راهنمای کامل عکاسی در ساعت طلایی
ساعت طلایی در عکاسی چیست؟ ساعت طلایی به چه زمانی از روز گفته می‌شود؟ و چگونه می‌توان از این ساعات برای گرفتن عکس‌های زیبا استفاده کرد؟
ساعت طلایی زمان خاصی برای عکاسان است. خورشید در قسمت‌های پایینی آسمان است و نور آن نرم، گرم و کاملاً جادویی به نظر می‌رسد. با ترکیبی از استفاده از تکنیک مناسب عکاسی و نور ساعت طلایی، عملاً تضمین می‌کنید که تصاویر خیره‌کننده‌ای را ثبت کنید – و این دقیقاً همان چیزی است که در این مقاله قصد بررسی و آموزش آن را داریم.
در این مقاله، من قصد داریم هر آنچه را که باید در مورد عکاسی ساعت طلایی بدانید را به اشتراک بگذاریم. ما به تمام سوالات شما پاسخ خواهیم داد و نحوه تقویت عکس‌های شما با کمک استفاده از ساعت طلایی خود را با چند نکته و تکنیک تخصصی توضیح خواهیم داد.
منظور از ساعت طلایی در عکاسی چیست؟
ساعت طلایی به (تقریباً) اولین ساعت پس از طلوع خورشید و آخرین ساعت قبل از غروب خورشید اشاره دارد. این ساعات از روز برای عکاسی فوق‌العاده است و دلیل آن هم به خاطر شگفت‌انگیز بودن نور خورشید است. به‌خاطر همین نور طلایی و خاص خورشید در این ساعات است که از ساعت طلایی به عنوان ساعت جادویی نیز نام برده می شود.
در طول ساعت طلایی، خورشید با زاویه کمتری به زمین برخورد می‌کند – و چون نور باید مسافت بیشتری را طی کند تا به زمین برسد، نرم‌تر، جذاب‌تر و قرمزتر به نظر می‌رسد. این را با نور آفتابی در ظهر مقایسه کنید، که مستقیماً از بالای سر به پایین می‌تابد تا روشنایی سخت و عموماً نامطلوبی را ایجاد می‌کند.
این یک عکس معمولی ساعت طلایی است:
ساعت طلایی کی است؟
در حالی که تعریف استاندارد ساعت طلایی بر یک یا دو ساعت قبل از غروب آفتاب و بعد از طلوع خورشید تأکید می‌کند، ساعت طلایی در واقع در طول سال در نوسان است و طول و زمان آن به موقعیت جغرافیایی شما بستگی دارد.
اگر در نزدیکی خط استوا زندگی می‌کنید، ساعت طلایی یک یا دو ساعت طول می‌کشد و با تغییر فصل‌ها، این زمان تغییر زیادی نخواهد کرد. اما اگر فاصله نزدیک‌ترین به قطب‌های شمال یا جنوب داشته باشید، نوسان این ساعت خیلی بیشتر خواهد شد و متوجه تغییر عظیمی در زمان‌بندی ساعت طلایی خواهید شد. در بخش‌های نزدیک به قطب‌ها، ساعات طلایی اغلب بسیار طولانی‌تر است.
اگر واقعاً برای استفاده و بهره بردن از نور زیبای ساعت طلایی جدی هستید، فقط توصیه می‌کنم برای چند روز با دقت به خورشید توجه کنید. از خود بپرسید: چه زمانی نور افزایش می‌یابد؟ چه زمانی به نظر بهترین عکس‌ها را می‌توان ثبت کرد؟ چه زمانی نور در عصر شروع به گرم و ملایم شدن می‌کند؟ و چه زمانی نور در صبح شروع به سخت شدن می‌کند؟ البته با استفاده از نمودارهای نجومی و فنی نیز می‌توانید زمان دقیق ساعت طلایی را محاسبه کنید، ولی این کار ممکن است دشوار و تخصصی باشد. درهرحال، اغلب بهتر است تنها نور را تماشا و بررسی کنید. زمان زیادی نمی‌گیرد که شما با تغییرات خورشید بسیار هماهنگ خواهید شد و متوجه می‌شوید که چه زمانی می‌توانید (و یا نمی‌توانید) منتظر نور ساعت جادویی باشید.
