لیزر CO2 و هر آنچه باید در مورد آن بدانید
سالهاست که از انواع لیزر برای درمان بیماریهای پوستی غیر سرطانی (خوشخیم) و سرطانی (بدخیم) استفاده میشود. لیزر CO2 یکی از آنها است. لیزر دیاکسیدکربن لایههای نازک پوست را با حداقل آسیب به ساختارهای اطراف آن به طور دقیق حذف میکند. لیزر CO2 فرکشنال، آسیبهای پوستی ناشی از نور خورشید، چینوچروک، اسکار، زگیل، خالهای مادرزادی و سایر بیماریهای پوستی را به خوبی درمان میکند.
لیزر دیاکسیدکربن CO2 چیست؟
لیزر CO2 چگونه عمل میکند؟
چه افرادی نباید از روش لیزر CO2 فرکشنال استفاده کنند؟
کاربردهای لیزر CO2 فرکشنال
عوارض لیزر CO2
نکات مهم در طول عمل لیزر دیاکسیدکربن
مراقبتهای پس از لیزر دیاکسیدکربن
روند بهبودی پس از لیزر CO2
لیزر دیاکسیدکربن CO2 چیست؟
لیزر دیاکسیدکربن یا همان لیزر CO2 از پرتوهای هدفمند نور برای حذف لایه سطحی پوست استفاده میکند. این نوع لیزردرمانی میتواند به حذف سرطان پوست، حذف یا کاهش مشکلات پوستی مانند خطوط سطحی یا عمیق، چینوچروک، اسکار و آکنه و درمان لکهای پوستی مانند لکههای خورشیدی و لکههای پیری کمک زیادی کند.
متخصص پوست تصمیم میگیرد که از چه نوع لیزری برای درمان استفاده کند. لیزر CO2 فرکشنال، نوع دیگری از لیزر CO2 است که نسبت به لیزرهای CO2 سنتی، سطحیتر هستند بنابراین اغلب برای رفع خطوط ریز یا لکههای پوست استفاده میشوند.
لیزر CO2 چگونه عمل میکند؟
در لیزر C02 پرتوهای نور به سطح پوست نفوذ میکنند، آب موجود در سلولهای سطحی پوست این پرتوها را جذب میکند. هنگامی که این اتفاق میافتد، آب اپیدرم یا لایهی سطحی پوست شما تبخیر میشود، درم یا لایهی میانی گرم میشود و رشد رشتههای کلاژن جدید را تحریک میکند. با بهبودی ناحیهی تحت درمان، پوست جدید، سفتتر و صافتر جایگزین لایههای قدیمی میشود.
در لایهبرداری با لیزر CO2 متخصص پوست میتواند هم کل صورت و هم نواحی خاصی از پوست شما را با دقت تحت درمان قرار دهد در صورت درمان موضعی، بخشهای دیگر پوست اطراف، تحتتأثیر لیزر قرار نمیگیرند.
چه افرادی نباید از روش لیزر CO2 فرکشنال استفاده کنند؟
- متأسفانه لیزر CO2 فرکشنال برای همه مناسب نیست.
- اگر خانم باردار هستید یا در دوران شیردهی به فرزند دلبندتان هستید.
- اگر دارای جوشهای گسترده، زخمهای باز یا هر گونه عفونت روی صورت خود هستید، این روش مناسب شما نیست.
- اگر داروی ایزوترتینوئین خوراکی برای آکنه فعال مصرف میکنید نیز باید از این روش خودداری کنید زیرا این روش برای سلامتی و ایمنی شما خطر دارد.
- اگر بیماریهای مزمن مانند دیابت دارید، باید بیشتر احتیاط کنید و قبل از هر اقدامی، ابتدا با پزشک یا متخصص پوست مشورت کنید.
برای اینکه بدانید شما کاندیدای مناسبی برای انجام لیزر فرکشنال هستید یا خیر، بسیار مهم است که با یک متخصص پوست مشورت کنید.
کاربردهای لیزر CO2 فرکشنال
لیزر دیاکسیدکربن فرکشنال کاربرد زیبایی و درمانی دارد. نسل جدیدز لیزرهای دیاکسیدکربن از انرژی نوری با پالس بسیار کوتاه (اولتراپالسی) یا پرتوهای نور پیوسته استفاده میکنند که در یک الگوی مشخص اسکن، ارسال میشوند. با این فناوری جدید توانایی جوانسازی پوست آسیبدیده و چروکیده در اثر آفتاب متحول شد. لایهبرداری لیزر دیاکسیدکربن به گزینههای درمانی دیگر از جمله محصولات ترتینوئین (Tretinoin)، لوسیون ویتامین C، اسیدهای آلفا هیدروکسی یا AHA، لایهبرداری شیمیایی، میکرودرم ابریژن، افزایش کلاژن یا چربی و سم بوتولینوم (Botulinum) برای کاهش خطوط و جای زخم صورت پیوسته است و جای خود را به خوبی بین این روشهای درمانی باز کرده است.
