گربهها شما را ردیابی میکنند؛ حتی اگر مخفی شوید!
احتمالا گربهی شما با ترسیم نقشهی ذهنی، محل حضور شما را ردیابی میکند، حتی اگر دوست گربهسان با شما در یک اتاق نباشد و نتواند مستقیما شما را ببیند.
دانشمندان بهتازگی دریافتهاند که گربههای خانگی «نقشههای ذهنی» (Mental Maps) ایجاد میکنند که بر اساس اینکه صداها از کجا میآیند، به آنها میگوید انسانهای اطرافشان در کجا قرار دارند. پژوهشگران گربهها را با پخش صداهای ضبط شدهی انسان که نام گربهها را صدا میزد، آزمایش کردند.
آنها سپس صداهای ضبط شده را دوباره پخش کردند اما این بار از طریق یک بلندگو که در جای دیگری قرار داده بودند، بهطوری که همان صداها از فاصلهی دورتری میآمدند.
وقتی صدای آشنا از جایی آمد که گربهها طبق آنچه قبلا شنیده بودند انتظارش را نداشتند، تعجب کردند. واکنشی که نشان میدهد گربهها با استفاده از نشانههای صوتی، همنشینان انسانی خود را بهصورت فضایی مکانیابی میکنند و این توانایی گربهسانان پیش از این ناشناخته بود.
دانستن اینکه چیزی حتی اگر دور از چشم باشد (همانطور که گربهها در واکنش خود نشان دادند) به حضور خود ادامه میدهد، بقا یا پایداری شیء نامیده میشود و این آزمایشی است که پژوهشگران برای اندازهگیری هوش حیوانات از آن استفاده میکنند.
نوزادان انسان معمولا از حدود ۸ ماهگی شروع به توسعهی پایداری شیء میکنند و این توانایی زمانی که به ۱۰ تا ۱۲ ماهگی میرسند، بهتر هم میشود. نوزادان در این مرحله میتوانند اشیاء پنهان را بیابند و درک میکنند که والدین و پرستارانشان فقط به این دلیل که دیده نمیشوند، ناپدید نمیشوند.
تحقیقات قبلی پایداری شیء را در نخستیسانانی مانند شامپانزهها (شامپانزهی معمولی)، بونوبوها (شامپانزهی کوتوله) و اورانگوتانها (اورانگوتان بورنئویی) نشان داده است. طبق مقالهای که ۱۰ نوامبر (۱۹ آبان) در نشریهی «پلوس وان» (PLOS One) منتشر شده در غیرنخستیسانان هم جیجاق اوراسیایی، خرسها (خرس لبدار و خرس آفتاب) و سگها (سگسانان اهلی) و البته گربهها (گربهی خانگی) این ویژگی روانشناختی را دارند.
برای مطالعهی جدید، پژوهشگران تصمیم گرفتند که گربهها را با استفاده از سیگنالهای صوتی آزمایش کنند؛ زیرا گربهها به شنوایی خود معروف هستند و میتوانند طعمههای پنهان در شرایط دید کم را پیدا کنند. نویسندگان این مقاله نوشتند: «در حقیقت، بهنظر میرسد که گربهها در استنباط حضور فیزیکی و اجتماعی از روی صداها، خوب عمل میکنند.»
پیش از این، «ساهو تاکاگی» (Saho Takagi) نویسندهی اصلی این مطالعه، دریافت که وقتی گربهها صدای صاحبان خود را میشنوند، انتظار دارند که چهرهی آنها را ببینند. در مطالعات دیگر گربهها همچنین نشان دادهاند که میتوانند صداهای آشنا و ناآشنا را تشخیص دهند و همچنین اشیاء پنهان را پیدا کنند. با دادههای مطالعهی جدید، دانشمندان گفتند: «بنابراین بهنظر میرسد که گربهها باید بتوانند نقشهی ذهنی مکان دیگران را بر اساس صداها ترسیم کنند.»
برای آزمایش اخیر، دانشمندان گربهها را در سه گروه قرار دادند. هر گروه بسته به محل زندگی گربهها، در خانه یا در کافههای گربهای، به دو دسته تقسیم شدند. گروههای گربهها به ترکیب متفاوتی از صداها گوش دادند؛ گروه ۱ صدای ضبط شده از مراقبان یا غریبهها را شنیدند که نام آنها را صدا میزدند. گروه ۲ هم به صدای گربههای دیگر گوش دادند و گروه ۳ صداهای تصادفی الکترونیکی را شنیدند.
سپس پژوهشگران صداها را در دو مرحله پخش کردند؛ ابتدا از طریق بلندگوی نزدیک دری که کنار گربهها بود و سپس از طریق بلندگوی کنار در یا پنجرهای که با گربهها فاصله داشت. ناظران متوجه شدند که گربهها از انتقال از راه دور بهظاهر غیرقابل توضیح صداها از یک مکان به مکان دیگر، چقدر شگفتزده بهنظر میرسند.
بنابراین سطح تعجب آنها را از مقیاس ۰ (اصلا شگفتزده نشده) تا ۴ (بسیار شگفتزده) رتبهبندی کردند. بر اساس این مطالعه نشانههای نشانههای شگفتزده شدن گربهها شامل خیره شدن به موقعیت اصلی صدا، حرکت دادن گوشها و سر و نگاه کردن به اطراف یا حرکت در اتاق بود.
بهطور کلی، گربهها زمانی که صدای آشنای صاحبشان بهصورت تلهپورت ظاهر شد، بیشترین واکنش تعجب را نشان دادند. به گفتهی محققان این نشان میدهد که گربهها تصویر ذهنی از صاحبان خود، بدون اینکه آنها را ببینند، تشکیل داده و مکان آنها را بر اساس جایی که نخستین بار صدا را شنیدهاند، ترسیم کردهاند. این موضوع همچنین شواهدی از شناخت فضایی-اجتماعی گربهها را نشان میدهد.
به گفتهی پژوهشگران توانایی ایجاد یک تصویر ذهنی از دنیای بیرون یک ویژگی مهم در تفکر پیچیده است و این یافتههای درک جدیدی ارائه میدهند که میتواند به مطالعات آینده دربارهی شناخت گربهها کمک کند.
عکس کاور: گربهها شما را به خوبی زیر نظر دارند.
Credit: Annie Paddington/Getty Images
منبع: Live Science