شایع‌ترین بیماریهای تابستان و نکاتی که برای پیشگیری از آن‌ها باید بدانید
بسیاری از مردم فصل زمستان را با سرماخوردگی و آنفولانزا می‌شناسند، اما بیماری‌هایی هم وجود دارند که در ماه‌های گرم تابستان شایع‌تر هستند. چون در تابستان زمان بیشتری از روز را در فضای باز سپری می‌کنید و به‌مدت طولانی در معرض عوامل محیطی مثل نور خورشید قرار می‌گیرید. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ تصمیم داریم شما را با شایع‌ترین بیماریهای تابستان و نحوه‌ی پیشگیری از آن‌ها آشنا کنیم. تا انتهای این مطلب همراه ما بمانید.
بیماریهای شایع تابستانی
بیماریهای تابستان؛ مشکلات شایع پوستی
زمان مراجعه به پزشک برای درمان بیماریهای تابستان
درمان بیماریهای تابستان
بیماریهای شایع تابستانی
تابستان گرم‌ترین فصل سال است. گرما چیزی است که کل اندام‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در صورت انجام ندادن اقدامات احتیاطی باعث بیماری میشود. از سوی دیگر، ورزش‌های آبی و سایر فعالیت‌هایی که اغلب در طول تابستان انجام میشوند می‌توانند احتمال بیماری را افزایش دهند. از شایع‌ترین بیماریهای تابستانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. کمآبی بدن
کمآبی زمانی اتفاق می‌افتد که مقدار مایعات مصرفی شما از مقدار مایعاتی که بدن در طول روز از دست می‌دهد، کمتر باشد. این مشکل میتواند در هر زمانی از سال اتفاق بیفتد، اما بیشتر در فصل تابستان رخ می‌دهد که هوا گرم است و بدن به‌شدت عرق می‌کند.
تشنگی همیشه یک شاخص خوب برای تشخیص نیاز بدن به آب نیست. چون بسیاری از مردم به‌خصوص سالمندان تا زمانی که آب بدن‌شان کم نشده باشد، احساس تشنگی نمی‌کنند. به همین دلیل، افزایش مصرف آب در هوای گرم اهمیت زیادی دارد.
علائم کمآبی بدن ممکن است بر اساس سن متفاوت باشد. کمآبی نوزادان و کودکان خردسال معمولا با خشکی دهان و زبان، گریه‌ی بدون اشک، فرورفتگی چشم‌ها و گونه‌ها، خیس نکردن پوشک به مدت سه ساعت و بی‌حالی مشخص میشود. اما بزرگسالان در زمان کمآبی مشکلاتی مثل تشنگی شدید، کاهش حجم ادرار، ادرار تیره‌رنگ، خستگی، سرگیجه و گیجی را تجربه میکنند.
پیشگیری از کمآبی
برای جلوگیری از کمآبی بدن باید مایعات فراوان بنوشید و از غذاهای پرآب مانند میوه و سبزی استفاده کنید. میزان آب مورد نیاز بدن به عوامل مختلفی مثل سن، جنسیت، میزان فعالیت بدنی و وضعیت سلامتی بستگی دارد. معمولا در شرایط زیر توصیه میشود نسبت به حالت عادی مایعات بیشتری مصرف کنید:
- استفراغ یا اسهال: اگر شما یا فرزندتان دچار اسهال و استفراغ شده‌اید، به محض شروع اولین نشانه‌های بیماری حجم مایعات مصرفی خود را بالا ببرید و از محلول آبرسانی خوراکی (ORS) استفاده کنید.
- ورزش شدید: به‌طور کلی، بهتر است آبرسانی را از روز قبل از تمرین شروع کنید. تولید مقدار زیادی ادرار شفاف و رقیق نشان می‌دهد که بدن شما به‌خوبی هیدراته شده است. در حین ورزش هم در فواصل زمانی منظم مایعات بنوشید. بعد از اتمام کار هم به نوشیدن آب یا سایر مایعات ادامه دهید.
