علت موی زائد چانه در زنان چیست؟ شایع‌ترین دلایل و بهترین راهکارها
پیدا کردن یک یا چند تار مو در جایی که انتظارش را ندارید، تجربه‌ی آشنایی برای همه‌ی زنان است. گاهیاوقات این کشف چندان مهم نیست. اما در مواقع دیگر ممکن است با ناراحتی یا سردرگمی همراه باشد. بعضی از زنان وجود موی زائد چانه را یک اتفاق آزاردهنده تلقی میکنند. رویش این موها به‌دلیل تغییرات هورمونی که در طول زندگی رخ می‌دهند طبیعی است. اما در بسیاری از فرهنگ‌ها آن را با مردانگی مرتبط می‌دانند.
آنچه که بعضی از افراد یک تار موی ساده در نظر می‌گیرند، ممکن است بخش زیادی از زندگی روزمره‌ی دیگران را درگیر کند. تحقیقات نشان میدهد زنانی که روی صورت‌شان موی زائد دارند سطح بالایی از اضطراب و افسردگی را گزارش میکنند و به‌طور میانگین هر هفته ۱۰۴ دقیقه از وقت خود را برای مقابله با این مشکل اختصاص می‌دهند.
بحث درباره‌ی رویش مو در چانه‌ی زنان با پیچیدگی‌های زیادی همراه است. چون رشد موی صورت یک ویژگی ثابت نیست. بعضی از افراد به‌طور طبیعی موهای بیشتری دارند؛ یعنی الگوی رشد مو که در یک نفر طبیعی است، ممکن است در دیگری نشانه‌ی یک مشکل سلامتی باشد. از آنجا که پرداختن به این موضوع به توجه زیادی نیاز دارد. این مقاله از دیجی‌کالا مگ را به بررسی علت ضخیم شدن موهای چانه و راه‌های درمان آن اختصاص داده‌ایم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
علت موی زائد چانه
برای پرداختن به این موضوع باید ابتدا با ۲ اصطلاح مهم آشنا شوید:
- موهای ولوس (Vellus hairs): موهای کرکی یا نازکی هستند که روی صورت و بدن همه‌ی افراد وجود دارند. البته مقدار و محل آنها از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
- موهای ترمینال (Terminal hair): موهای ضخیم‌تر، بلندتر و تیره‌تری هستند که مژه‌ها، ابروها و موهای سر را تشکیل می‌دهند.
تغییرات هورمونی از جمله تغییراتی که در دوران بلوغ تجربه می‌کنید می‌توانند موهای ولوس را به موهای ترمینال تبدیل کنند. در دوران بلوغ، بدن شروع به تولید هورمون‌های بیشتری می‌کند و به‌ویژه ترشح آندروژن یا هورمون مردانه را افزایش میدهد.
صرف‌نظر از جنسیت بیولوژیکی، در همه‌ی افراد مقداری از موهای ولوس در مناطقی از بدن که به آنها مناطق وابسته به آندروژن می‌گویند مانند زیر بغل و ناحیهی تناسلی به موهای ترمینال تبدیل می‌شوند. با بالا رفتن سطح آندروژن، میزان رشد موهای صورت و بدن هم افزایش می‌یابد. همچنین موها در نواحی مختلفی مانند انگشتان، پشت، شکم، باسن و قفسه‌ی سینه رشد میکنند.
نوسانات هورمونی که باعث تغییر مقدار و نوع موهای بدن می‌شوند، در زنان در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی رخ می‌دهند. این اتفاق نه‌تنها طبیعی است، بلکه نشانه‌ی سلامتی شما است. بنابراین ممکن است چند تار موی جدید روی چانه‌تان پیدا کنید که قبلا وجود نداشته‌اند.
وجود موهای جدید، ضخیم و خشن در هر قسمت از صورت یا بدن معمولا به یکی از موارد زیر مربوط میشود:
- هیرسوتیسم (Hirsutism): این اصطلاح به رشد بیشازحد مو در سنین باروری به‌دلیل عدم تعادل هورمونی به‌ویژه افزایش آندروژن‌ها اشاره دارد. البته گاهیاوقات ممکن است به هیرسوتیسم ایدیوپاتیک مبتلا شوید؛ به این معنی که علائم عدم تعادل هورمونی را ندارید و علت پرمویی شما مشخص نیست.
