مزایای درمان تحلیل شناختی (CAT) چیست؟

درمان تحلیل شناختی به بررسی تاثیر گذشتهی شما بر رفتارهای کنونیتان میپردازد و به شما کمک میکند تا مسیری نوین به سوی آینده خلق کنید. درمانهای مربوط به سلامت روان، رویکردهای متنوعی را شامل میشوند؛ از گفتاردرمانی گرفته تا دارو و روشهای دیگر. CAT نوعی گفتاردرمانی است که بر کمک به افراد برای شناسایی و تغییر نحوه رفتار و تعاملشان با دیگران تمرکز دارد.
در این مطلب از دیجیکالا مگ مروری خواهیم داشت بر اینکه درمان تحلیل شناختی چیست، چه انتظاری از جلسات آن باید داشت و علم در مورد اثربخشی این روش در درمان بیماریهای روانی چه میگوید.
درمان تحلیل شناختی (CAT) چیست؟
درمان تحلیل شناختی (CAT) در مقابل درمان شناختی رفتاری (CBT)
مراحل درمان تحلیل شناختی (CAT) چیست؟
درمان تحلیل شناختی (CAT) چقدر موثر است؟
چه کسی درمان تحلیل شناختی (CAT) را ابداع کرد؟
درمان تحلیل شناختی (CAT) چیست؟
درمان تحلیل شناختی (CAT) نوعی گفتاردرمانی است که بر چگونگی تاثیر روابط فرد، هم با خود و هم با دیگران، بر رفتارها و احساسات او تمرکز دارد. این رویکرد میتواند برای طیف وسیعی از مشکلات سلامت روان از جمله افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیت و سایر علائم سلامت روان که ممکن است با تغییرات بزرگ زندگی همراه باشند، موثر باشد.
یکی از نقاط کانونی اصلی CAT بررسی این موضوع است که چگونه تجربیات زندگی فرد، نحوهی تعامل او با خود و اطرافیانش را شکل داده است. بر اساس دیدگاه CAT، تاثیر این تجربیات گذشته عموما منجر به سه نوع الگوی رفتاری خاص میشود که به آنها رویه هم گفته میشود:
دامها (Traps) زمانی رخ میدهند که رفتارهای ناکارآمد و الگوهای فکری منفی (به نوعی چرخهی نامیمون) یکدیگر را تغذیه میکنند. وقتی افراد قادر به تشخیص این مارپیچها نیستند، در دام این رفتارها و افکار گرفتار باقی میمانند.
دوراهیها (Dilemmas) زمانی بروز میکنند که افراد برای اجتناب از یک گزینهی احتمالا بدتر، در موقعیتهای خاصی باقی میمانند یا به رفتارهای خاصی ادامه میدهند. اغلب اوقات دوراهیها نتیجهی تفکر یا این/یا آن و اگر/آنگاه هستند.
گیرها (Snags) زمانی اتفاق میافتند که پیشبینی پیامدهای آینده، مانع از آن میشود که فرد بتواند انتخابهایی داشته باشد یا رفتارهایی را که میخواهد، انجام دهد. گاهی اوقات یک گیر میتواند از درونِ فرد نشات بگیرد و گاهی اوقات هم اطرافیان در آن نقش دارند.
فرد میتواند با کمک و راهنمایی یک درمانگر تحلیل شناختی در مورد تاریخچهی شخصی خود بیشتر بیاموزد، تشخیص دهد که آیا درگیر این رفتارها است یا خیر و برای تغییر آنها تلاش کند.
درمان تحلیل شناختی (CAT) در مقابل درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی گفتاردرمانی است که به افراد میآموزد چگونه افکار، احساسات و رفتارهای خود را شناسایی و تغییر دهند. تحقیقات نشان دادهاند که CBT یکی از موثرترین رویکردها برای درمان طیف گستردهای از مشکلات سلامت روان، از جمله افسردگی و اضطراب است.
CBT و CAT هر دو رویکردهای کوتاهمدت هستند که هدفشان آموزش مهارتهای مورد نیاز برای بهبود سلامت روان شماست. با این حال CBT بیشتر بر افکار، احساسات و رفتارهای فعلی شما تمرکز دارد؛ در حالی که درمان تحلیل شناختی بیشتر به این موضوع میپردازد که چگونه تجربیات گذشته شما بر رفتارها و باورهای کنونیتان تاثیر میگذارند.
