بهترین فیلمهای سال ۲۰۲۲ از نگاه منتقدان مجله کایه دو سینما
مجله فرانسوی شناختهشده و مشهور کایه دو سینما طبق روال همیشگی، فهرست بهترین فیلمهای سال را منتشر کرده است. در فهرست فیلمهای برتر سال ۲۰۲۲ این مجله «تسکین» (Pacifiction) اثر آلبرت سرا کارگردان اسپانیایی در رتبه اول قرار گرفته است.
«تسکین» امسال در جشنواره بینالمللی فیلم کن ۲۰۲۲ حضور داشت و در بخش رقابتی جشنواره برای به دست آوردن نخل طلا تلاش کرد. فیلم سرا در مجموع منتقدپسند بوده و رضایت ۹۳ درصدی منتقدان در وبسایت راتن تومیتوز و نمره ۷۹ از ۱۰۰ این فیلم در وبسایت متاکریتیک موید همین موضوع است.
داستان فیلم «تسکین» درباره یک زن نویسنده است. او که اهل جزیرهای در پلینزی است، پس از درخشش با رمان جدیدش در فرانسه به کشورش بازمیگردد. با این حال، او سرگردان است و یک بحران جدی ذهنی را تجربه میکند؛ گویا خلاقیتش ته کشیده و دیگر قادر به نوشتن نیست. در مواجهه با عدم امکان نوشتن آثار جدید، زن تصمیم می گیرد کار ترجمه همزمان یک سفیر را بپذیرد. یک رابطه عاشقانه عجیب بین این دو آغاز میشود، رابطهای پر از تضاد. زن کم کم متوجه فضای سیاه و بدبینانه سیاست بینالملل شده و با تهدید مخفی آزمایشهای هستهای جدید توسط دولت فرانسه حتی فضا از این هم پیچیدهتر به نظر میرسد. رابطه عاشقانه زن با سفیر تحت تأثیر این درگیری قرار میگیرد اما عشق همراه با بعضی احساسات پیچیده دیگر تا پایان غمانگیز فیلم به شکلی درگیرکننده در هم میآمیزند.
سوای این فیلم که محصول مشترک چندین کشور اروپایی است، در لیست کایه دو سینما چند اثر آمریکایی هم دیده میشوند. این نشریه به شکل سنتی همواره علاقه زیادی به سینمای آمریکا داشته و به این آثار توجه نشان میدهد. کایه اصولا چند فیلمساز مستقل محبوب آمریکایی را برمیگزیند و طی دههها به فیلمهایشان علاقه نشان میدهد. یکی از این فیلمسازان محبوب کایه دو سینما پل توماس اندرسون است که فیلمهای متفاوتی از او به فهرستهای این مجله راه یافته. امسال هم رتبه دوم در میان آثار برتر سال ۲۰۲۲ به «لیکریش پیتزا» (Licorice Pizza) ساخته همین فیلمساز اختصاص یافته است. «لیکریش پیتزا» یک شکست تجاری اساسی اما از فیلمهای محبوب منتقدان بود. این اثر که البته سال ۲۰۲۱ در آمریکا به نمایش درآمد نامزد جایزه اسکار و گلدن گلوب هم شد اما از این رقابتها دست خالی بیرون آمد. فیلم اندرسون یک کمدی درام عاشقانه درباره عشق اول میان دو نوجوان است طی دهه ۱۹۷۰ با حال و هوای نوستالژیک آن روزگار.
رتبه سوم میان آثار برتر سال ۲۰۲۲ از نظر این مجله فرانسوی تاثیرگذار سینمایی به فیلم «نه» (Nope) ساخته جوردن پیل اختصاص یافته؛ یکی دیگر از فیلمهای آمریکایی فهرست کایه. پیل اساسا فیلمساز مستعد، مستقلساز و مورد توجهی است که در این سالها پلههای موفقیت را دوتا یکی طی کرده است. او بعد از فیلم «برو بیرون» (Get Out) به شدت تحسین شد و حالا محبوب دل منتقدان در سطح جهان است. فیلم جدید این هنرمند مثل دو اثر قبلیاش در ژانر ترسناک دستهبندی میشود اما «نه» یک فیلم ترسناک علمی-تخیلی است درباره یک خانواده مزرعهدار که تلاش میکنند شواهدی مربوط به وجود یک بشقاب پرنده را با وسایلی از جمله یک دوربین ضبط کنند.
نهایتا فیلم چهارم این فهرست اثر فیلمساز مجرب لهستانی است؛ فیلم «ایاو» (EO) ساخته یژی اسکولیموفسکی که یکی دیگر از آثار شرکتکننده در جشنواره کن ۲۰۲۲ بود. «ایاو» در این جشنواره جایزه ویژه هیات داوران را تصاحب کرد. فیلم درباره یک الاغ است که در سیرک به کار گرفته میشده اما پس از آزادی از دست صاحبی به دست صاحب دیگر منتقل میشود و دشواریهای گوناگونی را از سر میگذارند.
جاناتان رامنی منتقد مجله اسکرین دیلی در واکنش به این فیلم نوشت: فیلم EO عضو جدیدی از این رشته فیلمها است اما بسیار پیچیدهتر و البته خیالیتر که اودیسه وجودی یک الاغ را به تصویر میکشد. البته سینما پیش از این با فیلم کلاسیک روبرو برسون به نام ناگهان بالتازار چنین تجربهای را به خود دیده است اما در حالی که فیلم جدید یژی اسکولیموفسکی به عنوان نوعی ادای احترام به استاد فرانسوی در نظر گرفته میشود، تنها وجه اشتراکش با فیلم برسون قهرمان آن است؛ قهرمانی که در این فیلم تخیلاتش با نوعی خیالانگیزی پرزرق و برق شکوفا میشود که مستقیما در جهت خلاف ریاضت برسونی قرار میگیرد. بار احساسی قوی، نوعی آگاهی زیست محیطی بسیار معاصر و نوعی از فیلمسازی که در بالاترین سطح کیفی میتواند تا حد خوبی از خود نوعی غریببودن به نمایش بگذارد، همه اینها توانسته EO را به عنوان فیلمی مطرح کند که قادر است روی پای خودش بایستد.
در ادامه عناوین فهرست ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۲۲ مجله کایه دو سینما را مرور میکنیم.
۱. تسکین (Pacifiction) ساخته آلبرت سرا
۲. لیکوریش پیتزا (Licorice Pizza) ساخته پل توماس اندرسون
۳. نچ (Nope) ساخته جوردن پیل
۴. ایاو (EO) ساخته یژی اسکولیموفسکی
۵. چرخ بخت و فانتزی (Wheel of Fortune and Fantasy) ساخته ریوسوکی هاماگوچی
۶. بولینگ سترن (Bowling Saturne) ساخته پاتریشیا مازویی
۷. آپولو ۱۰۱⁄۲ (Apollo 10 1/2) ساخته ریچارد لینکلیتر
۸. مقدمه (Introduction) ساخته هونگ سانگ-سو
۹. هیچکس قهرمان نیست (Nobody’s Hero) ساخته آلن ژیرودی
۱۰. چه کسی ما را متوقف میکند (Qui à part nous) ساخته جوناس تروبا