- هایپرتریکوز (Hypertrichosis): به رشد بیشازحد مو که ناشی از عدم تعادل هورمونی نیست و به‌دلیل سایر مشکلات سلامتی یا عوارض جانبی داروها ایجاد میشود، هایپرتریکوز می‌گویند.
چه چند تار موی زائد روی چانه‌ی خود پیدا کنید و چه با تعداد بیشتری موی ناخواسته مواجه شوید، دلایل مختلفی برای این اتفاق وجود دارد. در ادامه به رایجترین علل موی زائد چانه اشاره می‌کنیم:
۱. بالا رفتن سن
در زنان موی زائد چانه و فک ممکن است بخشی از روند پیری باشد. تغییرات هورمونی که هنگام یائسگی رخ می‌دهند، هم روی موهای بدن و هم روی موهای سر تاثیر می‌گذارند. اگرچه این اتفاق ممکن است ناخوشایند باشد، اما طبیعی است که بالا رفتن سن بافت موی سر تغییر کند و هم‌زمان رشد موها در بالای لب یا روی چانه افزایش یابد. البته اگر این تغییرات به‌سرعت رخ دهند، به ارزیابی پزشکی نیاز است.
۲. عدم تعادل هورمونی
بخش بزرگی از کسانی که با شکایت از موی زائد چانه به پزشک مراجعه میکنند، به‌دلیل عدم تعادل هورمونها دچار ریزش مو هستند. وقتی بدن هورمون‌هایی مانند تستوسترون را بیشازحد تولید می‌کند، باعث ریزش موی سر و رشد موهای صورت میشود.
۳. سندرم تخمدان پلیکیستیک
سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) یکی از مواردی است که ممکن است در خانواده به ارث برسد. این وضعیت زمانی رخ میدهد که تخمدان‌ها مقدار زیادی هورمون آندروژن از جمله تستوسترون تولید میکنند. علت دقیق PCOS هنوز مشخص نیست. اما ابتلا به اضافه وزن میتواند منجر به مقاومت به انسولین شود که یکی از علل احتمالی این بیماری است.
سندرم تخمدان پلیکیستیک ۵ تا ۱۵ درصد زنان را در سن باروری درگیر می‌کند و به مشکلات زیادی مثل قاعدگی نامنظم، آکنه، ناباروری و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ منجر میشود. این بیماری همچنین تولید آندروژن را افزایش میدهد و به همین دلیل به‌طور هم‌زمان باعث رشد موهای صورت یا بدن و ریزش موهای سر میشود.
۴. وراثت
گاهیاوقات دلیل رشد زیاد موهای صورت به ژنتیک شما مربوط میشود. بعضی از افراد ویژگی‌های فیزیولوژیکی مرتبط با منطقه‌ی جغرافیایی یا گروه‌های قومی خود را به ارث می‌برند. برای مثال، هیرسوتیسم در ساکنان جنوب شرقی آسیا، مدیترانه و خاورمیانه شایع‌تر است و در میان زنان بومی آمریکا و شرق آسیا کمتر دیده میشود.
۵. دیابت
هرچند علت دقیق این موضوع مشخص نیست، اما حتی در زنانی که PCOS ندارند رابطه‌ی واضحی بین مقاومت به انسولین و افزایش سطح آندروژن‌ها وجود دارد. زنان مبتلا به دیابت معمولا به‌طور هم‌زمان متوجه افزایش رشد موهای بدن و صورت و کم‌پشت شدن موهای سرشان می‌شوند.
۶. سندرم کوشینگ
رشد بیشازحد مو در صورت و سایر نقاط بدن از علائم شایع یک بیماری نادر به‌نام سندرم کوشینگ است. افراد مبتلا به این سندرم مقدار زیادی کورتیزول در بدن خود دارند که این موضوع ممکن است از تولید بیشازحد این هورمون یا عوارض جانبی بعضی از داروها ناشی شود.