چرا ساعت طلایی این‌قدر خاص است؟
در بخش‌های قبل در مورد نور کم، ملایم و گرمی که خورشید در طی این ساعات طلایی بر زمین می‌تابد صحبت کردیم. اما چه چیز باعث می‌شود این نور این‌قدر برای عکاسی عالی باشد؟
اگر اهل عکاسی باشید، حتماً می‌دانید که نور ملایم بهترین دوست یک عکاس است. این نور سایه‌های خشن ایجاد نمی‌کند و تمایل به کاهش دامنه دینامیکی یک صحنه دارد. بنابراین، تصاویر به دست آمده دارای سایه‌های تیره و یا هایلایت روشن نیستند. علاوه بر این، دمای رنگ تولید شده توسط نور ساعات طلایی می‌تواند خیلی گرم‌تر، زیباتر و جذاب‌تر به نظر برسد.
یک مسئله مهم دیگر، زاویه تابش است. در طول این ساعات، نور با زاویه پایینی می‌تابد و به صورت مستقیم به سوژه برخورد می‌کند. بنابراین، سایه‌های کمتری در زیر چشم، بینی و چانه فرد (سوژه) ایجاد می‌شود.
تمام این موارد باعث می‌شود تا این ساعات از روز تبدیل به بهترین زمان برای عکاسی با استفاده از نور طبیعی خورشید شوند. با این حال، ساعت طلایی برای تمام سبک‌های عکاسی مناسب نیست. در حالی که عکاسان پرتره، عکاسان حیات‌وحش و عکاسان منظره نور ساعت جادویی را دوست دارند، عکاسان خیابانی معمولاً ترجیح می‌دهند در حوالی ظهر عکاسی کنند، زمانی که نور شدید خورشید کنتراست و سایه‌های ترد زیادی ایجاد می‌کند و بسیاری از عکاسان ماکرو (Macro Photography) ترجیح می‌دهند زمانی که آسمان ابری است عکاسی کنند. به این ترتیب، آنها می‌توانند رنگ‌های اشباع شده و جزئیات بیشتری را ثبت کنند.
بنابراین، این تصور صحیح نیست که همیشه خوب است برای عکاسی از ساعات طلایی استفاده کنید. این ساعات اگرچه مزایای زیادی دارند، ولی انتخاب آن بسته به نوع عکاسی و هدف شما از عکس مورد نظر است. در مجموع، فقط بدانید که این یک راه و روش عالی برای بهبود و زیباتر کردن بدون دردسر بسیاری از عکس‌ها است.
ساعت طلایی در برابر ساعت آبی
اگر اهل عکاسی باشید و به خصوص اینکه به نورپردازی عکاسی می‌پردازید، احتمالاً با اصطلاح «ساعت آبی» نیز برخورد کرده باشید. بنابراین، لازم تفاوت بین ساعت طلایی و ساعت آبی را بشناسیم.
همان‌طور که بیان کردیم، ساعت طلایی ساعت بعد از طلوع خورشید و ساعت قبل از غروب خورشید است. این در حالی است که ساعت آبی برعکس است: ساعت قبل از طلوع خورشید و ساعت پس از غروب خورشید.
به عبارت دیگر، ساعت آبی به زمانی اطلاق می‌شود که خورشید درست زیر افق است. در طول ساعت آبی، آسمان به رنگ‌های سرد و زیبا – آبی و بنفش – درمی‌آید. این رنگ آسمان می‌تواند برای عکس‌های منظره و حتی پرتره خیلی عالی باشند. متأسفانه، نبود نور قوی در ساعت آبی می‌تواند مشکلات فنی برای عکاس به همراه داشته باشد. در چنین شرایطی، کاملاً ضروری است که از ابزار قوی و مناسب استفاده کنید و تنظیمات دوربین شما به خوبی انتخاب شده باشند تا بتوانید عکس‌هایی دیدنی ثبت کنید.