مراحل درمان تحلیل شناختی (CAT) چیست؟
درمان تحلیل شناختی نوعی گفتاردرمانی کوتاهمدت است که بسته به نیازها و پیشرفت شخصی شما، بین 16 تا 24 هفته به طول میانجامد. مدت زمان جلسات هم 50 دقیقه است و هفتهای یک بار برگزار میشوند.
مثل هر نوع درمان جدیدی، جلسهی اول به شما این امکان را میدهد که خودتان را معرفی کنید و کمی بیشتر با درمانگرتان آشنا شوید. شما در طول جلسهی اول تاریخچهی سلامت روان خود را مرور خواهید کرد، اهداف درمان خود را مشخص میکنید و در مورد اینکه این روش درمانی چیست و چگونه میتواند به شما کمک کند، اطلاعات بیشتری کسب خواهید کرد.
بعد از جلسهی اولیه، درمانگر از شما میخواهد پروندهی روان درمانی را پر کنید که ابزاری منحصر به فرد در درمان تحلیل شناختی است. پروندهی روان درمانی به ترسیم تصویری از شرایط منحصر به فرد شما از جمله علائم، حالات خلقی، افکار، رفتارها و الگوهای شما کمک میکند.
با پیشرفت درمان، درمانگر شما را از طریق یک سری مراحل راهنمایی میکند تا به مشکلاتتان رسیدگی کرده و آنها را حل کنید. در ادامه به صورت خلاصه با این مراحل آشنا میشوید.
بازفرموله سازی (Reformulation)
درمانگر شما با استفاده از تمام اطلاعات و تاریخچهای که تاکنون ارائه دادهاید، نامهی بازفرموله سازی را برای شما مینویسد که حوزههای تمرکز جلساتتان را مشخص میکند. شما و درمانگرتان با همکاری با یکدیگر از این اطلاعات برای ایجاد نمودارها یا نقشههایی استفاده خواهید کرد که تغییراتی را که قصد دارید ایجاد کنید، ترسیم میکنند.
تشخیص و تجدید نظر (Recognition and revision)
مراحل تشخیص و تجدید نظر در طول درمان و همزمان با کار کردن روی نمودار بهبودی شما اتفاق میافتند. هنگامی که الگوهای مشکلساز رفتاری خود را تشخیص دادید، میتوانید نحوهی برخورد یا مقابله با این الگوها را تجدید نظر کنید تا رابطهای را که با خود و اطرافیانتان دارید، بهبود بخشید.
خداحافظی (Goodbye)
با نزدیک شدن به پایان درمان، نامهی خداحافظی از درمانگر خود دریافت خواهید کرد که در آن هر آنچه را که در طول جلسات درمانی خود به دست آوردهاید، به طور خلاصه بیان میکند. همچنین یک جلسه پیگیری 3 ماهه با درمانگرتان برای شما برنامهریزی خواهد شد تا وضعیت شما را بررسی کرده و میزان بهبودیتان را ارزیابی کند.
درمان تحلیل شناختی (CAT) چقدر موثر است؟
تحقیقات در مورد درمان تحلیل شناختی محدود است و مطالعات بزرگ بسیار کمی در دسترس است. با این حال تحقیقات فعلی نشان میدهد که درمان تحلیل شناختی برای طیف وسیعی از مشکلات از جمله افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیت و حتی درد مزمن موثر است.
در یک متا آنالیز) که در سال 2020 انجام شد، محققان 28 مطالعهی مختلف را تجزیه و تحلیل کردند تا اثربخشی، ماندگاری و مقبولیت درمان تحلیل شناختی را کشف کنند. بر اساس نتایج این تجزیه و تحلیل، درمان تحلیل شناختی در کمک به کاهش نه تنها علائم کلی سلامت روان، بلکه مشکلات بین فردی و افسردگی هم موثر بود.