- بیماری: افراد مسن ممکن است در حین ابتلا به بیماریهای خفیف مثل عفونت مثانه دچار کمآبی شوند. وقتی احساس ناخوشی می‌کنید، حتما مایعات کافی بنوشید.
۲. گرمازدگی
گرمازدگی وضعیتی است که به‌دلیل بالا بودن دمای هوا و گرم شدن بیش از حد بدن ایجاد میشود. اگر گرمازدگی به‌موقع درمان نشود، دمای مرکزی بدن به بالاتر از ۴۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد و اندام‌های حیاتی به‌طور دائمی آسیب می‌بینند. این وضعیت حتی ممکن است به مرگ منجر شود.
علائم گرمازدگی میتواند به‌طور ناگهانی یا به‌تدریج ایجاد شود. علائم احتمالی عبارتند از: تعریق شدید، خستگی، سرگیجه، سردرد، حالت تهوع، کرامپ عضلانی، نبض ضعیف و تند، افت فشار خون هنگام ایستادن و غش.
پیشگیری از گرمازدگی
کارهای زیادی وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از گرمازدگی به‌عنوان یکی از شایع‌تری بیماریهای تابستان انجام دهید. هنگامی که دمای هوا بالا می‌رود:
- لباس های گشاد و سبک بپوشید. پوشیدن لباس‌های تنگ به بدن شما اجازه‌ی خنک شدن نمی‌دهد.
- از خود در برابر نور خورشید محافظت کنید. آفتاب‌سوختگی روی توانایی بدن شما برای خنک کردن خود تاثیر می‌گذارد. بنابراین کرم ضدآفتاب بزنید و از کلاه لبه‌پهن و عینک آفتابی استفاده کنید.
- مایعات فراوان بنوشید. نوشیدن مایعات به عرق کردن و حفظ دمای بدن در محدوده‌ی طبیعی کمک می‌کند.
- از داروها بااحتیاط استفاده کنید. اگر دارویی مصرف می‌کنید که روی توانایی بدن شما برای هیدراته ماندن و پاسخ به گرما تاثیر می‌گذارد، مراقب گرمازدگی باشید.
- هرگز شخصی را در ماشین پارک‌شده رها نکنید. این کار یکی از شایع‌ترین دلایل مرگ‌و‌میر ناشی از گرما در بین کودکان است. چون وقتی ماشین در زیر نور آفتاب پارک میشود، دمای آن میتواند در عرض ۱۰ دقیقه به اندازه‌ی ۱۱ درجه سانتی‌گراد افزایش یابد.
- برای فعالیت‌های خود برنامه‌ریزی کنید. در فصل تابستان، ساعات خنک‌تر روز مثل صبح زود یا عصر را به ورزش کردن و انجام فعالیت‌های فیزیکی سنگین اختصاص دهید.
۳. تب یونجه
از تب یونجه هم می‌توان به‌عنوان یکی از بیماریهای تابستان نام برد. تب یونجه یا رینیت آلرژیک یک بیماری شایع است که علائمی شبیه سرماخوردگی ایجاد می‌کند و به عطسه، آبریزش بینی، گرفتگی بینی، آبریزش چشم و خارش چشم یا بینی منجر میشود.
تب یونجه در بهار، تابستان و اوایل پاییز شایع‌تر است. این بیماری به‌دلیل واکنش آلرژیک به مواد معلق در هوا از جمله گرده‌ی گیاهان رخ می‌دهد. آلرژی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی یک مادهی بی‌ضرر را با مادهی مضر اشتباه می‌گیرد و بدن برای مبارزه با آن مواد شیمیایی آزاد می‌کند.
پیشگیری از تب یونجه
هیچ راهی برای پیشگیری از تب یونجه وجود ندارد. اگر به این عارضه مبتلا هستید، سعی کنید تا حد امکان مواجهه با آلرژن‌هایی که باعث شروع علائم میشوند را به حداقل برسانید. همچنین داروهای آلرژی را قبل از اینکه در معرض آلرژن‌ها قرار بگیرید، طبق دستور پزشک مصرف کنید.