۵ تکنیک کلیدی نورپردازی برای عکاسی در ساعات طلایی
۱. نور از جلو
این روش بسیار ساده است، سوژه مستقیم رو به خورشید (منبع نور) قرار می‌گیرید و عکاسی می‌کنید.
در طول ساعت طلایی، نور از روبرو جلوه‌ای گرم و جذاب ارائه می‌کند. این نور می‌تواند برای عکاسی از مردم، حیات‌وحش و پرندگان عالی باشد و از آنجایی که نور خورشید خیلی روشن و تند نیست، چشم‌های سوژه نیز اذیت و جمع نخواهند شد.
۲. نور از پشت
در این حالت، سوژه پشت به خورشید قرار می‌گیرد. در طول ساعات طلایی، نور پس‌زمینه جلوه‌ای نرم، گرم، مبهم و درخشان ایجاد می‌کند،
قرار گرفتن پشت به نور در طول ساعات طلایی می‌تواند تکنیکی عالی باشد، اما باید مراقب باشید. اگر با بی احتیاطی عکاسی کنید، ممکن است ندانسته نور سوژه کمتر بوده و تنها سایه‌ای از سوژه را در عکس ثبت کنید. این مشکل البته تنها محدود به ساعات طلایی نیست، هر زمانی که سوژه پشت به منبع نور باشد، این خطر عکس شما را تهدید می‌کند که سوژه تیره‌وتار ثبت شود. برای جلوگیری از این موضوع، باید با دقت زیادی عکاسی کنید و مراقب باشید که تمرکز عکس روی سوژه باقی بماند.
۳. نور حاشیه‌ای
نورپردازی حاشیه‌ای زمانی است که خورشید یک هاله در اطراف سوژه شما ایجاد می‌کند.
این روش به خصوص زمانی کاربرد پیدا می‌کند که سوژه عکاسی شما در پس‌زمینه‌ای تاریک قرار دارد. برای استفاده از تکنیک نورپردازی حاشیه‌ای، لازم نیست که خورشید لزوماً و کاملاً پشت سوژه قرار داشته باشد. برای ثبت این عکس‌ها تنها لازم است که پس‌زمینه (نسبتاً) تاریک باشد و اینکه خورشید از زاویه‌ای (تقریباً) از پشت به سوژه بتابد. شما هم به‌عنوان عکاس باید مقداری موقعیت قرارگیری خود را تغییر دهید تا بهترین نقطه را پیدا کنید.
۴. شعله‌های خورشید
هنگامی که نور سرگردان به لنز شما برخورد می‌کند، اغلب یک افکت شعله‌ور شدن خورشید خواهیم داشت.
در طول ساعت طلایی، خورشید در ارتفاع ایدئال قرار دارد و شعاع‌های آن به زیبایی نمایان می‌شوند. چطور می‌توان این شعله‌ها را به تصویر کشید؟ تنها کافی است زاویه دوربین و لنز خود را طوری تنظیم کنید که سوژه‌ی عکاسی تنها بخشی از خورشید را بپوشاند. سپس کمی (گاهی اوقات تنها چند سانتی‌متر) موقعیت خود را تغییر دهید تا شعاع‌های خورشید را ببینید که از اطراف بدن سوژه عکاسی شما بیرون می‌آیند. یک روش دیگر برای دستیابی به حالت شعله‌ور خورشید شدن این است که لنز و دوربین خود را طوری قرار دهید که خورشید درست خارج از کادر قرار گیرد.
۵. سایه نما
تکنیک سایه‌نما یا سایه‌رخ یا سیلوئت حالتی است که سوژه شما در پس‌زمینه‌ای روشن، سیاه شده و یک شبح از سوژه را در تصویر مشاهده می‌کنید.
دستیابی به این حالت عکاسی و این شبه در طول ساعت طلایی بسیار آسان است. تنها کافی است سوژه خود را مستقیماً در برابر منبع نور (در اینجا خورشید) قرار دهید. مطمئن شوید که نوردهی عکس معطوف به پس‌زمینه باشد و از افزودن کنتراست اضافی به تصویر خود نترسید.