مطالعهی دیگری در سال 2020 اثربخشی یک رویکرد 12 هفتهای گروهی CAT را برای افراد مبتلا به افسردگی و اضطراب بررسی کرد. اگرچه تنها کمی بیش از 50 درصد از شرکتکنندگان در مطالعه کل دورهی 12 هفتهای را به پایان رساندند، اما نتایج نشان داد که درمان تحلیل شناختی گروهی در کاهش علائم استرس، اضطراب و افسردگی موثر است.
همچنین در مطالعهای قدیمیتر در سال 2019، محققان نقش درمان تحلیل شناختی را به عنوان بخشی از خدمات مدیریت درد برای افراد مبتلا به درد مزمن بررسی کردند. بر اساس نتایج حتی 8 جلسه CAT هم بهبودی در بهزیستی و خودکارآمدی و همچنین کاهش مراجعات مربوط به درد را در شرکتکنندگان مطالعه به همراه داشت.
چه کسی درمان تحلیل شناختی (CAT) را ابداع کرد؟
دکتر آنتونی رایل، پزشک عمومی در لندن، درمان تحلیل شناختی را در اواخر دهه 1970 و اواسط دهه 1980 ابداع کرد.
اگرچه این روش درمانی در ابتدا در دهه 1980 به بیماران بیمارستانهای گای و سنت توماس معرفی شد، اما تا سال 1984 بود که به عنوان یک شکل متمایز از گفتاردرمانی در نظر گرفته شد. از نظر تاریخی، درمان تحلیل شناختی برای درمان بسیاری از مشکلات مختلف سلامت روان، از اختلالات خلقی گرفته تا اختلالات پیچیده شخصیت و موارد دیگر، مورد استفاده قرار گرفته است.
جمعبندی پایانی
درمان تحلیل شناختی فقط یکی از رویکردهای گفتار درمانی متعددی است که برای درمان مشکلات سلامت روان مثل اضطراب، افسردگی و اختلالات شخصیت استفاده میشود. این روش درمان تاکید زیادی بر نحوهی تاثیر تجربیات شخصی و روابط بر افکار، احساسات و رفتارها دارد. درمان با CAT میتواند به افراد این امکان را بدهد که نه تنها تعاملات خود با خود و دیگران را بشناسند، بلکه رفتارهای خود را برای بهبود سلامت روان خود تغییر دهند.
منبع: healthline
CAT رویکردی یکپارچه است، به این معنی که از جنبههای مختلفی از جمله درمان شناختی رفتاری (CBT) و روانکاوی بهره میبرد. با این حال، تمرکز ویژهای بر رابطه درمانی بین شما و درمانگرتان دارد و از این رابطه به عنوان ابزاری برای درک و تغییر الگوهای شما استفاده میکند.
Cognitive (شناختی) به فرآیندهای فکری، باورها و تفسیرهای شما از رویدادها اشاره دارد.
Analytic (تحلیلی) بر بررسی و تحلیل الگوهای رفتاری، روابط و تاریخچه زندگی شما تاکید دارد.
Therapy (درمان) به فرآیند کمک و بهبود سلامت روان شما از طریق گفتگو و تکنیکهای روانشناختی اشاره دارد.
شناسایی الگوهای مشکلساز: کمک به شما در تشخیص الگوهای تکراری در افکار، احساسات، رفتارها و روابطتان که باعث ناراحتی یا مشکل میشوند. این الگوها اغلب رویه نامیده میشوند.
درک ریشههای الگوها: بررسی اینکه این الگوها چگونه در گذشته شکل گرفتهاند و چه تجربیات و روابطی در ایجاد آنها نقش داشتهاند.
تغییر الگوها: توسعه راههای جدید و سازندهتر برای فکر کردن، احساس کردن و رفتار کردن، به منظور بهبود کیفیت زندگی و روابطتان.
افزایش خود مهار بندی و انعطافپذیری: کمک به شما در مدیریت بهتر احساسات و رفتارهای دشوار و انعطافپذیری بیشتر در مواجهه با چالشهای زندگی.
شباهتها:
هر دو رویکرد کوتاهمدت و متمرکز بر مشکل هستند.
هر دو بر نقش افکار و رفتارها در مشکلات روانی تاکید دارند.