۴. مسمومیت غذایی
احتمال مسمومیت غذایی در فصل تابستان بیشتر است. چون باکتری‌ها در هوای گرم بهتر رشد میکنند و خطر ابتلا به بیماریهای ناشی از غذا با آلودگی باکتریایی ارتباط مستقیم دارد. هر چقدر دمای هوا بالاتر باشد، میزان رشد باکتری‌ها در غذاهایی که به‌درستی نگهداری نمی‌شوند بیشتر است.
مسمومیت غذایی باعث حالت تهوع، استفراغ و اسهال میشود. همچنین ممکن است با تب، سردرد، درد عضلات یا مفاصل و مدفوع خونی همراه باشد. در بیشتر موارد، این علائم چند ساعت یا چند روز پس از مصرف غذای فاسد ظاهر میشوند. درنتیجه، گاهی‌اوقات تشخیص مسمومیت غذایی دشوار است.
پیشگیری از مسمومیت غذایی
مسمومیت غذایی در بین افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، نوزادان و کودکان خردسال، زنان باردار و افراد مسن شایع‌تر و خطرناک‌تر است. اگر در یکی از این گروه‌ها قرار می‌گیرید، از مصرف تخم‌مرغ و غذاهای دریایی خام یا نیمه‌پخته و لبنیات غیرپاستوریزه بپرهیزید. همچنین توصیه میشود:
- همیشه قبل از آشپزی کردن یا خوردن غذا، دست‌های خود را به‌مدت ۲۰ ثانیه با آب و صابون بشویید.
- تمام میوه‌ها و سبزیجات را بشویید، حتی اگر قرار نیست پوست آن‌ها را بخورید.
- اجازه ندهید گوشت، مرغ و غذاهای دریایی خام با سایر مواد غذایی تماس پیدا کنند.
- غذاها را در دمای اتاق ذوب نکنید. برای این کار، آن‌ها را داخل یخچال قرار دهید. اگر غذا به‌طور کامل ذوب شده است، دوباره آن را منجمد نکنید.
- غذاهای کنسروی که قوطی آن‌ها دچار برآمدگی، فرورفتگی، ترک‌خوردگی یا نشتی است را نخرید.
- پس از خرید مواد غذایی فورا به خانه بروید و آن‌ها را داخل یخچال بگذارید.
- تخم‌مرغ، گوشت، مرغ، غذاهای دریایی یا شیر را برای مدت طولانی در دمای اتاق قرار ندهید.
- محل غذا خوردن خود را در خارج از منزل با دقت انتخاب کنید. اگر رستوران کثیف به نظر می‌رسد، احتمالا غذا در آن به‌درستی سرو نمی‌شود.
- در صورتی که غذای رستوران را به منزل می‌برید، ظرف ۲ ساعت آن را داخل یخچال بگذارید. اگر دمای بیرون از ۹۰ درجه‌ی فارنهایت (۳۲/۲ درجه‌ی سانتی‌گراد) بالاتر است، این مدت زمان را یک ساعت در نظر بگیرید.
- اگر اسهال یا استفراغ دارید، برای دیگران به‌خصوص افرادی که در گروه‌های پرخطر هستند، غذا تهیه نکنید.
۵. گوش شناگر
گوش شناگر را هم می‌توان در فهرست شایع‌ترین بیماریهای تابستان قرار داد. این بیماری یک نوع عفونت باکتریایی یا قارچی است که در کانال گوش (مسیر بین گوش خارجی و گوش میانی) رخ می‌دهد.
به این بیماری «گوش شناگر» می‌گویند، چون بسیاری از شناگران در مقطعی از زندگی خود به آن مبتلا میشوند. حتی افرادی که به‌ندرت سر خود را در استخر، دریاچه یا اقیانوس وارد میکنند ممکن است این بیماری را تجربه کنند.
علائم گوش شناگر بسته به نوع عفونت میتواند خفیف یا شدید باشد. با این حال، معمولا با درد و خارش گوش، گرفتگی گوش، قرمزی و تورم گوش خارجی، تب خفیف، کاهش شنوایی و تورم غدد لنفاوی اطراف گوش یا بالای گردن همراه است.
