در جستجوی آرامش؛ نگاهی به بازی‌های دنج

گیمینگ آرامش‌بخش  یا دنج برای هرکس معنای متفاوتی دارد. برای عده‌ای به معنای خلق فایل‌های ذخیره ماندگار است که چند نسل از بازی‌های سیمز را در برمی‌گیرد، برای عده‌ای دیگر نظارت و مراقبت از یک مزرعه یا شهر پر رونق در بازی‌هایی مثل Stardew Valley و Animal Crossing و برای گروهی دیگر به معنای قراردادن آیتم‌ها در جای درستشان با یک کلیک مثل A Little to the Left است. هرطور که بخواهید وقت گیمینگ آرامش‌بخش خود را سپری کنید یک چیز همیشه واقعیت دارد: بازی‌های دنج در جهانی که روزبه‌روز سرسام‌آورتر از قبل می‌شود واحه‌ای امن را در اختیارمان می‌گذارند و به ما فرصت فرار به محیط‌های سرسبز را می‌دهند تا در آنجا به موسیقی آرامش‌بخش گوش فرادهیم و از گیم‌پلی فاقد استرس لذت ببریم. اما بازی‌های دنج از کجا سروکله‌شان پیدا شد؟ چرا فقط این بازی‌ها برای اذهان پرمشغلهٔ ما مثل مسکن هستند و چطور می‌شود وارد این دنیا شد؟

نشستن و فکرکردن به این سؤال‌ها خیلی آرامش‌بخش نیست پس برای راحت کردن خیالمان، جس راتلند از Auroch Digital قصد دارد به تاریخ و سرگذشت بازی‌های دنج، آیندهٔ این بازی‌ها و چطور جویندگان آرامش می‌توانند به آنچه می‌خواهند برسند بپردازد. بازی‌های دنج معمولاً ویژگی‌های به خصوصی دارند که شامل گیم‌پلی رضایت‌بخش، طیف رنگ‌های  مکمل و موسیقی هشیار دارند. در Brewmaster: Beer Brewing Simulator بازیکنان می‌توانند نوشیدنی‌های خود را در یک محیط دنج، دلپذیر و آرام خلق کنند.

بازی‌های دنج چه هستند؟

از اواخر دهه نود میلادی، بازی‌های دنج در میان مردم به محبوبیت بیشتری دست پیدا کرده‌اند. از طرف دیگر این ژانر هیچ  قانونی مبنی بر اینکه چه بازی را می‌شود دنج قلمداد کرد تعیین نشده است به همین دلیل تاریخ دقیق «رسمی» برای شروع بازی‌های دنج وجود ندارد هرچند باور اکثریت بر این است که بازی‌هایی مثل Harvest Moon در سال ۱۹۹۶ و The Sims در سال ۲۰۰۰ راه را برای این عرصه باز کردند که بعداً توسط بازی‌های محبوبی مثل Animal Crossing در سال ۲۰۰۱ تقویت شد و با شروع پاندمی باری دیگر موردتوجه مردم قرار گرفت که سعی داشتند به هر طریقی خودشان را از چرخه اخبار ناگوار رهایی بخشند.

گیمینگ آرامش‌بخش برای هرکس متفاوت است اما معمولاً ویژگی‌های رایجی برای در یک بازی باید وجود داشته باشد تا بتوان آن را «دنج» قلمداد کرد. این ویژگی‌ها شامل:

گیم‌پلی رضایت‌بخش اما نه خیلی چالش‌برانگیز: پیداکردن فسیل، درست‌کردن نوشیدنی، مرتب‌کردن، تمیزکردن، پخت‌وپز، شستشو، مراقبت از حیوانات و… بازی‌های دنج می‌توانند شامل طیف وسیعی از فعالیت‌ها شوند و بی شک برای افراد مختلف فعالیت‌های گوناگونی وجود دارد تا از انجامشان لذت ببرند. معمولاً این فعالیت‌ها نیازمند اعمال ساده از جانب بازیکن هستند که به‌سرعت پاداش کار خود را دریافت می‌کنند. این پاداش اغلب با پیام‌های تشویق‌کننده، صداهای گوش‌نواز یا سیستم امتیاز همراه است.

رنگ‌های مکمل: بازی‌های دنج یا مملو از رنگ‌های روشن و صدفی هستند که القاکننده حس شادی و انرژی مثبت در بازیکن می‌شوند مثل رنگ‌های صورتی صدفی، زرد روشن و فیروزه‌ای و یا از رنگ‌های گرم تشکیل شده‌اند که یادآور گرمای رنگ‌های پاییزی مثل نارنجی تیره، سبز زمردی و طیف رنگ‌های قهوه‌ای است.