۷. هیپرپلازی مادرزادی آدرنال
هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) به گروهی از اختلالات غدد فوق‌کلیه گفته میشود. بعضی از افراد با این بیماریها متولد می‌شوند، در حالی که دیگران ممکن است در مراحل بعدی زندگی به آنها دچار شوند.
۸. افزایش یا کاهش وزن شدید
کاهش یا افزایش وزن شدید در مدت زمان کوتاه میتواند باعث اختلال در تعادل هورمونها شود. این عدم تعادل اغلب به افزایش رشد موی صورت منجر میشود. بعضی از افراد مبتلا به اختلال خوردن مانند بی‌اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی ممکن است لانوگو (Lanugo) را تجربه کنند که به موهای نرم و نازکی که بدن جنین را در رحم می‌پوشاند اشاره دارد.
۹. داروها
تعدادی از داروها از جمله استروئیدهای آنابولیک، بعضی از داروهای شیمی‌درمانی یا ضدصرع، سیکلوسپورین و ماینوکسیدیل خطر ابتلا به هیرسوتیسم را افزایش می‌دهند.
راه‌های درمان موی زائد چانه
رشد مو روی صورت یا چانه‌ی زنان به‌خودی‌خود یک مشکل پزشکی محسوب نمی‌شود. اما احساسی که مشاهده‌ی این موهای ناخواسته به همراه دارد ممکن است برای بعضی از افراد آزاردهنده باشد. افراد مختلف به این موضوع به‌شکل متفاوتی واکنش نشان می‌دهند. وجود چند تار موی اضافی ممکن است برای گروهی از زنان ناراحتی عاطفی ایجاد کند؛ در حالی که دیگران علیرغم داشتن موی زائد فراوان اصلا به آن اهمیت ندهند.
روش‌های مختلفی برای از بین بردن موهای زائد چانه وجود دارد که بعضی از آنها بسیار پرهزینه هستند. انتخاب روش مناسب به تعداد موهای زائد و تحمل درد شما بستگی دارد. از روش‌های متداول برای حذف موهای زائد چانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. حذف موها با موچین
اگر تعداد کمی موی زائد دارید، سادهترین روش این است که از موچین استفاده کنید. موچین موهای ناخواسته را به‌طور موقت از بین می‌برد، اما مانع رشد مجدد آنها نمی‌شود. برای کاهش درد و خطر عفونت همیشه پس از دوش گرفتن از موچین استفاده کنید.
۲. تراشیدن موها
بسیاری از زنان برای از بین بردن موهای ناخواسته به‌سراغ تیغ یا ژیلت می‌روند، اما این روش ممکن است بهترین گزینه نباشد. چون ممکن است باعث خشکی و تحریک پوست شود یا بریدگی‌های کوچک روی صورت ایجاد کند.
۳. وکس کردن
وکس کردن شامل مالیدن موم مخصوص روی یک ناحیه از پوست و سپس استفاده از نوارهای پارچه‌ای یا کاغذی برای حذف موها است. این روش معمولا دردناک است و موها را به‌طور موقت از بین می‌برد.
با اینکه وکس یکی از محبوب‌ترین روش‌های حذف مو است، بعضی از متخصصان توصیه میکنند افراد مبتلا به عدم تعادل هورمونها از جمله سندرم تخمدان پلیکیستیک از آن استفاده نکنند. چون میتواند پوست ملتهب را بیشتر تحریک کند.
۴. شوگرینگ
شوگرینگ برخلاف وکس موهای ناخواسته را در جهت رشد آنها بیرون می‌کشد که این موضوع باعث تحریک کمتر پوست میشود. ممکن است لازم باشد این کار را چند بار روی یک نقطه انجام دهید تا همه‌ی موها از بین بروند.