پیشگیری از گوش شناگر
متخصصان توصیه میکنند برای پیشگیری از بروز این عارضه در فصل تابستان:
- هنگام شنا کردن یا وقت گذراندن در آب از گوش‌گیر تمیز استفاده کنید.
- با چرخاندن سر از یک سمت به سمت دیگر و کشیدن لاله‌ی گوش در جهات مختلف، آب را از گوش خود تخلیه کنید.
- بعد از حمام، شنا یا مواجهه با آب از یک حوله‌ی تمیز برای خشک کردن گوش‌های خود استفاده کنید.
- هرگز گوش‌های خود را با سواب‌های پنبه‌ای تمیز نکنید. چون می‌توانند جرم گوش و کثیفی را به عمق کانال گوش وارد کنند و باعث تحریک آن شوند.
- از سشوار برای خشک کردن گوش کمک بگیرید. تنظیمات مربوط به فن و حرارت را روی کمترین درجه قرار دهید و سشوار را دور از گوش نگه دارد. این کار خطر سوختگی را کاهش می‌دهد.
- در آب‌های آلوده شنا نکنید.
بیماریهای تابستان؛ مشکلات شایع پوستی
آب و هوای گرم و مرطوب رابطه‌ی خوبی با پوست سالم و درخشان ندارد. از سوی دیگر، تعریق زیاد یا شنا کردن در فصل تابستان میتواند خطر ابتلا به بیماریهای پوستی را افزایش دهد. بیماریهای پوستی شایع اغلب شامل موارد زیر هستند:
۱. آفتاب‌سوختگی از بیماریهای تابستان
آفتاب‌سوختگی که با التهاب، داغی، تورم، خارش و درد همراه است، اغلب در عرض چند ساعت پس از تماس طولانی‌مدت با نور خورشید رخ می‌دهد. این عارضه باعث پیری زودرس پوست میشود و خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد.
کسانی که پوست سفید دارند، در فضای باز کار میکنند یا داروهای حساس‌کننده‌ی به نور (مثل آنتیبیوتیک و ایبوپروفن) می‌خورند بیشتر از دیگران در معرض خطر آفتاب‌سوختگی هستند.
کارهایی که می‌توانید برای جلوگیری از این عارضه انجام دهید عبارتند از:
- در فضای باز به‌دنبال سایه باشید.
- از کلاه لبه‌پهن، عینک آفتابی و لباس آستین‌بلند استفاده کنید.
- از کرم ضدآفتاب طیف گسترده، مقاوم در برابر آب و با SPF حداقل ۳۰ استفاده کنید. کرم ضدآفتاب را ۳۰ دقیقه قبل از خروج از منزل روی پوست تمیز و خشک بمالید و آن را هر ۲ ساعت یک‌بار تمدید کنید.
- تا حد امکان بین ساعت ۱۰ صبح تا چهار بعد از ظهر از منزل خارج نشوید. بهتر است فعالیت‌های خارج از منزل را برای زمان‌های دیگری برنامه‌ریزی کنید.
۲. حساسیت به نور خورشید
حساسیت به نور خورشید هم از شایع‌ترین بیماریهای تابستان است. این اصطلاح شرایطی را توصیف می‌کند که پس از مواجهه با نور خورشید یا سایر منابع اشعه‌ی ماوراء بنفش دچار بثورات قرمز و خارش‌دار و حتی تاول می‌شوید.
بعضی از افراد به‌طور ارثی به نور خورشید آلرژی دارند. گاهی‌اوقات هم مصرف بعضی از داروها یا دست زدن به بعضی از گیاهان باعث ظهور علائم میشود. در سایر موارد، واکنش‌های مربوط به خورشید به‌دلایل نامشخص رخ می‌دهد.
برای جلوگیری از واکنش پوستی آلرژیک توصیه میشود:
- داروهای خود را بررسی کنید یا از داروساز بپرسید که آیا داروهای شما می‌توانند باعث حساسیت به نور خورشید شوند یا خیر. از این داروها می‌توان به آنتی‌بیوتیک‌ها (تتراسایکلین، داکسی‌سایکلین و مینوسیکلین) اشاره کرد. در صورت مصرف چنین داروهایی باید تا حد امکان از نور خورشید دوری کنید.