موسیقی هشیار: به‌طورکلی بازی‌های دنج از موسیقی استفاده می‌کنند که دارای یک ریتم وزن تکراری و ریتمی که می‌شود آن را به‌سادگی دنبال کرد هستند. این نوع موسیقی می‌تواند باعث بهبود تمرکز، احساسات و تقویت دیگر فعالیت‌های ذهنی شود. اگر تابه‌حال برای اینکه بتوانید بر روی کارتان توجه و تمرکز کنید به موسیقی lo-fi گوش کرده‌اید دقیقاً به همین علت است.

بازی‌های دنج به ما این فرصت را می‌دهند که به‌سرعت به‌خاطر کاری که انجام می‌دهیم مورد تشویق قرار بگیریم و پاداش بگیریم که اکثر اوقات این پاداش در قالب یک‌صدای کوتاه یا مدالی بصری به ما داده می‌شود. در بازی In A Little to the Left بازیکنان می‌توانند آیتم‌ها را به‌صورت جعبه‌ای مرتب کنند و یا آنها را بر اساس سایز و شکل کنار هم قرار دهند و برای تلاش‌هایشان جایزه بگیرند.

چرا بازی‌های دنج برای ذهنمان خوب است؟

به عبارت ساده‌تر، بازی‌های دنج ماشین‌های دوپامین هستند. درجه سختی اکثر اوقات پایین است و آنچه از بازیکنان خواسته می‌شود زیاد چالش‌برانگیز نیز نیست ولی جایزه و پاداش همیشه فراوان است. یک ماهی جالب را بگیر و با صدایی مثل هورا به‌خاطر کاری که انجام دادی تشویق بشو. یک کتاب را برای یادگرفتن مهارتی جدید مطالعه کن و صدای هیاهوی شادی را خواهی شنید. بازی‌های دنج با ماشین‌های جایزه دهندهٔ فوری پر شده‌اند تا ذهن ما را ارضا کنند. وقتی دچار استرس هستیم سطح کلسترول در بدنمان بالاتر است که می‌تواند اثرات مخرب بر روی سلامت ذهنی و جسمی بگذارد و باعث ایجاد حس خستگی، اضطراب و حتی بی‌خوابی شود. بازی‌های دنج به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند تا کاهش‌دهنده استرس باشند و هر قابلیت در درون آنها طوری طراحی شده تا ضربان قلب را کاهش داده و در سیستم عصبی را متعادل کند از جلوه‌های بصری و موسیقی گرفته تا شکل و گیم‌پلی همگی با این هدف ساخته و تعبیه شده‌اند. در ادامه به روان‌شناسی بازی‌های دنج می‌پردازیم:

طراحی هنری بازی دنج: روان‌شناسی رنگ‌ها شگفت‌انگیز است و هر رنگ می‌تواند بر روی حسی که به ما دست می‌دهد تأثیر بگذارد. در بازی‌های دنج رنگ‌های مورداستفاده قرار گرفته بیشتر رنگ‌های ملایم هستند. در Brewmaster رنگ‌های پاییزی مورداستفاده قرار گرفته‌اند که بازیکن با مشاهده آنها احساس امنیت و راحتی می‌کند و رنگ‌ها کنتراست بالایی دارند تا عناصر بازی به‌وضوح دیده شوند و بازیکنان با هر میزان دید بتوانند از بازی لذت ببرند. از طرف دیگر در ماجراجویی آبی Loddlenaut همه چیز پیرامون آب جریان دارد و بازی از رنگ‌های شفاف اقیانوسی مثل آبی روشن، نارنجی درخشان و صورتی استفاده می‌کند تا محیطی شاد و دلپذیر برای بازیکنان خلق کند. علاوه بر این در بازی‌های دنج از تئوری اشکال به‌کرات استفاده می‌شود و شما می‌توانید اشکال مدور فراوانی را در این دست بازی‌های ببینید که به ذهن نشان می‌دهد در محیطی امن و دوستانه عاری از هر گونه خطر قرار دارد. در Loddlenaut بازیکنان می‌توانند اقیانوس را تمییز کنند و موجودات بیگانه سمندر مانندی جمع کنند. این موجودات با رنگ‌های شادشان در تضاد با محیط‌های زیرآبی بازیکنان را به گشت‌وگذار ترغیب می‌کنند. البته بامزه بودن این موجودات به  ترغیب شما  در گردآوری‌شان کمک شایانی می‌کند.

