۱۱ علت شایع ورم دست و درمان‌های خانگی آن
ممکن است روزی متوجه شوید که انگشت‌ها یا دست‌های شما بزرگتر از حد معمول هستند. احتمالاً پوستتان پف‌کرده یا براق به نظر می‌رسد و هنگامی که آن را فشار می‌دهید، فرورفتگی ایجاد می‌شود. عوامل متعددی می‌توانند باعث ورم دست شوند که تغییر دما، ورزش کردن، بارداری و ابتلا به بیماریهای کلیوی چند نمونه از آن به شمار می‌روند.
ممکن است در ساعات خاصی از روز دست‌های شما ورم کنند یا بروز تورم به انجام فعالیت‌های خاصی مرتبط باشد. توجه به زمان وقوع تورم می‌تواند به شناسایی علت بروز آن کمک کند. پس بهتر است زمان و شرایطی را که دست‌ها متورم به نظر می‌رسند، یادداشت کنید.
در بیشتر موارد، ورم دست بدون درمان و با تغییر شیوه‌ی زندگی برطرف می‌شود. درمان‌های خانگی می‌توانند به جریان یافتن مایعات در بدن کمک کرده و میزان تورم را در دست‌ها کاهش دهند. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ با ما همراه شوید تا اطلاعات کاملی درباره‌ی دلایل تورم دست‌ها و نحوه‌ی درمان آن با روش‌های خانگی کسب کنید.
۱. ورم دست در صبح و ساعات ابتدایی روز
صبح یکی از رایج‌ترین زمان‌هایی است که متوجه‌ی ورم کردن دست‌های خود می‌شوید. چراکه در طول شب بی‌حرکت بودن در حین خواب باعث تجمع مایعات در بافت‌های دست می‌شود. کشش بازوها و دست‌ها در ابتدای روز می‌تواند به گردش مایعات کمک کند. برای این کار می‌توانید تمرینات ساده‌ی زیر را انجام دهید:
- هر دو دست خود را بالای سر برده، به سمت سقف بکشید و برای چند ثانیه در این حالت باقی بمانید.
- بازوها را مستقیم جلوی بدن نگه دارید و به آرامی با مچ دست در هوا دایره بکشید.
- انگشت‌های دست را به آرامی مشت و سپس رها کنید. این حرکت را حداقل پنج بار تکرار کنید.
۲. هوای گرم و ورم کردن دست
احتمال اینکه در هوای گرم دست‌ها ورم کنند، بیشتر است. چون عروق خونی منبسط و گشاد می‌شوند تا خون بیشتری به پوست بفرستند تا بدن خنک شود. در حین انبساط عروق مقداری از مایعات موجود در آن‌ها می‌تواند به بافت دست‌ها منتقل شود.
قرار دادن دست‌ها در زیر آب خنک می‌تواند تورم را کاهش دهد. راهکار دیگر این است که یک لگن را با آب خنک پر کنید و دست‌های خود را در آن قرار دهید تا ورم آن‌ها کمتر شود.
از پوشیدن لباس‌هایی که آستین تنگ دارند و می‌توانند باعث ورم دست‌ها شوند، خودداری کنید. بستن ساعت یا جواهرات هم روی مچ دست می‌تواند گردش خون را کاهش دهد. هنگام استفاده از این نوع وسایل مطمئن شوید که خیلی سفت به دور مچ بسته نشده باشند تا مایعات بتوانند به‌طور طبیعی در دست‌ها جریان پیدا کنند.
۳. ورم دست بعد از ورزش
در حین ورزش، به دلیل گرم شدن بدن عروق خونی و درنتیجه دست‌ها متورم می‌شوند که معمولاً این تورم با سرد شدن بدن از بین می‌رود. ورزشی که با شدت متوسط انجام شود، برای سلامتی مفید است. قبل و بعد از ورزش مقدار زیادی آب بنوشید و لباس‌های گشاد بپوشید تا به خنک نگه داشتن بدن کمک کنید.
۴. بارداری
بسیاری از زنان در دوران بارداری ورم دست و پا را تجربه می‌کنند. پوشیدن لباس‌های گشاد، فعالیت داشتن و بالا بردن پاها در هنگام استراحت می‌تواند در رفع این مشکل مفید باشد.
در علم پزشکی به تورم شدید «ادم» گفته می‌شود که با علائم مختلفی مانند تورم در صورت یا اطراف چشم‌ها مشخص می‌شود. اگر وقتی روی پوست خود فشار وارد می‌کنید، جای انگشت روی آن باقی می‌ماند یا تورم برای شما آزاردهنده است، به پزشک مراجعه کنید.
۵. ورم دست بعد از خوردن نمک زیاد
ممکن است پس از خوردن یک وعده‌ی غذایی شور یا مملو از نمک متوجه‌ی ورم دست‌های خود شوید. زیاده‌روی در مصرف نمک باعث جذب مایعات توسط سلول‌ها شده و به احتباس آب و ایجاد تورم منجر می‌شود.