هر دو از تکنیکهای عملی برای تغییر الگوهای ناسالم استفاده میکنند.
تفاوتهای کلیدی:
تمرکز بر روابط: CAT تاکید بسیار بیشتری بر نقش روابط گذشته و فعلی در شکلگیری الگوهای رفتاری دارد، در حالی که CBT بیشتر بر افکار و رفتارهای کنونی تمرکز میکند.
رابطه درمانی: رابطه بین درمانگر و مراجع در CAT بسیار مهمتر و فعالتر از CBT در نظر گرفته میشود. CAT از رابطه درمانی به عنوان ابزاری برای درک و تغییر الگوهای مراجع استفاده میکند.
تحلیل تاریخچه زندگی: CAT به طور عمیقتری به تاریخچه زندگی و تجربیات اولیه مراجع میپردازد تا ریشههای الگوهای مشکلساز را درک کند، در حالی که CBT بیشتر رویکرد حالمحور دارد.
ابزارهای خاص CAT: CAT از ابزارهای منحصر به فردی مثل پرونده رواندرمانی و نامه بازفرمولهسازی استفاده میکند که در CBT وجود ندارند.
افسردگی
اضطراب (اضطراب عمومی، اضطراب اجتماعی، پانیک و غیره)
اختلالات شخصیت (به ویژه اختلال شخصیت مرزی و اختلال شخصیت اجتنابی)
مشکلات روابط بین فردی
مشکلات مربوط به تروما و سوء استفاده
اختلالات خوردن
خودزنی و رفتارهای خودتخریبی
مشکلات مربوط به تغییرات بزرگ زندگی (مثل از دست دادن شغل، طلاق، بیماری)
درد مزمن (به عنوان بخشی از مدیریت درد)
CAT به ویژه برای افرادی مفید است که:
الگوهای تکراری و مشکلساز در زندگی و روابط خود دارند.
احساس میکنند گذشتهشان بر حالشان تاثیر منفی میگذارد.
در برقراری و حفظ روابط سالم مشکل دارند.
به دنبال درک عمیقتری از خود و مشکلاتشان هستند.
به رویکردهای درمانی فعال و مشارکتی تمایل دارند.
الگوهای فکری اضطرابی خود را شناسایی کنید: مثل افکار منفی، نشخوار فکری، نگرانیهای بیش از حد و پیشبینی فاجعه.
ریشههای اضطراب خود را درک کنید: بفهمید که چگونه تجربیات گذشته و روابط اولیه شما در ایجاد اضطراب نقش داشتهاند.
مهارتهای مقابلهای جدیدی بیاموزید: راههای سالمتری برای مدیریت اضطراب و کاهش واکنشهای فیزیکی و ذهنی به آن توسعه دهید.
اعتماد به نفس خود را افزایش دهید: با تغییر الگوهای ناسالم و کسب خودآگاهی بیشتر، احساس قدرت و کنترل بیشتری بر زندگی خود پیدا کنید.
روابط بین فردی خود را بهبود بخشید: اضطراب اغلب با مشکلات در روابط مرتبط است و CAT میتواند به شما کمک کند تا الگوهای ارتباطی خود را بهبود بخشید و روابط رضایتبخشتری ایجاد کنید.
CAT به ویژه برای افسردگی مفید است زیرا:
بر الگوهای منفی تفکر تمرکز دارد: افسردگی اغلب با الگوهای فکری منفی و خودانتقادی همراه است و CAT به شما کمک میکند تا این الگوها را شناسایی کرده و به چالش بکشید.
به مشکلات روابط بین فردی میپردازد: افسردگی میتواند روابط را تحت تاثیر قرار دهد و مشکلات روابط نیز میتوانند افسردگی را تشدید کنند. CAT به شما کمک میکند تا الگوهای ناسالم در روابط خود را درک کرده و آنها را تغییر دهید.
بر تاریخچه زندگی و تجربیات اولیه تاکید دارد: CAT به بررسی تجربیات گذشته میپردازد که ممکن است در ایجاد و تداوم افسردگی نقش داشته باشند.