۱۰ تکنیک کاربردی برای عکاسی در ساعت طلایی
راه‌های مختلفی برای استفاده از ساعات طلایی و ثبت تصاویری خیره‌کننده وجود دارد. در این بخش گلچینی از بهترین و جالب‌ترین تکنیک‌های کاربردی برای عکاسی در طول این ساعات را معرفی می‌کنیم.
۱. یک روز قبل از عکاسی، آسمان را مشاهده کنید
همان‌طور که در بخش قبلی اشاره کردم، بهترین راه برای فهمیدن اینکه چه زمانی ساعت طلایی و زیبایی نور آسمان به اوج خود می‌رسد، صرفاً مشاهده کردن آسمان است!
بنابراین، یک روز قبل از برنامه‌ی عکاسی خود، از پنجره به بیرون نگاه کنید. ببینید خورشید چگونه حرکت می‌کند و چگونه نور تغییر می‌کند. موقعیت و زمان طلوع و غروب خورشید از یک روز به روز دیگر خیلی کم تغییر می‌کند. بنابراین می‌توانید آمادگی بیشتری برای عکاسی خود داشته باشید و از حدود زوایا و ساعات تعدیل نور اطلاع داشته باشید. این کار همچنین به شما کمک می‌کند که در زمان مناسب در محل عکاسی باشید و نور ساعات طلایی را از دست ندهید.
۲. عکس‌برداری خود را از قبل برنامه‌ریزی کنید
هیچ‌کس نمی‌خواهد هنگام عکاسی احساس استرس، اضطراب یا عجله داشته باشد. بنابراین مطمئن شوید که عکاسی ساعت طلایی خود را از قبل برنامه‌ریزی کنید.
اگر می‌توانید، حداقل ۶۰ دقیقه قبل از شروع در محل عکاسی حاضر باشید. با این کار فرصت کافی برای آماده کردن تجهیزات، استقرار در محل و آماده کردن سوژه‌ها را خواهید داشت.
۳. مراقب ابرها باشید!
بسته به سطح پوشش ابر در آسمان، ساعات طلایی می‌تواند تغییر کند یا حتی اینکه نور مورد نظر را دریافت نکنید. ابرها می‌توانند طلوع و غروب درخشان خورشید را تقویت کرده یا اینکه نور را به طور کامل مسدود کنند.
بنابراین قبل از خروج و حرکت به سمت محل عکاسی، پیش‌بینی‌های هواشناسی را بررسی کنید. هنگامی که در حال عکاسی هستید، حتماً مراقب نور باشید و آن را به طور مکرر تجزیه و تحلیل کنید. حجم پوشش ابری در آسمان می‌تواند متغیری تأثیرگذار در عکاسی شما باشد.
۴. تراز سفیدی دوربین خود را روی حالت ابری یا سایه تنظیم کنید
ویژگی تراز سفیدی (Whie Balance) دوربین شما برای تصحیح رنگ‌ها طراحی شده است. می‌بینید، با تغییر و تنظیم تعادل رنگ سفید خود، می‌توانید بر رنگ‌های گرم ساعت طلایی تأکید بیشتری داشته باشید.
حالت‌های عکاسی مختلفی برای تنظیم وایت بالانس در دوربین شما تعبیه شده است. هر دو حالت ابری و سایه، گرمای بیشتری به عکس‌های شما می‌بخشند. یادتان باشد استفاده از این حالت‌ها جای ترس و نگرانی ندارد. توصیه می‌کنیم از این حالت‌ها و برای تقویت ظاهر عکس‌های خود استفاده کنید. اگر فراموش کردید که در حین عکاسی از این تنظیمات استفاده کنید، یادتان باشد همیشه این شانس را خواهید داشت که آنها را با استفاده از نرم‌افزارهای پردازش تصویر اضافه کنید.
۵. با دیافراگم باز عکس بگیرید
عکاسی در طول ساعات طلایی و استفاده از نور خورشید می‌تواند پس‌زمینه عکس شما را تا حد زیادی مات و تار کند (یعنی چیزی شبیه به افکت بوکه). برای ثبت چنین عکس‌هایی، باید از دیافراگم باز مانند f/1.8، f/2.8 یا f/4 استفاده کنید. استفاده از دیافراگم باز و با توجه به نور ملایمی که در طول این ساعات وجود دارد، شما به یک لنز نسبتاً سریع نیاز دارد تا عکس‌های شما تار و خراب نشوند.