- به کمک کرم ضدآفتاب و لباس‌های آستین‌بلند از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت کنید.
- در ساعت‌هایی از روز که پرتوهای خورشید بسیار قوی هستند، از منزل خارج نشوید.
۳. آکنه از بیماریهای تابستان
عرق با باکتری‌ها و روغن روی پوست ترکیب میشود و منافذ را می‌بندد. به همین دلیل، کسانی که پوست چرب و مستعد آکنه دارند ممکن است در تابستان بیشتر از سایر فصول سال با مشکل مواجه شوند.
متخصصان پوست توصیه میکنند برای جلوگیری از آکنه موارد زیر را رعایت کنید:
- با یک حوله یا پارچه‌ی تمیز عرق را از روی پوست خود پاک کنید. این کار را با گذاشتن و برداشتن پارچه روی پوست انجام دهید. چون مالش پوست با پارچه میتواند به آکنه منجر شود.
- همه‌ی لباسها، هدبندها، کلاه‌ها و حوله‌هایی که با عرق تماس داشته‌اند را قبل از استفاده‌ی مجدد، بشویید.
- از محصولات غیرکومدوژنیک برای صورت، گردن، پشت و قفسه‌ی سینه خود استفاده کنید. همچنین به‌دنبال محصولاتی باشید که اصطلاح «فاقد روغن» روی برچسب آن‌ها درج شده است.
- بعد از عرق کردن، دوش بگیرید.
- ۱۹ نکته‌ی حیاتی برای درمان جوش و آکنه از زبان متخصصان پوست
۴. خشکی پوست
مشکل دیگری که ممکن است در فصل تابستان با آن روبه‌رو شوید، خشکی شدید پوست است. معمولا تماس طولانی‌مدت با نور خورشید، شنا کردن و استفاده از دستگاه تهویه‌ی مطبوع در بروز این مشکل نقش دارد.
اگر در فصل تابستان از خشکی و سوزش پوست شکایت دارید، راهکارهای زیر را امتحان کنید:
- بلافاصله پس از بیرون آمدن از استخر، مو و بدن خود را با استفاده از آب تمیز و پاک‌کننده‌ی ملایم بشویید.
- قبل از خروج از منزل از کرم ضدآفتاب مناسب استفاده کنید.
- به جای آب داغ با آب گرم دوش بگیرید.
- در عرض پنج دقیقه پس از خروج از حمام، یک مرطوب‌کننده‌ی بدون عطر روی پوست خود بمالید. مرطوب‌کننده آب را در پوست به دام می‌اندازد و مانع خشک شدن آن میشود.
- همیشه یک مرطوب‌کننده‌ی مناسب همراه خود داشته باشید تا هر بار که دست‌های خود را می‌شویید از آن استفاده کنید.
۵. ملاسما از بیماریهای تابستان
وقتی از بیماریهای تابستان صحبت به میان می‌آید باید به ملاسما هم اشاره کرد. چون قرار گرفتن در معرض نور خورشید میتواند باعث نمایان شدن لکه‌های قهوه‌ای یا خاکستری مایل به قهوه‌ای روی صورت شما شود. بارداری، ابتلا به بعضی از بیماری‌ها و مصرف بعضی از داروها مثل داروهای ضدبارداری خوراکی هم در بروز ملاسما نقش دارد.
اقداماتی که می‌توانید برای پیشگیری از ملاسما انجام دهید شامل موارد زیر هستند:
- حتی در روزهای ابری، کرم ضدآفتاب بزنید.
- از کلاه لبه‌پهن، عینک آفتابی و لباس مناسب استفاده کنید تا پوست‌تان در مجاورت نور خورشید قرار نگیرد.
- از تخت‌های برنزه‌کننده استفاده نکنید.
- محصولات مراقبت از پوست ملایم و بدون عطر را انتخاب کنید. محصولاتی که باعث سوزش یا تحریک پوست شما میشوند ممکن است لک‌های صورت را تیره‌تر کنند.