همانطور که گفتیم لیزر CO2 میتواند بسیاری از مشکلات پوستی زیبایی و پزشکی از جمله علائم قابل مشاهدهی پیری و آسیبهای ناشی از نور خورشید گرفته تا جای زخم و سرطان پوست را به خوبی درمان کند. در ادامه کاربردها و مزایای لیزر CO2 را به طور مفصلتر بررسی خواهیم کرد.
۱. رفع خطوط ظریف و چینوچروک
یکی از کاربردهای لیزر CO2 حذف یا کاهش چینوچروک و خطوط سطحی و عمیق پوست است. این لیزر میتواند در موارد زیر مؤثر باشد:
- خطوط پنجه کلاغی و چینوچروک زیر و اطراف چشم
- خطوط و چینوچروک روی پیشانی
- خطوط خنده یا خطوط اطراف دهان
لیزر کربندیاکسید نه تنها میتواند چینوچروکهایتان را کاهش دهد بلکه با تحریک تولید کلاژن در پوست میتواند سلامت آن را در طول زمان بهبود ببخشد.
۲. پوست آسیبدیده در برابر نور خورشید
قرارگرفتن مداوم و بدون محافظ (کلاه، دستکش و کرم ضدآفتاب) در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید، علائم قابل مشاهدهی پیری پوست را تشدید میکند. این علائم شامل موارد زیر است:
- چینوچروک
- افتادگی پوست به دلیل کاهش خاصیت ارتجاعی آن
- بافت خشن و ناهموار پوست
- لکههای کبدی و لکههای خورشیدی
- رگهای تارعنکبوتی
لیزر CO2 میتواند به طور قابلتوجهی موارد فوق را کاهش دهد و به زیبایی و جوانی پوست شما بیفزاید.
۳. چشمهای متورم
شلشدن پوست پلکهای بالا و پایین میتواند باعث اتفاقی شود که معمولاً بهعنوان افتادگی یا ورم چشم شناخته میشود. لیزر CO2 میتواند به سفتشدن پوست پلک و بهبود شلی آن کمک کند درنتیجه ظاهر پفکرده چشم از بین میرود و یا کاهش مییابد.
۴. جای جوش
درمان با لیزر C02 باعث تحریک تولید کلاژن پوست و درنتیجه سفتشدن و ازبینرفتن جای زخمها و آکنه میشود. البته لیزر کربندیاکسید ممکن است روی همه انواع اسکار و آکنه جواب ندهد. گاهی نیاز است که متخصص پوست از ترکیب چند روش درمانی برای کاهش علائم استفاده کند.
۵. زگیل
متخصصان پوست معمولاً روشهای درمانی دیگر مانند درمانهای بدون نسخه یا انجماد را برای رفع زگیل توصیه میکنند اما ممکن است از لیزر برای زگیلهایی استفاده کنند که به درمانهای دیگر پاسخ نمیدهند.
۶. هایپرپلازی سبابه
هیپرپلازی سباسه یا هیپرپلازی غدد چربی زمانی اتفاق میافتد که سبوم در یک غده چربی به دام میافتد. هنگامی که این اتفاق میافتد، غدد چربی بزرگ میشوند درنتیجه برآمدگیهای کوچک و مومی مانند روی پوست ایجاد میشوند. این برآمدگیها معمولاً روی صورت ظاهر میشوند و بیضرر هستند. برخی افراد به دلایل زیبایی ترجیح میدهند که آنها را حذف کنند.
لیزرهای CO2 میتوانند به طور مؤثر این برجستگیها را از بین ببرند و از رشد مجدد آنها جلوگیری کنند، اگرچه برخی تحقیقات نشان میدهد که لیزر اربیوم ممکن است گزینه بهتری برای حذف هیپرپلازی سبابه باشد. یک تحقیق در سال ۲۰۲۰ نشان داد که درمان با لیزر اربیوم اغلب تنها به یک جلسه نیاز دارد و عوارض جانبی کمتری نسبت به لیزر CO2 و سایر لیزرها دارد درنتیجه میتواند گزینهی بهتری برای این کار باشد.
۷. سرطان پوست
لیزر CO2 میتواند با کوچککردن و تخریب بافت با میزان خونریزی کم یا آسیب حداقل به بافت اطراف به پیشگیری یا درمان سرطان پوست کمک کند.