رویکردی فعال و مشارکتی است: CAT شما را در فرآیند درمان فعالانه درگیر میکند و به شما کمک میکند تا حس کنترل و مسئولیتپذیری نسبت به بهبودی خود داشته باشید.
CAT به طور خاص برای اختلالات شخصیت مفید است زیرا:
به الگوهای عمیق و طولانیمدت رفتاری میپردازد: اختلالات شخصیت با الگوهای رفتاری پایدار و ناسازگار مشخص میشوند و CAT به بررسی و تغییر این الگوها میپردازد.
بر روابط و تعاملات بین فردی تمرکز دارد: مشکلات روابط بین فردی یکی از ویژگیهای اصلی اختلالات شخصیت است و CAT به شما کمک میکند تا الگوهای ناسالم در روابط خود را درک کرده و آنها را بهبود بخشید.
رابطه درمانی را به عنوان ابزاری برای تغییر استفاده میکند: رابطه با درمانگر در CAT میتواند به عنوان یک میکروکاسم از روابط دیگر شما عمل کند و به شما فرصت دهد تا الگوهای ناسالم را در یک محیط امن و حمایتی تجربه و تغییر دهید.
ساختار یافته و محدود به زمان است: CAT معمولا یک درمان کوتاهمدت است که میتواند برای افرادی که با اختلالات شخصیت دست و پنجه نرم میکنند، مفید باشد، زیرا ساختار و محدودیت زمانی میتواند به ایجاد احساس امنیت و پیشبینیپذیری کمک کند.
جلسات اولیه و ارزیابی: در جلسات اولیه، درمانگر شما تاریخچه زندگی، مشکلات فعلی و اهداف درمانی شما را بررسی میکند. ممکن است از شما خواسته شود پرسشنامهها یا ابزارهای خودارزیابی را پر کنید.
پرونده رواندرمانی (Psychotherapy File): شما با کمک درمانگرتان یک پروندهی روان درمانی ایجاد میکنید که شامل توصیف مشکلات شما، الگوهای رفتاری و روابطتان، و همچنین تاریخچه زندگی شما است. این پرونده به عنوان یک ابزار مرکزی در درمان CAT عمل میکند.
نامه بازفرمولهسازی (Reformulation Letter): درمانگر شما بر اساس پرونده رواندرمانی و گفتگوهایتان، یک نامهی بازفرمولهسازی برای شما مینویسد. این نامه به زبان ساده و قابل فهم، الگوهای مشکلساز شما را توضیح میدهد، ریشههای آنها را در تجربیات گذشته بررسی میکند و راههای تغییر آنها را پیشنهاد میدهد. این نامه به عنوان یک نقشه راه برای درمان عمل میکند.
شناسایی و تجدید نظر (Recognition and Revision): در طول جلسات درمانی، شما و درمانگرتان به طور مشترک بر روی نامه بازفرمولهسازی کار میکنید. شما الگوهای مشکلساز خود را در زندگی روزمره و در رابطه درمانی شناسایی میکنید و به دنبال راههای جدیدی برای مقابله با آنها میگردید. درمانگر شما تکنیکها و ابزارهای مختلفی را برای کمک به شما در تغییر الگوهایتان ارائه میدهد.
نامه خداحافظی (Goodbye Letter): در پایان درمان، درمانگر شما یک نامهی خداحافظی برای شما مینویسد که پیشرفتهای شما در طول درمان، مهارتهای جدیدی که آموختهاید و چالشهای پیش رو را خلاصه میکند. این نامه به شما کمک میکند تا دستاوردهای خود را مرور کرده و برای ادامه مسیر بهبودی پس از پایان درمان آماده شوید.
جلسه پیگیری (Follow-up Session): معمولاً یک جلسه پیگیری چند ماه پس از پایان درمان برنامهریزی میشود تا پیشرفت شما بررسی شود و در صورت نیاز، پشتیبانی بیشتری ارائه گردد.
شروع جلسه: شما و درمانگرتان جلسه را با بررسی حال و احوال شما و هرگونه موضوع یا نگرانی که در هفته گذشته داشتهاید، شروع میکنید.
