مهم‌ترین مشکلات دندانپزشکی در کودکان چیست؟
مشکلات دندانپزشکی در کودکان می‌تواند بر سلامت، رشد، گفتار و کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، وجود پوسیدگی در دندان‌ها در مصرف غذا و جویدن مناسب آن اثرگذار است و می‌تواند منجر به سوءتغذیه شود. رشد نامناسب دندان‌های دائمی اگر ادامه یابد، عواقب بدی در زندگی داشته و همچنین بر اعتماد به نفس فرد تأثیرگذار خواهد بود. بنابراین، دانستن مهم‌ترین مشکلات دندانپزشکی در کودکان برای والدین ارزشمند است. در این مطلب، درباره‌ی مشکلات رایج دندانپزشکی را که کودکان با آن مواجه می‌شوند و نیاز به توجه یک متخصص اطفال یا دندانپزشک کودکان دارد، می‌خوانید.
فهرست محتوا
مهم‌ترین مشکلات دندانپزشکی در کودکان چیست؟
عادات نامطلوب دهان و دندان در کودکان
پیشگیری از مشکلات دندانپزشکی در کودکان
مهم‌ترین مشکلات دندانپزشکی در کودکان چیست؟
به طور کلی، کودکان در سراسر جهان، معمولاً با ۸ مشکل دندانپزشکی روبه‌رو می‌شوند.
۱. پوسیدگی دندان (کرم‌خوردگی)
بیشتر کودکان در سنین پایین در مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مهارت ندارند. در عین حال، می‌دانیم که کودکان عاشق شیرینی‌جات و مواد غذایی شیرین هستند. بنابراین، پوسیدگی دندان در آن‌ها می‌تواند مشکلی اساسی باشد. اگر پلاک دندان، مدت زیادی باقی بماند، اسید موجود در آن مینای دندان را می‌خورد و در نهایت دندان را از بین خواهد برد.
والدین باید با یک رویکرد نظارتی و تا زمانی که کودکان بتوانند به تنهایی مسواک را در دست بگیرند و کنترل کنند به آن‌ها کمک کنند تا دندان‌های خود را مسواک بزنند. پاک کردن پلاک‌ها، باکتری‌ها و ذرات غذا از روی دندان به صورت روزانه به جلوگیری از پوسیدگی زودرس دندان‌ها کمک می‌کند. اگر در دندان کرم‌خوردگی ایجاد شود، معمولاً برای درمان آن، پرکردن دندان توصیه می‌شود. در این روش ابتدا دندان کرم‌خورده تراشیده شده و جای آن با مواد کامپوزیت سخت پر می‌شود.
۲. حساسیت یا حساس شدن دندان
حساسیت دندان یک مشکل دندانپزشکی است که می‌تواند ناراحت‌کننده باشد و اغلب تمرکز و حواس کودک را مختل کند. در این حالت، دندان نسبت به غذاها و نوشیدنی‌های سرد، گرم، ترش و غیره اصطلاحاً تیر می‌کشد و احساس دردناکی برای فرد به وجود می‌آید. برخی از موارد مختلفی که می‌تواند باعث ایجاد حساسیت در دندان‌های کودک شود عبارت‌اند از:
- پوسیدگی دندان
- دندان‌های دائمی تازه روییده شده
- فرسایش اسیدی و سایش مینای دندان
- دندان قروچه (براکسیسم)
- پر کردن دندان افتاده یا ترک‌خورده
- درمان ارتودنسی
درمان‌های مختلفی برای حساسیت دندان وجود دارد که می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی کودک شما کمک کند. اگر حساسیت ناشی از یک مشکل مرتبط با دندان مانند پوسیدگی است، باید فوراً به دندانپزشک مراجعه کرده تا از بدتر شدن موضوع جلوگیری کنید.
۳. فوریت‌های دندانپزشکی
این مورد مشکلی رایج است که تقریباً در هر زمانی می‌تواند رخ دهد. ممکن است بچه‌ها هنگام ورزش و بازی، رفتار خشونت‌آمیز با خواهر و برادر در خانه و یا زمین خوردن هنگام دوچرخه‌سواری، تصادفاً اتفاقی را مرتبط با دندان‌های خود تجربه کنند. این حوادث می‌تواند منجر به شکستن یا ترک خوردن دندان شود. در شرایط شدیدتر، دندان دائمی ممکن است به طور کامل کنده شود.
