خورشیدگرفتگی حلقوی و ماه نو در آسمان هفتهی چهارم مهر ۱۴۰۲
خورشید سوژهی بیرقیب آسمان هفتهی چهارم مهر ۱۴۰۲ است که در برخی از نقاط کرهی زمین به صورت حلقوی میگیرد و هرچند امکان رصد آن برای همه فراهم نیست اما میتوان به صورت آنلاین این رویداد را مشاهده کرد.
در ابتدای هفتهی چهارم مهر ماه ۱۴۰۲ ساکنان قارهی آمریکا شاهد خورشیدگرفتگی خواهند بود که در برخی مناطق به صورت حلقوی دیده میشود. اما آسمان دیگر نقاط زمین هم بدون رویداد نخواهد بود. هلال آغازین ماه در آسمان شامگاهی جلوهگری میکند و میتواند سوژهی مناسبی برای عکاسی با پدیدههای زمینی باشد.
همچنین زحل و مشتری در آسمان شامگاهی و ناهید در آسمان بامدادی حضور دارند و همچنان فرصت خوبی برای رصد سیارههای منظورمهی شمسی است. علاوه بر این در نبود نور شدید ماه، رصد اجرام اعماق آسمان با استفاده از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ هم میتواند لذتبخش باشد.
شنبه ۲۲ مهر
امروز ساکنان اورگان، شمال نوادا، یوتا، نیومکزیکو، غرب مرکزی و جنوب تگزاس، آمریکای مرکزی، کلمبیا و برزیل میتوانند شاهد یک خورشیدگرفتگی حلقوی باشند. در همین حال، خورشید گرفتگی جزئی هم در مناطق بسیار وسیعتری شامل تمام شمال، مرکز و جنوب آمریکا و کارائیب دیده خواهد شد.
خورشیدگرفتگی حلقوی از ساعت ۱۸:۳۴ آغاز میشود و به مدت ۵ دقیقه و ۱۷ ثانیه امکان رصد آن وجود دارد اما مراحل دیگر گرفت تا ساعت ۰۰:۲۵ به وقت تهران، برای ساکنان آمریکای شمالی، مرکزی و بخشهایی از آمریکای جنوبی قابل مشاهده خواهد بود. برای مشاهدهی آنلاین خورشیدگرفتگی حلقوی میتوانید به پایگاه تلویزیون اینترنتی ناسا یا کانال یوتیوب ناسا مراجعه کنید.
در صبحگاه حدود ساعت ۰۵:۴۵ شنبه هلال آخر ماه ربیعالاول ۱۴۴۵ هجری قمری همچنان به سختی و با ابزار اپتیکی قابل رصد است. در این ساعات چیزی به ماه نو نمانده است و قمر زمین در ساعت ۲۱:۲۵ دورهی جدید خود را آغاز میکند.
یکشنبه ۲۳ مهر
حدود ساعت ۱۶:۰۰ میتوانید هلال ماه نو (هلال ماه ربیع الثانی ۱۴۴۵ هجری قمری) را با استفاده از ابزار رصدی مشاهده کنید.
برای رصدگران عرضهای جغرافیایی میانهی شمالی، اکنون که میانهی مهر است ستارهی دنب (Deneb) به عنوان ستارهای که در اوج آسمان بالای سر قرار دارد، جایگزین ستارهی «نسر واقع» (Vega) میشود. در این زمان از سال همچنین در دایرهالبروج، صورت فلکی جدی جای صورت فلکی قوس (کمان) را در جنوب آسمان میگیرد.
دوشنبه ۲۴ مهر
ساعت ۱۷:۴۹ هلال ماه نو وضعیت رصدی مطلوبتری دارد و با چشم غیرمسلح هم امکان مشاهدهی آن هست.
صورت فلکی بزرگ «اسب بالدار» (Pegasus) اکنون پس از تاریکی هوا در سمت شرق و جنوب شرقی آسمان با ارتفاع زیادی قرار دارد و یک سمت آسمان را در اختیار خود گرفته است که فرصت مناسبی برای رصد و آشنایی با اجرام آن فراهم میکند.
سهشنبه ۲۵ مهر
این عصرها به دنبال ستارهی درخشان «سروش» (Capella) باشید که در شمال شرقی کم نور می درخشد. با فاصلهی حدود سه مشت در حالی که دسستان در طول بازو کشیده است، به دنبال خوشهی زیبای «پروین» (Pleiades) باشید که سمت راست قرار دارد. این خوشهی ستارهای را که با پیشروی شب ارتفاع میگیرد، میتوان نشانهی رسیدن ماههای سرد سال دانست. به دنبال آن هم میتوانید شاهد طلوع «دبران» (Aldebaran) باشید.