کار بر روی الگوها: بیشتر زمان جلسه به کار بر روی الگوهای مشکلساز شما اختصاص مییابد. شما ممکن است در مورد تجربیات اخیر خود صحبت کنید، الگوهای رفتاری خود را در روابط بررسی کنید، یا به دنبال راههای جدیدی برای مقابله با موقعیتهای دشوار باشید.
رابطه درمانی: رابطه بین شما و درمانگرتان بخش مهمی از جلسه است. درمانگر شما به نحوه تعامل شما با او توجه میکند و از این اطلاعات برای درک الگوهای رابطهای شما استفاده میکند. او همچنین ممکن است بازخورد مستقیم به شما ارائه دهد و به شما کمک کند تا الگوهای خود را در رابطه درمانی نیز مشاهده کنید.
تکنیکها و تمرینها: درمانگر شما ممکن است تکنیکها و تمرینهای مختلفی را برای کمک به شما در تغییر الگوهایتان ارائه دهد، مثل تمرینهای ذهنآگاهی، تکنیکهای حل مساله، یا نقشآفرینی.
پایان جلسه: در پایان جلسه، شما و درمانگرتان خلاصهای از جلسه را مرور میکنید و برنامهریزی برای جلسه بعدی را انجام میدهید. ممکن است تکالیف خانگی نیز به شما داده شود، مثل تمرین مهارتهای جدید یا ثبت افکار و احساسات خود.
درمان CAT به طور ساختاریافته و محدود به زمان طراحی شده است، که میتواند برای بسیاری از افراد مفید باشد. محدودیت زمانی به ایجاد تمرکز در درمان کمک میکند و به شما و درمانگرتان انگیزه میدهد تا به طور موثر کار کنید.
نامه بازفرمولهسازی:
به زبان ساده و قابل فهم نوشته میشود: از زبان تخصصی روانشناسی پرهیز میشود و نامه به گونهای نوشته میشود که برای شما کاملا قابل درک باشد.
الگوهای مشکلساز شما را توصیف میکند: این نامه الگوهای تکراری در افکار، احساسات، رفتارها و روابطتان را که باعث ناراحتی یا مشکل میشوند، مشخص میکند. این الگوها اغلب رویه نامیده میشوند.
ریشههای الگوها را در تجربیات گذشته بررسی میکند: نامه بازفرمولهسازی به بررسی این موضوع میپردازد که چگونه این الگوها در دوران کودکی و روابط اولیه شما شکل گرفتهاند و چه تجربیاتی در ایجاد آنها نقش داشتهاند.
راههای تغییر الگوها را پیشنهاد میدهد: نامه به شما و درمانگرتان ایدههایی در مورد چگونگی تغییر این الگوها و ایجاد الگوهای سالمتر ارائه میدهد.
به عنوان یک نقشه راه برای درمان عمل میکند: نامه بازفرمولهسازی به عنوان یک سند مرجع در طول درمان استفاده میشود و به شما و درمانگرتان کمک میکند تا بر روی اهداف مشترک تمرکز کنید و پیشرفت خود را پیگیری نمایید.
نامه بازفرمولهسازی به شما کمک میکند تا درک عمیقتری از مشکلات خود پیدا کنید و احساس کنید که مشکلات شما قابل فهم و قابل تغییر هستند.
خودآگاهی بیشتر: CAT به شما کمک میکند تا الگوهای رفتاری و رابطهای خود را بشناسید و درک کنید که چگونه این الگوها در زندگی شما عمل میکنند.
تغییر الگوهای ناسالم: CAT به شما ابزارها و مهارتهای لازم برای تغییر الگوهای رفتاری و رابطهای ناسالم و ایجاد الگوهای سالمتر و سازندهتر را میدهد.
بهبود روابط بین فردی: CAT به شما کمک میکند تا الگوهای ارتباطی خود را بهبود بخشید و روابط رضایتبخشتر و سالمتری با دیگران برقرار کنید.
کاهش علائم مشکلات روانی: CAT میتواند به کاهش علائم افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیت و سایر مشکلات سلامت روان کمک کند.
افزایش خودمهاربندی و انعطافپذیری: CAT به شما کمک میکند تا احساسات و رفتارهای دشوار خود را بهتر مدیریت کنید و در مواجهه با چالشهای زندگی انعطافپذیرتر باشید.