اگر دندان دائمی کودک شما افتاد، فوراً با دندانپزشک تماس بگیرید تا یک قرار ملاقات اورژانسی داشته باشید و دندان را بیرون بیاورید. دندان را در یک لیوان شیر، محلول نمکی یا آب تمیز قرار دهید. دندانپزشک ممکن است بتواند دندان دائمی را دوباره در جای خود قرار دهد و با کمک نگهدارنده دوباره بچسباند.
۴. ژنژیویت و بیماری لثه کودکان
ممکن است فکر کنید که بیماری لثه مشکلی دندانپزشکی است که فقط در بزرگسالان دیده می‌شود اما التهاب و بیماری لثه می‌تواند در کودکان نیز رخ دهد و حتی در بیماران کودک بسیار شایع است. ژنژیویت (التهاب لثه) مقدمه‌ی بیماری لثه خواهد بود و اغلب با قرمزی، تورم لثه و خونریزی خفیف هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن کودک مشخص می‌شود.
بیماری لثه در کودکانی که بهداشت دهان و دندان ضعیفی دارند، شایع‌تر است. این بیماری اغلب شامل درد در دهان، تحلیل لثه و نواحی متورم می‌شود. در اغلب موارد، اگر مراقبت‌های بیشتری برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به صورت روزانه صورت بگیرد، می‌توان از التهاب و بیماری لثه جلوگیری کرد. در سایر موارد، دندان‌های کودک شما ممکن است به قدری کج و نامنظم رشد کنند که نتواند دندان‌های خود را به‌درستی تمیز کند و در نتیجه التهاب یا بیماری لثه ایجاد شود.
۵. مشکلات ارتودنسی
کودکان به ندرت دندان‌های کاملاً صاف و مرتب دارند. خوشبختانه، درمان‌های ارتودنسی بسیاری برای رفع مشکل ناترازی و به‌هم‌ریختگی دندان‌ها در دهان وجود دارد که برای کودکان و نوجوانان مناسب است. مشکلات ارتودنسی اغلب ناشی از ژنتیک هستند و اندازه و شکل فک در نحوه‌ی رشد و به هم رسیدن دندان‌های کودک نقش دارد. از برخی از مشکلات رایج عدم تقارن دندان‌ها که در کودکان مشاهده می‌شود می‌توان به اوربایت، آندربایت، اوپن بایت و مشکلات فاصله بین دندان‌ها اشاره کرد.
بهتر است اولین جلسه‌ی ارتودنسی برای کودک در حدود سن هفت یا هشت سالگی باشد. مشکلات ارتودنسی در برخی موارد فقط به دلیل زیبایی درمان نمی‌شود. به‌هم‌ریختگی و ناترازی دندان‌های کودک می‌تواند منجر به مشکلات فک، ترک خوردگی دندان‌ها و مسائل بهداشت دهان و دندان شود.
۶. بوی بد دهان
بوی بد دهان که با نام هالیتوز نیز شناخته می‌شود، می‌تواند هر شخصی را بدون در نظر گرفتن سن تحت تأثیر قرار دهد. البته، بوی بد مزمن دهان در کودکان می‌تواند نشان‌دهنده‌ی مشکل ریشه‌ای عمیق‌تری از خوردن غذاهای بدبو باشد.
هالیتوز توسط باکتری‌هایی که در دهان زندگی می‌کنند ایجاد می‌شود. این کلونی باکتری‌ها از باقیمانده‌ی غذا، مایعات و پلاک دندان تغذیه کرده و در حین تغذیه، سولفید هیدروژن تولید می‌کنند که منجر به بوی بد در دهان می‌شود. بوی بد دهان در کودکان مانند بزرگسالان در هنگام صبح و پس از بیدار شدن از خواب بیشتر دیده می‌شود. در طول شب، باکتری‌ها در دهان تکثیر می‌شوند که منجر به بوی بد صبحگاهی دهان می‌شود. بااینحال، اگر بوی بد دهان کودک شما در طول روز ادامه داشته باشد، احتمالاً نشان‌دهنده‌ی یک مشکل جدی‌تر است.