کاهش میزان نمک در رژیم غذایی می‌تواند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد. توصیه می‌شود مصرف فست‌فود، غذاهای کنسروشده و غذاهای بسته‌بندی‌شده را محدود کنید. چون این محصولات همگی حاوی مقدار زیادی نمک یا سدیم هستند. میوه‌ها و سبزیجات تازه بخورید و برای طعم‌دار کردن غذاها به جای نمک از گیاهان و ادویه‌جات استفاده کنید.
خوردن زیاد نمک در درازمدت می‌تواند به فشار خون بالا، بیماری کلیوی و حمله‌ی قلبی منجر شود. تحقیقات نشان می‌دهد که داروهایی که برای درمان روماتیسم تجویز می‌شوند، مانند کورتیکواستروئیدها (کورتون‌ها)، می‌توانند باعث احتباس نمک در بدن و تورم شوند.
۶. ورم دست در حین درمان سرطان
بعضی از انواع سرطان باعث ادم می‌شوند. داروهای شیمی‌درمانی هم می‌توانند به ورم دست، پا، مچ پا، ساق پا و صورت منجر شوند. اگر تورم با تنگی نفس، نامنظم بودن ضربان قلب و کاهش حجم ادرار همراه بود، به پزشک مراجعه کنید.
۷. بیماری کلیوی
کلیه‌ها آب و مایعات اضافی و مواد زائد را از بدن دفع می‌کنند. بنابراین اگر به‌درستی کار نکنند، آب و مایعات در بافت‌ها جمع شده و تورم ایجاد می‌شود. سایر علائم مرتبط با بیماری کلیوی عبارتند از: وجود خون در ادرار، تکرر ادرار و فشار خون بالا.
۸. آرتریت
آرتریت انواع مختلفی دارد که آرتروز و روماتیسم از شایع‌ترین آن‌ها به شمار می‌روند. یکی از علائم اصلی آرتریت تورم و سفتی مفاصل است. علائم آرتریت بسته به نوع آن می‌تواند متفاوت باشد، اما معمولاً در انواع التهابی آن دست‌ها درگیر می‌شوند. ممکن است مفاصل مچ و انگشت‌های دست قرمز و متورم به نظر برسند یا سفت شوند که شدت این علائم در ابتدای روز بیشتر است. معمولاً علائم زیر نشانه‌ی ابتلا به آرتریت است:
- مفاصلی که صبح‌ها حداقل به مدت یک ساعت سفت هستند.
- تورمی که حداقل سه روز طول می‌کشد.
- تورمی که حداقل سه بار در ماه رخ می‌دهد.
در بیشتر موارد می‌توان با تغییر سبک زندگی و استفاده از درمان‌های خانگی مانند پیروی از رژیم غذایی سالم، ترک سیگار و عدم مصرف الکل علائم آرتریت را کنترل کرد. با این حال، ممکن است پزشک بسته به نوع آرتریت داروهای زیر را تجویز کند:
- مسکن‌ها، از جمله استامینوفن (Acetaminophen) و ترامادول (Tramadol)
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، از جمله ایبوپروفن (Ibuprofen) و آسپرین (Aspirin) برای کاهش درد و التهاب
- داروهای ضدتحریک، مانند کرم‌ها و پمادهای حاوی منتول (Menthol) برای کاهش درد
- داروهای ضدروماتیسمی اصلاح‌کننده‌ی بیماری، مانند متوترکسات (Methotrexate)
- داروهای بیولوژیک، از جمله اتانرسپت (Etanercept) و اینفلیکسیماب (Infliximab)، برای هدف قرار دادن مولکول‌های پروتئینی درگیر در پاسخ ایمنی
- کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون (Prednisone) و کورتیزون (Cortisone) به منظور کاهش التهاب و سرکوب سیستم ایمنی
دلایل ورم کردن یکی از دست‌ها
ممکن است به‌طور همزمان هر دو دست شما متورم شوند یا علائم در یکی از آن‌ها شدیدتر باشد. در موارد زیر ممکن است فقط یکی از دست‌ها ورم کند:
۹. جراحت و آسیب‌دیدگی
اگر فقط یکی از دست‌های شما ورم کرده است، باید به هر اتفاقی که ممکن است باعث تحریک یا آسیب آن شده باشد، فکر کنید. زمین خوردن یا یک ضربه‌ی جزئی می‌تواند باعث کبودی و ورم دست شود. گاهی اوقات هم وارد آمدن فشار یا استرس مداوم به یک دست باعث ورم کردن آن می‌شود. به عنوان مثال، هنگامی که در حین ورزش کردن از یک دست خود به‌عنوان تکیه‌گاه استفاده می‌کنید، ممکن است باعث ورم کردن آن شوید.