یک متخصص پوست ممکن است از لیزر CO2 روی کراتوزهای اکتینیک پیش سرطانی یا در برخی موارد برای درمان انواع خاصی از سرطان پوست در مراحل اولیه استفاده کند.
عوارض لیزر CO2
لیزر CO2 از اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی استفاده میشود و کاملاً ایمن و مؤثر هست. بااینحال مانند بسیاری از روشها، لایهبرداری با لیزر CO2 با خطراتی همراه است. در این بخش برخی از خطرات و عوارض جانبی احتمالی لیزر دیاکسیدکربن را بررسی خواهیم کرد. بهتر است قبل از انجام هر عمل زیبایی نسبت به مزایا و خطرات احتمالی آن آگاه باشید.
مقداری تغییر رنگ و تورم پوست، حالت آفتابسوختگی خفیف، خارش، خشکی و پوستهشدن، حساسیت به نور خورشید جزو عوارض شایع و بیخطر لیزر فرکشنال هستند. اگر لایهبرداری پوست بهصورت عمیقتر و گستردهتر انجام شود، ممکن است پوستتان حالت آفتابسوختگی شدید بگیرد یا ترشح کند و تاول بزند.
۱. میلیا
میلیا برجستگیهای کوچک سفید یا کیستمانند هستند که ممکن است در نواحی تحت درمان با لیزر در طول دورهی بهبودی ظاهر شوند. میلیا ممکن است با تمیز کردن ملایم با یک پارچهی نخی در منزل از بین برود در غیر این صورت بهتر است توسط متخصص پوست در مطب و با استفاده از تیغ از سطح پوست حذف و مواد داخل کیست میلیا بیرون کشیده شوند.
۲. فعالشدن مجدد آکنه
پس از انجام عمل لیزر ممکن است که آکنههای شما مجدد فعال شوند. بهمرورزمان و بدون نیاز به درمان خاصی این آکنهها برطرف میشوند در غیر این صورت میتوانید از درمانهای معمول آکنه برای رفع آنها استفاده کنید.
۳. هیپرپیگمنتیشن
بهندرت ممکن است هیپرپیگمنتیشن یا لکههای تیره در نواحی تحت درمان با لیزر ایجاد شود. بهطورکلی، نواحی پرپیگمانته با کرم سفیدکننده درمان میشوند. در صورت بروز این عارضه، متخصص پوست درمان مناسب را تجویز خواهد کرد.
۴. فعالشدن مجدد تبخال
پس از لیزر ممکن است تبخال هرپس سیمپلکس در اطراف دهان مجدد فعال و ظاهر شود. اگر سابقهی تبخال دارید حتماً با متخصص پوست در میان بگذارید تا داروی ضدویروسی مناسب را برای شما تجویز کند. با مصرف داروی ضدویروسی قبل از جراحی و ادامهی آن به مدت ۷ تا ۱۰ روز پس از عمل میتوان از فعالشدن مجدد تبخال جلوگیری کرد.
۵. عفونت باکتریایی
با مصرف آنتیبیوتیک قبل از جراحی و ادامه آن به مدت ۷ تا ۱۰ روز پس از عمل میتوان از عفونتهای باکتریایی پیشگیری کرد.
۶. تورم
تورم بعد از عمل لیزر CO2 قابلانتظار است و با تجویز استروئیدهای عضلانی کاهش مییابد. برای کاهش تورم، شبها روی یک بالش اضافی بخوابید همچنین میتوانید به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت از یک بسته یخ برای کاهش تورم و التهاب در نواحی تحت درمان استفاده کنید.
۷. ایجاد زخم
ایجاد زخم معمولاً نادر است اما ممکن است در نواحی تحت درمان با لیزر CO2 رخ دهد.
۸. سوختگی و آسیب پوستی
در صورت عدم استفاده صحیح از لیزر، سوختگی و آسیبهای پوستی میتواند از عوارض لیزر CO2 باشد به همین دلیل توصیه میکنیم اگر قصد انجام لیزر دیاکسیدکربن را دارید، حتماً آن را توسط یک متخصص پوست معتبر و دارای مجوز انجام دهید تا خطر عوارض احتمالی به حداقل برسد.
نکته: بهتر است قبل و بعد عمل لیزر سیگار مصرف نکنید زیرا دود آن بر روند بهبودی پوستتان اثر منفی میگذارد.