ترکیب استفاده دیافراگم باز و با همراهی رنگ‌های زرد، قرمز و نارنجی خیره کننده موجود در ساعت طلایی، یک پپس‌زمینهنسبتاً استثنایی برای تصویر شما ایجاد خواهد کرد.
۶. از عکاسی دست برندارید
در طول ساعت طلایی، خورشید در حال غروب و یا طلوع است و این کار با سرعت زیادی انجام می‌شود. شما فرصت زیادی برای بهره بردن از این نور ندارید و بنابراین تا جای ممکن باید از این موقعیت استفاده کنید. در طول این بازه زمانی، نور مدام در حال تغییر است و هر عکس شما با دیگری متفاوت خواهد بود. به همین خاطر، وقت خودتان را با مسائل کم اهمیت‌تر و جزئیات تلف نکنید. از تمام فرصت برای عکاسی و استفاده از نور ساعت طلایی استفاده کنید.
۷. زوایا و حالت‌های مختلفی را امتحان کنید
شعله‌های خورشید، رنگ‌ها و شدت نور همگی تحت‌تأثیر سویه‌گیری لنز دوربین شما قرار می‌گیرند.
بنابراین، مدام آزمایش کنید. تا جایی که ممکن است موقعیت‌های مختلف را امتحان کنید. تا جای ممکن انواع زوایا و حالت‌ها را امتحان کنید تا حداکثر استفاده را از این ساعات ببرید.
۸. برای افزودن شور و نشاط بیشتر، نوردهی عکس را کم کنید
آیا می‌دانستید که تیره کردن یک تصویر با نوردهی بیش از حد دشوارتر از روشن کردن یک تصویر کم نور است؟
بله، این ادعا کاملاً درست است. بازیابی جزئیات از دست رفته در یک عکس خیلی تاریک آسان است، اما اگر نوردهی عکس شما بیش از حد باشد، جزئیات زیادی را از دست خواهید داد. بنابراین اگر می‌خواهید جزئیات زیادی را به تصویر بکشید و می‌خواهید جنب‌وجوش زیبای غروب یا طلوع خورشید را به نمایش بگذارید، از کاهش نوردهی عکس نترسید.
۹. عکاسی HDR را امتحان کنید
عکاسی HDR شامل گرفتن عکس با استفاده از چندین حالت نوردهی و سپس لایه‌بندی آنها بر روی یکدیگر در مرحله پس از پردازش است. ایده این است که با استفاده از این تکنیک کماکان بتوانید جزئیات را در سایه‌ها و هایلایت ها حفظ کنید. نتایج عکاسی HDR می‌تواند شگفت‌انگیز به نظر برسد!
یک نکته مهم: هنگام عکاسی HDR حتماً از سه‌پایه استفاده کنید و یا اگر از افراد عکس می‌گیرید، مطمئن شوید که تا حد امکان ثابت بوده و تکان نخورند. از آنجایی که در این تکنیک عکاسی باید چند عکس با یکدیگر ترکیب شوند، تغییر کادربندی و جابه‌جا شدن سوژه‌ها می‌تواند مشکل بزرگی را برای عکس شما ایجاد کند.
۱۰. نرم‌افزارهای پردازش تصویر را امتحان کنید
در این مقاله نکات و ترفندهای زیادی را مطرح کردیم که به شما کمک می‌کنند نتایج بهتری را حین عکاسی کسب کنید. ولی باید بدانید که بسیاری از ترفندهای و تغییرات اصلی، در پشت صحنه و با استفاده از نرم‌افزارهای ویرایش تصویر انجام می‌شود.
این برنامه‌ها به شما کمک می‌کنند متغیرهای مختلف عکس را دستکاری کرده و دقیقاً عکس ایدئال و مورد نظر خودتان را ایجاد کنید.