۵. اصلاح صورت با بند
بعضی از افراد معتقدند که اصلاح صورت با بند نسبت به وکس درد کمتری دارد و برای پوست‌های حساس مناسب‌تر است. اما دیگران ممکن است نظر متفاوتی داشته باشند. این موضوع به میزان حساسیت پوست شما بستگی دارد. اگر تصمیم به اصلاح صورت با بند دارید، بهتر است از یک آرایشگر باتجربه کمک بگیرید.
۶. کرم موبر
این محصولات که بدون نسخه به فروش می‌رسند، در خانه برای رفع موهای زائد استفاده می‌شوند. کرم‌های موبر ممکن است پوست شما را تحریک کنند یا حتی بسوزانند. بنابراین بسیار مهم است که همیشه قبل از استفاده روی صورت، یک پچ تست (تست حساسیت) روی بازو یا ناحیهی دیگری از بدن که کمتر حساس است انجام دهید.
۷. بلیچینگ
بعضی از زنان با موهای صورت خود مشکلی ندارند، اما دوست دارند آنها کمتر دیده شوند. اگر شما هم جزء این افراد هستید، می‌توانید از محصولات بی‌رنگ‌کننده‌ی مو برای روشن‌تر شدن موهای صورت‌تان استفاده کنید. از آنجا که این محصولات ممکن است برای پوست خشن باشند، قبل از امتحان کردن آنها حتما پچ تست انجام دهید.
۸. کرم پوستی افلورنیتین
کرم افلورنیتین (Eflornithine) که توسط پزشک تجویز میشود، روی ریشه‌ی موها تاثیر می‌گذارد و رشد آنها را کاهش میدهد. این روش بیشتر برای افرادی مناسب است که در یک ناحیهی کوچک موی زائد دارند.
۹. داروهای ضدآندروژن
اگر در تلاش هستید که به‌طور هم‌زمان موهای زائد صورت و بدن خود را از بین ببرید، پزشک ممکن است داروهای ضدآندروژن مانند اسپیرونولاکتون را برایتان تجویز کند.
۱۰. لیزر موهای زائد
لیزر با هدف قرار دادن ملانین و از بین بردن فولیکول‌ها میتواند موهای ناخواسته‌ی صورت را از بین ببرد. این روش برای افراد با پوست روشن و موی تیره بهترین نتیجه را به همراه دارد. با این حال، ممکن است پرهزینه و دردناک باشد.
۱۱. لیزر موهای زائد در خانه
امروزه محصولات خانگی زیادی برای لیزر موهای زائد در خانه در دسترس هستند. اما معمولا میزان اثربخشی آنها در مقایسه با دستگاه‌های حرفه‌ای کمتر است.
۱۲. الکترولیز
الکترولیز یکی از روش‌های حذف مو است که از جریان الکتریکی برای از بین بردن فولیکول‌ها استفاده می‌کند و جلوی رشد مجدد مو را می‌گیرد. این روش معمولا توسط متخصص پوست انجام میشود و به چند جلسه پیگیری برای کسب نتیجه‌ی مطلوب نیاز دارد.
الکترولیز موهای چانه نسبت به بسیاری از روشها از جمله استفاده از موچین یا شیو کردن اثر ماندگارتری دارد. اما بعضی از افراد این روش را آزاردهنده می‌دانند و بعد از انجام آن دچار ورم و حساسیت به لمس می‌شوند.
کلام پایانی
تغییرات ظاهری مانند کم‌پشت و سفید شدن موی سر یا رشد موی زائد روی صورت می‌توانند از نظر عاطفی چالش‌برانگیز باشند. فارغ از جنسیت، هر فردی حق دارد که چهره‌ی خود را دوست داشته باشد و با آن احساس راحتی کند.
تصمیم‌گیری در مورد حذف یا حفظ موهای صورت کاملا شخصی است. بنابراین مهم است کاری را انجام دهید که از نظر جسمی و روحی برای شما خوشایند و مفید باشد. اگر موی زائد چانه ذهن شما را درگیر کرده و روی تصوری که از خودتان دارید تاثیر گذاشته است، با پزشک در مورد راه‌های از بین بردن آن مشورت کنید.
منابع: health, medicalnewstoday