طراحی صدای بازی دنج: شواهد و مدارک زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه موسیقی تکراری اثر آرامش‌بخش بر روی ذهن دارد زیرا این ریتم‌ها با طیف فرکانس‌های نوسانی که ذهن در آن فعالیت می‌کنند تطابق دارد. بازی‌های دنج از این موضوع آگاه‌اند و به همین دلیل است که طراحان صدا لوپ موسیقی برای بازی‌هایشان تولید می‌کنند تا در زمینه بازی تکرار شود. این موسیقی همیشه به‌صورت نامحسوس و آرام در پیش‌زمینه بازی شنیده می‌شود. موسیقی قدرت آن را دارد که تجربیات فرد را تحت‌تأثیر خود قرار دهد پس در بازی‌های دنج شما همواره موسیقی‌های با نت‌های ملایم و تنظیم آرام خواهید داشت که با گام‌های ماژور پر شده‌اند تا تجربه‌ای روحیه‌بخش را ایجاد کنند. آنچه که دربارهٔ این ژانر از موسیقی خوب است این است که می‌شود آن را تغییر داد تا با سبک بازی مطابقت پیدا کند و درعین‌حال به بازیکن آرامش بدهد. البته این فقط محدود به موسیقی بازی نیست هر ساند افکت در یک بازی دنج بادقت طراحی شده تا با شفافیت هرچه‌تمام‌تر پخش شود اما نه به شکلی که حواس شما را از گیم‌پلی پرت کند.

خلاقیت در بازی‌های دنج: وقتی صحبت از بازی‌های دنج است بازیکن همیشه در کنترل کامل قرار دارد. معمولاً بازی‌های دنج یک راه برای انجام در مقابل بازیکن قرار نمی‌دهند همین رویکرد آنها را برای سبک‌های بازی، سطوح مهارت و قابلیت فراوانی انعطاف‌پذیر می‌کند. به‌عنوان‌مثال Animal Crossing را در نظر بگیرید. اگر بخواهید کافی‌شاپ Brewster را باز کنید باید مأموریتی را کامل کنید اما اگر بخواهید ماهیگیری کنید یا به شکار حشرات بروید هیچ عواقبی برای شما در پی نخواهد داشت. به طور مشابه در A Little to the Left بازیکنان تشویق می‌شوند تا شیوهٔ مرتب‌کردن خود را انتخاب کنند و طبیعی است که یک راه‌حل سه ستاره‌ای برای هر پازل وجود دارد اما اگر با این روش موافق نیستید می‌توانید به شیوه خودتان همه چیز را مرتب کنید و مشکلی پیش نمی‌آید. هدف در این بازی‌ها ایجاد گزینه‌هایی است که با سبک‌های متفاوت گیم‌پلی همخوانی پیدا کنند. من دوست دارم هرازچندگاهی به سراغ بخش Build Mode در بازی سیمز بروم و خانه‌هایی با دقیق‌ترین جزئیات بسازم اما گاهی اوقات فقط می‌خواهم وقتم را در Live Mode سپری کنم و بگذارم شخصیت‌هایم همه کارها را انجام دهند و نیازی نباشد خلاقیتی به خرج دهم.

راه‌یافتن بازی‌های دنج به زندگی روزمره

در سال‌های اخیر بازی‌های دنج فضای قابل‌توجهی از رسانه‌ها را اشغال کرده و به بخشی از جو فکری و فرهنگی مردم تبدیل شده است. از دکوراسیون تا موسیقی و روتین‌های روزانه این ژانر از بازی‌ها به‌تدریج در حال تبدیل‌شدن به یک سبک زندگی است. در حقیقت به نظر می‌رسد مردم سعی دارند ماجراجویی دنج و آرامش‌بخش خودشان را در دنیای واقعی و در خانه‌های خود تکرار کنند. با بررسی هشتگ #CozyDeskSetup در برنامه‌های اجتماعی مثل تیک‌تاک می‌بینیم که این میزان از مارس ۲۰۲۳ دو برابر شده است و محتویات بیشتری در این رابطه تولید شده و توسط طیف مخاطب وسیع‌تری مشاهده می‌شود. در ژانویه ۲۰۲۴ آمار بازدید از این ویدیوها حدود ۱۹۰ میلیون است. این میزان در سه ماههٔ اول سال گذشته ۸۷ میلیون بود. آیتم‌های دکوراسیون دنج محبوب شامل نورپرداژی آرامش‌بخش، مبلمان با رنگ‌های ملایم و خنثی و البته محصولات مختلف از فرنچایزهای برتر فروشندهٔ محصولات دنج.