۶. فولیکولیت
فولیکولیت یک بیماری شایع پوستی است که به‌دلیل التهاب فولیکول‌های مو رخ می‌دهد. این بیماری که با علائم مختلفی همراه است اغلب در اثر عفونت باکتریایی ایجاد میشود. از علائم فولیکولیت می‌توان به ایجاد برجستگی‌های کوچک یا جوش‌مانند در اطراف فولیکول‌های مو و خارش و سوزش پوست اشاره کرد.
برای کاهش خطر ابتلا به فولیکولیت در تابستان باید:
- بلافاصله پس از تمرین، لباس‌های ورزشی خود را عوض کنید و دوش بگیرید.
- وقتی هوا گرم و مرطوب است، لباس‌های سبک و گشاد بپوشید.
- پوست خود را به‌طور منظم بشویید و همیشه برای خشک کردن آن از حوله‌ی تمیز استفاده کنید.
- از پوست مستعد فولیکولیت در برابر اصطکاک ناشی از کوله‌پشتی، کلاه ایمنی و لباس‌های تنگ محافظت کنید.
۷. بیماری خارش شناگر
خارش شناگر که یکی از شایع‌ترین بیماریهای تابستان است، معمولا بعد از شنا کردن در دریاچه‌ها و حوضچه‌های آب شیرین رخ می‌دهد، اما احتمال بروز آن در آب‌های شور هم وجود دارد.
خارش شناگر در اثر واکنش به انگل‌های ریز موجود در آب ایجاد میشود که هنگام شنا کردن به پوست نفوذ میکنند. از علائم این بیماری می‌توان به بثورات خارش‌دار که شبیه جوش یا تاول هستند، اشاره کرد.
با رعایت نکات زیر می‌توانید از ابتلای خود به بیماری خارش شناگر جلوگیری کنید:
- در آب‌های آلوده شنا نکنید.
- بعد از مواجهه با آب فورا بدن خود را با آب تمیز بشویید و آن را با حوله خشک کنید.
زمان مراجعه به پزشک برای درمان بیماریهای تابستان
بسیاری از بیماریهای تابستان با خودمراقبتی و راهکارهای خانگی بهبود می‌یابند. با این حال، در صورت مشاهده‌ی هر یک از علائم زیر باید در اسرع وقت نزد پزشک بروید:
- اسهال یا استفراغ مداوم
- ناتوانی در مصرف مایعات
- مدفوع خونی یا سیاه رنگ
- درد شدید شکم
- خواب‌آلودگی شدید
- تب
- افزایش ضربان قلب یا تعداد تنفس
- ایجاد تاول‌های بزرگ به‌خصوص روی صورت، دست‌ها یا اندام تناسلی
- تورم شدید بدن
درمان بیماریهای تابستان
درمان این بیماری‌ها به شدت علائم و علت بروز آن‌ها بستگی دارد. به‌عنوان مثال، کمآبی خفیف تا متوسط را می‌توان با نوشیدن مایعات فراوان برطرف کرد. اما کمآبی شدید به درمان اورژانسی در بیمارستان نیاز دارد. در بیمارستان، نمک‌ها و مایعاتی که از طریق ورید وارد بدن میشوند، به‌سرعت علائم کمآبی را برطرف میکنند.
گاهی‌اوقات هم پزشکان از دارو برای درمان بیماریهای تابستان استفاده میکنند. برای مثال، ممکن است قرص‌های آنتی‌هیستامین، قطرههای چشمی یا کورتیکواستروئیدهای خوراکی برای کنترل علائم تب یونجه توصیه کنند.
کلام پایانی درباره بیماریهای تابستان
بیشتر بیماریهای تابستان جدی نیستند و طی چند روز یا چند هفته به‌طور خودبه‌خود یا به کمک راهکارهای خانگی برطرف میشوند. اما اگر برای مدت طولانی ادامه داشتند یا با علائم شدید مثل اسهال و استفراغ مداوم، تب بالا و… همراه بودند، باید به پزشک مراجعه کنید.
منابع: mayoclinic, mayoclinic, medicalnewstoday, webmd, aad