مشکلات لثه، بهداشت نامناسب دهان و خشکی دهان شایع‌ترین عامل ایجاد بوی بد دهان هستند اما مسائل دیگری مانند سینوزیت مزمن، دیابت، پوسیدگی دندان و مشکلات گوارشی نیز می‌توانند منجر به بوی بد دهان شوند. گاهی اوقات، روشی که دارو در بدن تجزیه می‌شود می‌تواند باعث ایجاد بوی غیرطبیعی شود.
رعایت بهداشت دهان و دندان بهترین راه برای درمان و پیشگیری از بوی بد دهان است. استفاده از یک دهان‌شویه‌ی آنتی‌باکتریال به کاهش هرگونه بوی دهان کودک کمک می‌کند و او با مسواک زدن زبان می‌تواند با باکتری‌های موجود در دهان مبارزه کند.
۷. افتادن دندان‌های شیری
برای بسیاری از کودکان، لق شدن اولین دندان یک علامت هیجان‌انگیز است که ممکن است دندان شیری کوچک آن‌ها به زودی با دندان اصلی و دائمی جایگزین شود. از دست دادن دندان یک مرحله طبیعی از رشد است. اولین بار معمولاً در حدود شش سالگی یکی از دندان‌های میانی جلو میفتد. به طور کلی، دندان‌های آسیاب تا زمانی که کودک بین ۱۰ تا ۱۲ سالگی نباشد از بین نمی‌رود و بیشتر کودکان تا ۱۳ سالگی مجموعه‌ی کامل ۲۸ دندان دائمی خود را خواهند داشت.
برای بسیاری از کودکان، از دست دادن دندان‌های شیری بدون درد است. بااینحال، اگر در افتادن دندان لق تأخیر ایجاد شد یا باعث درد کودک شد، شاید وقت آن رسیده باشد که با یک دندانپزشک مشورت کنید.
۸. مشکلات درآمدن دندان جدید
دندان درآوردن طبیعی قلمداد می‌شود اما ممکن است برای کودکان و والدین دردناک و ناخوشایند باشد. کودکان ممکن است در این مرحله درد، تورم لثه‌ها، التهاب و مشکلات خواب داشته باشند.
دندانپزشک اطفال درمان‌های مختلفی را مانند حلقه و لوسیون برای تسکین ناراحتی و درد کودک شما ارائه می‌دهد.
عادات نامطلوب دهان و دندان در کودکان
عادات دهانی مانند مکیدن انگشت، استفاده از پستانک، تنفس دهانی، فشار دادن زبان، گاز گرفتن لب و دندان قروچه در سنین بالاتر از ۳ سالگی می‌تواند باعث جلوگیری از هم‌تراز شدن دندان‌ها و ایجاد سایر مشکلات دندانپزشکی در کودکان شود. این عادات می‌تواند در گفتار و رشد جسمی و عاطفی کودک نیز تأثیر منفی بگذارد.
مکیدن انگشت
مکیدن انگشت رایج‌ترین عادت دهانی است. کودکان معمولاً تا ۴ سالگی این عادت را ترک می‌کنند اما ادامه‌ی طولانی‌مدت این رفتار می‌تواند منجر به تغییر شکل‌های دندانی مانند اوپن بایت قدامی (شرایطی که در آن دندان‌های جلو در هنگام گاز گرفتن به هم نمی‌رسند)، افزایش بیرون‌زدگی دندان‌های بالا، نقص گفتار و نقص انگشتان شود. اگر کودک بیش از ۵ سال به این عادت ادامه داد، برای انجام اقدامات یا تهیه‌ی وسایل لازم برای ترک عادت با دندانپزشک اطفال تماس بگیرید.
استفاده از پستانک
استفاده از پستانک در کودک بالای ۳ سال می‌تواند بر رشد دندان‌ها تأثیر منفی بگذارد. اگر در بیش از ۵ سالگی ادامه یابد، عوارض دندانی شدید دیده خواهد شد.
