کاوشگر چانگ‌ای ۵ چین با موفقیت وارد مدار ماه شد
کاوشگر رباتیک ماه «چانگ‌ای ۵» (Chang’e 5) چین عصر شنبه مانور ترمز را انجام داد و سپس با موفقیت وارد مدار ماه شد.
طبق اعلام اداره ملی فضایی چین، موتور این فضاپیمای با نیروی رانش ۳۰۰۰ نیوتنی در ساعت ۲۰:۵۸ به وقت پکن (۱۶:۲۸ به وقت تهران) فعال شده و با رسیدن موقعیت کاوشگر به ۴۰۰ کیلومتری ماه، حدود ۱۷ دقیقه کار کرده است. یک عملیات اصلی کنترل مداری برای هر ماموریت به ماه، عملیات ترمز به‌منظور کاهش سرعت فضاپیما است تا اطمینان حاصل شود که در گرانش ماه قرار می‌گیرد و به طور تصادفی از کنار آن رد نخواهد شد.
فضاپیمای ۸٫۲ متری چانگ‌ای ۵ دارای چهار مؤلفه شامل مدارگرد، سطح‌نشین، صعودگر و کپسول ورود مجدد است و بزرگترین و پیچیده‌ترین کاوشگر چین به ماه محسوب می‌شود. این کاوشگر که نخستین مأموریت بازگردانی نمونه‌های ماه به زمین از سال ۱۹۷۶ میلادی است، هفته‌ی گذشته توسط موشک سنگین لانگ مارچ ۵ به فضا پرتاب شد.
با ورود به مدار ماه، کاوشگر برای مدت زمان مشخصی به دور این قمر زمین می‌گردد و سپس به دو قسمت جدا می‌شود. در حالی که مدارگرد و کپسول ورود مجدد به زمین، در مدار ماه باقی می‌مانند، مجموعه‌ی سطح‌نشین و صعودگر به سمت سطح ماه خواهند رفت.
این ترکیب فرود کمک به موتور برای نشستن بر سطح ماه و سپس هدایت عملیات علمی کمک می‌کند که شامل کارهایی ازجمله استفاده از یک مته‌ی برش برای تهیه‌ی نمونه سنگ‌های زیرزمینی تا عمق ۲ متر و یک بازوی مکانیکی برای جمع‌آوری خاک سطح ماه می‌شود.
طرح گرافیکی از فضاپیمای چانگ‌ای ۵ بر سطح ماه
Credit: China Lunar Exploration Project
اگر همه چیز به‌خوبی پیش برود، فضاپیمای چانگ‌ای ۵ حدود ۲ کیلوگرم سنگ و خاک از ماه جمع‌آوری می‌کند و در یک ظرف فلزی بسته‌بندی خواهد کرد. پس از انجام عملیات دو روزه روی سطح، موشک صعودگر دوباره آن را به مدار ماه می‌رساند تا در کنار مدارگرد پهلو بگبرد. سپس نمونه‌ها را به ماژول منتقل می‌کند و از آن جدا خواهد شد.
در نهایت مجموعه‌ی مدارگرد و کپسول ورود مجدد، مدار ماه را ترک کرده و به سوی مدار زمین بازمی‌گردد. جایی که مجموعه از هم جدا می‌شود و کپسول ورود مجدد یک مانور پیچیده را برای بازگشت به یک محل فرود از پیش تعیین شده در منطقه‌ی خودمختار مغولستان در اواسط دسامبر (اواخر آذر) انجام خواهد داد.
در حالی که نمونه به زمین بازمی‌گردد، سطح‌نشین با استفاده از سه ابزار علمی خود همچنان به بررسی و اندازه‌گیری ادامه می‌دهد. دوربین سراسرنما (پانوراما) وظیفه‌ی نقشه برداری از توپوگرافی محل فرود را برعهده دارد. طیف‌سنج فروسرخ ترکیب فیزیکی سنگ‌ها و خاک اطراف محل فرود را تعیین می‌کند و ابزار اندازه‌گیری خاک، ساختار زیرسطحی نقطه‌ی حفاری را شناسایی و تجزیه‌وتحلیل خواهد کرد
طبق اعلام اداره فضایی چین، کل مأموریت حدود ۲۳ روز به طول می‌انجامد. با توجه به این عملیات بسیار پیچیده، چانگ‌ای ۵ دشوارتر و چالش برانگیزتر از سفرهای قبلی چین به ماه است. پیش از این فضاپیمای چانگ‌ای ۴ نیز موفق به فرود و انجام بررسی‌های علمی در سطح نزدیک‌ترین همسایه‌ی زمین شده بود.
اگر این مأموریت با موفقیت پایان یابد، این نخستین فعالیت فضایی چین خواهد بود که مواد فرازمینی را بازیابی می‌کند و همچنین چین را به سومین کشور در جهان تبدیل خواهد کرد که پس از ایالات متحده‌ی آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق نمونه‌های ماه را به زمین می‌آورد.
عکس کاور: طرح گرافیکی از فضاپیمای چانگ‌ای ۵ در مدار ماه
Credit: China Lunar Exploration Project
منبع: China Daily, Space