بالا سمت راست ستارهی سروش و سمت چپ بالای خوشهی پروین، ستارگان صورت فلکی «برساوش» (Perseus) در مسیر کهکشان راه شیری قرار دارند.
چهارشنبه ۲۶ مهر
بامداد چهارشنبه اوج بارش شهابی کمفروغ اپسیلون جوزایی با تنها ۳ شهاب در ساعت است که برای دیدن آن به آسمانی بسیار تاریک نیاز دارید.
ساعت ۱۷:۵۸ میتوانید شاهد اختفای ستارهی قلبالعقرب از قدر ۱.۱ با ماه باشید که تا ۱۹:۱۱ ادامه خواهد داشت. اگر در نیمهی شرقی ایران باشید اما امکان رصد پایان اختفا نخواهد بود.
در این زمان از سال اندکی پس از تاریکی هوا شکل W صورت فلکی «ذاتالکرسی» (Cassiopeia) در نیمهی راه شمال شرقی آسمان قرار میگیرد و همزمان در سمت چپ آن صورت فلکی کمنور «خرس کوچک» (Little Dipper) از سمت ستارهی قطبی امتداد مییابد.
پنجشنبه ۲۷ مهر
در اواخر عصر، صورت فلکی اسب بایدار در جنوب شرقی آسمان با ارتفاع زیاد جای میگیرد و و در جهت عقربههای ساعت از یک گوشه کج میشود تا بیشتر شبیه به یک مربع به نظر برسد. این نشانه در عصرگاه نیمکرهی شمالی، از فصل پاییز خبر میدهد.
در لبهی سمت راست پگاسوس، با فاصلهی حدود چهار مشت در طول بازو، ستارهی «فمالحوت» (Fomalhaut) قرار دارد. لبهی سمت چپ، کمتر به پایین و به سمت ستارهای به نام «ذَنْب قیطِس» (Beta Ceti) یا «بتا نهنگ» با قدر حدود ۲ اشاره دارد.
جمعه ۲۸ مهر
ساعت ۰۹:۰۸ سیارهی عطارد در مقارنهی خارجی با خورشید قرار میگیرد و هرچند این رویداد با چشم دیده نمیشود اما به دنبال آن در هفتههای آینده باید شاهد رصد عطارد در آسمان شامگاهی باشیم.
ماه که تنها حدود یک روز با تربیع اول فاصله دارد بعد از ظهر درست پس از پایان گرگومیش غروب میتوانید سمت جنوب آسمان میدرخشد. قبل از اینکه غروب کند، از دوربین دوچشمی استفاده کنید تا ببینید که تقریبا با دستهی چهار ستارهی قوری از صورت فلکی «کمان» (Sagittarius) مماس است. هفتهی آینده هم باید منتظر یک ماهگرفتگی جزئی در مناطق مختلف از جمله ایران باشید.
وضعیت سیارات
عطارد از دید ناظر زمینی در نزدیکی خورشید قرار دارد و از دید خارج است.
زهره با قدر ۴.۶- در صورت فلکی اسد قرار دارد و در هنگام سحر سمت شرق آسمان میدرخشد. تقریبا ۲ و نیم ساعت پیش از طلوع خورشید، از افق سر برمیآورد و به خوبی میدرخشد. ستارهی قلبالاسد هم با فاصلهی کمی بالای ناهید قرار گرفته است.
اگر ابزار رصدی در اختیار داشته باشید میتوانید به آسانی «گاما اسد» (Gamma Leonis) را هم با نور کمتر حدود ۸ درجه سمت چپ بالای قلبالاسد ببینید. این یک ستارهی دوتایی خوب برای رصد با تلسکوپ است که ستارههای آن به ترتیب قدر ۲.۴ و ۳.۶ دارند.
مریخ هنوز در پس نور شدید خورشید پنهان است
مشتری با قدر ۲.۸- در صورت فلکی حمل قرار دارد و هنگام غروب از سمت شرق و شمال شرقی طلوع میکند. این سیاره در اواخر عصر سمت شرق آسمان را در اختیار خود دارد و پس از نیمه شب در جنوب میدرخشد. به زودی در مقابله قرار میگیرد و حتی درخشانتر هم دیده میشود.
زحل ب قدر ۰.۶، در صورت فلکی دلو جای گرفته است و سمت جنوب شرقی آسمان به آسانی میتوانید آن را پیدا کنید. حدود ساعت ساعت ۱۰ شب به بالاترین ارتفاع میرسد.
اورانوس با قدر ۵.۶ در صورت فلکی حمل و تنها در ۱۰ درجهی شرقی مشتری دیده میشود.
نپتون هم با قدر ۷.۸ در مرز صورتهای فلکی دلو و حوت، و در ارتفاع ۲۵ درجهی شرقی از زحل قرار گرفته است.