احساس قدرت و کنترل بیشتر: با کسب خودآگاهی بیشتر و تغییر الگوهای ناسالم، احساس قدرت و کنترل بیشتری بر زندگی خود پیدا میکنید.
درمان کوتاهمدت: CAT معمولا یک درمان کوتاهمدت است که میتواند برای افرادی که به دنبال درمان سریع و موثر هستند، جذاب باشد.
رویکرد فعال و مشارکتی: CAT شما را در فرآیند درمان فعالانه درگیر میکند و به شما کمک میکند تا حس مسئولیت پذیری نسبت به بهبودی خود داشته باشید.
متاآنالیزها و مطالعات فردی نشان دادهاند که CAT برای درمان:
افسردگی
اضطراب
اختلالات شخصیت (به ویژه اختلال شخصیت مرزی و اختلال شخصیت اجتنابی)
مشکلات روابط بین فردی
درد مزمن
موثر است. با این حال، تحقیقات در مورد CAT هنوز در حال توسعه است و نیاز به مطالعات بیشتر برای بررسی اثربخشی آن برای طیف وسیعتری از مشکلات و در گروههای مختلف جمعیتی وجود دارد.
نوع و شدت مشکل: CAT برای بعضی مشکلات (مثل اختلالات شخصیت) اثربخشی بیشتری نسبت به بعضی دیگر دارد. همچنین، اثربخشی CAT ممکن است در مشکلات شدیدتر کمتر باشد.
تعهد و مشارکت مراجع: میزان تعهد و مشارکت شما در فرآیند درمان نقش مهمی در موفقیت CAT دارد. هرچه فعالانهتر در جلسات شرکت کنید و تکالیف خانگی را انجام دهید، احتمال بهبودی بیشتر است.
مهارت و تجربه درمانگر: مهارت و تجربه درمانگر CAT نیز بر اثربخشی درمان تاثیرگذار است.
رابطه درمانی: کیفیت رابطه بین شما و درمانگرتان یکی از عوامل مهم در موفقیت CAT است. یک رابطه درمانی قوی و مبتنی بر اعتماد و همکاری میتواند تاثیر مثبتی بر روند بهبودی داشته باشد.
به طور کلی، تحقیقات نشان میدهد که حدود 60 تا 70 درصد از افرادی که درمان CAT را دریافت میکنند، بهبود قابل توجهی در علائم و عملکرد خود تجربه میکنند. این میزان اثربخشی با سایر رویکردهای رواندرمانی، مثل CBT، قابل مقایسه است.
تمرکز: CAT بیشتر بر روابط و تاریخچه زندگی تاکید دارد، در حالی که CBT بیشتر بر افکار و رفتارهای کنونی تمرکز میکند.
رابطه درمانی: رابطه درمانی در CAT نقش بسیار مهمتری ایفا میکند.
ابزارها: CAT از ابزارهای خاصی مثل پرونده رواندرمانی و نامه بازفرمولهسازی استفاده میکند که در CBT وجود ندارند.
با این حال، هر دو رویکرد رویکردهای موثر و مبتنی بر شواهد برای درمان مشکلات سلامت روان هستند و انتخاب بین آنها بستگی به ترجیحات فردی، نوع مشکل و توصیه درمانگر دارد.
در ایران: دسترسی به درمان CAT در ایران هنوز محدود است. تعداد درمانگران آموزش دیده در CAT کمتر از رویکردهای رایجتر مثل CBT است. با این حال، بعضی از روانشناسان و روانپزشکان ایرانی در حال آموزش دیدن در زمینه CAT هستند و به تدریج دسترسی به این درمان در حال افزایش است. شما میتوانید از طریق جستجوی آنلاین، پرس و جو از انجمنهای روانشناسی یا مراجعه به مراکز مشاوره و رواندرمانی، درمانگران CAT را در شهر خود پیدا کنید.
در کشورهای دیگر: در بعضی از کشورها مثل بریتانیا، CAT بیشتر شناخته شده و در دسترستر است. در سیستم بهداشت ملی بریتانیا (NHS)، CAT به عنوان یک درمان توصیه شده برای بعضی از مشکلات سلامت روان ارائه میشود. در کشورهای دیگر، دسترسی به CAT ممکن است محدودتر باشد و بیشتر در بخش خصوصی ارائه شود.