تنفس دهانی
انسداد راه هوایی به دلیل بزرگ شدن آدنوئیدها (لکه بافتی در گلو)، لوزه‌ها یا التهاب سینوس‌ها می‌تواند باعث تنفس دهانی شود. تنفس دهانی باعث اختلال در تعادل عضلات دهان و ناحیه اطراف آن می‌شود. بسیاری از ناهنجاری‌های دندانی دیگر نیز ممکن است همراه با خشک شدن لثه که منجر به التهاب لثه می‌شود ایجاد شود.
فشار دادن زبان
این عادت زمانی اتفاق می‌افتد که زبان هنگام غذا خوردن یا در زمانی دیگر به دندان‌ها فشار می‌آورد. این عمل می‌تواند منجر به اوپن بایت، مشکل در صحبت کردن و ناترازی دندان‌ها شود. تمرینات زبان و روش‌های ارتودنسی از جمله تکنیک‌هایی است که توسط دندانپزشکان اطفال برای کمک به کودکان در غلبه بر این عادت استفاده می‌شود.
گاز گرفتن لب
این عادت می‌تواند باعث اختلال در موقعیت دندان‌های جلویی بالا و پایین شود. گاز گرفتن لب ممکن است با خشکی لب‌ها مرتبط باشد و باعث افزایش سایز لب و ایجاد ترک یا زخم روی لب‌ها شود.
دندان قروچه
فشردن دندان‌ها روی هم با نام دندان قروچه شناخته می‌شود. این امر باعث ساییدگی سطوح بالایی (اکلوزال) و شکستگی دندان‌ها می‌شود و در موارد شدید می‌تواند عضلات و مفاصل صورت را تحت تأثیر قرار دهد. این عادت در کودکانی که دندان‌های شیری دارند بسیار نادر است.
اضطراب دندانپزشکی
اضطراب دندانپزشکی مشکلی شایع است که می‌تواند کودکان را از انجام درمان‌های لازم دندانپزشکی باز دارد. دندانپزشکان کودکان معمولاً برای مدیریت این اضطراب آموزش دیده‌اند و در صورت لزوم از روش‌هایی مانند مکالمه‌ی آرام و صمیمانه، انحراف ذهن کودک و آرام‌بخش استفاده می‌کنند.
pediatric dentist El Paso
پیشگیری از مشکلات دندانپزشکی در کودکان
برای جلوگیری از ابتلا به مهم‌ترین مشکلات دندانپزشکی در کودکان مانند پوسیدگی و بیماری لثه، این نکات و اقدامات مفید را در مراقبت‌های خود بگنجانید:
- شروع زودهنگام مراقبت از دهان و دندان: مراقبت از دهان را قبل از رویش اولین دندان شروع کنید. پس از هر بار شیر خوردن، لثه‌های کودک خود را به آرامی با یک پارچه‌ی تمیز و مرطوب پاک کنید تا باکتری‌ها از بین برود و محیط دهانی سالمی برای کودک ایجاد شود.
- عادات مسواک زدن: برنامه‌ای برای مسواک زدن دندان‌های کودک به صورت حداقل دو بار در روز ایجاد کنید. یک مسواک نرم و مناسب برای سن کودک خود انتخاب کنید. برای کودکان زیر ۳ سال، از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید. برای سنین ۳ تا ۶ سال، از خمیردندان به اندازه‌ی یک نخود استفاده کنید.
- نظارت بر مسواک زدن: بر مسواک زدن کودک خود نظارت کنید تا زمانی که بتواند آن را مستقل و به طور مؤثری انجام دهد (معمولاً در حدود ۷ یا ۸ سالگی). مطمئن شوید که مسواک زدن آن‌ها حداقل دو دقیقه طول می‌کشد و تمام سطوح دندان‌های خود را تمیز می‌کنند.
- آموزش تکنیک صحیح: تکنیک‌های صحیح مسواک زدن را با تأکید بر انجام حرکات دورانی ملایم و تمیز کردن تمام نواحی دهان، از جمله زبان و لثه به کودکان آموزش دهید.