نکات مهم در طول عمل لیزر دیاکسیدکربن
- لیزر دیاکسیدکربن معمولاً بهصورت سرپایی و با استفاده از بیحسی موضعی بر ناحیهی مورد نظر انجام میشود. این روش سرپایی بسته به نوع و محیط ناحیه تحت درمان بین ۲۰ دقیقه تا ۱ ساعت طول میکشد.
- بهتر است بدانید که لایهبرداری با لیزر CO2 کمی درد دارد. سطح دردی که تجربه میکنید به عمق و وسعت لایهبرداری مجدد، مهارت متخصص پوست یا جراح و میزان تحمل درد شما بستگی دارد.
- قبل از شروع درمان، پوست شما باید به طور کامل تمیز باشد.
- عینک مخصوصی برای محافظت از چشمانتان در برابر لیزر دریافت خواهید کرد.
- در طول درمان، متخصص پوست میله لیزر را به آرامی روی ناحیه پوست تحت درمان حرکت میدهد.
- در نهایت، یک پماد ضدباکتری و یک پانسمان نچسب روی پوست درمان شده قرار میدهند. طبق دستورالعمل به مدت ۲۴ ساعت ناحیه تحت درمان را با آب نشویید.
- بهتر است بدانید بسته به درمان موردنیاز و شدت لیزر مورداستفاده ممکن است به بیش از یک جلسه درمانی نیاز داشته باشید.
مراقبتهای پس از لیزر دیاکسیدکربن
استفاده روزانه از کرم ضدآفتاب پس از بهبودی برای محافظت از پوست تازه لیزر شده ضروری است. کرم ضدآفتاب با طیف وسیع توصیه میشود زیرا به خوبی پوست را در برابر اشعه ماوراء بنفش B و اشعه ماوراء بنفش A محافظت میکند. از کرم ضد آفتابی صورت که دارای فاکتور محافظتی در برابر آفتاب (SPF) حداقل ۳۰ باشد، به طور منظم استفاده کنید.
استفاده از مرطوبکننده پس از بهبودی توصیه میشود. به ور منظم پوست خود را مرطوب نگه دارید.
شما میتوانید تقریباً شش هفته پس از عمل طبق دستور متخصص پوست استفاده از محصولات Retin-A و یا اسید گلیکولیک را از سر بگیرید.
روند بهبودی پس از لیزر CO2
پس از لیزر CO2 معمولاً ۱-۲ هفته طول میکشد تا پوست بهبود یابد. پیروی از دستورالعملهای متخصص پوست به بهبودی پوستتان کمک میکند و احتمال بروز عوارض را کاهش میدهد.
بهطورکلی روند بهبودی بعد از لیزر CO2 بدین ترتیب است:
پوست شما در چند روز اول، حالت آفتابسوختگی همراه با خارش و سوزش خواهد داشت.
پوست شما ممکن است پوستهپوسته شود یا حتی تاول بزند، مایع زرد رنگی ترشح کند.
بعد از حدود ۳-۷ روز، پوست شما خشک میشود و شروع به لایهبرداری میکند. پس از پوستاندازی، پوست زیرین ممکن است کمی صورتی باشد که بهتدریج رنگ پوست شما را به خود میگیرد. این روند میتواند حتی تا یک سال هم طول بکشد.
این نکات میتوانند در طول روند بهبودی به شما کمک کنند:
- از مالش، خراشیدن یا بریدن پوست خود اجتناب کنید.
- پوست درمان شده را طبق دستور پزشک، معمولاً ۲ تا ۵ بار در روز با آب تمیز کنید.
- طبق توصیه پزشک، روزی دو بار از یک لایهی نازک مرطوبکننده یا پماد ضدباکتری استفاده کنید.
- در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول، یک کیسهی یخ پیچیدهشده در یک حوله تمیز و نرم را روی ناحیه موردنظر قرار دهید.
- برای کمک به کاهش تورم، هنگام خواب سر خود را بر بالشی بلندتر قرار دهید.
- پس از بهبودی پوست تحت درمان، لباسی بپوشید که آن ناحیه را کامل بپوشاند یا از کلاه آفتابگیر استفاده کنید.
- هر بار که به بیرون از منزل میروید از کرم ضد آفتابی که برای پوست حساس فرموله شده است، استفاده کنید.
سخن پایانی
لیزر CO2 از پرتوهای متمرکز نور برای حذف یک لایهی سطحی از پوست استفاده میکند دارای. انواع کاربردهای پزشکی و زیبایی مانند حذف یا کاهش مشکلات پوستی مخصوصاً انواع لک یا جای آکنه است. اگر قصد انجام آن را دارید، توصیه میکنیم به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید تا احتمال بروز عوارض مختلف به حداقل ممکن برسد.
منابع: clevelandclinic, healthline, skinmd