برای یافتن درمانگر CAT، میتوانید از منابع زیر استفاده کنید:
جستجوی آنلاین: از موتورهای جستجو مثل گوگل برای یافتن درمانگران CAT در منطقه خود استفاده کنید.
انجمنهای روانشناسی: به وبسایت انجمنهای روانشناسی در کشور خود مراجعه کنید و به دنبال فهرست درمانگران عضو بگردید.
مراکز مشاوره و رواندرمانی: با مراکز مشاوره و رواندرمانی در منطقه خود تماس بگیرید و بپرسید که آیا درمانگران CAT در آنجا کار میکنند یا خیر.
وبسایت انجمن بینالمللی درمان تحلیل شناختی (ICAT): وبسایت ICAT ممکن است فهرستی از درمانگران آموزش دیده در CAT را ارائه دهد.
موقعیت جغرافیایی: هزینه درمان در شهرهای بزرگ معمولا بیشتر از مناطق روستایی است.
بخش خصوصی یا دولتی: درمان در بخش خصوصی معمولا گرانتر از بخش دولتی است.
تجربه و مهارت درمانگر: درمانگران با تجربه و مهارت بیشتر معمولا هزینه بالاتری دارند.
مدت زمان جلسه: هزینه معمولا بر اساس هر جلسه محاسبه میشود.
در ایران: هزینه جلسات رواندرمانی در بخش خصوصی متغیر است و میتواند از چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان برای هر جلسه باشد. هزینه درمان CAT نیز در این محدوده قرار میگیرد. در بخش دولتی، هزینه درمان رواندرمانی معمولا کمتر است و ممکن است از طریق بیمههای درمانی پوشش داده شود.
در کشورهای دیگر: هزینه درمان CAT در بخش خصوصی در کشورهای مختلف متفاوت است. در بریتانیا، به عنوان مثال هزینه هر جلسه CAT در بخش خصوصی میتواند بین 50 تا 150 پوند یا بیشتر باشد. در بخش دولتی (NHS) درمان CAT ممکن است به صورت رایگان یا با هزینه کمتری ارائه شود.
برای اطلاع از هزینه دقیق درمان CAT، بهتر است با درمانگران یا مراکز مشاوره و رواندرمانی تماس بگیرید و از قیمتها مطلع شوید. همچنین، در صورت داشتن بیمه درمانی، بررسی کنید که آیا هزینه رواندرمانی، از جمله CAT، تحت پوشش بیمه شما قرار میگیرد یا خیر.
درمان CAT آنلاین میتواند مزایای زیر را داشته باشد:
دسترسی بیشتر: درمان آنلاین به شما امکان میدهد تا از هر مکانی به درمان دسترسی داشته باشید، به ویژه اگر در منطقه شما درمانگر CAT وجود نداشته باشد یا رفت و آمد به محل درمان برای شما دشوار باشد.
راحتی: درمان آنلاین در محیطی آشنا و راحت، یعنی خانه شما، انجام میشود.
انعطافپذیری: درمان آنلاین میتواند انعطافپذیری بیشتری در زمانبندی جلسات ارائه دهد.
هزینه کمتر: در بعضی موارد، درمان آنلاین ممکن است هزینه کمتری نسبت به درمان حضوری داشته باشد.
با این حال، درمان آنلاین ممکن است برای همه افراد مناسب نباشد. بعضی از افراد ممکن است رابطه حضوری با درمانگر را ترجیح دهند یا ممکن است مشکلات خاصی داشته باشند که نیاز به درمان حضوری داشته باشد.
اگر به درمان CAT آنلاین علاقه دارید، مطمئن شوید که درمانگری را انتخاب کنید که آموزش دیده و تجربه ارائه درمان آنلاین را داشته باشد و از یک پلتفرم امن و محرمانه برای جلسات آنلاین استفاده کند. همچنین، قبل از شروع درمان آنلاین، با درمانگر خود در مورد مزایا و معایب درمان آنلاین برای شرایط خاص خود صحبت کنید.