۱۰. وجود مشکلات عروقی در یک دست
گاهی اوقات، وقتی عروق خونی یک دست دچار مشکل می‌شوند، آن دست ورم می‌کند. بیماری عروق محیطی می‌تواند باعث تورم دست و پا شود (به عروقی که خارج از قلب و مغز قرار دارند، عروق محیطی میگویند). اگرچه این بیماری می‌تواند هر دو طرف بدن را درگیر کند، اما گاهی اوقات فقط یک سمت بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد یا علائم آن در یک سمت بدن شدیدتر است.
افراد مبتلا به بیماریهای خاص مانند دیابت یا فشار خون بالا ممکن است بیشتر به اختلالات عروقی مبتلا شوند. سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض سرما هم می‌تواند احتمال ابتلا به این مشکلات را افزایش دهد. اگر نگران هستید که به بیماری عروقی مبتلا شوید، با پزشک مشورت کنید.
۱۱. سندرم دست پف‌کرده
سندرم دست پف‌کرده ممکن است باعث ایجاد تورم در یکی از دست‌ها شود. نتایج یک مطالعه نشان می‌دهد که پف کردن دست یکی از عوارض استفاده از داروهای داخل وریدی (IV) است. تزریق مکرر دارو به یک ناحیه از بدن ممکن است روی عروق خونی یا بافت‌های اطراف تأثیر بگذارد و به احتباس مایعات و تورم منجر شود.
اگر به‌طور منظم داروهای داخل وریدی را به رگ‌های دستتان تزریق می‌کنید، ممکن است آن دست ورم کند. استفاده نکردن از سوزن تمیز یا استفاده نکردن از تورنیکت (رگ‌بند) در حین تزریق احتمال بروز این مشکل را افزایش می‌دهد.
درمان‌های خانگی
بعضی از راهکارهای خانگی می‌توانند ورم دست‌ها را که به‌طور دوره‌ای ایجاد می‌شود، درمان کنند. گرم کردن یا سرد کردن دست‌های متورم می‌تواند کمک‌کننده باشد. فقط مراقب باشید که چیزی بیش از حد گرم یا سرد را روی پوست خود قرار ندهید. حداکثر ۲۰ دقیقه دست‌ها را گرم یا سرد کنید و قبل از تکرار این کار اجازه دهید پوست به دمای معمول خود برگردد. استفاده از روش‌های زیر به کاهش تورم کمک می‌کند:
- گرم کردن عضلات برای شل شدن آن‌ها و بهبود گردش خون
- دوش آب گرم
- استفاده از کیسه‌ی آب گرم روی دست‌ها
- قرار دادن یخ در داخل یک حوله و گذاشتن آن روی دست
- قرار دادن دست‌ها زیر آب خنک
فعالیت بدنی هم می‌تواند مایعات را در بدن به گردش درآورد و به کاهش ورم دست کمک کند. بنابراین:
- سعی کنید برای مدت طولانی یک جا ثابت ننشینید و به‌طور منظم ورزش کنید.
- بازوها و مچ دست‌های خود را بکشید.
- دست‌های خود را بالای سر ببرید.
- هنگام نشستن دست‌ها را روی میز یا دسته‌های صندلی قرار دهید.
نوشیدن آب زیاد به حفظ تعادل مواد شیمیایی و مایعات در بدن کمک می‌کند و باعث بهبود گردش خون و جلوگیری از احتباس مایعات می‌شود. ورم دستی که به‌طور مکرر ایجاد می‌شود، ممکن است به یک بیماری زمینه‌ای مانند بیماری کلیوی یا آرتریت مرتبط باشد. معمولاً درمان این بیماری‌ها با استفاده از دارو می‌تواند تورم را کاهش دهد.
زمان مراجعه به پزشک
اگر علت ورم دست را می‌دانید و مطمئن هستید که با بیماریهای جدی مرتبط نیست و با درمان‌های خانگی برطرف می‌شود، احتمالاً نیاز نیست با پزشک تماس بگیرید. اما مشاهده‌ی بعضی از علائم نشان می‌دهد که باید برای تشخیص قطعی و دریافت کمک به پزشک مراجعه کنید. در موارد زیر مشورت با پزشک توصیه می‌شود:
- تورم به‌طور مکرر رخ می‌دهد یا با درمان‌های خانگی برطرف نمی‌شود.
- در گذشته به مشکلات مرتبط با غدد لنفاوی مبتلا بوده‌اید.
- سابقه‌ی ابتلا به بیماری کلیوی را دارید.
- باردار هستند.
- علاوه بر تورم، قرمزی و درد دست، علائم عفونت شدید مانند تب بالا را هم تجربه می‌کنید.
کلام پایانی
ورم دست آزاردهنده است، اما معمولاً مشکل جدی ایجاد نمی‌کند و در بیشتر موارد می‌توان با درمان‌های خانگی آن را کاهش داد. اگر این راهکارها مفید نبودند، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا علت بروز تورم مشخص شود.
منبع: medicalnewstoday
مطلب جالبی بود . باعث شد بیشتر در موردش بخونم.