر می‌کنید با نقاشی‌های آبی رنگی سروکار دارید که بر بستری از فلز نقش بستند اما در حقیقت شما در حال تماشای سنگ‌های باارزش فیروزه هستید. در این هنر سنگ‌های ظریف فیروزه با نظم و ترتیب مثال زدنی بر بستری از فلزهای نقره، مس، برنج یا برنز قرار می‌گیرند و بستر آبی رنگ چشم‌نوازی را ایجاد می‌کنند که هر هنردوستی را مجذوب خودش می‌کند.
۱۰- کیف چرمی با تزئینات نقاشی
خرید یک کیف یا کفش چرمی معمولا برایتان گران تمام می‌شود اما با توجه به ماندگاری و مقاومت بالای چرم، هدیه باارزش و ماندگاری را برای عزیزانتان تهیه کردید که می‌توانند چند سال از آن استفاده کنند. اگر با یک خانم هنردوست سروکار دارید می‌توانید روی این کیف چرمی دست‌دوز زیبا که با نقاشی چشم‌نوازتر هم شده، حساب ویژه‌ای باز کنید.
توجه داشته باشید این کیف خیلی بزرگ نیست و احتمالا فقط به اندازه‌ی یک کیف پول و گوشی تلفن همراه جا دارد اما هم برای استفاده‌ی روزمره مناسب است و هم می‌تواند زینت‌بخش لباس‌های رسمی‌تر باشد.
۱۱- گردنبند برنجی با عقیق سبز
گردنبندی از جنس برنج با آبکاری طلا همراه با نگینی از عقیق سبز که به دلیل طراحی مدرن و منحصربه‌فردش هدیه‌ی متفاوتی برای خانم‌هایی است که هم عاشق زیورآلات هستند و هم به هنر عشق می‌ورزند. عقیق سبز علاوه بر زیبایی خواص متفاوتی دارد و گفته می‌شود در بهبود خستگی‌های روحی و جسمی تاثیر بسزایی دارد.
۱۲- گبه‌ی دستبافت نیم متری
گبه یا قالیچه خرسک یکی از باارزش‌ترین زیراندازهای ایرانی است که معمولا توسط ایلات لر و قشقایی بافته می‌شود. هر کسی که اندکی ذوق و قریحه‌ی هنری در وجودش باشد دوست دارد یکی از این زیراندازهای زیبا را در خانه‌اش داشته باشد اما متاسفانه قیمت گبه‌های دستبافت این روزها سر به فلک می‌کشد و بسیاری نمی‌توانند سایزهای بزرگ آن را تهیه کنند. خوشبختانه به تازگی گبه‌هایی در اندازه‌های کوچک‌تر هم تولید می‌شوند که قیمت کم‌تری دارند و می‌توان از جنبه‌ی تزئینی‌شان استفاده کرد.
مثلا این گبه‌ی نیم متری زیبا با طرح انار گزینه‌ی مناسبی برای قاب کردن است و می‌توان از آن روی میز هم استفاده کرد و رنگ و بوی متفاوت و ایرانی را به خانه آورد. در آخر خالی از لطف نیست که بدانید نقوش گبه به صورت کاملا فی البداهه طراحی می‌شوند و معمولا از حال و روز طراحشان در همان لحظه سرچشمه می‌گیرند. طرح درخت انار نقش بسته روی این گبه به شدت متفاوت و چشم‌نواز است و هدیه نفیسی برای دوستداران صنایع دستی ایرانی به شمار می‌رود.
۱۳- گزیده آثار کیهان کلهر
نوای خوش کمانچه در هر شرایطی دل‌نشین است و می‌تواند حال و روزمان را اندکی بهتر کند پس اگر مادر یا همسرتان به موسیقی ایرانی عشق می‌ورزد شک نکنید از داشتن مجموعه آثار استاد کیهان کلهر حسابی هیجان‌زده می‌شود. کیهان کلهر به صورت تخصصی ساز کمانچه می‌نوازد اما دستی در نواختن تنبور، سه‌تار و شاه کمان هم دارد. مجموعه‌ی حاضر شامل آثار شنیدنی از آلبوم‌های مطرحی مثل «نخستین دیدار بامدادی»، «تا بیکران دوردست»، «شهر خاموش» و … است.
۱۴- کالیمبا
کالیمبا یکی از خوش‌صداترین سازهایی است که قیمت مناسبی هم دارد و هدیه‌ی متفاوتی برای خانم‌های عاشق موسیقی است. بهتر است کالیمبا را برای افرادی تهیه کنید که با موسیقی و نواختن یک ساز مثل پیانو آشنایی دارند اما اگر با یک علاقه‌مند پر و پا قرص موسیقی سر و کار دارید که تا به حال فرصت نکرده نواختن یک ساز را به صورت تخصصی آموزش ببیند هم روی این ساز کوچک و خوش صدا حساب کنید؛ زیرا اصول ساده‌ای دارد و می‌تواند او را به سمت نواختن تخصصی‌تر کالیمبا سوق دهد و در نهایت با آشنا شدن گوشش با موسیقی به سمت نواختن تخصصی سازهایی مثل پیانو برود.
۱۵- دفتر خاطرات
اگر مادرتان دست به قلم است اما همت نمی‌کند سر و سامانی به دست نوشته‌هایش بدهد و هر کدام را روی تکه کاغذی نوشته و گوشه‌ای جمع کرده تا در فرصتی مناسب پاک نویسش کند، فرصت را از دست ندهید و یک دفترچه خاطرات زیبا را به او هدیه دهید. در نهایت شاید این هدیه خیلی نفیس به نظر نرسد اما مطمئن باشید وقتی بفهمد به علایقش واقفید و به عشقش به نوشتن اهمیت می‌دهید، حسابی خوشحال می‌شود.