در سال ۲۰۲۳ فرنچایز سیمز برای اولین بار خط رسمی کالا و محصولاتش را به راه انداخت که با بازخورد فوق العاده مثبتی رو به رو شد و تمامی آیتم‌های موجود در کمتر از یک روز به فروش رفت. Animal Crossing که دیگر مجبور به فروش محصولاتش از طریق یک وبسایت نبود تاکنون با تعدادی از برندهای معروف از جمله Puma، Build-a-Bear و LEGO همکاری کرده است.

مسیر آینده

با هر نسل جدید کنسول‌های بازی فرصت‌های تازه‌ای برای بازی‌های دنج به وجود می‌آید. در Auroch ما ترکیبی از ژانرهای مختلف را در آثار خود دارید و هر یک بر اساس ژانرشان عملکرد متفاوتی بر روی پلتفرم‌های مختلف دارند. ما می‌دانیم بازی‌هایی که «دنج» تلقی می‌شوند مثل   Brewmaster بیشتر بر روی کنسول‌های دستی مثل نینتندو سوئیچ طرف‌دار دارند درحالی‌که دیگر عناوینی که حاوی عناصر مبارزه‌ای هستند بر روی رایانه شخصی محبوبیت دارند. در سال گذشته پلی‌استیشن PlayStation Portal را معرفی کرد یک کنسول دستی که می‌تواند آرشیو بازی‌های پلی‌استیشن را قابل‌حمل کند. این کنسول به همراه انتظارها برای عرضهٔ کنسول جایگزین نینتندو سوئیچ بی شک باعث رشد و شکوفایی هرچه بیشتر بازی‌های دنج خواهد شد. علاوه بر این ما می‌دانیم که گیمینگ آرامش‌بخش و دنج با اختلاف زیاد دسترسی‌پذیرترین ژانر برای افرادی است که خودشان را گیمر نمی‌دانند و این بازی‌ها نیز دسترسی‌پذیرترین عناوین برای سازندگان مستقل با تیم‌های کوچک هستند به این معنی که هم جامعه بازیکنان جدید و هم نسل بعدی سازندگان بازی‌ها در جایی قرار دارند که می‌توانند این ژانر را مورد تفحص قرار داده و در کنار هم دیگر علاقه‌شان به این بازی‌ها را پرورش دهند.

بهترین بازی‌های دنج

آیا به دنبال بازی دنج دیگری هستید تا بتوانید خودتان را دنیای پاستلی و آرامش‌بخش آن غرق کنید؟ در ادامه می‌توانید بهترین بازی‌های دنج از نظر من را مطالعه کنید.

• I Was a Teenage Exocolonist: اثری دیگر از سازنده Northway Game این بازی یک نقش‌آفرینی داستانی است که شما سال‌های نوجوانی خود را بر روی یک سیاره بیگانه سپری می‌کنید.
• Coffee Talk: ساختهٔ Toge Productions، بازی Coffee Talk به شما اجازه می دهد خودتان را در داستان زندگی ساکنین سیاتل غرق کنید و به مشکلاتشان گوش داده و به آنها با دادن یک فنجان قهوه کمک کنید.
• Citizen Sleeper: عنوان ساخته شده توسط Jump Over the Age، بازی Citizen Sleepe به شما اجازه می‌دهد کنترل زندگی یک کارگر فراری را در اختیار بگیرید. شما می‌توانید در ایستگاه بگردید، دوستانتان را انتخاب کنید، از گذشته‌تان فرار کنید و آینده‌تان را تغییر دهید.
• Brewmaster: ساختهٔ Auroch Digital، بازی Brewmaster یک شبیه‌ساز ساخت نوشیدنی خانگی است که در آن می‌توانید نوشیدنی‌های موردعلاقه خود را خلق کنید، محیط کارتان را شخصی‌سازی کنید و مهارتتان را بالا ببرید.
• A Little to the Left: اثر سازنده Max Inferno این پازل مرتب‌کردن آیتم‌ها به شما اجازه می‌دهد وسایل خانه را مرتب کنید و به اشکال رضایت‌بخشی سازمان دهید فقط مواظب گربهٔ دردسرساز باشید.
• Stardew Valley: عنوانی کلاسیک در ژانر بازی‌های دنج، این بازی ساختهٔ ConcernedApe هرچه که بخواهید در خود دارد از مزرعه، و معدن گرفته تا مراقبت از حیوانات دوست‌داشتنی و گشت‌وگذار در روستاها. در هشت سالی که از عرضهٔ بازی می‌گذرد Stardew Valley به محبوبیت هرچه بیشتر میان بازیکنان رسیده و اخیراً اعلام شد که به فروش خیره‌کننده سی‌میلیونی دست‌یافته است.

منبع: gamedeveloper