- کشیدن نخ دندان: روش مناسب کشیدن نخ دندان را به کودکان بیاموزید و آن‌ها را تشویق کنید تا نخ دندان را به بخشی منظم از عادات بهداشت دهان خود تبدیل کنند. کشیدن نخ دندان به حفظ سلامت لثه‌ها کمک کرده و از مشکلات دندانپزشکی جلوگیری می‌کند.
- مصرف شکر را محدود کنید: مصرف تنقلات و نوشیدنی‌های شیرین را کاهش دهید. جایگزین‌های سالم‌تری را برای آن‌ها انتخاب کرده و مصرف خوراکی‌های شیرین را برای موقعیت‌های خاص مانند جشن تولد محدود کنید.
- تشویق به نوشیدن آب فراوان: آب به شستشوی ذرات غذا کمک کرده و اسیدهای موجود در دهان را خنثی می‌کند. کودک خود را به خصوص پس از مصرف غذاهای شیرین یا اسیدی به نوشیدن آب تشویق کنید.
- رژیم غذایی سالم: یک رژیم غذایی متعادل را برای کودک در نظر بگیرید که حاوی مقدار زیادی میوه، سبزیجات و محصولات لبنی باشد. این غذاهای غنی از مواد مغذی عناصر ضروری را برای حفظ استحکام دندان‌ها و ارتقای سلامت لثه‌ها فراهم کرده و به سلامت کلی دهان کمک می‌کند.
- معاینات منظم دندانپزشکی: برای معاینات منظم دندانپزشکی از حدود یک سالگی یا زمانی که اولین دندان کودک ظاهر می‌شود برنامه‌ریزی کنید. معاینات معمول دندانپزشکی برای تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی و حفظ سلامت مطلوب دهان با تمیز کردن حرفه‌ای بسیار مهم است.
- فلوراید تراپی: با دندانپزشک در مورد فلورایدتراپی که اقدامی پیشگیرانه برای تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی است، مشورت کنید. دندانپزشک می‌تواند محصولات یا درمان‌های مناسب فلوراید را متناسب با نیاز کودک شما توصیه کند.
- سیلانت‌های دندانی: سیلانت‌های دندانی را برای دندان‌های آسیاب تهیه کنید زیرا مانعی محافظ ایجاد می‌کنند و با جلوگیری از ورود باکتری‌ها و ذرات غذا خطر ایجاد پوسیدگی را کاهش می‌دهند.
- جلوگیری از مکیدن انگشت: برای منع کودک از مکیدن انگشت خود، بر مشکلات دندانی که ممکن است ایجاد شود، تأکید کنید. کودک را تشویق کنید که این عادت را ترک کند و در صورت لزوم از دندانپزشک برای ارائه‌ی راهکارهای مؤثر راهنمایی بخواهید.
کلام آخر
سلامت دهان و دندان از دوران کودکی شروع می‌شود و برای داشتن دندان‌هایی سالم در تمام عمر ضروری است. بااینحال، با وجود اهمیت شروع زودهنگام مراقبت از دهان و دندان، بسیاری از کودکان از مشکلات دندانپزشکی مانند پوسیدگی دندان، از دست دادن زودرس دندان، بیماری لثه و حساسیت دندان رنج می‌برند.
والدین باید اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام دهند تا مطمئن شوند که از دهان فرزندانشان به اندازه کافی مراقبت می‌شود. والدین می‌توانند از طریق روش‌های صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، محدود کردن مصرف تنقلات و نوشیدنی‌های شیرین، آموزش عادات بهداشتی مناسب دهان و الگو گرفتن از روش‌های بهداشت دهان و دندان، به پیشگیری یا کاهش مهم‌ترین مشکلات دندانپزشکی در کودکان خود کمک کنند. فراموش نکنید عادات مناسبی که در سنین پایین ایجاد می‌شوند، در آینده می‌توانند بر سلامت دندان‌های فرزندتان تأثیر داشته باشند.
منابع: valleycreekdentalcare , growingsmilestx , myacare
